Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jolanta Szaniecka Sędziowie Sędzia WSA Aleksandra Łaskarzewska (spr.) Sędzia WSA Wiesława Batorowicz Protokolant st.sekr.sąd. Mariola Kaczmarek po rozpoznaniu w Poznaniu na rozprawie w dniu 15 kwietnia 2008r. sprawy ze skargi P. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...]r. nr [...] w przedmiocie sprawdzenia kwalifikacji do kierowania pojazdami; I. uchyla zaskarżoną decyzję, II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. na rzecz skarżącego kwotę [...],- ([...]) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania. III. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana. /-/ W.Batorowicz /-/ J.Szaniecka /-/ A.Łaskarzewska

Pismem z dnia [...], L.dz.[...], Komendant Wojewódzki Policji w [...] skierował do Starosty [...] wniosek o sprawdzenie kwalifikacji na podstawie art. 114 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2005 r., Nr 108, poz. 908 ze zm.) w stosunku do P. K. Komendant Wojewódzki Policji wskazał, że P. K. otrzymał łącznie 26 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego.

Pismem z dnia [...], Nr [...], P. K. został skierowany przez Komendanta Miejskiego Policji w [...] na badanie psychologiczne w związku z przekroczeniem liczby 24 punktów otrzymanych na podstawie art. 130 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym.

Pismem z dnia 31 stycznia 2006 r., Nr [...], Starosta [...] powiadomił P. K. na podstawie art. 61 § 4 kpa o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie skierowania na kontrolne sprawdzenie kwalifikacyjne do kierowania pojazdami mechanicznymi objętymi prawem jazdy kat. A, B+E, C+E, T w związku z wnioskiem Komendanta Wojewódzkiego Policji w [...] z dnia [...].

Decyzją z dnia [...], Nr[...], P. K. został skierowany przez Starostę [...] na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji w trybie art. 114 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy Prawo o ruchu drogowym w związku z przekroczeniem 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego.

Pismem z dnia 3 lutego 2006 r. P. K. odwołał się od skierowania go przez Komendanta Miejskiego Policji w [...] na badanie psychologiczne podnosząc, że organ błędnie przyjął, iż przekroczył on liczbę 24 punktów ponieważ wykroczenie z dnia 31 stycznia 2002 r. jest przedawnione i otrzymanych za nie 2 punktów nie należy wliczać do sumy otrzymanych punktów. Nadto odnośnie wykroczenia z dnia 18 kwietnia 2005 r. odwołujący podkreślił, że przyznano mu za nie zbyt dużą ilość punktów niż wynika to z rozporządzenia MSWiA z dnia 20 grudnia 2002 r., odwołujący zakwestionował także podstawę prawną popełnionego wykroczenia.

Pismem z dnia 9 lutego 2006 r. pełnomocnik P. K. złożył wniosek o wszczęcie postępowania o wydanie zaświadczenia w postępowaniu administracyjnym potwierdzającego jakie wykroczenia spowodowały naliczenie normy 24 punktów u P. K., wskazanie kodu wykroczeniom przy ich kwalifikacji, wskazanie stanów faktycznych opisujących zdarzenia stanowiące wykroczenia i sposób ich stwierdzenia.

Pismem z dnia 14 lutego 2006 r. pełnomocnik P. K. złożył odwołanie od decyzji Starosty [...] o skierowaniu na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji.

