Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Maria Serafin-Kosowska /spr./ Sędzia WSA Kazimierz Włoch Asesor WSA Małgorzata Niedobylska Protokolant sek.sąd. T.Tochowicz po rozpoznaniu w dniu 10 lutego 2005r. na rozprawie- sprawy ze skargi J. H. na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia [...] listopada 2002r. Nr [...] w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji - oddala skargę -

SA/Rz 2491/02

Uzasadnienie

Decyzją nr [...] z dnia [...] maja 1994r. Dyrektor Urzędu Celnego wymierzył J.H. cło w kwocie 58.528.000 zł, opłatę manipulacyjną dodatkową w kwocie 30.000.000 zł oraz obliczył podatek od towarów i usług w kwocie 134.413.000 zł /kwoty przed denominacją/.

W uzasadnieniu powyższej decyzji organ I instancji podał, że w dniu 4 listopada 1993r. J.H. wprowadził na polski obszar celny przez przejście graniczne w Sieniawce samochód osobowy marki Łada 2101 na warunkach procedury tranzytu i przesyłka ta przekazana została do Urzędu Celnego – Oddział Celny w M. postanowieniem o przekazaniu sprawy nr [...] z dnia [...] listopada 1994r. w którym to postanowieniu zobowiązano J.H. do dostarczenia przesyłki w terminie dwóch dni. Ponieważ zobowiązany nie wywiązał się z tego obowiązku dokonano wymiaru należności jak wyżej.

J.H. wniósł od powyższej decyzji odwołanie po rozpoznaniu którego ówczesny organ II instancji tj. Prezes Głównego Urzędu Ceł decyzją nr [...] z dnia [...] czerwca 1995r. uchylił decyzję organu I instancji w części dotyczącej wymiaru opłaty manipulacyjnej dodatkowej i ustalił ją w wysokości 97,60 zł a w pozostałej części decyzję tę utrzymał w mocy.

Wnioskiem z dnia 19 lutego 1999r./sprecyzowanym w piśmie z dnia 7 października 1999r./ J.H. – działający za pośrednictwem ustanowionego pełnomocnika- wystąpił do Prezesa Głównego Urzędu Ceł o wznowienie postępowania zakończonego opisaną wyżej decyzją ostateczną z dnia [...] czerwca 1995r. Jako podstawę wznowienia wskazał art. 240 § 1 pkt. 5 Ordynacji podatkowej i podał, że przedmiotowy samochód został wywieziony za granicę co potwierdzone zostało przez ukraińskie władze celne na piśmie z dnia 24 kwietnia 1995r.

Po rozpoznaniu powyższego wniosku Prezes Głównego Urzędu Ceł decyzją nr [...] z dnia [...] grudnia 1999r. odmówił wznowienia postępowania ale na skutek odwołania J.H. decyzją własną nr [...] z dnia [...] lipca 2000r. uchylił w całości wymienioną wyżej decyzję z dnia [...] grudnia 1999r. i umorzył postępowanie w przedmiocie odmowy wznowienia postępowania.

Postanowieniem nr [...] z tej samej daty tj. 20 lipca 1999r. Prezes Głównego Urzędu Ceł wznowił postępowanie zakończone własną decyzją ostateczną z dnia [...] czerwca 1995r. a następnie decyzją nr [...] z dnia [...] stycznia 2001r. odmówił uchylenia decyzji własnej z dnia [...] czerwca 1995r.

Na skutek skargi J.H. Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 15 maja 2002r. sygn. V SA 1880/01 uchylił wspomnianą wyżej decyzję z dnia [...] stycznia 2001r. wskazując, iż zapadła ona z naruszeniem art. 122, art. 180, art. 187 i art. 191 Ordynacji podatkowej.

W uzasadnieniu powyższego wyroku Sąd podał, iż w toku postępowania J.H. przedkładał dowody na okoliczność wywiezienia przedmiotowego samochodu na Ukrainę a mianowicie:

- pismo Urzędu Celnego Oddział Celny z dnia 3 marca 1994r. z pieczęcią i adnotacją ukraińskiego Urzędu Celnego w M. o wywozie samochodu Łada 2110 nr podwozia [...],

- pismo Urzędu Celnego Oddział z dnia 24 kwietnia 1995r. z pieczęcią i adnotacją ukraińskiego Urzędu Celnego w M. o wywozie samochodu Łada nr podwozia [...].

