Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Beata Ziomek (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Dorota Pędziwilk-Moskal,, Sędzia WSA Jacek Kuza, Protokolant Asystent sędziego Katarzyna Mrozicka - Bąbel, po rozpoznaniu w Wydziale na rozprawie w dniu 4 czerwca 2008r. sprawy ze skargi M. A. na bezczynność Wójta Gminy w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej I. zobowiązuje Wójta Gminy do rozpoznania wniosku M. A o udostępnienie informacji publicznej w przedmiocie przesłania kserokopii zawartych umów z wykonawcami robót, ewentualnych aneksów do tych umów, a także protokołów odbioru robót, dotyczących remontu budynku Remizy OSP w N. S. i remontu budynku Szkoły Podstawowej w N. S.– w terminie 14 dni od dnia doręczenia organowi odpisu prawomocnego wyroku; II. zasądza od Gminy N. S. na rzecz M. A. kwotę 357 (trzysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Wnioskiem z dnia 15.02.2008r. złożonym w Urzędzie Gminy, M. A. zażądał udostępnienia następujących informacji publicznych:

- kserokopii dokumentacji ogłoszenia o przetargu, SIWZ, umów i ewentualnych aneksów do umów z wykonawcami, protokołów odbioru, odnośnie zadań dotyczących remontu remizy OSP w N. S. i modernizacji ( m. in. elewacji) budynku Szkoły Podstawowej w N. S.,

- wskazania wielkości kwoty, jaka została zabezpieczona w budżecie Gminy N. S. na realizację powyższych zadań – według stanu na dzień podpisania umów z wykonawcami tych zadań.

Wnioskodawca wniósł o udostępnienie informacji poprzez przesłanie ich pocztą na jego adres.

Zastępca Wójta Gminy pismem z dnia 27.02.2008r. udzielił odpowiedzi informując M. A. o braku możliwości przesłania żądanych dokumentów na wykonanie remontu remizy OSP w N. S., albowiem nie zostały one sporządzone. Według organu, zgodnie z art. 4 pkt 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 19, poz. 177), ustawy tej nie stosuje się do zamówień, których wartość nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 14.000 euro, a taka sytuacja miała miejsce w tej sprawie.

Organ wyjaśnił, że na zadanie: "Rozbudowa Szkoły Podstawowej w N. S. – ocieplenie ścian budynku" w dniu 30 sierpnia 2007r. został ogłoszony przetarg nieograniczony zgodnie z wymogami ustawy Prawo zamówień publicznych w ramach, którego została wyłoniona firma [...] ul. [...], [...] w O., z którą organ zawarł w dniu 26 października 2007r. umowę na kwotę 167 492,29zł.

Nadto w piśmie została podana wysokość kwot zabezpieczonych w budżecie na realizację robót remontowych.

Odmowę przesłania wnioskodawcy dokumentacji organ uzasadnił znacznymi kosztami wysyłki żądanych dokumentów, a także brakiem środków finansowych przewidzianych na ten cel w budżecie Gminy oraz zwiększeniem ilości składanych wniosków o udzielenie informacji publicznej, wskazując jednocześnie sposób i termin odebrania kserokopii umów i protokołów odbioru w Urzędzie Gminy w N.S.

Pismem z dnia 6.03.2008r. M. A. ponowił swoje żądania stwierdzając, że nie zmienił ich zakresu ani sposobu udostępnienia dokumentów.

W odpowiedzi (pismo z dnia 19 marca 2008r.) organ podtrzymał swoje wcześniejsze wyjaśnienia.

Późniejsza korespondencja pomiędzy organem i Wnioskodawcą nie wniosła do sprawy nic nowego, a każda ze stron trwała przy swoim stanowisku.