W odwołaniu odwołujący zarzucił zaskarżanemu orzeczeniu naruszenie prawa materialnego i niewłaściwe zastosowanie art. 114 ust. 1 pkt 1 lit b ustawy Prawo o ruchu drogowym, gdyż skierowanie wystawiono i doręczono przed upływem terminu do zapoznania się z materiałami postępowania, nadto nie udzielono odpowiedzi w trybie wniosku o wydanie zaświadczenia, naruszenie prawa materialnego przez niewłaściwe zastosowanie § 7 ust. 1 i 2 rozporządzenia MSWiA z 20 grudnia 2002 r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego, gdyż we wniosku o sprawdzenie kwalifikacji wzięto pod uwagę wpisy nieostateczne z obrazą § 4 tego rozporządzenia, które są błędnie zakwalifikowane według załącznika nr 1 do cytowanego rozporządzenia. Nadto odwołujący wniósł o wyznaczenie rozprawy celem zweryfikowania danych z mandatów i opisów pomiarów oraz homologacji, a także umowcowań do podpisania wniosku i decyzji. Odwołujący zarzucił także naruszenie przepisu art. 107 § 1 kpa w zw. z art. 130 i art. 140 Prawa o ruchu drogowym, gdyż wniosek sporządzono i podpisano faksymilem zastępcy komendanta Wojewódzkiego Policji, co skutkuje nieważnością z art. 156 § 1 pkt 1 kpa. również podpis pod decyzją w ocenie odwołującego narusza art. 107 kpa, gdyż brak upoważnienia Starosty dla zastępcy naczelnika.

Decyzją z dnia [...], Nr [...], Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...], uchyliło w całości zaskarżoną decyzję oraz przekazało sprawę do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ odwoławczy wskazał, że organ I instancji wydał rozstrzygnięcie przed upływem terminu wyznaczonego przez ten organ do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego. Tym samym naruszone zostało prawo strony do brania czynnego udziału w toczącym się postępowaniu, co uzasadniało przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Decyzją z dnia [...], Nr [...], sygn. akt: [...], [...] Wojewódzki Komendant Policji w [...] utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie o skierowanie na badania psychologiczne.

Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na wskazaną decyzję została oddalona wyrokiem z dnia 8 marca 2007 r. (IV SA/Po 414/06).

W toku ponownie rozpoznawanej sprawy Starosta [...] postanowieniem z dnia [...], Nr [...] nie uwzględnił żądania strony dotyczącego przeprowadzenia dowodów zgłoszonych w piśmie z dnia 24 kwietnia 2006 r. oraz odmówił zawieszenia postępowania.

Zażalenie na powyższe postanowienie, w zakresie odmowy zawieszenia postępowania, złożył pełnomocnik P. K. podnosząc, że od rozstrzygnięcia WSA w przedmiocie prawidłowości decyzji [...] Wojewódzkiego Komendanta Policji w [...], w przedmiocie skierowania na badania psychologiczne zależy wynik toczącego się postępowania.

Postanowieniem z dnia [...], Nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] utrzymało w mocy zaskarżone postanowienie.

Skarga do sądu administracyjnego na wskazane postanowienie SKO w [...] została odrzucona postanowieniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 8 września 2006 r. (IV SA/Po 667/06).

Decyzją z dnia [...], Nr [...] Starosta [...] skierował P. K. na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji w trybie art. 114 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy Prawo o ruchu drogowym w związku z przekroczeniem 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego.

Odwołanie od wskazanej decyzji złożył pełnomocnik P. K. zarzucając zaskarżanemu orzeczeniu naruszenie art. 78 § 1 i art. 75 kpa poprzez nie uwzględnienie wniosków dowodowych strony, naruszenie art. 77 § 1 kpa poprzez nie zebranie w sposób wyczerpujący materiału dowodowego, naruszenia art. 107 § 1, § 3, § 4 i § 5 ponieważ zaskarżana decyzja nie zawiera uzasadnienia, naruszenie art. 45 § 1 kw ponieważ przedmiotowe wykroczenia uległy przedawnieniu, naruszenie art. 97 § 1 pkt 4 ponieważ istnieje zagadnienie wstępne, od którego uprzedniego rozstrzygnięcia zależy rozpatrzenie niniejszej sprawy, naruszenie art. 40 § 2 kpa ponieważ zaskarżana decyzja nie została doręczona pełnomocnikowi strony.

