Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Mirosława Kowalska, , Sędzia WSA Tadeusz Nowak, Sędzia WSA Jolanta Zdanowicz (spr.), Protokolant Agnieszka Ciszek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 czerwca 2008 r. sprawy ze skargi S. i J. S. na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] października 2007 r. znak [...] w przedmiocie umorzenia postępowania odwoławczego I. skargę oddala, II. przyznaje ze środków budżetowych Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na rzecz adwokata J. W. z Kancelarii Prawniczej J. s.c. przy ul. [...] [...] W. tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej kwotę 250 zł (dwieście pięćdziesiąt złotych) oraz kwotę 55 zł (pięćdziesiąt pięć złotych) tytułem 22% podatku od towarów i usług łącznie kwotę 305 zł (trzysta pięć złotych).

Inwestorzy Z. G. i W.C. decyzją Wójta Gminy K. z dnia

[...] uzyskali pozwolenie na budowę motelu z restauracją na działce nr [...]

w G., a następnie decyzją Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w W. z dnia [...] udzielono inwestorom pozwolenia na użytkowanie części budynku motelu wraz z restauracją.

W związku z wnioskiem J. S. z dnia 18 września 2006r. o stwierdzenie nieważności decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego o pozwoleniu na użytkowanie, [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego po przeprowadzeniu postępowania wstępnego zawiadomieniem z dnia 14 lutego 2007r. wszczął z urzędu postępowanie nieważnościowe i decyzją z dnia [...] stwierdził brak podstaw do stwierdzenia nieważności decyzji PINB z dnia [...] w przedmiocie pozwolenia na częściowe użytkowanie obiektu.

W uzasadnieniu swego stanowiska organ I instancji stwierdził, że inwestorzy składając wniosek o wydanie pozwolenia na użytkowanie przedstawili dokumenty wymagane art. 57 ust. 1 Prawa budowlanego zaś Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dokonał obowiązkowej kontroli w dniu 4 listopada 2004r., której protokół wskazuje, iż obiekt został zrealizowany w całości zgodnie z zatwierdzonym projektem

i nadaje się do częściowego użytkowania. Stanowiło to podstawę w myśl art. 59 ust.

1 i art. 55 pkt 1 i 3 Prawa budowlanego do wydania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie.

Na dzień wydawania tej decyzji w obiegu prawnym pozostawała ostateczna decyzja o pozwoleniu na budowę.

Wskazując dalej na przesłanki nieważnościowe z art. 156 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego, których badanie odnosi się do stanu faktycznego

i prawnego w dacie wydania decyzji poddanej kontroli nieważnościowej organ I instancji analizując akta stwierdził, że przedmiotem postępowania PINB w W. była prawidłowość przyjęcia do użytkowania części budynku motelu, a decyzja PINB jest zgodna z przepisami o właściwości i nie została skierowana do osób nie będących stronami w sprawie.

Organ nadzorczy nie stwierdził też aby przy wydawaniu kontrolowanej decyzji nastąpiło rażące naruszenie prawa, aby sprawa była rozstrzygnięta inną decyzją ostateczną jak również aby istniały przeszkody powodujące jej niewykonalność.

Od decyzji tej odwołali się S. i J. S.

Rozpatrujący sprawę Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z dnia [...] [...] umorzył postępowanie odwoławcze, bowiem zainteresowani nie byli stroną postępowania zakończonego decyzją [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] .

Organ odwoławczy powołując art. 59 ust. 7 prawa budowlanego wskazał, że storna postępowania w sprawie pozwolenia na użytkowanie jest wyłącznie inwestor, zaś zainteresowani nie byli inwestorami obiektu a zatem nie mogą skutecznie zaskarżyć przedmiotowej decyzji.

Odwołanie jako wniesione nie przez stronę postępowania (brak legitymacji procesowej) nie może być rozpatrzone co do istoty, a postępowanie odwoławcze podlega umorzeniu.

Skargę sądową na powyższą decyzję wnieśli zainteresowani właściciele sąsiedniej nieruchomości domagając się natychmiastowego cofnięcia legalności odbioru, bowiem inwestycja została bezprawnie oddana do użytku, a całe postępowanie legalizuje samowolę budowlaną naruszając interes społeczny użytkowników zamieszkałych w strefie oddziaływania.

Zdaniem skarżących inwestycja została oddana do użytku z rażącym naruszeniem prawa, jest błędnie usytuowana względem budynku skarżących, wykracza poza obręb drogi polnej co narusza plan zagospodarowania przestrzennego, nie ma opinii sanitarnej i pozwolenia wodno - prawnego oraz jest zlokalizowana na wjeździe do gospodarstwa.

