Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Leszek Kamiński (spr.), , Sędzia WSA Bogusław Cieśla, Sędzia WSA Jolanta Zdanowicz, Protokolant Agnieszka Ciszek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 października 2007 r. sprawy ze skargi C. T. na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] maja 2007 r. znak [...] w przedmiocie pozwolenia na budowę obwodnicy [...] po rozpoznaniu wniosku skarżącego postanawia: 1. wstrzymać wykonanie decyzji Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] maja 2007 r. znak [...] w części dotyczącej obszarów Natura 2000 położonych w obrębie projektowanej inwestycji, 2. w pozostałym zakresie oddalić wniosek skarżącego o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji.

W dniu 2 lipca 2007 r. C. T. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, za pośrednictwem organu, skargę na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] maja 2007 r., znak [...], utrzymującą w mocy decyzję Wojewody [...] z dnia [...] lutego 2007 r. w przedmiocie zatwierdzenia projektu zagospodarowania terenu kompensacji przyrodniczej oraz zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia dla [...] w B. na budowę obwodnicy [...] w ciągu drogi krajowej nr [...], granica państwa – [...] – [...] – [...] – granica państwa, od miejscowości [...] w km [...] (stary kilometraż [...]) – za skrzyżowanie dróg krajowych nr [...] i nr [...] w A. oraz uchylającą ww. decyzję w części dotyczącej nadania jej rygoru natychmiastowej wykonalności i w tej części umarzającą postępowanie organu pierwszej instancji.

W tutejszym Sądzie, w sprawie stanowiącej wcześniejszą fazę postępowania budowlanego, zapadł wyrok z dnia [...] kwietnia 2007 r. sygn. akt [...], którym uchylono postanowienie w przedmiocie uzgodnienia środowiskowych uwarunkowań na realizację przedsięwzięcia polegającego na budowie obwodnicy [...], z tego powodu, iż w toku postępowania uległa zmianie koncepcja przeprowadzenia obwodnicy w tunelu pod chronionym obszarem Natura 2000.

W uzasadnieniu wyroku oceniono jako zasadne zarzuty skarg odnośnie kwestii dopuszczenia w zaskarżonym postanowieniu wariantów alternatywnych co do przebiegu obwodnicy przez dolinę rzeki [...] w wyznaczonym miejscu (wariant estakady i tunelu drogowego) oraz odnośnie kwestii określenia zakresu kompensacji przyrodniczej. W ocenie Sądu - abstrahując od okoliczności, czy zakładany przebieg jest optymalny, co nie było właściwie przeanalizowane przez organ uzgadniający - jeden z możliwych wariantów musi być bardziej korzystny z punktu widzenia ochrony dóbr przyrodniczych, dla których tworzone są obszary "Natura 2000". Sąd stwierdził, iż uzgadniając wariant przebiegu obwodnicy w tunelu drogowym, nie rozeznano dostatecznie kwestii warunków hydrogeologicznych, a jednocześnie oceniono, iż wariant przebiegu obwodnicy estakadą jest mniej korzystny z uwagi na konieczność zapewnienia jak najszerszej ochrony dóbr przyrodniczych, dla których tworzy się obszary "Natura 2000", dopuszczając jednak jako alternatywę realizację tego wariantu.

Powyższy wyrok jest prawomocny, natomiast tocząca się w tutejszym Sądzie sprawa sygn. akt [...] ze skargi na decyzję w przedmiocie środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięcia nie została jeszcze osądzona.

Z akt sprawy wynika, że inwestycja polegająca na budowie obwodnicy [...] przebiega przez obszar specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 [...] (kod obszaru: [...]) wyznaczony na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 229, poz. 2313) oraz przez projektowany specjalny obszar ochrony siedlisk Natura 2000 [...]. Obszary te objęte są ochroną zgodnie z regulacjami wspólnotowymi - dyrektywa Rady Wspólnot Europejskich z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (79/409/EWG), dyrektywa Rady Wspólnot Europejskich z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (92/43/EWG) - które zostały przetransponowane do prawodawstwa krajowego. Zgodnie z § 2 pkt [...] ww. rozporządzenia, obszar [...] obejmuje m. in. teren gminy [...], w obrębie której usytuowane są działki stanowiące współwłasność skarżącego, tj. działki nr ewid. [...] i [...] z obrębu ewidencyjnego [...], gm. [...] oraz działka nr ewid. [...] z obrębu ewidencyjnego [...], gm. [...].