Po rozpoznaniu odwołania Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] postanowieniem z dnia [...], Nr [...] stwierdziło niedopuszczalność odwołania.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ odwoławczy wskazał, że w sytuacji, gdy w postępowaniu administracyjnym jest jedna strona, a wydanej w postępowaniu decyzji nie doręczono pełnomocnikowi strony, a doręczono ją bezpośrednio stronie to należy przyjąć, że taka decyzja nie wywołuje skutków procesowych. Zatem od decyzji, która nie weszła do obrotu prawnego odwołanie nie przysługuje, dlatego organ I instancji winien prawidłowo doręczyć decyzję pełnomocnikowi strony, a termin do wniesienia od niej odwołania będzie biegł od dnia doręczenia.

Decyzją z dnia [...], Nr [...] Starosta [...] na podstawie art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2005 r., Nr 108, poz. 908 ze zm.) skierował P. K. na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji w trybie art. 114 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy Prawo o ruchu drogowym w związku z przekroczeniem 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego. Organ zastrzegł, że nie poddanie się sprawdzeniu kwalifikacji w terminie do dnia 4 maja 2007 r. spowoduje wydanie decyzji o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył pełnomocnik P. K. zarzucając zaskarżanemu orzeczeniu naruszenie art. 78 § 1 i art. 75 kpa poprzez nie uwzględnienie wniosków dowodowych strony, naruszenie art. 77 § 1 kpa poprzez nie zebranie w sposób wyczerpujący materiału dowodowego, naruszenia art. 107 § 1, § 3, § 4 i § 5 ponieważ zaskarżana decyzja nie zawiera uzasadnienia, naruszenie art. 45 § 1 kw ponieważ przedmiotowe wykroczenia uległy przedawnieniu, naruszenie art. 97 § 1 pkt 4 ponieważ istnieje zagadnienie wstępne, od którego uprzedniego rozstrzygnięcia zależy rozpatrzenie niniejszej sprawy.

Po rozpoznaniu odwołania Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] decyzją z dnia [...], Nr [...] na podstawie art. 2 ustawy z dnia 2 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (Dz.U. z 2001 r., Nr 79, poz. 856 ze zm.) i § 1 pkt 15 lit b rozporządzenia Prezesa rady Ministrów z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie obszarów właściwości miejscowej samorządowych kolegiów odwoławczych (Dz.U. Nr 198, poz. 1925), art. 138 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 ze zm.) w zw. z art 114 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2005 r., Nr 108, poz. 980 ze zm.) uchyliło w całości decyzję Starosty [...] Nr [...] z dnia [...] oraz uchyliło decyzję Starosty [...] Nr [...] z dnia [...] w części dotyczącej określenia terminu na poddanie się sprawdzeniu kwalifikacji i ustaliło termin na 2 miesiące od dnia doręczenia niniejszej decyzji.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ odwoławczy wskazał, iż Komendant Wojewódzki Policji w [...] we wniosku z dnia [...] wskazał, że strona w okresie od dnia 18 kwietnia 2005 r. do dnia 6 stycznia 2006 r. wielokrotnie naruszała przepisy ruchu drogowego, otrzymując za popełnione wykroczenia łącznie 26 punktów.

W ocenie organu odwoławczego chybiony jest zarzut naruszenia przez organ I instancji art. 75, art. 77 § 1 i art. 78 § 1 kpa ponieważ organ ten zebrał materiał dowodowy wystarczający do potwierdzenia, że odwołujący się w okresie krótszym niż 1 rok przekroczył liczbę 24 punktów. Organ I instancji nie mógł z uwagi na właściwość przeprowadzać dowodów ze świadków na okoliczność, czy kierujący popełnił te wykroczenia i w jakich okolicznościach. Odwołujący przyjmując mandaty za wykroczenia i informacje o przypisanych punktach nie kwestionował popełnionych wykroczeń, a miał, w przypadku wątpliwości, możliwość odmowy przyjęcia mandatu i wówczas sprawę rozstrzygnąłby sąd powszechny.

Organ odwoławczy wskazał, że nie jest zasadnym również zarzut dotyczący braku uzasadnienia zaskarżonej decyzji bowiem organ I instancji wskazał, że skierowanie na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji wydano na wniosek Komendanta Wojewódzkiego Policji, w związku z przekroczeniem 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego.

