Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Zdzisław Romanowski Sędziowie Sędzia WSA Jolanta Królikowska - Przewłoka Asesor WSA Piotr Borowiecki (spr.) Protokolant Jan Czarnacki po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 maja 2008 r. sprawy ze skargi R. T. na decyzję Głównego Inspektora Transportu Drogowego z dnia [...] listopada 2007 r. nr [...] w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej za naruszenie przepisów ustawy o transporcie drogowym oddala skargę

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] listopada 2007 r., nr [...], Główny Inspektor Transportu Drogowego, po rozpatrzeniu odwołania wniesionego przez skarżącego R. T., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą "[...]" w G. od decyzji [...] Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego z dnia [...] maja 2007 r., nr [...] o nałożeniu kary pieniężnej w wysokości 7.600,- złotych - utrzymał w mocy w/w decyzję organu I instancji w kwestionowanym przez skarżącego zakresie nałożenia kary pieniężnej w wysokości 7.500,00 zł za nieokazanie wykresówki lub dokumentu potwierdzającego fakt nieprowadzenia pojazdu podczas kontroli w przedsiębiorstwie – za każdy dzień.

Z akt sprawy wynika, iż w dniu [...] marca 2007 r. inspektorzy [...] Wojewódzkiego Inspektoratu Transportu Drogowego, działając na podstawie imiennego upoważnienia, rozpoczęli kontrolę w siedzibie przedsiębiorstwa "[...]" w G.. W dniu [...] marca 2007 r. podczas kontroli w siedzibie skarżącego przedsiębiorcy kontrolowany nie przedstawił wykresówek oraz zaświadczeń o dniach wolnych kierowcy Z. W. za okres od dnia 1 lipca 2006 r. do dnia 31 lipca 2006 r. W konsekwencji na podstawie zeznań świadków, faktury Vat nr 138 z dnia 22 lipca 2006 r. za usługę wykonaną w dniach 8 lipca oraz 20-21 lipca 2006 r., umowy o dzieło zawartej z kierowcą Z. W. na wykonanie przewozu na trasie G.. – C. – G. oraz wyjaśnień strony skarżącej złożonych w trakcie postępowania, inspektorzy [...] Wojewódzkiego Inspektoratu Transportu Drogowego stwierdzili po stronie skarżącej przewinienie polegające na nieokazaniu wykresówki lub dokumentu potwierdzającego fakt nieprowadzenia pojazdu przez kierowcę Z. W. za dni 8, 9, 20 i 21 lipca 2006 r. (4 sztuki). Ponadto w toku kontroli w siedzibie skarżącego przedsiębiorcy przeprowadzonej w dniu [...] marca 2007 r., inspektorzy stwierdzili, iż strona nie przedstawiła 23 wykresówek oraz 14 zaświadczeń o dniach wolnych kierowcy R. Ł. za okres od dnia 1 października 2006 r. do dnia 30 listopada 2006 r. W konsekwencji na podstawie zeznań świadka w osobie kierowcy, a także na podstawie dokumentacji zebranej w trakcie postępowania oraz w oparciu o wyjaśnienia strony, inspektorzy [...] Wojewódzkiego Inspektoratu Transportu Drogowego stwierdzili, iż skarżący przedsiębiorca nie okazał wykresówek lub dokumentów potwierdzających fakt nieprowadzenia pojazdu przez kierowcę R. Ł. za dni 10, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 19 25 i 26 listopada 2006 r. (11 sztuk). Jednocześnie w toku kontroli, na podstawie analizy wykresówek – stwierdzono, iż dnia 11 października 2006 r. o godzinie 13:35 kierowca J. K. po zakończonej jeździe zostawił wykresówkę w tachografie nie przełączając przełącznika grup czasowych tachografu na inne prace, dyspozycyjność lub odpoczynek, w wyniku czego przez czas 6 godzin i 55 minut na wykresówce aktywności kierowcy widniał zapis jazdy pomimo postoju pojazdu. W związku z tym ustalono, iż dopuszczono się naruszenia polegającego na nieprawidłowym operowaniu przełącznikiem grup czasowych (selektorem).

