Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi Wydział I w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA W. Jarzębowski, Sędziowie Z. Kmieciak (spr.), J. Antosik, Protokolant K. Brykalska-Stępień, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 czerwca 2004 roku sprawy ze skargi A.B. na decyzję Izby Skarbowej w Ł. z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 1998 r. oddala skargę.

W wyniku ponownego rozpoznania sprawy, decyzją z dnia [...] nr [...][...] Urząd Skarbowy Ł. określił A.B. zobowiązanie podatkowe powstałe w podatku dochodowym od osób fizycznych za rok 1998 w zmniejszonej kwocie 18.353 zł. W uzasadnieniu decyzji organ podatkowy podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko wyrażone w zakresie nie uznania za koszt uzyskania przychodu części wydatków poniesionych na zakup usług transportowych niektórych materiałów budowlanych (piasku, drewna i słomy) oraz usługi zwałki urobku.

W dniu 9 kwietnia 2003r. podatniczka działając w oparciu o przepis art. 247 § l pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) złożyła wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji Urzędu Skarbowego podnosząc zarzut rażącego naruszenia przepisu art. 22 i art. 23 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r., Nr 14, poz. 176 ze zm.). W uzasadnieniu wniosku podatniczka podkreśliła, że zakwestionowane przez organ podatkowy wydatki poniesione na zakup usług transportowych materiałów budowlanych związane były z prowadzoną działalnością gospodarczą, a brak należytego udokumentowania poniesionych wydatków (dowody wewnętrzne) nie stanowi przeszkody do zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodu. Zgodnie bowiem z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 stycznia 1997r. (sygn. akt I S.A./Łd 2820/95) "jeśli określone wydatki służyły osiągnięciu przychodu, a w toku postępowania podatkowego zostanie wykazane innymi dowodami zaistnienie zdarzeń gospodarczych uzasadniających te wydatki, to powinny być one uznane za koszty uzyskania przychodów." Brak dokumentacji należycie potwierdzającej przebieg rzeczywiście dokonanych transakcji nie przesądza zatem o tym, że zaliczone do kosztów uzyskania przychodu wydatki nie zostały faktycznie poniesione, ponieważ okoliczność zawarcia umów i ich realizacji potwierdzaj ą zeznań i a świadków (strony umowy).

Decyzją z dnia [...] nr [...] Izba Skarbowa w Ł. postanowiła odmówić stwierdzenia nieważności decyzji Urzędu Skarbowego. W uzasadnieniu decyzji podkreślono, że stwierdzenie nieważności decyzji, stanowiące wyjątek od zasady trwałości decyzji, zawartej w treści art. 128 Ordynacji podatkowej wymaga bezspornego ustalenia, że decyzja dotknięta jest jedną z wad określonych w art. 247 § l ustawy. Zgodnie z art. 247 § l pkt 3 Ordynacji podatkowej, organ podatkowy stwierdza nieważność decyzji, która została wydana z rażącym naruszeniem prawa. Natomiast rażące naruszenie prawa zachodzi jedynie wówczas, gdy istnieje oczywista sprzeczność pomiędzy treścią przepisu a rozstrzygnięciem zawartym w decyzji. Nie stanowi rażącego naruszenia prawa odmienna interpretacja przepisów prawa i dokonana ocena zdarzenia. Izba Skarbowa zaakcentowała, że uruchomienie nadzwyczajnego trybu postępowania jakim jest wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji nie może być traktowane jako instytucja służąca ponownemu merytorycznemu rozpoznaniu sprawy.

W odwołaniu od powyższej decyzji podatniczka podnosząc zarzut rażącego naruszenia przepisów prawa materialnego oraz przepisów prawa procesowego - art. 122, art. 187 i art. 191 Ordynacji podatkowej poprzez nie wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy oraz przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów, wniosła o uchylenie i stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu podkreśliła, że Izba Skarbowa powinna po przeprowadzeniu dokładnej analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego ocenić trafność podjętych przez organ podatkowy pierwszej instancji czynności prowadzących do podjęcia kwestionowanego rozstrzygnięcia.