To ostatnio wymienione pismo stanowiło podstawę wznowienia postępowania i w toku postępowania wznowieniowego organ nie kwestionował istnienia podstawy wznowienia z art. 240 § 1 pkt. 5 Ordynacji podatkowej jednakże nie przeprowadził w sposób wyczerpujący czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy. Kwestionując wiarygodność adnotacji z pieczęcią urzędową ukraińskiego urzędu celnego, organ oparł się na bliżej nie sprecyzowanym "postępowaniu wyjaśniającym" a w aktach sprawy brak dowodów na przeprowadzenie takiego postępowania. Pismo Urzędu Celnego z dnia 18 lipca 1995r. powołujące się na informację strony ukraińskiej o w wycofaniu z użycia w lutym 1995r. pieczęci Urzędu Celnego w M. nr [...] nie może podważać wiarygodności dokumentu urzędowego a organ mający wątpliwości co do autentyczności takiej pieczęci powinien uzyskać pisemne wyjaśnienie Urzędu Celnego w M. Ponadto Sąd wskazał, że w zaskarżonej decyzji nie odniesiono się do innych dowodów przedstawionych przez J.H. a w szczególności do potwierdzenia wywozu na piśmie z 30 marca 1994r.

W toku ponownego postępowania Dyrektor Izby Celnej w P. zwrócił się do Naczelnika Urzędu Celnego z prośbą o sprawdzenie czy w stosownej ewidencji został odnotowany fakt wwozu na Ukrainę w dniu 18 listopada 1993r. samochodu osobowego Lada 2101 nr podwozia [...]; do pisma tego dołączył fotokopie pism z 3 marca 1994r. i 24 kwietnia 1995r. z adnotacjami Urzędu Celnego w M.

W odpowiedzi z dnia 26 września 2002r. nadesłanej przez H. Urząd Celny podano, iż informacja w przedmiocie wwozu opisanego samochodu na Ukrainę w dniu 18 listopada 1993r. nie może być udzielona, ponieważ ewidencja środków transportu użytku indywidualnego w urzędach celnych na granicy Ukrainy prowadzona jest dopiero od 1997r. a przeprowadzenie identyfikacji nadesłanych dokumentów nie jest możliwe, gdyż dokumenty za lata 1993 –1994 zostały zniszczone według protokołu z dnia 25 stycznia 2001r.

Decyzją nr [...] z dnia [...] listopada 2002r. Dyrektor Izby Celnej na podstawie art. 245§ 1 pkt.1 w związku z art. 240 §1 pkt. 5 Ordynacji podatkowej w związku z art. 262 Kodeksu celnego odmówił uchylenia decyzji Prezesa Głównego Urzędu Ceł z dnia [...] czerwca 1995r.

W uzasadnieniu decyzji Dyrektor Izby Celnej podał, że zgodnie z art. 42 obowiązującej wówczas ustawy z dnia 28 grudnia 1989r. Prawo celne /Dz.U. nr 71 poz. 312 z 1994r. z późn. zm./ osoba przewożąca towar celny przekazany w związku z przekazaniem sprawy jest zobowiązana dostarczyć go do urzędu celnego wskazanego w dokumencie przekazowym. W niniejszej sprawie J.H. zobowiązania tego nie wykonał i na wezwanie organu I instancji z dnia 3 marca 1994r. nie przedstawił dokumentów potwierdzających wywóz przedmiotowego samochodu na Ukrainę. W późniejszym czasie jako dowód wywozu samochodu przedstawił pismo Oddziału Celnego w M. z dnia 3 marca 1994r. z naniesioną na nim pieczęcią i adnotacją ukraińskiego Urzędu Celnego w M. z dnia 12 kwietnia 1993r. a w odwołaniu od decyzji organu I instancji z dnia [...] maja 1994r. podał, że nie dostarczył osobiście samochodu do urzędu celnego odbiorczego w M., lecz wraz z dokumentami przekazał go obywatelom byłego ZSRR, którzy zapewnili go o dokonaniu wywozu i załatwieniu wszystkich formalności celnych. Oddział Celny w M. po skontaktowaniu się z przedstawicielem ukraińskiego Urzędu Celnego w M. uzyskał od niego ustną informację, że powyższa pieczęć nie jest autentyczna ze względu na brak po jej lewej stronie numeru [...] nadto w takim przypadku powinna być użyta pieczątka okrągła. / a nie prostokątna/.