Skarżący podnieśli, że od chwili decyzji pozwalającej na użytkowanie co tydzień organizowane są wesela a skarżący ponoszą nieobliczalne straty.

W ocenie skarżących decyzje zostały wydane w drodze przestępstwa, a co do przymiotu strony postępowania skarżący powołali się na wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 7 kwietnia 2005r., sygn. akt II SA/Kr 1401/04,

z dnia 21 czerwca 2006r., sygn. akt II SA/Kr 2281/03 oraz z dnia 5 marca 2007r., sygn. akt II SA/Kr 373/05.

W odpowiedzi na skargę organ wnosił o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Ocena działalności organów administracji publicznej, dokonywana przez Sąd administracyjny sprowadza się do kontroli prawidłowości rozstrzygnięcia będącego przedmiotem tej oceny pod względem zgodności z przepisami prawa materialnego oraz pod względem zgodności z przepisami postępowania administracyjnego.

Oznacza to, że w zakresie dokonywanej kontroli Sąd zobowiązany jest do zbadania czy organ administracji orzekając w sprawie, nie naruszył prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik postępowania.

Decyzja objęta skargą sądową została wydana w postępowaniu nieważnościowym, należącym do postępowań nadzwyczajnych.

W postępowaniu tym badaniu podlega decyzja wydana w postępowaniu zwykłym pod kątem naruszenia przepisu art. 156 § 1 kpa.

Ocena jakiej podlega badana decyzja, ma na celu stwierdzenie, czy organ przy wydawaniu kontrolowanej decyzji nie naruszył art.156 kpa i tylko w takim zakresie orzeka organ nadzorczy.

Jest to postępowanie w nowej sprawie o zawężonym i ściśle określonym przepisami kpa zakresie, w którym to postępowaniu organ nadzorczy nie orzeka o istocie sprawy objętej postępowaniem zwykłym, a jedynie o naruszeniu (bądź nie) przez organ administracji przepisu art. 156 kpa, stanowiącego podstawę do stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej.

Zaskarżona decyzja dotyczy odmowy stwierdzenia nieważności decyzji

o pozwoleniu na użytkowanie części motelu z rejestracją (z postępowania zwykłego)

i umarza postępowanie odwoławcze z uwagi na fakt, że wnoszący odwołanie nie posiadali w sprawie legitymacji procesowej, a zatem ich odwołanie nie może być rozpoznane merytorycznie.

Wskazać tu należy, że zgodnie z art. 59 ust. 7 ustawy Prawo budowlane

z 1994r., stroną w postępowaniu w sprawie pozwolenia na użytkowanie jest wyłącznie inwestor, zaś skarżący nie byli inwestorami obiektu.

Dyspozycja art. 59 ust. 7 ustawy, która w takim unormowaniu weszła w życie 11 lipca 2003r. (nowelizacja ustawy Prawo budowlane z 1994r.) nie pozostawia wątpliwości co do kręgu osób będących stronami w takim postępowaniu i ma zastosowanie do stanów faktycznych i prawnych, w których inwestor uzyskał uprzednio pozwolenie na budowę.

W przedmiotowej sprawie skarżący dla wykazania, iż posiadają przymiot strony, powołali wyroki sądowe z postępowań, które toczyły się w chwili wydawania decyzji

o pozwoleniu na użytkowanie. Były to:

1) wznowione postępowanie w sprawie decyzji o pozwoleniu na budowę z dnia

[...] zakończone wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

w Krakowie z dnia 7 kwietnia 2005r. uchylającym decyzję obu instancji

w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji o pozwoleniu na budowę z uwagi na nieprzeanalizowanie wszystkich przepisów i warunków niezbędnych do wydania pozwolenia;

2) postępowanie w sprawie decyzji z dnia [...] o odmowie wstrzymania budowy i wydania nakazu rozbiórki motelu z restauracją zakończone wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 21 czerwca 2006r. uchylającym decyzje obu instancji wobec błędnego przyjęcia, iż skarżący nie są stroną postępowania;

3) wznowione postępowanie w sprawie decyzji o warunkach zabudowy

i zagospodarowania terenu z dnia [...] zakończone wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 5 marca 2007r. uchylającym decyzje obu instancji w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji

o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, bowiem nie mogła zapaść po wznowieniu taka sama decyzja, a więc nie było podstaw do zastosowania art. 151 § 2 kpa.