W ocenie organu nie znajduje także na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 45 § 1 kw, ponieważ wykroczenia nie uległy przedawnieniu.

Przepis art. 130 ust. 2 Prawa o ruchu drogowym stanowi, że punkty za naruszenie przepisów ruchu drogowego wpisane do ewidencji usuwa się po upływie 1 roku od dnia naruszenia, chyba że przed upływem tego okresu kierowca dopuścił się naruszeń, za które na podstawie prawomocnych rozstrzygnięć przypisana liczba punktów przekroczyłaby 24 punkty. W świetle tego przepisu żadne z punktów przypisanych odwołującemu nie podlegały usunięciu z ewidencji, przy liczeniu limitu punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego uwzględnia się czas, jaki upłynął od pierwszego wykroczenia do popełnienia kolejnych, powodujących jego przekroczenie, a bez znaczenia jest czas, jaki upłynął od danego wykroczenia do wystąpienia z wnioskiem, czy też wydania decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy, bądź skierowania na badania kontrolne.

Odnośnie zarzutu naruszenia art. 97 § 1 pkt 4 kpa organ odwołujący wskazał, że kwestia ta została już rozstrzygnięta ostatecznym postanowieniem SKO w [...] z dnia [...], Nr [...].

W konkluzji organ stwierdził, że brak jest podstaw do uwzględnienia odwołania.

Organ wskazał jednak, że zaskarżana decyzja nie może się ostać w części określającej ostateczny termin poddania się sprawdzeniu kwalifikacji, który nie może być określony jako data dzienna.

Skargę na powyższą decyzję złożył pełnomocnik P. K. zarzucając zaskarżanemu orzeczeniu:

I. naruszenie przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy tzn.:

1. naruszenie art. 46 § 1 kw ponieważ wykroczenie z dnia 18 kwietnia 2005 r. uważa się za niebyłe,

2. naruszenie § 6 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 grudnia 2002 r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego (Dz.U. 2003 r., Nr 35, poz. 311) oraz art. 130 ust. 2, art. 114 ust. 1 pkt 1 lit. b w zw. z art. 130 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym ponieważ 6 punktów przyznanych za wykroczenie z dnia 18 kwietnia 2005 r. zgodnie z powołanymi przepisami ulega obligatoryjnemu usunięciu z ewidencji. Również usunięciu z ewidencji podlegają punkty przyznane za wykroczenia popełnione w dniach 2 października 2005 r., 3 stycznia 2006 r., 6 stycznia 2006 r., gdyż suma punktów nie przekroczyła 24. W związku z powyższym brak przekroczenia 24 punktów co stanowi naruszenie art. 114 ust. 1 pkt 1 lit. b w zw. z art. 130 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym ewentualnie gdyby przyjąć interpretację SKO w [...] i Policji to i tak nastąpiło zatarcie skazania, co do wykroczenia z dnia 18 kwietnia 2005 r. oraz nastąpiły skutki prawne z § 6 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia co do wykroczenia z 6 stycznia 2006 r. bo poprzednie decyzje nie były w obrocie prawnym lub nie były prawomocne.

II. naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy tzn.:

1. naruszenie art. 78 § 1, 75 § 1. 77 § 1 w zw. z art 76 § 3 kpa ponieważ nie uwzględniono wniosków dowodowych strony zawartych w piśmie z dnia 24 kwietnia 2006 r. na okoliczności mające istotne znaczenie da rozstrzygnięcia sprawy, a mianowicie dotyczących kwestii czy w ogóle zostały popełnione przedmiotowe wykroczenia,

2. naruszenie art. 107 § 1, § 3 i § 4 i § 5 kpa ponieważ zaskarżana decyzja nie zawiera uzasadnienia

W odpowiedzi na skargę organ podtrzymał stanowisko wyrażone w zaskarżanej decyzji oraz wniósł o oddalenie skargi.

Pismem z dnia 17 października 2007 r. pełnomocnik skarżącego w uzupełnieniu skargi podał, iż brak jest przekroczenia 24 punktów co stanowi naruszenie art. 114 ust.1 pkt 1 lit. b ustawy Prawo o ruchu drogowym.