Po dokonaniu analizy zgromadzonego materiału dowodowego [...] Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego wydał decyzję z dnia [...] maja 2007 r., nr [...] na podstawie której – działając w oparciu o przepisy art. 93 ust. 1 w zw. z art. 92 ust. 1 i ust. 4 oraz na podstawie art. 14 ust. 2 i art. 15 ust. 3 rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym (Dz.Urz. WE L 370) w zw. z Lp. 11.4.1 i Lp. 11.2.4 załącznika do ustawy o transporcie drogowym – nałożył na skarżącego przedsiębiorcę karę pieniężną w łącznej wysokości 7.600,- złotych, w tym karę 7.500,- zł (15 x 500,- zł) z tytułu nieokazania wykresówek lub dokumentu potwierdzającego fakt nieprowadzenia pojazdu podczas kontroli w przedsiębiorstwie – za każdy dzień, a także karę 100,- złotych z tytułu naruszenia polegającego na nieprawidłowym operowaniu przełącznikiem grup czasowych (selektorem) – za każdą wykresówkę.

Skarżący w piśmie z dnia 6 czerwca 2007 r. odwołał się od w/w decyzji organu I instancji z dnia [...] maja 2007 r. do Głównego Inspektora Transportu Drogowego w zakresie dotyczącym nałożenia kary z tytułu nieokazania wykresówek lub dokumentu potwierdzającego fakt nieprowadzenia pojazdu, podczas kontroli w przedsiębiorstwie. W uzasadnieniu skarżący, powołując się na przepisy art. 14 ust. 2 i art. 15 ust. 3 rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym w zw. z art. 26 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 561/2006 – stwierdził, iż przytaczane przepisy regulują jedynie obowiązek okazywania wykresówek, zaś nie dotyczą obowiązku okazywania zaświadczeń o nieprowadzeniu pojazdu podczas kontroli w przedsiębiorstwie. Zdaniem skarżącego jeżeli potraktujemy przepis zawarty w Lp. 11.4.1 załącznika do ustawy o transporcie drogowym nie tylko jako przepis zawierający normę sankcjonującą, ale również jako samoistną podstawę obowiązku do okazywania zaświadczenia o nieprowadzeniu pojazdu, to obowiązek ten oczywiście istnieje. Skarżący dodał jednakże, iż przepis Lp. 11.4.1 załącznika do cyt. ustawy nie charakteryzuje w żaden sposób, jakie dane ma to zaświadczenie zawierać, a zatem – według skarżącego - na jego podstawie stosownego dokumentu wystawić nie można. Ponadto skarżący zwrócił uwagę, iż podczas kontroli inspektor poprosił o wykresówki i zaświadczenia o nieposiadaniu wykresówek kierowcy R. Ł. za okres od dnia 1 października 2006 r. do dnia 31 października 2006 r. i te dokumenty zostały okazane, niemniej jednak przez pomyłkę kontrolującemu zostały wydane także częściowo dokumenty za listopad 2006 r. Według skarżącego po przejrzeniu wykresówek inspektor stwierdził, że pobierze także te, niemniej jednak o zaświadczenia za okres do końca listopada już nie poprosił. W tej sytuacji – zdaniem skarżącego – nie można mówić o nieokazaniu wykresówek zawinionym przez przedsiębiorcę, w związku z czym nie może to stanowić podstawy do nałożenia kary pieniężnej. Skarżący podniósł ponadto, iż w załączniku do protokołu kontroli z dnia 30 marca 2007 r. zaznaczono jedynie za jaki okres wykresówki zostały pobrane, niemniej jednak nie ma w nim żadnej adnotacji dotyczącej żądania wydania dokumentów. W związku z tym – zdaniem skarżącego – nie można stwierdzić, jakich dokumentów żądali kontrolujący i których z nich kontrolowany nie okazał.

W wyniku rozpatrzenia odwołania Główny Inspektor Transportu Drogowego decyzją z dnia [...] listopada 2007 r., nr [...] - utrzymał w mocy w/w decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego z dnia [...] maja 2007 r. w kwestionowanym przez skarżącego zakresie nałożenia kary pieniężnej w wysokości 7.500,00 zł za nieokazanie wykresówki lub dokumentu potwierdzającego fakt nieprowadzenia pojazdu podczas kontroli w przedsiębiorstwie – za każdy dzień.