M. A. skargą z dnia 16.04.2008r. zaskarżył bezczynność Wójta Gminy w związku z nieudostępnieniem mu informacji publicznej we wskazanej formie to jest poprzez przesłanie kserokopii dokumentacji umów i ewentualnych aneksów do umów z wykonawcami, protokołów odbioru odnośnie remontu remizy OSP w N. S. i modernizacji budynku Szkoły Podstawowej w N. S. Skarżący domagał się nakazania organowi gminy udzielenia informacji publicznej we wskazanym powyżej zakresie oraz zasądzenie kosztów postępowania na jego rzecz, podnosząc, że wykonanie przez organ obowiązku udostępnienia informacji publicznych gwarantuje art. 61 ust. 1 Konstytucji RP, a także art. 14 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Skarżący podkreślił, że zgodnie z art. 16 cytowanej ustawy odmowa udostępnienia informacji publicznej oraz umorzenie postępowania o udostępnieniu informacji publicznej następuje w formie decyzji administracyjnej, do której stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. W niniejszej sprawie nie została wydana decyzja administracyjna o odmowie udostępnienia informacji publicznej, a tym samym organ gminy zamknął stronie prawo do złożenia odwołania do organu wyższego stopnia, tj. do Samorządowego Kolegium Odwoławczego.

W odpowiedzi na skargę Wójt Gminy wniósł o umorzenie postępowania podnosząc, iż żądane informacje są w trakcie przygotowywania i zostaną niezwłocznie przesłane skarżącemu, po skalkulowaniu kosztów i ich opłaceniu. Jak wynika z nadesłanego do tut. Sądu pisma z dnia 30.05.2008r. kwotę tą ustalono na 73,25zł. Ponadto organ przed rozpoznaniem sprawy przesłał do Sądu decyzję wydaną w dniu [...] znak; [...], którą odmówił udostępnienia skarżącemu informacji publicznej w zakresie dotyczącym ogłoszenia o przetargu i kserokopii dokumentacji (ogłoszenia o przetargu, Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia zadania dotyczącego modernizacji ( m. in. elewacji) budynku Szkoły Podstawowej w N. S. z powodu udostępnienia informacji o przetargu i SIWZ na internetowej stronie BIP Urzędu Gminy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 3 § 2 ustawy z dnia 30.08.2002r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.- zwanej dalej jako p.p.s.a.), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej, która obejmuje orzekanie w sprawach skarg na:

1. decyzje administracyjne;

2. postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty;

3. postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie;

4. inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa;

4a pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w

indywidualnych sprawach

5. akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej;

6. akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej;

7. akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego;

8. bezczynność organów w przypadkach określonych w pkt 1 – 4a.

Sąd, uwzględniając skargę na bezczynność organów w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1 – 4a, zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa (art. 149 ustawy p.p.s.a.).

W orzecznictwie i doktrynie przyjmuje się, że z bezczynnością organu mamy do czynienia wówczas, gdy w prawnie ustalonym terminie organ nie podjął żadnych czynności w sprawie, lub wprawdzie prowadził postępowanie w sprawie, ale – mimo istnienia ustawowego obowiązku – nie zakończył go wydaniem decyzji, postanowienia lub też innego aktu lub nie podjął stosownej czynności (por. T. Woś: Postępowanie sądowoadministracyjne, Wyd. Prawnicze PWN , Warszawa 1996, s. 62-63). Dla dopuszczalności skargi na bezczynność nie ma przy tym znaczenia okoliczność, z jakich powodów określony akt nie został podjęty, lub czynność nie została dokonana, a w szczególności czy bezczynność organu spowodowana została zawinioną lub niezawinioną opieszałością organu w ich podjęciu lub dokonaniu, czy też wiąże się z przeświadczeniem organu, że stosowny akt lub czynność w ogóle nie powinna zostać dokonana, wyrażającym się np. w odmowie wydania decyzji w związku z błędnym przekonaniem organu, że załatwienie sprawy nie wymaga jej wydania (por. wyrok NSA - OZ we Wrocławiu z 14.06.1983r.,sygn. akt. SA/ Wr 6/ 83, "Gazeta Prawnicza" 1983r., nr 24), albo z przekonaniem, że występują negatywne przesłanki do załatwienia sprawy (por. wyrok NSA z 05.11.1987r., IV SAB 23/87, ONSA 1988, nr 1 poz. 13. oraz W. Bochenek: "Bezczynność a milczenie organu administracji", Samorząd Terytorialny 2003r., nr 12, s. 49).