Odnośnie wykroczenia z dnia 2 października 2005 r. Policja naruszyła art. 97 § 1 pkt 2 KPW ponieważ grzywna nałożona mandatem karnym seria GG nr [...] za wykroczenie z dnia 2 października 2005 r. została nałożona w dniu 3 listopada 2005 r., czyli po upływie 30 dni od ujawnienia czynu. Tym samym nałożenie grzywny jako naruszające powołany przepis KPW jest nieważne z mocy prawa, w tym również przyznanie 6 punktów za to wykroczenie było bezpodstawne.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Skarga jest zasadna aczkolwiek z innych przyczyn niż wskazuje skarżący.

Stosownie do przepisu art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269) sąd sprawuje w zakresie swej właściwości kontrolę pod względem zgodności z prawem działalności administracji publicznej. Przedmiotem dokonywanej przez niego kontroli jest zbadanie, czy organy administracji w toku rozpoznania sprawy nie naruszyły prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy. Czyni to wedle stanu prawnego i na podstawie akt sprawy, istniejących w dniu wydania zaskarżonej decyzji. Na zasadzie wynikającej z dyspozycji przepisu art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej p.p.s.a., sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Powołany przepis zezwala zatem sądowi administracyjnemu na uwzględnienie skargi z uwagi na okoliczności, których skarżący nie podnosił w skardze.

Materialnoprawną podstawę kontrolowanych przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu decyzji stanowił art. 114 ustawy ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, ze zm.), który stanowi, że kontrolnemu sprawdzaniu kwalifikacji kierowców podlega między innymi osoba skierowana decyzją starosty, wydaną na wniosek komendanta wojewódzkiego Policji, w razie przekroczenia 24 punktów otrzymanych na podstawie art. 130 ust. 1, a więc za naruszenie przepisów ruchu drogowego.

Na podstawie art. 130 ust. 1 powołanej ustawy ewidencję kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego prowadzi Policja.

Punkty za naruszenie przepisów Prawa o ruchu drogowym, wpisane do ewidencji, usuwa się po upływie 1 roku od dnia naruszenia, chyba że przed upływem tego okresu kierowca dopuścił się naruszeń, za które na podstawie prawomocnych rozstrzygnięć przypisana liczba punktów przekroczyłaby 24 punkty (w przypadku kierowców, o których mowa w art. 140 ust. 1 pkt 3, granica wynosi 20 punktów). Powołany przepis reguluje działania Policji. Nie oznacza to, wbrew zarzutom skarżącego, iż tego typu czynności materialno-techniczne, a w taki sposób określa się, zarówno w literaturze jak i orzecznictwie, czynności ewidencyjne (por. E. Ochendowski, Prawo administracyjne, część ogólna, Toruń 2004 r. s. 171), nie podlegają kontroli sądowej. Strona zainteresowana wykreśleniem punktów z ewidencji może zwrócić się o podjęcie określonego aktu i czynności, a w razie milczenia organu skorzystać ze skargi w oparciu o art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a. (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 lipca 2006 r., sygn. akt: I OSK1088.05, niepubl.). Przedmiotowa sprawa nie dotyczyła zaś skargi na tego typu akt czy bezczynność, lecz skargi na decyzję o skierowaniu na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji. Tym samym zaś w niniejszej sprawie badaniem Sąd nie mógł objąć zasadności wpisów do ewidencji.

W niniejszej sprawie zatem takich kompetencji nie miał też organ administracji. Będąc związany wpisem w ewidencji nie mógł prowadzić własnych ustaleń, co do zasadności wpisanych punktów.

Zarzuty skarżącego dotyczące wskazanego przepisu prawa materialnego nie zasługują zatem w ocenie sądu na uwzględnienie.