W treści skargi został zawarty wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji. Skarżący podniósł, że za wstrzymaniem wykonania zaskarżonej decyzji przemawiają względy środowiskowe, gdyż rozpoczęcie robót budowlanych na obszarach chronionych "Natura 2000" spowoduje znaczne szkody w ekosystemach, a ich skutki będą miały charakter nieodwracalny.

Wobec pojawiających się informacji, że w związku z toczącym się przed Trybunałem Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w sprawie [...] [...] przeciwko [...] o uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego w procedurach zezwolenia na budowę obwodnic [...] oraz [...], doszło do wstrzymania wykonywanych w obszarze Natura 2000 robót budowlanych, Sąd zwrócił się do organu, który wydał zaskarżoną decyzję oraz do Departamentu Prawa Unii Europejskiej [...] z pytaniem, czy i kiedy doszło do wstrzymania wykonania przedmiotowej decyzji.

Jak wynika z odpowiedzi Departamentu z dnia 1 października 2007 r., w postępowaniu toczącym się przed Trybunałem, Pełnomocnik [...] złożył w dniu 2 sierpnia 2007 r. oświadczenie, iż prace na terenach Natura 2000 nie będą rozpoczęte i kontynuowane, począwszy od dnia 1 sierpnia 2007 r., do czasu wydania wyroku.

Z załączonego do powyższego wystąpienia, pisma Departamentu Prawnego [...] datowanego na dzień 27 września 2007 r. wynika, iż w celu realizacji zobowiązania zawartego w oświadczeniu [...], roboty budowlane przy budowie obwodnicy [...] prowadzone były wyłącznie na odcinkach niekolidujących z obszarem Natura 2000, a ponadto na odcinku drogi przecinającym ten obszar, po zakończeniu okresu lęgowego ptaków z dniem 1 sierpnia 2007 r. robót nie rozpoczęto. Z pisma tego wynika też, że [...] poleciła wykonawcy robót budowlanych ich zawieszenie, do czasu wydania wyroku przez Trybunał, przy czym wstrzymanie prac nastąpiło na podstawie odpowiednich klauzul zawartych w umowach z wykonawcami, pozwalających na czasowe wstrzymanie prac. Wskazano, iż będą podjęte negocjacje z wykonawcą, mające na celu przedłużenie stosowania klauzul wstrzymujących prace do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia sprawy.

Z odpowiedzi udzielonej przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego wynika, że organ ten nie wstrzymał wykonania zaskarżonej decyzji w trybie administracyjnym.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Stosownie do art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej p.p.s.a., po przekazaniu sądowi skargi sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części zaskarżonego aktu lub czynności, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.

Celem ustanowienia obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 na terenie [...] jest ograniczenie ingerencji, która mogłyby prowadzić do negatywnych skutków dla dóbr przyrodniczych. Taka ingerencja zaistniałaby niewątpliwie w przypadku prowadzenia robót budowlanych w oparciu o nieprawomocne jeszcze, bo podlegające kontroli sądowej, pozwolenie na budowę. Ingerencja ta spowodować mogłaby przy realizacji przedmiotowej inwestycji na obszarach "Natura 2000" niebezpieczeństwo powstania trudnych do odwrócenia skutków.

Okoliczność tę podobnie ocenił również inwestor, wydając wykonawcy polecenie wstrzymania robót w tym zakresie. Jest to jednak tylko skutek rozporządzeń o charakterze cywilnoprawnym, których wykonanie i respektowanie zależy wyłącznie od woli stron umowy. Organy państwa, jak do tej pory, nie doprowadziły do wstrzymania wykonania pozwolenia na budowę na podstawie przepisów prawa administracyjnego.

Mając zatem na uwadze szczególną potrzebę ochrony dóbr objętych specjalnymi formami ochrony przyrody, jakimi są obszary o znaczeniu międzynarodowym Natura 2000, a także toczące się postępowanie przeciwko [...] o uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego Wspólnoty Europejskiej, wniosek skarżącego w tym zakresie należało uwzględnić.

W związku z powyższym, na podstawie art. 61 § 3 p.p.s.a. orzeczono, jak w sentencji postanowienia.