Na wstępie rozważenia wymaga kwestia dopuszczalności wniesienia w rozpoznawanej sprawie skargi.

Udostępnienie informacji publicznej jest czynnością, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. W orzecznictwie sądów administracyjnych dominuje pogląd, że w przypadku skargi na bezczynność organu administracji publicznej w przedmiocie dostępu do informacji publicznej, skarga nie musi być poprzedzona żadnym środkiem zaskarżenia na drodze administracyjnej. Ustawa kodeks postępowania administracyjnego nie ma bowiem zastosowania do udostępnienia informacji publicznej, gdyż ustawa o dostępie do informacji publicznej zawiera odesłanie do stosowania tego kodeksu jedynie w odniesieniu do decyzji o odmowie udzielenia informacji, nie zaś do czynności materialnotechnicznej polegającej na jej udzieleniu. Wykładnia językowa art. 52 § 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (który określa warunki dopuszczalności wniesienia skargi) upoważnia do stwierdzenia, że przepis ten odnosi się do skarg na akty i czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4, a nie skarg na bezczynność w zakresie takich aktów i czynności. W przypadku, gdy ustawodawca uzależnia zaskarżenie bezczynności od wniesienia środka zaskarżenia, czyni to w sposób wyraźny, np. art. 37 k.p.a., art. 101a ust. 1 w związku z art. 101 ust. 3 ustawy z dnia 8 czerwca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) - por. wyrok NSA z dnia 24 maja 2006r., sygn. akt I OSK 601/05, wyrok WSA w Warszawie z dnia 24 marca 2006r., sygn. akt II SAB/Wa 1/06. Odnośnie bezczynności dotyczącej wniosku o udostępnienie informacji publicznej, przepisu takiego brak. Dlatego należy stwierdzić, że skarga w niniejszej sprawie jest dopuszczalna co pozwala na jej merytoryczne rozpoznanie.

Ocenę zasadności wniesionej skargi należy rozpocząć od przytoczenia art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz 1198 ze zm.- zwaną dalej jako ustawa), zgodnie z którym każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych w niniejszej ustawie. Sposób udostępnienia informacji następuje stosownie do regulacji art. 7 ust. 1 i obejmuje m.in. udostępnienie informacji publicznej na wniosek, o ile nie została ona udostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej.

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 cyt. ustawy każdy ma prawo do uzyskania informacji publicznej.

Obszerny katalog dziedzin, w ramach których informacja publiczna podlega udostępnieniu, zawiera art. 6 ust. 1 cyt. ustawy, obejmujący swym zakresem informacje o majątku, którym dysponują podmioty, o których mowa w art. 4 ust. 1 (pkt 2 lit. f) oraz jednostki samorządu terytorialnego (pkt 5 lit. c). Tym samym z treści art. 6 ust. 1 cyt. ustawy wynika, iż informacją publiczną jest każda informacja dotycząca szeroko rozumianej działalności organów, o jakich mowa w art. 4 ust. 1, czyli również wójtów gmin – jako organów reprezentujących gminę – stosownie do art. 31 ustawy z dnia 8.03.1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001r., Nr 142, poz. 1591 ze zm.).

Jak wynika z akt sprawy M. A. wystąpił do organu w dniu 15.02.2008r. z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej w zakresie dotyczącym udostępnienia kserokopii dokumentów ogłoszenia o przetargu, SIWZ, umów i ewentualnych aneksów do umów z wykonawcami, protokołów odbioru, w zakresie zadań dotyczących remontu remizy OSP w N. S. i modernizacji ( m. in. elewacji) budynku Szkoły Podstawowej w N. S. Na etapie skargi do WSA wniosek ten ograniczył do żądania udostępnienia kserokopii dokumentacji umów i ewentualnych aneksów do umów z wykonawcami, protokołów odbioru odnośnie remontu remizy OSP w N. S. i modernizacji budynku Szkoły Podstawowej w N. S.