W uzasadnieniu decyzji organ II instancji, powołując się na obowiązujące w tej materii przepisy prawa materialnego, w tym m.in. na art. 92 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym w zw. z Lp. 11.4.1 załącznika do tej ustawy, na przepis art. 31 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 879 ze zm.), a także na stosowne przepisy wspólnotowe zawarte w rozporządzeniu Rady (EWG) nr 3821/85 - stwierdził, iż podczas kontroli przeprowadzonej w przedsiębiorstwie skarżącego strona nie okazała 15 wymaganych wykresówek lub dokumentu potwierdzającego nieprowadzenie w danych dniach pojazdu przez kierowcę. Ustosunkowując się do zarzutu skarżącego dotyczącego jego niewiedzy w kwestii zakresu pobieranej podczas kontroli dokumentacji, organ odwoławczy wskazał, iż strona skarżąca odebrała imienne upoważnienie do przeprowadzenia kontroli, w którym wskazano dokładny zakres kontroli, a więc winna wiedzieć, jaki jest zakres kontroli i jakie należy przygotować dokumenty potrzebne do jej przeprowadzenia. Powołując się na przepis art. 14 cyt. rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 Główny Inspektor Transportu Drogowego stwierdził, iż na podstawie wskazanego przepisu strona, jako profesjonalista, powinna znać zakres nałożonego na nią obowiązku i przygotować całość wymaganej dokumentacji, czyli wykresówki z rocznego okresu archiwizacji. Organ wskazał, iż interpretacja tego przepisu wymaga, aby wszystkie dokumenty znajdowały się w siedzibie przedsiębiorcy i były dostępne dla służb kontrolnych. Zdaniem organu odwoławczego w świetle unormowań rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 na przedsiębiorcę nałożony jest bezwzględny obowiązek okazania wykresówek za wszystkie dni, kiedy kierowca był zatrudniony przez przedsiębiorcę. Organ podniósł, iż jedynym odstępstwem od wskazanego obowiązku może być przedstawienie odpowiednich zaświadczeń, zgodnie z art. 31 ustawy o czasie pracy kierowców. Zdaniem Głównego Inspektora Transportu Drogowego interpretacja całościowa przepisów nakładających na stronę obowiązek przechowywania zapisów urządzenia rejestrującego samoczynnie prędkość jazdy, czas jazdy i czas postoju, obowiązkowe przerwy i czas odpoczynku – powoduje, że w sposób analogiczny do kontroli na drodze, przedsiębiorca będzie mógł przedstawić dowód (zaświadczenie) świadczący o przyczynie nieokazania wykresówki.

W dniu 28 grudnia 2007 r. skarżący – działając za pośrednictwem organu - wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na w/w decyzję Głównego Inspektora Transportu Drogowego. W uzasadnieniu strona skarżąca zarzuciła, iż - wbrew twierdzeniom organów obu instancji – nie można zgodzić się ze stanowiskiem, że podczas kontroli w przedsiębiorstwie przedsiębiorca jest zobowiązany do okazywania zaświadczenia określonego w art. 31 ustawy o czasie pracy kierowców. Zdaniem skarżącego przepis ten nie stanowi podstawy do nałożenia obowiązku okazywania w/w zaświadczenia przez przedsiębiorcę podczas kontroli w przedsiębiorstwie. Według skarżącego jedynym przepisem, z którego może wynikać obowiązek okazywania jakichkolwiek zaświadczeń jest przepis zawarty w Lp. 11.4.1 załącznika do ustawy o transporcie drogowym, który przewiduje karę pieniężną za nieokazanie wykresówki lub dokumentu potwierdzającego fakt nieprowadzenia pojazdu podczas kontroli w przedsiębiorstwie – za każdy dzień. Jak stwierdził zatem skarżący przepis ustawy o czasie pracy kierowców wyraźnie nakłada obowiązek okazywania zaświadczenia o przyczynie nieposiadania wykresówek, zaś ustawa o transporcie drogowym nakazuje okazać dokument poświadczający nieprowadzenie pojazdu, a nie są to tożsame dokumenty. Zdaniem skarżącego jeżeli potraktujemy przepis zawarty w Lp. 11.4.1 załącznika do ustawy o transporcie drogowym nie tylko jako przepis zawierający normę sankcjonującą, ale również jako samoistną podstawę obowiązku do okazywania zaświadczenia o nieprowadzeniu pojazdu, to obowiązek ten oczywiście istnieje. Skarżący dodał jednakże, iż przepis Lp. 11.4.1 załącznika do cyt. ustawy nie charakteryzuje w żaden sposób, jakie dane ma to zaświadczenie zawierać, a zatem – według skarżącego - na jego podstawie stosownego dokumentu wystawić nie można. Skarżący podtrzymał również swoje pozostałe zarzuty dotyczące sposobu przeprowadzenia postępowania kontrolnego.