Z kolei w dniu 26 czerwca 1995r. J.H. nadesłał do Oddziału Celnego w M. pismo Głównego Urzędu Ceł z 24 kwietnia 1995r. z naniesioną pieczęcią urzędową i adnotacją ukraińskich organów celnych z dnia 17 czerwca 1995r. potwierdzającą obecność samochodu Łada w granicznym Urzędzie Celnym w M. w dniu 18 listopada 1993r. Odnośnie tej pieczęci Urząd Celny w P. uzyskał ustną informację od przedstawiciela ukraińskiego urzędu celnego, iż taka pieczęć została wycofana z użycia w lutym 1995r. - a wiec nie mogła być użyta w czerwcu 1995r.

W uwzględnieniu naprowadzonych wyżej okoliczności Dyrektor Izby Celnej uznał, że brak jest podstaw do uchylenia decyzji ostatecznej z dnia [...] czerwca 1995r. gdyż brak jest wiarygodnych dowodów na dokonanie wywozu przedmiotowego samochodu na Ukrainę.

J.H. złożył na powyższą decyzję skargę do Naczelnego Sadu Administracyjnego O/Z w Rzeszowie wnosząc o jej uchylenie jako wydanej z naruszeniem przepisów postępowania tj. art. 122, art. 187 i art. 191 Ordynacji podatkowej oraz z naruszeniem prawa materialnego tj. art. 6 kc przez przyjęcie, że stronę postępowania celnego - a nie organ celny – obciąża obowiązek dowodzenia i ustalenia stanu faktycznego sprawy.

Skarżący zarzucił, że z uzasadnienia powołanego wyżej wyroku Naczelnego Sądu administracyjnego wynika, iż powoływanie się przez organ celny na przepis art. 6 kc jest działaniem contra legem, natomiast to organy podatkowe mają obowiązek podjąć wszelkie działania w celu wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy oraz ocenić czy dana okoliczność faktyczna została udowodniona. Skarżący "wzmiankowanym pismem" wykazał wywiezienie samochodu poza polski obszar celny a organ kwestionując ten fakt nie znalazł żadnych dowodów na potwierdzenie swoich racji i zaskarżoną decyzję wydał wbrew stanowisku Naczelnego Sądu Administracyjnego.

W odpowiedzi na skargę dyrektor Izby Celnej wniósł o jej oddalenie i podtrzymał stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Na podstawie art. 97 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o ustroju sadów administracyjnych i ustawę – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1271 z późn. zm./ sprawa niniejsza podlega rozpoznaniu przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie przy zastosowaniu przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270/ - powoływanej dalej jako p.s.a.

Rozpoznając wniesioną skargę Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo ustroju sądów administracyjnych /Dz.U. nr 153 poz. 1269/ i art. 134 § 1 p.s.a. kontrola zaskarżonej decyzji dokonywana jest przez Sąd pod względem zgodności z prawem z uwzględnieniem stanu prawnego w brzmieniu mającym zastosowanie do okoliczności faktycznych występujących w sprawie, przy czym Sąd nie jest związany zarzutami, wnioskami i podstawami prawnymi wskazanymi w skardze.

W niniejszej sprawie istotną kwestią jest czy rzeczywiście przedmiotowy samochód został wywieziony na Ukrainę a na potwierdzenie tej okoliczności skarżący przedstawił niżej wymienione dowody.

1. Pieczęć z adnotacją odręczną dokonaną na piśmie Oddziału Celnego w M. z dnia 3 marca 1994r. – jest to pieczęć Urzędu Celnego w M. z nieczytelną na niej datą odręczną i nieczytelnym podpisem Inspektora a adnotacja ma treść: " Stwierdzam, ze samochód Łada 2101nadwozie XTA 21 s. 13 s D. 4348991" i datę: 12.IV. 93r. Pismo powyższe dołączone zostało do odwołania złożonego przez skarżącego a czynności sprawdzające podjęte przez funkcjonariuszy Oddziału Celnego w M. nie zostały uwieńczone uzyskaniem urzędowej odpowiedzi.

W późniejszym toku postępowania skarżący nie odwoływał się już do treści powyższego zapisu.

2. Pieczęć z adnotacją odręczną dokonaną na piśmie Głównego Urzędu Ceł z dnia 24 kwietnia 1995r. – pismo to zostało przez skarżącego nadesłane do Oddziału Celnego w M. w dniu 26 czerwca 1995r. / czyli już po wydaniu przez organ II instancji decyzji z dnia [...] czerwca 1995r. /. Adnotacja odręczna zawiera treść: "Stwierdzam, że samochód marki Łada 2101 nr podwozia [...], nr silnika [...] rok produkcji 1983, przejeżdżał przez granicę 18. 11. 1993 roku" a prostokątna pieczątka treść: " Urząd Celny w M. Pod kontrolą celną 17.06. 1995r." i nieczytelny podpis oraz z lewej strony nr 27.