Istotne jest więc wyjaśnienie, czy żądanie skarżącego jest żądaniem udzielenia informacji publicznej w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy, a jeżeli tak to w jakiej formie Wójt Gminy jest zobowiązany do jej udostępnienia i czy w niniejszym postępowaniu organ wywiązał się z tego obowiązku.

Analiza przytoczonych na wstępie przepisów prawa prowadzi do wniosku, że Wójt Gminy jest podmiotem zobowiązanym do udzielenia informacji publicznej w zakresie wykonywanej przez niego działalności i odnośnie składników majątku stanowiącego własność Gminy. Niewątpliwie remont budynków remizy OSP w N.S. a także modernizacja Szkoły Podstawowej w Nowej Słupi są zadaniami realizowanymi przez Gminę N.S. w ramach jej działalności i dotyczą składników majątkowych gminy. Z tego też względu stanowią one informację publiczną w rozumieniu art. 1 ust. 1 cyt. ustawy i podlegają tym samym udostępnieniu przez Wójta Gminy na zasadach i w trybie określonych w ustawie o dostępie do informacji publicznej.

Przepis art. 16 ust. 1 ustawy stanowi, że odmowa udostępnienia informacji publicznej oraz umorzenie postępowania o udostępnienie informacji w przypadku określonym w art. 14 ust. 2 przez organ władzy publicznej następują w drodze decyzji. Jeżeli natomiast organ udostępnia informację publiczną na wniosek to powinien dokonać to w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem, chyba że środki techniczne, którymi dysponuje podmiot obowiązany do udostępnienia, nie umożliwiają udostępnienia informacji w sposób i w formie określonych we wniosku (art. 14 ust.1 ). W sytuacji, gdy informacja publiczna nie może być udostępniona w sposób lub w formie określonych we wniosku, podmiot obowiązany do udostępnienia powiadamia pisemnie wnioskodawcę o przyczynach braku możliwości udostępnienia informacji zgodnie z wnioskiem i wskazuje, w jaki sposób lub w jakiej formie informacja może być udostępniona niezwłocznie. W takim przypadku, jeżeli w terminie 14 dni od powiadomienia wnioskodawca nie złoży wniosku o udostępnienie informacji w sposób lub w formie wskazanych w powiadomieniu, postępowanie o udostępnienie informacji umarza się (art. 14 ust.2).

Stanowisko Zastępcy Wójta Gminy zawarte w pismach z dnia 27.02.2008r., 19.03.2008r. oraz 7.04.2008r. sprowadzało się w istocie do odmowy udostępnienia skarżącemu żądanych informacji w sposób podany we wniosku tj. poprzez wysłanie na wskazany przez wnioskodawcę adres. W ocenie Sądu przyczyny, dla których organ wyraził takie stanowisko, a mianowicie znaczne koszty wysyłki żądanych dokumentów, brak środków finansowych przewidzianych na ten cel w budżecie Gminy oraz zwiększenie ilości składanych wniosków o udzielenie informacji publicznej, nie uzasadniały w świetle art. 14 ust. 1 i ust. 2 ustawy nieudzielania informacji. Nie budzi bowiem wątpliwości, że organ dysponował środkami technicznymi umożliwiającymi udostępnienie żądanej dokumentacji, skoro jak przyznał w w/w pismach, zostały one wykonane. Podkreślenia wymaga, że ustawodawca dostrzegł problem dodatkowych kosztów, które mogą wiązać się z udostępnieniem informacji. Dał temu wyraz w art. 15 ust. 1 ustawy stanowiącym, że jeżeli w wyniku udostępnienia informacji publicznej na wniosek, o którym mowa w art. 10 ust. 1, podmiot obowiązany do udostępnienia ma ponieść dodatkowe koszty związane ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia lub koniecznością przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku, podmiot ten może pobrać od wnioskodawcy opłatę w wysokości odpowiadającej tym kosztom. Podmiot, o którym mowa w art. 15 ust. 1, w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, powiadomi wnioskodawcę o wysokości opłaty. Udostępnienie informacji zgodnie z wnioskiem następuje po upływie 14 dni od dnia powiadomienia wnioskodawcy, chyba że wnioskodawca dokona w tym terminie zmiany wniosku w zakresie sposobu lub formy udostępnienia informacji albo wycofa wniosek (ust. 2 art.15 ustawy).