W odpowiedzi na skargę Główny Inspektor Transportu Drogowego, wnosząc o jej oddalenie, podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Zdaniem organu w toku postępowania administracyjnego starannie dokonano ustaleń faktycznych i stosownie do tego zastosowano obowiązujące przepisy. Organ wskazał, iż tylko okazanie w toku kontroli dokumentu potwierdzającego fakt nieprowadzenia pojazdów przez kierowców w określonych dniach usprawiedliwia nieokazanie wykresówek za te dni.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

W świetle powołanego przepisu ustawy Wojewódzki Sąd Administracyjny w zakresie swojej właściwości ocenia zaskarżoną decyzję administracyjną z punktu widzenia jej zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego, według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie wydania tej decyzji.

Ponadto, co wymaga podkreślenia, Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (vide: art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Należy przy tym wyraźnie zaznaczyć, iż od dnia wejścia w życie Traktatu Akcesyjnego z dnia 16 kwietnia 2003 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864), na mocy którego Polska stała się państwem członkowskim Unii Europejskiej, kontrola sądu administracyjnego obejmuje również zgodność rozstrzygnięć organów administracji publicznej z prawem wspólnotowym, rozumianym jako całokształt dorobku prawnego Wspólnoty Europejskiej (acquis communautaire), w tym zasad ogólnych prawa wspólnotowego, interpretowanym oraz stosowanym w sposób jednolity na całym obszarze Unii Europejskiej.

W ocenie Sądu analizowana pod tym kątem skarga R. T. nie zasługuje na uwzględnienie i podlega oddaleniu, albowiem zaskarżona decyzja Głównego Inspektora Transportu Drogowego nie narusza prawa.

Przedmiotowa decyzja Głównego Inspektora Transportu Drogowego z dnia [...] listopada 2007 r., nr [...] oraz utrzymana nią w mocy decyzja [...] Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego z dnia [...] maja 2007 r. - nie naruszają w zaskarżonym zakresie zarówno przepisów prawa materialnego wskazanych w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym oraz w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców, jak również unormowań tzw. pochodnego (wtórnego) prawa wspólnotowego, w tym w szczególności przepisów rozporządzenia Rady (EWG) Nr 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym (Dziennik Urzędowy WE L 370 z dnia 31 grudnia 1985 r.; Dz.Urz. UE – polskie wydanie specjalne 07/t. 1).

Decyzje organów obu instancji nie naruszają również unormowań kodeksu postępowania administracyjnego, w tym w szczególności art. 7 k.p.a., art. 8 k.p.a., art. 77 § 1 k.p.a., art. 80 k.p.a., oraz art. 107 § 3 k.p.a., w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na ostateczny wynik sprawy.

Zdaniem Sądu zasądzając karę pieniężną w wysokości 7.500,- złotych organy inspekcji transportu drogowego prawidłowo uznały, że podczas kontroli przeprowadzonej w przedsiębiorstwie skarżącego strona nie okazała upoważnionym funkcjonariuszom Wojewódzkiego Inspektoratu Transportu Drogowego 15 wymaganych wykresówek lub dokumentów potwierdzających nieprowadzenie w danych dniach pojazdu przez kierowców wykonujących przewozy osób. Organy obu instancji zasadnie ustaliły w toku kontroli, iż zaistniałe przewinienie polegało na nieokazaniu wykresówki lub dokumentu potwierdzającego fakt nieprowadzenia pojazdu przez kierowcę Z. W. za dni 8, 9, 20 i 21 lipca 2006 r. (4 sztuki). Ponadto w toku kontroli w siedzibie skarżącego przedsiębiorcy inspektorzy zasadnie stwierdzili, iż skarżący przedsiębiorca nie okazał wykresówek lub dokumentów potwierdzających fakt nieprowadzenia pojazdu przez kierowcę R. Ł. za dni 10, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 19 25 i 26 listopada 2006 r. (11 sztuk).

