Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący NSA Ryszard Bryk /spr./ Sędziowie WSA Jolanta Ewa Wojtyna AWSA Magdalena Józefczyk Protokolant sekr. sąd. Anna Mazurek-Ferenc po rozpoznaniu w Wydziale II Ogólnoadministracyjnym na rozprawie w dniu 12 czerwca 2008 r. sprawy ze skargi S. S. na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] grudnia 2007 r. nr [...] w przedmiocie rozbiórki obiektu budowlanego -skargę oddala-

Przedmiotem skargi S.S. jest decyzja Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...]r., Nr [...] utrzymująca w mocy zaskarżoną odwołaniem przez w/w decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla miasta P. z dnia [...]r., Nr [...] nakazującą skarżącemu rozebrać wiatę konstrukcji stalowej zlokalizowaną na działce nr 1026, obr. 205 /dawny nr 59, obr. 24/ przy ul. O. w P.

W podstawie prawnej decyzji, organ odwoławczy wymienił art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a.

Organ odwoławczy ustalił, że S.S. w dniu [...] r. wniósł do Prezydenta Miasta P. zgłoszenie, opatrzone datą [...] r. w sprawie zamiaru budowy wiaty ogrodowej o pow. 11,50 m2. Według opisu planowanego zamierzenia inwestycyjnego dołączonego do zgłoszenia, zakres robót budowlanych obejmował wykonanie wiaty otwartej o lekkiej konstrukcji stalowej o wymiarach 2,30 x 5 m, jako obiekt wolnostojący przy istniejących budynkach gospodarczo - garażowych, wspartą na 6 słupkach z rur O 100.

Budowana wiata nie jest obiektem wolnostojącym, jak to podano w załącznikach do zgłoszenia /opis robót, szkic sytuacyjny, rysunek/, bowiem wiata została wsparta na istniejącej ścianie budynku gospodarczo-garażowego. Układ konstrukcyjny wiaty stanowią słupy stalowe z rur O 100 zakotwione w betonowych cokołach i dźwigary stalowe z ceowników, zaś ściana od strony działki sąsiedniej jest pełna i wykonana z blachy powlekanej.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7.07.1994 r. Prawo budowlane /Dz.U. z 2006 r., Nr 156, poz. 118 z późn.zm./, pozwolenie na budowę nie jest wymagane na budowę wolnostojących parterowych budynków gospodarczych, wiat, altan oraz przydomowych oranżerii o powierzchni zabudowy do 25 m2, przy czym łączna liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m2 powierzchni działki. Skoro zatem wybudowana wiata nie jest obiektem wolnostojącym, zatem na jej budowę było wymagane pozwolenie na budowę.

Ponadto inwestor zmienił w porównaniu do zgłoszenia wymiary wiaty, które wynoszą 2,33 x 5,76 m, czyli ma powierzchnię 13,42 m2, a nie 11,50 m.

W takiej sytuacji zdaniem organu odwoławczego, organ I instancji prawidłowo ocenił, że inwestor wykonał obiekt wiaty bez wymaganego pozwolenia na budowę i dodał, że ustawa Prawo budowlane w przypadku realizacji obiektu w oparciu o dokonane zgłoszenie, nie przewiduje istotnego czy nieistotnego odstąpienia od warunków przyjętego przez właściwy organ zgłoszenia. Oznacza to, że przy realizacji obiektu na podstawie zgłoszenia, na inwestorze spoczywa obowiązek jego realizacji zgodnie z dokonanym zgłoszeniem. Każda zmiana zarówno wymiarów zewnętrznych, wielkości, sposobu posadowienia, czy lokalizacji jest samowolą budowlaną. Mając to na uwadze, organ I instancji prawidłowo rozpatrzył sprawę w trybie art. 48 ust. 1 prawa budowlanego.

Legalizacja przedmiotowej samowoli budowlanej jest niemożliwa, bowiem dla terenu na którym umiejscowiona jest wiata, nie ma miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zaś inwestor nie posiada ostatecznej decyzji o ustaleniu warunków zabudowy.

Oprócz tego organ odwoławczy zasygnalizował, że stopy fundamentowe zostały wykonane przed dokonanym zgłoszeniem.

Ustosunkowując się do zarzutów zawartych w odwołaniu, iż to organ naruszył przepisy prawa proceduralnego tj. art. 7, 10 i 77 k.p.a., organ odwoławczy wyjaśnił, że nie dopatrzył się tego rodzaju naruszeń. Organ I instancji prawidłowo zebrał i rozpatrzył zebrany materiał dowodowy, a strony na każdym etapie postępowania miały możliwość zapoznawania się z materiałem dowodowym, mogły też wnosić żądania i propozycje.