Z przytoczonych przepisów wynika po pierwsze, że organ nie może odmówić udostępnienia informacji publicznej w sposób wskazany we wniosku, jeżeli dysponuje środkami technicznymi umożliwiającymi udostępnienie informacji w żądanej formie i w żądany sposób. Po drugie, organ nie może uzależnić udostępnienia informacji publicznej od uiszczenia opłaty, skoro powstanie obowiązku uiszczenia opłaty w wysokości odpowiadającej kosztom związanym ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia informacji i wezwanie strony do uiszczenia tej opłaty, powoduje jedynie przesunięcie terminu udostępnienia tej informacji w zakresie określonym w przytoczonym przepisie art. 15 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej (por. Sergiusz Szuster (w:) Komentarz do art. 15 ustawy o dostępie do informacji publicznej, t. 4. LEX/el 2003 ).

Jak wynika z akt sprawy organ w dniu 30 maja 2008r. skierował do skarżącego pismo, w którym określił wysokość i przedstawił kalkulację dodatkowych kosztów związanych z udostępnieniem żądanej przez skarżącego informacji publicznej. Biorąc jednak pod uwagę fakt, iż do dnia rozpoczęcia rozprawy (4 czerwca 2008r.) wniosek skarżącego z dnia 15 lutego 2008r. nie został załatwiony, a przepis art. 13 ust. 1 ustawy zobowiązuje organ do udostępnienia informacji bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, ewentualnie ust. 2 przewiduje, że jeżeli informacja nie może być udostępniona w terminie określonym w ust. 1, podmiot obowiązany do jej udostępnienia powiadamia w tym terminie o powodach opóźnienia oraz o terminie w jakim udostępni informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku - okoliczność ta nie ma dla rozstrzygnięcia sprawy żadnego znaczenia. Bez wpływu na ocenę zasadności przedmiotowej skargi ma również fakt, że decyzją z dnia [...] znak:[...] Wójt Gminy odmówił skarżącemu udostępnienia informacji publicznej w zakresie udostępnienia informacji o przetargu i SIWZ zadania dotyczącego modernizacji (m.inn. elewacji) budynku Szkoły Podstawowej w N. S., skoro skarżący w skardze w tym zakresie nie żądał stwierdzenia bezczynności organu.

W tych okolicznościach faktycznych i prawnych uznać należy, że po stronie Wójta Gminy istnieje stan bezczynności w przedmiocie rozpoznania wniosku M.A. o udostępnienie informacji publicznej obejmującej przesłanie kserokopii zawartych z wykonawcami robót umów wraz z ewentualnymi aneksami oraz protokołów odbioru robót – remontu budynków remizy OSP w N. S. i modernizacji budynku Szkoły Podstawowej w N. S..

Odnosząc się do zawartego w odpowiedzi na skargę wniosku o umorzenie postępowania stwierdzić należy, iż nie zasługuje on na uwzględnienie. W żadnym wypadku nie można bowiem przyjąć, iż samo rozpoczęcie procedury, mającej na celu udzielenie informacji publicznej – poprzez dokonanie kalkulacji kosztów jej udzielenia – niweczy skutki zaistniałej w niniejszej sprawie bezczynności organu administracji publicznej.

W tym stanie rzeczy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach na podstawie art. 149 ustawy p.p.s.a. orzekł jak w pkt I wyroku.

O kosztach orzeczono w pkt II wyroku na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 i 3 ustawy p.p.s.a. w związku z § 14 ust. 2 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.)