Powyższe ustalenia – zdaniem Sądu - wynikają jednoznacznie z prawidłowo zebranego w sprawie materiału dowodowego, potwierdzonego stosownymi dokumentami, w tym protokołami z przeprowadzonej w przedsiębiorstwie kontroli.

Według Sądu należy uznać, iż istota sprawy sprowadza się przede wszystkim do zagadnienia, czy skarżący przedsiębiorca zobowiązany był przechowywać przez okres dwunastu miesięcy nie tylko zapisy z przyrządów kontrolnych (wykresówki) oraz kart drogowych, ale również dokumenty potwierdzające fakt nieprowadzenia pojazdu w danym dniu.

Ustosunkowując się w tej sytuacji do zarzutów skarżącego, który stwierdził, iż brak jest podstaw prawnych do ukarania za nieokazanie wykresówki lub dokumentu potwierdzającego fakt nieprowadzenia pojazdu podczas kontroli w przedsiębiorstwie, należy wskazać na wstępie, iż zgodnie z przepisem art. 14 ust. 2 rozporządzenia Rady (EWG) Nr 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym, przedsiębiorstwo przechowuje wykresówki i wydruki w każdym przypadku sporządzenia wydruków zgodnie z art. 15 ust. 1, w porządku chronologicznym oraz czytelnej formie, przez co najmniej rok po ich użyciu oraz wydaje ich kopie zainteresowanym kierowcom, na ich wniosek. Przedsiębiorstwo wydaje także zainteresowanym kierowcom na ich wniosek kopie danych wczytanych z kart kierowców oraz ich wydruki na papierze. Wykresówki, wydruki oraz wczytane dane okazuje się lub doręcza na żądanie każdego upoważnionego funkcjonariusza służb kontrolnych.

Z powyższego przepisu wspólnotowego jednoznacznie wynika, iż co do zasady każdy przedsiębiorca prowadzący przewozy drogowe, niezwolnione z obowiązku posiadania urządzenia rejestrującego, zobowiązany jest do przechowywania w siedzibie przedsiębiorstwa wykresówek.

Podstawową zasadą prawa wspólnotowego, ustaloną w orzecznictwie ETS, jest zasada nadrzędności, która przewiduje, że prawo pierwotne oraz akty wydane na jego podstawie będą stosowane przed prawem krajowym.

Mając powyższe na względzie - zdaniem Sądu - przyjąć należy, iż strona skarżąca bez wątpienia zobowiązana była przestrzegać unormowań prawa wspólnotowego, zawartych w powołanych przez organy obu instancji - przepisach unijnych regulujących transport drogowy oraz czas pracy kierowcy, w tym przede wszystkim zawartych w art. 14 ust. 2 rozporządzenia Rady (EWG) 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym (vide: obowiązek przechowywania i okazania wykresówek w toku kontroli).

Niemniej normodawca wspólnotowy, przewidując praktyczną możliwość zajścia takich sytuacji, w których kierowca prowadzący przewozy nie posiada wykresówek z przyczyn usprawiedliwionych, pozostawił ustawodawstwu poszczególnych krajów członkowskich kwestię szczegółowego uregulowania sposobów wykazywania i usprawiedliwiania takich okoliczności w toku kontroli.

I tak, jeśli chodzi o ustawodawcę polskiego, wprowadzono przepis art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców, zgodnie z którym kierowca wykonujący przewóz drogowy, który w określonych dniach nie prowadził pojazdu albo prowadził pojazd, do którego nie mają zastosowania przepisy rozporządzenia nr 3820/85/EWG (obecnie rozporządzenia WE nr 561/2006), na żądanie osoby uprawnionej do przeprowadzenia kontroli przedstawia zaświadczenie, które powinno zawierać w szczególności następujące dane: imię i nazwisko kierowcy, okres, którego dotyczy, wskazanie przyczyny nieposiadania wykresówek, o których mowa w art. 15 ust. 7 cyt. rozporządzenia (EWG) nr 3821/85, miejsce i datę wystawienia, podpis pracodawcy lub podmiotu, na rzecz którego kierowca wykonywał przewóz. Przewidziano tym samym możliwość wykazywania się przez kierowcę dokumentem potwierdzającym fakt nieprowadzenia pojazdu, a tym samym usprawiedliwiającym fakt nieposiadania wykresówki podczas kontroli.