W tych postępowaniach sądowych przyjęto, że skarżący są stroną postępowania i dlatego w przedmiotowym postępowaniu nie godzą się oni z zaskarżonym rozstrzygnięciem trybu nieważnościowego umarzającym postępowanie odwoławcze dla decyzji o pozwoleniu na użytkowanie z powodu braku legitymacji procesowej odwołujących się.

Jednakże skarżący nie biorą pod uwagę, że zapis art. 28 ust. 2 w związku z art. 3 pkt 20 ustawy Prawo budowlane dotyczy spraw o pozwolenie na budowę.

Obszar oddziaływania mający znaczenie przy ustalaniu stron postępowania

o pozwolenie na budowę, nie ma wpływu na zapis art. 59 ust. 7 Prawa budowlanego, który kategorycznie określa stronę postępowania w sprawie o pozwolenie na użytkowanie.

Pozwolenie na użytkowanie jest odrębnym postępowaniem od spraw pozwolenia na budowę co szczególnie należy podkreślić analizując treść skargi.

Skarżący podnoszą w niej bowiem argumenty odnośnie pozwolenia na budowę pozostające bez wpływu na decyzje w sprawie pozwolenia na użytkowanie, która zapada w oparciu o stwierdzenie organu o zrealizowaniu obiektu w całości zgodnie

z projektem i jego przydatności do użytkowania.

Organ wydający pozwolenie na użytkowanie tj. organ nadzoru budowlanego nie bada prawidłowości projektu i ewentualnych jego wad, bo to nie leży w jego kompetencji, ma tylko stwierdzić, czy obiekt wykonano zgodnie z projektem i czy nadaje się do użytkowania.

Nieprawidłowość projektu czy wady decyzji o pozwoleniu na budowę badane są w postępowaniu o pozwolenie na budowę i ewentualnie w postępowaniu nadzorczym organów architektoniczno - budowlanych.

Tak wiec w przedmiotowym postępowaniu nadzwyczajnym wszczętym z urzędu, organ nadzorczy badał tylko i wyłącznie prawidłowość decyzji organu nadzoru budowlanego w przedmiocie pozwolenia na użytkowanie obiektu.

Bez wpływu na wynik tego postępowania są więc zarzuty skargi dotyczące wadliwości postępowania organów architektoniczno - budowlanych w sprawie

o pozwolenie na budowę.

Tym samym kontroli sądowej w niniejszej sprawie podlega tylko i wyłącznie postępowanie administracyjne w sprawie pozwolenia na użytkowanie prowadzone

w trybie nadzwyczajnym odnośnie decyzji PINB z dnia [...] wydanej

w postępowaniu zwykłym.

Analizując decyzje organu nadzorczego I i II instancji Sąd stwierdził, iż

w postępowaniu administracyjnym organy nie naruszyły prawa. Inwestor uzyskał pozwolenie na użytkowanie dysponując uprzednio decyzją o pozwoleniu na budowę, zaś okoliczność, że decyzja ta została uchylona w listopadzie 2006r. (decyzja z [...]) nie powoduje automatycznie bezprawności użytkowania uzyskanego pozwoleniem z dnia [...].

Postępowanie nieważnościowe dla decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, choć zainicjowane wnioskiem skarżących, wszczęte zostało z urzędu przez organ nadzorczy i po przeanalizowaniu sprawy pod kątem wystąpienia którejkolwiek z przesłanek art. 156 § 1 kpa, zakończyło się stwierdzeniem braku podstaw do stwierdzenia nieważności decyzji o pozwoleniu na użytkowanie.

W myśl art. 127 kpa skuteczne odwołanie od decyzji może wnieść tylko strona.

O tym kto jest strona postępowania w sprawie pozwolenia na użytkowanie decyduje omówiony wyżej art. 59 ust. 7 ustawy.

Skoro zatem skarżący nie byli inwestorem obiektu, nie mogli skutecznie wnieść odwołania od orzeczenia I instancji w sprawie pozwolenia na użytkowanie. Organ administracyjny prowadzący postępowanie powinien we wstępnej fazie postępowania ustalić istnienie legitymacji procesowej czynnej do wniesienia środka zaskarżenia.

Stwierdzenie przez organ, że odwołanie zostało złożone przez podmiot nie będący stroną postępowania powoduje umorzenie postępowania odwoławczego,

a zatem trafnie organ odwoławczy podjął decyzję z art. 138 § 1 pkt 3 kpa.

Mając powyższe na uwadze skargę jako bezpodstawną należało oddalić na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 153, poz. 1270).