Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący : Sędzia NSA Krzysztof Stanik po rozpoznaniu w dniu 31 lipca 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia T. K. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 23 kwietnia 2008 r. sygn. akt I SA/Po 60/08 w przedmiocie oddalenia wniosku o przywrócenie terminu do złożenia dodatkowych materiałów do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych oraz oddalenia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi T.K. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w P. z dnia 7 grudnia 2007 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług postanawia: uchylić postanowienie z dnia 23 kwietnia 2004 r., sygn. I SA/Po 60/08 w części dotyczącej oddalenia wniosku o przywrócenie terminu do złożenia dodatkowych materiałów do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych.

Postanowieniem z dnia 24.04.2008 r., sygn. I SA/Po 60/08, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił wniosek T. K. o zwolnienie od kosztów sądowych oraz oddalił jego wniosek o przywrócenie terminu do złożenia dodatkowych materiałów do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych.

W kwestii wniosku o przywrócenie terminu Sąd wyjaśnił, że jego merytoryczne rozstrzygnięcie jest konieczne z uwagi na negatywny skutek procesowy związany z niewykonaniem w zakreślonym terminie wezwania wysłanego do skarżącego w trybie art. 255 ustawy z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.) – zwanej dalej "popsa". Zdaniem Sądu mylne zaadresowanie koperty nie jest okolicznością wyłączającą winę strony w uchybieniu terminu, a zatem skarżący nie może skutecznie domagać się jego przywrócenia.

Skarżący wniósł zażalenie na powyższe postanowienie i zażądał jego zmiany przez przyznanie mu praw pomocy w zakresie częściowym, ewentualnie o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. W jego uzasadnieniu wskazał, że wykonał wszelkie polecenia Sądu i wykazał ponad wszelką wątpliwość, że nie jest w stanie dokonać wpisu sądowego.

W konkluzji skarżący podniósł, że nie przyznanie mu prawa pomocy pozbawi go możliwości zrealizowania jego podstawowego prawa, jakim jest prawo do sądu. Byłoby to sprzeczne nie tylko z Konstytucją RP, ale również z orzecznictwem Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości dotyczącym prawa do sądu.

Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, co następuje:

Zażalenie jest zasadne odnośnie rozstrzygnięcia w przedmiocie wniosku o przywrócenie terminu do nadesłania dodatkowych informacji do uzupełnienia wniosku o przyznanie prawa pomocy .

W pierwszej kolejności zaakcentować trzeba, że w zaskarżonym postanowieniu Sąd pierwszej instancji zawarł dwa odrębne rozstrzygnięcia. W punkcie 1 oddalił wniosek o przywrócenie terminu do złożenia dodatkowych materiałów do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, a w punkcie 2 oddalił wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych. Z treści zażalenia wynika, że skarżący kwestionuje to postanowienie tylko odnośnie rozstrzygnięcia w przedmiocie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych. Niemniej tut. Sąd może skontrolować całość rozstrzygnięcia zawartego w zaskarżonym postanowieniu, gdyż stosownie do art. 194 § 3 popsa wnoszący zażalenie nie ma obowiązku wskazania zakresu zaskarżenia (czy skarży postanowienie w całości czy w części). Ponadto w postępowaniu zażaleniowym sąd odwoławczy nie jest związany granicami środka zaskarżenia.

Oddalenie wniosku o przywrócenie terminu do złożenia dodatkowych materiałów do wniosku od zwolnienie od kosztów sądowych nie jest prawidłowym rozstrzygnięciem. Trzeba pamiętać, że przywrócenie terminu do dokonania określonej czynności procesowej nie jest dopuszczalne, jeżeli uchybienie terminu nie powoduje dla strony ujemnych skutków w zakresie postępowania sądowego. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrażono pogląd, że jeżeli strona uchybiła terminowi do przedstawienia dodatkowych informacji, ta okoliczność nie zwalnia Sądu od merytorycznego rozpoznania wniosku o przyznanie prawa pomocy z informacjami i uzasadnieniem w nim przedstawionymi (por. postanowienie NSA z dnia 31.03.2005 r., sygn. II FZ 126/05, publ. w ONSA i WSA 2006, nr 1, poz. 13). Zaprezentowany pogląd tut. Sąd w pełni podziela. Ponadto z treści art. 255 popsa nie wynika nakaz pomijania dokumentów złożonych przez stronę po upływie wyznaczonego terminu. Ten punkt widzenia zdaje się podzielać również Sąd pierwszej instancji, albowiem nadesłane przez skarżącego dokumenty, choć wpłynęły do Sądu po upływie wyznaczonego terminu, zostały wykorzystane w postępowaniu o przyznanie prawa pomocy, co wprost wynika z treści uzasadnienia zaskarżonego postanowienia (strona 2,4,5). W związku z tym Sąd pierwszej instancji powinien wniosek skarżącego o przywrócenie terminu do nadesłania dodatkowych informacji odrzucić na podstawie art. 88 popsa jako niedopuszczalny z mocy ustawy.

Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 185 w związku z art. 197 § 2 popsa, orzekł jak w sentencji.