Zarzut, iż błędnie podano, że prowadzone jest odrębne postępowanie w sprawie obiektu gospodarczego, które zdaniem odwołującego się zostało zakończone umorzeniem postępowania, nie ma znaczenia w niniejszej sprawie i nie ma wpływu na dokonane rozstrzygnięcie.

W skardze wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie za pośrednictwem organu odwoławczego, skarżący S.S. wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz o zasądzenie od organu na jego rzecz kosztów postępowania sądowego. W skardze przedstawił następujące zarzuty:

1/ Przyjęcie przez organ, że przedmiotowa wiata nie jest obiektem wolnostojącym jest przedwczesne, gdyż budowa wiaty nie jest zakończona. Część wiaty wykonana od strony garażu została wykonana jedynie jako zabezpieczenie na czas realizacji inwestycji, a wobec zaistniałych okoliczności tj. prowadzenia postępowań administracyjnych dotyczących wiaty i wobec tego skarżący zaniechał dalszych robót, m. innymi nie zdążył wykonać trzech słupów, które zgodnie z przedstawionym do zgłoszenia szkicem mają stanowić konstrukcję na którą przenosić się ma ciężar dachu. By nie doszło do zawalenia się niedokończonego dachu, oparto go prowizorycznie o istniejący budynek gospodarczo-garażowy. Po wykonaniu tych trzech słupów, wiata będzie wolnostojąca. Skarżący dodał, iż organy nie wykazały, że budowa wiaty została zakończona. Ubocznie zarzucił, że skoro według organów skarżący dopuścił się odstąpienia od warunków zgłoszenia, to organy nadzoru budowlanego mogły zastosować inne środki przewidziane ustawą bez konieczności stosowania art. 48 prawa budowlanego i w tym zakresie powołał się na wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28.04.2005 r., sygn. akt VII SA/Wa 1482/04 i z dnia 27.10.2004 r., IV SA 1537/03. Zdaniem skarżącego organ I instancji powinien wstrzymać roboty budowlane i nałożyć na skarżącego obowiązek wykonania pewnych robót, które doprowadziłyby obiekt do właściwego stanu.

2/ Skarżący zanegował też stanowisko organów, iż roboty związane z budową wiaty rozpoczął przed dokonanym zgłoszeniem. Twierdził, iż w tej kwestii organ I instancji wadliwie ocenił zebrany materiał dowodowy. Dał wiarę św. M.G., której zeznania nie są obiektywne, bowiem od kilkunastu lat jest w konflikcie ze skarżącym, pisze na niego różne donosy i skargi. Drugi św. B.K. zeznała, że skarżący rozpoczął roboty budowlane przed terminem dokonania zgłoszenia, lecz nie określiła jakie wówczas roboty wykonał, nie potrafiła również wskazać czy napewno były to roboty budowlane, czy może prace wykonywane w obejściu domu.

Organ przy ocenie dowodów pominął zeznania św. R.C., który zeznał, iż był pomysłodawcą budowy wiaty z wykorzystaniem tzw. pecków, które wcześniej były zrealizowane z zamiarem wykonania ogrodzenia na które zgodnie z przepisami ustawy Prawo budowlane nie było wymagane zgłoszenie.

Po zaniechaniu budowy ogrodzenia pozostały tzw. pecki, które nadawały się do wykorzystania jako cokoły. Zdaniem skarżącego wskazana okoliczność powinna mieć decydujące znaczenie w sprawie.

Organy nie wzięły też pod uwagę przedłożonych przez skarżącego faktur zakupu materiałów budowlanych niezbędnych do realizacji wiaty.

Z daty zakupu materiałów budowlanych wynika wprost, iż niemożliwością było dopuszczenie się samowoli budowlanej w dacie ustalonej przez organ I instancji, jako daty rozpoczęcia budowy.

Odpowiadając na skargę, Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w R. wniósł o oddalenie skargi i podtrzymał swoje stanowisko i motywy wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Odnosząc się do zarzutu podniesionego w skardze dotyczącego wykorzystania wykonanych w maju 2006 r. tzw. pecków, organ odwoławczy wyjaśnił, że zgodnie z opisem planowanego zamierzenia inwestycyjnego dołączonego do zgłoszenia z dnia [...]r., brak jest w opisie stwierdzenia, że planowaną inwestycję zaprojektowano na istniejących Peckach betonowych. Ponadto organ dodał, że inwestor zmienił wymiary wiaty i dobudował ją do istniejącego obiektu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie, zważył co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 1 § 2 ustawy z dnia 25.07.2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych /Dz.U. Nr 153, poz. 1269 ze zm./, wojewódzki sąd administracyjny kontroluje zaskarżoną decyzję pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy szczególne nie stanowią inaczej. Stan faktyczny sprawy, Sąd I instancji ustala na podstawie akt sprawy administracyjnej i sądowej /art. 133 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej w skrócie p.p.s.a.