Zdaniem Sądu w świetle powyższych unormowań uznać trzeba, iż na przedsiębiorcę nałożony jest bezwzględny obowiązek okazania wykresówek za wszystkie dni, kiedy kierowca był zatrudniony przez przedsiębiorcę, jedynym zaś odstępstwem od wskazanego obowiązku może być przedstawienie odpowiednich zaświadczeń, zgodnie z art. 31 ustawy o czasie pracy kierowców.

Główny Inspektor Transportu Drogowego zasadnie stwierdził, iż prowspólnotowa całościowa interpretacja przepisów nakładających na stronę obowiązek przechowywania zapisów urządzenia rejestrującego samoczynnie prędkość jazdy, czas jazdy i czas postoju, obowiązkowe przerwy i czas odpoczynku – powoduje, że w sposób analogiczny do kontroli na drodze, przedsiębiorca może przedstawić dowody (zaświadczenia) świadczące o przyczynie nieokazania wykresówek, które co do zasady każdy przedsiębiorca zobowiązany jest przechowywać przez okres co najmniej roku od dnia ich użycia.

Niewątpliwie wskazać trzeba, iż zgodnie z utrwalonym orzecznictwem i poglądami doktryny przyjmuje się, że normy prawa przewidujące możliwość nakładania na obywateli różnego rodzaju obowiązków, w tym przede wszystkim finansowych kar administracyjnych – winny być precyzyjne. Zgodnie bowiem z konstytucyjną zasadą określoności przepisów prawa zawartą w treści zasady państwa prawnego (Art. 2 Konstytucji RP) przepisy muszą być sformułowane w sposób poprawny, precyzyjny i jasny, zwłaszcza, gdy chodzi o ochronę praw i wolności oraz o sytuacje, gdy istnieje możliwość stosowania sankcji wobec obywatela (vide: wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 czerwca 2002 r., sygn. akt P. 13/01; patrz także: Jerzy Oniszczuk, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego na początku XXI w., Zakamycze 2004, s. 237-257 i cyt. tam orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego).

Jednakże – w ocenie Sądu – powołując się na wskazaną powyżej fundamentalną, i jak się wydaje bardzo słuszną - zasadę stanowienia i egzekwowania prawa, nie można sprowadzać jej wytycznych do niezrozumiałych zupełnie konkluzji w sytuacjach, w których unormowania krajowe, będące podstawą działania organów administracji - są jednoznaczne.

Warto zauważyć, iż zarówno w rozporządzeniu Rady (EWG) nr 3821/85, jak i w omawianym ustawodawstwie krajowym jasno sprecyzowano, do jakich zachowań zobowiązany jest przedsiębiorca wykonujący transport drogowy. Ponadto w ustawie o transporcie drogowym bardzo precyzyjnie i szczegółowo określono wykaz naruszeń obowiązków oraz wysokość kar pieniężnych za poszczególne naruszenia w zakresie stosowania urządzeń rejestrujących (vide: m.in. Lp. 11.4.1 załącznika do cyt. ustawy), a więc obywatel nie może stawiać zarzutu, iż nie wie, jakie obowiązki go dotyczą oraz jakie sankcje grożą w przypadku ich niedopełnienia. Z przepisu Lp. 11.4.1 załącznika do ustawy, stanowiącego samoistną podstawę obowiązku, jednoznacznie wynika, iż przedsiębiorca bezwzględnie zobowiązany jest okazać podczas kontroli w przedsiębiorstwie nie tylko wykresówki, ale także – jeżeli wymaga tego sytuacja – inny stosowny dokument potwierdzający fakt nieprowadzenia pojazdu, a tym samym nieposiadania wykresówki za dany dzień. Takowym dokumentem – zdaniem Sądu – jest właśnie wystawione wcześniej przez przedsiębiorcę zaświadczenie, o którym mowa w art. 31 ust. 1 ustawy o czasie pracy kierowców.

W tej sytuacji oczywistym jest, że przedsiębiorca w toku kontroli w siedzibie swej firmy, zobowiązany jest do okazania na żądanie upoważnionego funkcjonariusza Inspekcji Transportu Drogowego wszelkich dokumentów, w tym wykresówek lub zaświadczeń potwierdzających fakt nieprowadzenia pojazdu w kontrolowanym okresie.