Z powyższych względów nie można było uznać za zasadne zarzutów co do naruszenia art. 130 ust. 1 i 2 cyt. prawa o ruchu drogowym, jak i przepisów ozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 grudnia 2002r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego, ani też art. 46 § 1 k.w. Prowadzone postępowanie nie naruszyło reguł dowodowych. Brak bowiem było podstaw do przeprowadzenia żądanych w piśmie z dnia 24 kwietnia 2006r. dowodów. Okoliczności, na które je powołano nie miały istotnego znaczenia w sprawie. Zgodzić należało się z argumentacją odmowy zawieszenia postępowania.

W niniejszej sprawie dopuszczono się jednak poniżej opisanych naruszeń, które skutkować musiały uchyleniem zaskarżonej decyzji. I tak, przepis art. 114 ust. 1 pkt 1 lit. b Prawa drogowego nie przewiduje terminu do złożenia egzaminu sprawdzającego kwalifikacje. Nie upoważnia on organu do wyznaczenia takiego terminu, a tym samym do wyznaczenia daty wykonania przedmiotowego rozstrzygnięcia. W razie niepoddania się obowiązkowi złożenia egzaminu, wydaje się decyzję o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami, stosownie do art. 140 ust. 1 pkt 4 lit. a powołanej ustawy. Również ten przepis nie określa daty sprawdzenia kwalifikacji kierowcy, a tym samym nie precyzuje, po jakim czasie od skierowania na egzamin starosta może zastosować powyższą sankcję. Oznacza to, że organ każdorazowo ocenia kiedy w okolicznościach konkretnej sprawy można mówić o niewykonaniu przedmiotowego obowiązku, a w konsekwencji kiedy zostaną spełnione przesłanki do wydania decyzji o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami. Omawiana kwestia podlega zatem rozstrzygnięciu dopiero w postępowaniu prowadzonym na podstawie art. 140 ust.1 pkt. 4 lit. a Prawa o ruchu drogowym. Natomiast decyzja, o jakiej mowa w art. 114 § 1 ust.1 pkt. 1 lit. b ustawy, rozstrzyga wyłącznie o obowiązku poddania się sprawdzeniu kwalifikacji, a nie o terminie wykonania takiego rozstrzygnięcia. Brak zatem jakichkolwiek podstaw do określenia terminu sprawdzenia kwalifikacji w decyzji o skierowaniu na taki egzamin (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 września 2007 r., sygn. akt: I OSK 1363/06, niepubl.).

Organy administracji publicznej obowiązane są działać na podstawie i w granicach prawa (art. 7 Konstytucji RP). Mogą one władczo kształtować sytuację obywateli, wyłącznie wtedy gdy przewiduje to przepis prawa powszechnie obowiązującego. Zatem wszystkie elementy decyzji, zarówno rozstrzygnięcie, jak i warunki, terminy i inne dodatkowe zastrzeżenia, winny mieć oparcie w przepisach ustawowych lub wykonawczych. Potwierdza to art. 107 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000, Nr 98, poz. 1071 ze zm.), dalej kpa, stanowiący, iż poza składnikami, o których mowa w § 1 tego przepisu, decyzja może zawierać także inne elementy, o ile stanowią tak przepisy szczególne. W braku podstawy prawnej do ustalenia np. terminu wykonania nałożonego obowiązku, zakreślenie go należy uznać za pozbawione podstawy prawnej, a przez to za niedopuszczalne (por. G. Łaszczyca, C. Martysz, A. Matan, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Zakamycze 2005, kom. do art. 107, lp. 29; M. Jaśkowska, A. Wróbel, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Zakamycze 2005, komentarz do art. 107). Powyższy pogląd prezentowany był w orzecznictwie sądów administracyjnych między innymi w sprawach z zakresu prawa budowlanego (patrz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 października 1999 r., sygn. akt: IV SA 1502/97, Lex nr 47792; także wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodek Zamiejscowy w Gdańsku z dnia 25 maja 1994 r., sygn. akt SA/Gd 2562/93, OSP 1996 r., Nr 3, poz. 51). Identycznie o braku podstaw do ustalenia terminu sprawdzenia kwalifikacji kierowcy wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 27 września 2007r. (OSK 1363/06).