Stan faktyczny sprawy przedstawia się następująco:

W dniu [...] r. wpłynęło do Prezydenta Miasta P. zgłoszenie S.S. na budowę wiaty ogrodowej konstrukcji stalowej o powierzchni zabudowy 11,50 m2, na działce nr 1026, położonej w obrębie 205 w P. przy ul. O., stanowiącej współwłasność zgłaszającego /inwestora/ i jego syna T.S./zgłoszenie K. 36/4 akt adm. I instancji/. Inwestorem był tylko S.S. /K. 43 akt adm. I instancji/.

Do zgłoszenia inwestor dołączył:

1/ opis budowlany wiaty ogrodowej,

2/ plan sytuacyjny, sporządzony na mapie zasadniczej w skali 1 : 500 /K. 22/3 i 22/4 akt adm. I instancji/.

Wymienione załączniki sporządził inż. S.M., posiadający uprawnienia projektowe.

W opisie budowlanym przedmiotowego obiektu budowlanego podano, że zaprojektowana wiata miała być obiektem otwartym, niezwiązanym trwale z gruntem, o lekkiej konstrukcji stalowej z przeznaczeniem do sezonowego użytkowania. Układ konstrukcyjny wiaty miały stanowić słupy stalowe z rur O 100 mm, kotwionych w betonowych cokołach oraz dźwigany z ceowników 100 mm. Ściana od strony działki sąsiedniej miała być pełna z blachy trapezowej powlekanej.

Dach wiaty miał być jednospadowy, kryty blachą stalową ocynkowaną tłoczoną – umocowaną do płatewek stalowych z kątownika 50 x 50 mm, rura spustowa miała być ocynkowana lub z PCW O 50 mm, rynna ½ O 80 mm.

Natomiast z planu sytuacyjnego wynika, że wiata miała być obiektem wolnostojącym o wymiarach 5 x 2,30 m, usytuowana za istniejącym budynkiem gospodarczo-garażowym. Wiata miała być umiejscowiona w granicy z działką nr 1025, stanowiącej własność M.G.. Działka nr 1026 była wcześniej oznaczona nr 59 i była położona w obrębie 24.

Wykonana wiata jest dobudowana do istniejącej ściany budynku gospodarczo-garażowego, co widać na dołączonych zdjęciach /K. 5/1 akt adm. I instancji/. Układ konstrukcyjny wiaty stanowią słupy stalowe z rur O 100, kotwione w betonowych cokołach oraz dźwigany stalowe z ceowników. Ściana od strony działki nr 1025 /M.G./ jest pełna – wykonana z blachy powlekanej. Natomiast pozostałe dwie ściany /od strony działki inwestora są wypełnione blachą trapezową powlekaną do wysokości 1 m. Wiata ma wymiary 2,33 x 5,76 m /powierzchnia 13,42 m2/. Przytoczone fakty wynikają ze szkicu sytuacyjnego K. 4 akt adm. I instancji, z oględzin z dnia 12.01.2007 r. – przeprowadzonych przez organ II instancji oraz z materiału fotograficznego.

Pismem z dnia [....] r. M.G. powiadomiła Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla miasta P., że S.S. w dniu [...] r. zabetonował fundamenty punktowe świadczące o rozpoczęciu budowy kolejnego obiektu przy jej granicy w odległości 1,2 m od okna jej kuchni /K. 2 akt adm. I instancji/. Wskazaną okoliczność potwierdziła na rozprawie administracyjnej w dniu [...] r. i dodała, że już w połowie czerwca 2006 r. były postawione słupy i dach i stopniowo stawiane były ściany, zaś budowa wiaty została zakończona pod koniec lipca 2006 r. Natomiast T.S. /pełnomocnik inwestora i strona postępowania/ na tej rozprawie wyjaśnił, że faktycznie około [...] r. były wykonane pecki pod niskie ogrodzenie, ale inwestor zrezygnował z realizacji ogrodzenia, zaś wykonane pecki zostały wykorzystane jako cokoły wiaty.