Niezasadne jest – zdaniem Sądu - odwoływanie się w niniejszej sprawie przez skarżącego do art. 31 ustawy o czasie pracy kierowców, jako przepisu rzekomo nie mogącego mieć wprost zastosowania w niniejszej sprawie. Wprawdzie przepis ten rzeczywiście dotyczy kontroli na drodze, niemniej nie oznacza to, że zaświadczenia wskazane w tej normie prawa nie stanowią właśnie owego dokumentu, o którym mowa w przepisie Lp. 11.4.1 załącznika do ustawy o transporcie drogowym.

Należy pamiętać o tym, że regulacje krajowe nie mogą unicestwiać skutków prawnych rozporządzeń wspólnotowych. Skoro normodawca wspólnotowy przewidział obowiązek przechowywania przez przedsiębiorcę wykresówek w celu umożliwienia przeprowadzania sprawnych kontroli przestrzegania norm prawa transportowego, to tym samym uznać należy, iż przedsiębiorca ten zobowiązany jest również do przechowywania w siedzibie swego przedsiębiorstwa także stosownych dokumentów, które usprawiedliwiają fakt nieposiadania wykresówki za dany dzień. W przeciwnym wypadku musielibyśmy uznać, iż przedsiębiorca, który nie ma wykresówek, nie może usprawiedliwić ich braku, niezależnie od przyczyn, a w konsekwencji musi zawsze zapłacić karę pieniężną za brakujące wykresówki. Aby uniknąć takich sytuacji ustawodawca krajowy, kierując się unormowaniami wspólnotowymi, dopuścił możliwość wykazywania przyczyn braku wykresówek za dany dzień poprzez okazanie stosownego dokumentu (zaświadczenia) podczas kontroli przeprowadzanej zarówno na drodze, jak i w siedzibie przedsiębiorcy.

W konsekwencji Sąd uznał, że skoro z akt sprawy wynika jednoznacznie, iż podczas kontroli przeprowadzonej w przedsiębiorstwie skarżącego strona nie okazała upoważnionym funkcjonariuszom Wojewódzkiego Inspektoratu Transportu Drogowego 15 wymaganych wykresówek lub dokumentów potwierdzających nieprowadzenie w danych dniach pojazdu przez kierowców wykonujących przewozy, organ prawidłowo zastosował dyspozycję przepisu art. 92 ust. 1 ustawy o transporcie drogowym w zw. z L.p. 11.4.1 załącznika do tej ustawy, który karą 500,- złotych sankcjonuje nieokazanie wykresówki lub dokumentu potwierdzającego fakt nieprowadzenia pojazdu podczas kontroli w przedsiębiorstwie – za każdy dzień. Z uwagi na to, iż skarżący nie okazał w toku kontroli 15 wykresówek bądź stosownych zaświadczeń, łączna kara pieniężna prawidłowo wyniosła 7.500,- złotych (15 brakujących wykresówek lub dokumentów x 500 zł - za każdy dzień).

Warto wskazać na marginesie, iż skarżący nie wykazał w toku całego postępowania administracyjnego, jak również w trakcie postępowania sądowego, iż w rzeczywistości posiadał stosowne dokumenty (wykresówki lub zaświadczenia, a nawet jakiekolwiek inne dowody usprawiedliwiające brak wykresówek), których domagały się organy administracji. Nie można uznać również, iż skarżący, jako profesjonalny przedsiębiorca, nie wiedział, jakie dokumenty zobowiązany jest okazać w toku postępowania kontrolnego, a następnie postępowania odwoławczego, albowiem – wbrew twierdzeniom strony - z przepisów jasno wynika co należy przechowywać w siedzibie firmy.

W ocenie Sądu należy w konsekwencji uznać, iż organy inspekcji transportu drogowego obu instancji wyczerpująco zbadały wszystkie istotne okoliczności faktyczne związane z niniejszą sprawą oraz przeprowadziły dowody służące ustaleniu stanu faktycznego zgodnie z zasadami prawdy obiektywnej (art. 7 i art. 77 k.p.a).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że organy oparły się na materiale prawidłowo zebranym w toku kontroli, dokonując jego wszechstronnej oceny.

Ponadto należy uznać, iż stanowisko wyrażone w zaskarżonych decyzjach, organy obu instancji uzasadniły w sposób wymagany przez normę prawa określoną w przepisie art. 107 § 3 k.p.a.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd orzekł, jak w sentencji wyroku, działając na podstawie przepisu art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.