Tym samym określenie w zaskarżonej decyzji takiego terminu pozostawało w sprzeczności z analizowaną normą.

W ocenie sądu zaskarżana decyzja jest także wadliwa w zakresie, w jakim uchyla ona w całości decyzję Starosty [...] z dnia [...].

Powołana decyzja Starosty [...] z dnia [...] została doręczona wyłącznie skarżącemu z pominięciem ustanowionego przez niego pełnomocnika.

Zgodnie z art. 40 § 2 kpa, jeżeli strona ustanowiła pełnomocnika, pisma doręcza się pełnomocnikowi. Pełnomocnik jest zatem traktowany (od momentu wejścia do danego postępowania) w zakresie obowiązku doręczania pism jako podmiot podstawowy, taki sam jak strona, gdyby działała samodzielnie. Z tego też powodu skutek prawny doręczenia danego pisma może powstać wyłącznie po dokonaniu tej czynności wobec pełnomocnika, a doręczenie takiego pisma stronie ma skutek tylko informacyjny. Nadaje to pełnomocnikowi strony w zasadzie pierwszoplanową rolę procesową. Należy bowiem pamiętać, iż ustanawiając pełnomocnika strona najczęściej chroni się przed skutkami nieznajomości prawa. Nie tylko więc z mocy przepisu, ale i z woli strony, pełnomocnik z chwilą ustanowienia winien mieć decydujące znaczenie w postępowaniu. Jeżeli zatem organ administracji pomija pełnomocnika w toku czynności postępowania to niweczy skutki staranności strony w dążeniu do ochrony swoich praw i interesów oraz otrzymania profesjonalnej ochrony prawnej. Omawiany przepis nie dopuszcza przy tym żadnych wyjątków i obarcza organy prowadzące postępowanie obowiązkiem doręczenia wszystkich pism procesowych pełnomocnikowi ustanowionemu w sprawie.

Należy też podkreślić, iż doręczenie danego pisma z naruszeniem przepisu art. 40 § 2 kpa oznacza konieczność uznania, iż orzeczenie doręczone wyłącznie stronie z pominięciem ustanowionego przez nią pełnomocnika nie weszło w ogóle do obrotu prawnego i nie może wywołać żadnych skutków prawnych. Dopiero bowiem w dacie faktycznego doręczenia dana decyzja wchodzi do obrotu prawnego i wiąże organ jako akt załatwiający konkretną sprawę indywidualnego podmiotu.

Skoro w niniejszej sprawie nie doszło do skutecznego doręczenia decyzji Starosty [...] z dnia [...], przyjąć należy, że nie weszła ona do obrotu prawnego. Nie można więc uznać, jak przyjął organ odwoławczy, że w obrocie prawnym funkcjonują dwie decyzje tożsame, co do przedmiotu, podmiotu i rozstrzygnięcia (w/w oraz decyzja Starosty [...] z dnia [...]).

Podkreślić także należy, iż odwołanie od decyzji Starosty [...] z dnia [...] zostało uznane ostatecznym postanowieniem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...], Nr [...] za niedopuszczalne.

W istocie bowiem, jak wywiedziono wyżej brak skutecznego doręczenia decyzji powoduje, że w obrocie prawnym nie ma aktu, którym byłby związany organ i który mógłby zostać skutecznie zaskarżony przez stronę. Identycznie wywiódł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 17 kwietnia 2007r. sygn. akt II FSK 554/06.

Brak zatem było podstaw prawnych do ingerencji organu odwoławczego w tym zakresie.

Mając na uwadze powyższe Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c p.p.s.a. orzekł jak w pkt I sentencji wyroku.

Ponownie rozpoznając sprawę organ uwzględni poczynione w niniejszym uzasadnieniu rozważania.

O kosztach orzeczono w oparciu o art. 200 cytowanej ustawy.

Jak w pkt. III rozstrzygnięto mając na względzie art. 152 p.p.s.a.

/-/ J. Szaniecka /-/ A. Łaskarzewska /-/ W. Batorowicz