Należy przy tym zauważyć, że w oryginale tej adnotacji widnieją cyfry "21013" natomiast w tłumaczeniu z 18 października 2002r. cyfry: 2101"; z zapisu oryginalnego nie wynika, by był w nim podawany rok produkcji samochodu – a taki zapis podano w tłumaczeniach/.

Wykonując zalecenia Sądu zawarte w powołanym wyżej wyroku, organ II instancji zwracając się do Naczelnika Urzędu Celnego o sprawdzenie czy dokonany został wywóz przedmiotowego samochodu na Ukrainę, przesłał w załączeniu fotokopie wymienionych wyżej pism z adnotacjami i pieczęciami ukraińskimi i w odpowiedzi z dnia 26 września 2002r. – powołanej wyżej – nie uzyskał potwierdzenia wywozu ani potwierdzenia autentyczności dokumentów /zapisów/. Z odpowiedzi tej wynika natomiast, że rejestr przekraczania granicy przez środki transportu "do indywidualnego korzystania" prowadzony jest dopiero od 1997r.

Należy także zauważyć, że przed wydaniem decyzji przez organ I instancji tj. decyzji z dnia [...] maja 1994r. organ ten sprawdzał w urzędach celnych na granicy wschodniej czy przedmiotowy samochód został wywieziony na Ukrainę i uzyskał odpowiedź negatywną /pisma Oddziałów Celnych w B., H. oraz Urzędów Celnych w B. i T./.

Jeśli chodzi o dowody przedłożone przez skarżącego tj. omówione wyżej pisma z pieczęciami i adnotacjami, to nie można pominąć tej okoliczności, że sformułowanie adnotacji na piśmie z 3 marca 1994r. w rzeczywistości nie potwierdza wywozu przedmiotowego samochodu i nosi datę ""2/IV 93 ""czyli datę jeszcze sprzed postanowienia o przekazania /a także nieco inny numer nadwozia/. Z kolei na przedłożonym później piśmie / z dnia 24 kwietnia 1995r./ samochód oznaczono jako Łada 21013 a potwierdzenie wywozu w dniu 18 listopada 1993r. potwierdzono datą: 17.VI. 1995r. oraz pieczęcią różniącą się numerem z lewej strony od pieczęci na piśmie wcześniejszym.

Różnice w treści adnotacji – łącznie z oznaczeniem daty – oraz w treści pieczęci na powyższych pismach a także treść informacji udzielonej przez H. Urząd Celny uzasadniają ocenę, że stanowisko organu celnego wyrażone w zaskarżonej decyzji jest prawidłowe. Brak jest aktualnie podstaw do zakwestionowania prawidłowości postępowania przeprowadzonego przez tenże organ celny, skoro organ ten uzyskał stosowną informację od wskazanego w wyżej ukraińskiego urzędu celnego a następnie dokonał oceny całego zebranego w sprawie materiału a ocenie tej Sąd nie może zarzucić dowolności. Jak zasadnie podkreślono w zaskarżonej decyzji, to skarżący został zobowiązany do dostarczenia przedmiotowego samochodu w określonym terminie do Oddziału Celnego w M. i w związku z tym organ celny nie dysponując dowodem dokonania takiego wywozu wszczął stosowne postępowanie. Jeśli z powołanej wyżej informacji wynika, że rejestr indywidualnych środków transportu przekraczających granicę prowadzony jest dopiero od 1997r. a adnotacja na którą powołuje się skarżący nosi datę [...] czerwca 1995r. i odnosi się do zdarzenia z daty wcześniejszej tj. z 18 listopada 1993r. to istotnie nie jest wadliwa ocena, że takie retrospektywne potwierdzenie nie było możliwe. Nie zmienia tej oceny fakt zniszczenia dokumentów ukraińskiego organu celnego za lata 1993 – 1994 dopiero w dniu 25 stycznia 2001r. skoro adnotacje i pieczęcie mające według skarżącego potwierdzać wywóz zostały uczynione na pismach polskich organów celnych a nie są dokumentami wystawionymi "samodzielnie" przez ukraińskie organy celne.

W uwzględnieniu naprowadzonych wyżej okoliczności Sąd nie znajdując podstaw do zakwestionowania zaskarżonej decyzji, skargę jako nieuzasadnioną oddalił na podstawie art. 151 p.s.a.