Wersję T.S. potwierdzili św. S.M. i R.C. /K.34/2 i 34/3 akt adm. I instancji//

W zgłoszeniu oraz dołączonym doń opisie budowlanym wiaty, nie wskazano, że istniejące pecki zostaną wykorzystane jako stopy betonowe przy budowie wiaty.

Art. 29 ustawy z dnia 7.07.1994 r. – Prawo budowlane /tekst jednolity Dz.U. z 2003 r., Nr 207, poz. 2016 z późn.zm., obecnie z dniem 1.09.2006 r. tj. Dz.U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118/ wylicza wyczerpująco obiekty i roboty budowlane, na wykonanie których nie jest wymagane pozwolenie na budowę.

Między innymi pozwolenie na budowę nie jest wymagane na budowę wolnostojących parterowych budynków gospodarczych, wiat i altan oraz przydomowych oranżerii /ogrodów zimowych/ o powierzchni zabudowy do 25 m, przy czym łączna liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m2 powierzchni działki /art. 29 ust. 1 pkt 2 powołanego prawa budowlanego/. Stosownie do art. 30 ust. 1 pkt 1 prawa budowlanego na budowę wolnostojącej wiaty o powierzchni zabudowy do 25 m2 było wymagane zgłoszenie. Przedmiotowa wiata jest dostawiona do istniejącego wcześniej budynku gospodarczo-garażowego zatem nie jest obiektem wolnostojącym, przeto organy nadzoru budowlanego trafnie przyjęły, iż na budowę takiej wiaty zgodnie z regułą określoną w art. 28 ust. 1 prawa budowlanego było wymagane pozwolenie na budowę, którego inwestor nie posiadał.

Skarżący w skardze zakwestionował ustalenie faktyczne organów, iż to budowa wiaty została zakończona i wyjaśnił, że "część wiaty realizowana od strony ściany garażu została wykonana jedynie jako zabezpieczenie na czas realizacji, a wobec zaistniałych okoliczności tj. prowadzenia postępowań administracyjnych w sprawie realizacji wiaty całkowicie zaniechano jakichkolwiek robót przy jej wykonaniu, zatem skarżący nie zdążył wykonać dodatkowych trzech słupów, które zgodnie z przedstawionym do zgłoszenia szkicem mają stanowić konstrukcję, na którą przenosić się ma ciężar dachu. By nie doszło do zawalenia się nie dokończonego dachu w czasie jego realizacji oparto go prowizorycznie o istniejący budynek gospodarczo-garażowy". Dalej dodał, że po wykonaniu trzech słupów, wiata będzie wolno-stojąca.

Przytoczony zarzut, nie znajduje potwierdzenia w zebranym przez organy materiale dowodowym.

Z akt sprawy administracyjnej wynika, iż pierwszą czynnością o charakterze kontrolnym w rozumieniu art. 81 ust. 4 prawa budowlanego było zawiadomienie S.S., iż w dniu [...]r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla Miasta P. dokona kontroli w sprawie robót budowlanych realizowanych na terenie działki nr 59, obr. 24 przy ul. O. 29/2 w P., w obszarze graniczącym z działką nr 60 /obecnie działki 1026 i 1025, obręb 205/. Zawiadomienie o kontroli doręczono S.S. w dniu 11.08.2006 r. /K. 3 akt adm. I instancji/.

Św. R.C., który uczestniczył przy budowie wiaty m. innymi zeznał: "Było to po [....]r., mogło to być [...] r. jak zaczęliśmy stawiać wiatę. Pan S. poinformował mnie, że dostał zgodę w urzędzie. Roboty trwały gdzieś do tygodnia czasu" /K. 34/3 akt adm. I instancji/.

Z dowodów tych zdaniem Sądu wynika jednoznaczna konkluzja, że inwestor do dnia [...] r. nie wiedział nawet o możliwości ewentualnego wszczęcia postępowania administracyjnego w sprawie legalności budowy wiaty i w związku z tym nie miał żadnych podstaw do przerywania budowy wiaty. Powołany świadek zeznał, iż budowa wiaty trwała tydzień, a skoro ją rozpoczęto w dniu [...] r., zatem budowa została zakończona w lipcu 2006 r.

Budowa wiaty, jako obiektu niedużego, nie mogła trwać dłużej.

Trzecim dowodem wykluczającym zasadność zarzutu jest zdjęcie wiaty /K. 5/1 akt adm. I instancji.

