Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz po rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia [...] Sp. z o.o. z siedzibą w K. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 11 lutego 2008 r., sygn. akt II SA/Gd 315/07 odmawiające dopuszczenia do udziału w sprawie w charakterze uczestnika postępowania [...] Sp. z o.o. w K. w sprawie ze skargi J. i U. P., M. i G. F., A. i G. B., M. i H. G., M. i B. Ś. na uchwałę Rady Gminy S. z dnia [...], nr [...] w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego postanawia oddalić zażalenie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku postanowieniem z dnia 11 lutego 2008 r., sygn. akt II SA/Gd 315/07, odmówił odmowy dopuszczenia do udziału w sprawie w charakterze uczestnika postępowania Spółce [...] Sp. z o.o. w K. w sprawie ze skargi J. i U. P., M. i G. F., A. i G. B., M. i H. G., M. i B. Ś. na uchwałę Rady Gminy S. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

W uzasadnieniu Sąd I instancji stwierdził, iż przedstawione przez Spółkę dokumenty, w szczególności umowy dzierżawy, mające w jej ocenie, wykazać jej interes prawny w rozumieniu art. 33 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) wskazują wyłącznie na istnienie stosunków zobowiązaniowych dających podstawę do korzystania z nieruchomości stanowiących przedmiot tych umów. Powoduje to, iż Spółka może wykazać się jedynie interesem faktycznym w tej sprawie, natomiast brak jest przepisu prawa materialnego, który pozwalałby na stwierdzenie, że ma ona interes prawny w jej rozstrzygnięciu, a tym samym, iż jej uczestnictwo w postępowaniu sądowoadministracyjnym jest prawnie uzasadnione.

W zażaleniu na to postanowienie [...] Sp. z o.o. w K. zarzucił Sądowi I instancji naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy , tj. art. 33 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, poprzez przyjęcie, iż wynik postępowania ze skargi na uchwałę Rady Gminy S. nie dotyczy jego interesu prawnego. Ponadto, zarzucił naruszenie następujących przepisów prawa materialnego:

a) art. 693 § 1 k.c. poprzez nieuwzględnienie, iż na podstawie zawartych umów dzierżawy żalącemu przysługuje uprawnienie do korzystania z dzierżawionych nieruchomości i pobierania z nich pożytków, w tym poprzez budowanie elektrowni wiatrowych, na które to uprawnienie bezpośredni wpływ ma uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego;

b) art. 4 Prawa budowlanego poprzez jego nieuwzględnienie w tym zakresie, iż wynik postępowania wpłynie bezpośrednio na zagwarantowane tym przepisem prawo żalącego do zabudowy nieruchomości gruntowej z uwagi na zmianę obowiązujących na tym terenie przepisów;

c) art. 35 ust. 3 Prawa budowlanego poprzez jego nieuwzględnienie w tym zakresie, iż wynik postępowania kształtujący treść miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wpłynie bezpośrednio na możliwość uzyskania przez żalącego pozwolenia na budowę planowanych elektrowni wiatrowych na dzierżawionych nieruchomościach.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do art. 33 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi , udział w postępowaniu w charakterze uczestnika może zgłosić osoba, która nie brała udziału w postępowaniu administracyjnym, jeżeli wynik postępowania dotyczy jej interesu prawnego. Podkreślenia wymaga, iż unormowanie to odnosi się przede wszystkim do osoby, która została pominięta w postępowaniu administracyjnym jako strona.

Mając powyższe na względzie, w pierwszej kolejności należy wskazać, iż procedura uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie jest określona przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego, lecz ustawami normującymi materię należącą do planowania i zagospodarowania przestrzennego. W tej sytuacji w sprawie dotyczącej miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie mamy do czynienia z załatwieniem sprawy administracyjnej po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego. Postępowanie takie jest bowiem odrębnym postępowaniem, którego zakres reguluje ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.). Odrębność tego postępowania dotyczy nie tylko podjęcia uchwały w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, ale także wniesienia do sądu administracyjnego skargi na tę uchwałę na podstawie art. 101 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr. 142, poz. 1591 ze zm.), z którą to skargą mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Przepis ten stanowi natomiast, że uprawnionym do wniesienia skargi może być jedynie podmiot, którego interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone i który przed wniesieniem skargi wezwał właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa. A zatem co do zasady uznać należy, iż na etapie postępowania sądowego, udział w charakterze uczestnika postępowania sądowego jakie toczy się w trybie skargi wniesionej na podstawie art. 101 ustawy o samorządzie gminnym, może zgłosić podmiot, który wykaże, iż przed wystąpieniem z wnioskiem o dopuszczenie go do udziału w sprawie jaka toczy się przed sądem spełnił wymagania określone w art. 101 ustawy o samorządzie gminnym, a jej rozstrzygnięcie dotyczy wprost jego interesu prawnego.

Z analizy akt niniejszej sprawy wynika natomiast, że żaląca się Spółka nie spełniła wymogów określonych w art. 101 ustawy o samorządzie gminnym tj. nie wezwała organu do usunięcia naruszenia prawa, a tym samym brak podstaw do dopuszczenia jej do udziału w niniejszym postępowaniu.

Niezależnie od powyższego należy podzielić pogląd Sądu I instancji, że spółka [...] Sp. z o.o. z siedzibą w K. nie może być uznana za podmiot mieszczący się w kategorii uczestników postępowania w rozumieniu art. 33 § 2 p.p.s.a. gdyż nie posiada interesu prawnego w postępowaniu sądowoadministracyjnym w niniejszej sprawie.

Pojęcie interesu prawnego w postępowaniu sądowoadministracyjnym nie odbiega w zasadzie od pojęcia interesu prawnego przyjętego w postępowaniu administracyjnym. Przymiot uczestnika postępowania, o którym mowa w art. 33 § 2 powoływanej ustawy daje więc dopiero norma o charakterze materialno-prawnym, bezpośrednio legitymująca określony podmiot do uczestniczenia w postępowaniu administracyjnym, czy legitymująca go do wniesienia skargi do sądu administracyjnego. O istnieniu interesu prawnego przesądzają zatem przepisy prawa materialnego, od interesu prawnego należy odróżnić jednak interes faktyczny, kiedy to dany podmiot jest wprawdzie bezpośrednio zainteresowany rozstrzygnięciem sprawy administracyjnej, nie może jednak wskazać przepisu prawa powszechnie obowiązującego, który stanowiłby podstawę jego roszczenia i w konsekwencji uprawniał go do żądania stosownych czynności organu administracji.

Najważniejszymi cechami interesu prawnego w rozumieniu art. 33 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi są bezpośredniość i realność tego interesu. Bezpośredniość dotyczy związku sytuacji prawnej danego podmiotu z normą materialno-prawną, z której ten interes wywodzi. Interes prawny musi być także własny, co oznacza, że nie można opierać go wyłącznie na sytuacji prawnej innego podmiotu, nawet jeżeli w konkretnej sprawie charakter związków tych podmiotów byłby nie tylko faktyczny, ale i prawny. Tym samym [...] Sp. z o.o. nie może opierać swojej legitymacji procesowej na powoływanych w zażaleniu przepisach z art. 4 i 35 ust. 3 prawa budowlanego oraz art. 693 § 1 k.c., ponieważ przymiot uczestnika postępowania dawałaby spółce dopiero norma o charakterze materialno-prawnym, bezpośrednio legitymująca ją do wniesienia skargi na uchwałę w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Z tych względów, Naczelny Sąd Administracyjny w oparciu o art. 184 w związku z art. 197 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji postanowienia.