Na zdjęciu wykonanym w dniu [...] r., wyraźnie widać, że budowa wiaty dostawionej do budynku gospodarczo-garażowego jest zakończona, za czym przemawia obróbka blacharska dachu, odprowadzanie za pomocą kolanka wód opadowych z dachu, wykonanie dwóch ścian z blachy do wysokości 1 metra, czego nota bene zgłoszenie nie przewidywało.

Skoro wybudowana wiata nie jest wolno-stojąca i została wybudowana bez wymaganego pozwolenia na budowę, zatem orzekające organy zgodnie z prawem przyjęły, iż inwestor dopuścił się samowoli budowlanej i w związku z tym prawidłowo rozpatrywały sprawę na kanwie art. 48 prawa budowlanego.

Organy nadzoru budowlanego nie dopatrzyły się podstaw do zalegalizowania przedmiotowej samowoli budowlanej, bo nie zostały spełnione warunki określone w art. 48 ust. 2 prawa budowlanego.

Z informacji Prezydenta Miasta P. i Architekta Miejskiego w P. zawartych w pismach z dnia [...] r., Nr [...] i z dnia [...] r., Nr [...] wynika, że dla terenu, na którym położona jest działka nr 1026, obręb 205, nie ma obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i nie była wydana decyzja o warunkach zabudowy na budowę wiaty.

Według art. 48 ust. 2 pkt 1 litera b – prawa budowlanego, to jeżeli brak jest obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, wówczas jednym z niezbędnych warunków do legalizacji samowoli budowlanej jest zgodność budowy z ustaleniami ostatecznej w dniu wszczęcia postępowania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania przestrzennego.

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 20.12.2007 r., sygn. akt P 37/06 stwierdził niekonstytucyjność art. 48 ust. 2 pkt 1 lit. b i art. 48 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 7.07.1994 r. – Prawo budowlane, w częściach obejmujących wyrażenie "w dniu wszczęcia postępowania" z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji R.P. /OTK-A-2007/11/160, Dz.U. 2007/147/1844/.

W uzasadnieniu tego wyroku Trybunał Konstytucyjny podkreślił, iż decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania przestrzennego może być wydana także po wszczęciu postępowania rozbiórkowego, czyli zdaniem Sądu do czasu wydania decyzji ostatecznej. Skarżący do tego czasu takiej decyzji nie posiadał, przeto w takiej sytuacji zastosowanie art. 48 ust. 1 prawa budowlanego i nakazanie rozbiórki wiaty odpowiada prawu.

Z tego względu drugi zarzut podniesiony w skardze, że to orzekające organy błędnie oceniły zebrany materiał dowodowy, skutkiem czego przypisały mu rozpoczęcie robót budowlanych przed dokonanym zgłoszeniem, nie ma już wpływu na rozstrzygnięcie sprawy, bowiem nie zachodzą przesłanki do legalizacji samowoli budowlanej.

Niemniej jednak niesporna jest kwestia, że pecki wykorzystane jako cokoły przy budowie wiaty były wykonane w maju 2006 r., czyli przed dokonanym zgłoszeniem. Zdaniem skarżącego pecki zostały wykonane w związku z zamiarem budowy ogrodzenia wewnętrznego niskiego, ale za radą R.C. skarżący zrezygnował z zamiaru wykonania ogrodzenia, na budowę którego nie było wymagane zgłoszenie i zdecydował się na wykonanie w tym miejscu wiaty, zaś pecki miały stanowić cokoły wiaty.

W zgłoszeniu, jak również w opisie budowlanym wiaty, nie ma wzmianki, iż betonowe cokoły zostały wykonane wcześniej w związku z zamiarem budowy niskiego wewnętrznego ogrodzenia, z którego zamiaru zrezygnował i zamierza je wykorzystać przy budowie wiaty. Zdaniem Sądu taka wzmianka powinna być zamieszczona w podanych dokumentach, bowiem jednym z elementów wiaty miały być betonowe cokoły /opis budowlany wiaty, przekrój pionowy wiaty przedstawiony na rozprawie sądowej przez pełnomocnika skarżącego.

W takiej sytuacji kwestia wcześniejszego zamiaru budowy niskiego ogrodzenia, nie jest wiarygodna.

Sąd natomiast nie neguje wyjaśnienia skarżącego, iż konstrukcja wiaty była wykonana po zakupie w lipcu 2006 r. materiałów budowlanych /faktury K. 33/1, 33/2 i 33/3 akt adm. I instancji/.

Należy też zasygnalizować, że powierzchnia zabudowy wiaty jest większa od podanej w zgłoszeniu.

Z przedstawionych względów i na podstawie art. 151 p.p.s.a., Sąd skargę oddalił.