Decyzją z dnia [...] nr [...] wydaną w oparciu o przepis art. 233 § l pkt l Ordynacji podatkowej Izba Skarbowa w Ł. podtrzymując argumentację wyrażoną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji utrzymała ją w mocy. Dodatkowo powołując się na orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego zaakcentowano, iż naruszenie prawa tylko wtedy powoduje nieważność aktu administracyjnego, gdy ma ono charakter "rażącego", tzn. "gdy decyzja wydana została wbrew nakazowi lub zdarzeniu ustanowionemu w przepisie prawnym, wbrew wszystkim przesłanką przepisu nadano prawo lub ich odmówiono, albo też wbrew przepisom obarczono stronę obowiązkiem, albo uchylono obowiązek. Cechą rażącego naruszenia prawa jest to, że treść decyzji pozostaje w sprzeczności z przepisem poprzez ich proste zestawienie ze sobą (wyrok NSA z dnia 29 czerwca 2000r. sygn. akt III S.A. 3279/99). Nie stanowi natomiast "rażącego naruszenia prawa" w rozumieniu przepisu art. 247 § l pkt 3 Ordynacji podatkowej rozstrzygnięcie, którego wynik zależy od oceny stanu faktycznego sprawy dokonanej przez organ administracji publicznej, opartego na odmiennej wykładni przepisu prawa.

W skardze skierowanej do Naczelnego Sądu Administracyjnego skarżąca podtrzymując zarzuty podniesione w odwołaniu, wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji.

W odpowiedzi na skargę Izba Skarbowa w Ł. podtrzymując argumenty wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej do Sądu decyzji, wniosła ojej oddalenie. Dodatkowo wskazała, że w toku postępowania o stwierdzenie nieważności decyzji, organ nadzoru bada, czy decyzja dotknięta jest jedną z wad wymienionych w treści art. 247 § l Ordynacji podatkowej, nie odnosząc się do postępowania podatkowego poprzedzającego wydanie ostatecznej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi zważył co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie. Podniesione we wniosku o stwierdzenie nieważności ostatecznej decyzji wymiarowej Urzędu Skarbowego- L. z dnia [...] argumenty i twierdzenia kwalifikowały się do rozpatrzenia w administracyjnym toku instancji. Mówiąc inaczej, ich treść i charakter stwarzały pełne podstawy do zweryfikowania dokonanych przez organ podatkowy ustaleń oraz ocen, jednakże w ramach postępowania o d w o ł a w -c z e g o. Tymczasem z niewiadomych powodów zaniechano uruchomienia (po raz drugi) tego trybu szukając ochrony prawnej przez złożenie wniosku o stwierdzenie nieważności decyzji. Wniosek ten służy eliminowaniu z obrotu prawnego decyzji dotkniętych s z c z e g ó l n i e c i ę ż k i m i w a d a m i m a t e r i a l - n y m i. W rozpoznanym przypadku nie sposób dopatrzyć się zaistnienia tego rodzaju wady. Już same stwierdzenia zawarte we wniosku podatniczki z dnia 9.04.2003 r. przeczą możliwości zakwalifikowania ewentualnych naruszeń prawa, związanych z dokonywaniem ustaleń faktycznych i oceną faktów sprawy jako rażącego naruszenia prawa w rozumieniu art. 247 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej. We wniosku, o którym mowa zwraca się uwagę na "oczywistą manipulację okolicznościami faktycznymi sprawy", jak też ich "dopasowywanie" na bieżąco "w celu osiągnięcia z góry założonych przez Urząd celów fiskalnych" (s. 5 wniosku). W podsumowaniu wspomnianego pisma procesowego zaznaczono z kolei, iż organ podatkowy "błędnie ocenił oko1iczności faktyczne sprawy i w tej sytuacji niewłaściwie zastosował przepis prawa materialnego" (ostatnia s. wniosku). Niewłaściwe zastosowanie prawa materialnego nie jest równoznaczne z jego "rażącym naruszeniem", a co więcej - w szczegółowo opisanym we wniosku i w skardze do sądu administracyjnego stanie faktycznym nie jest to w żadnym wypadku wada tkwiąca w samej decyzji, istotna wadliwość przejawiająca się w oczywiście nieprawidłowym (błędnym) zastosowaniu przepisu prawa, powodująca konsekwencje niemożliwe do zaakceptowania z punktu widzenia wymagań praworządności. Zaprezentowana - tak w skardze do sądu administracyjnego, jak i wcześniej we wniosku o stwierdzenie nieważności ostatecznej decyzji wymiarowej - argumentacja jest w gruncie rzeczy niczym innym, jak próbą wykazania dopuszczalności zastępowania kontroli instancyjnej nadzwyczajnym trybem weryfikacji decyzji.

Z przedstawionych powodów, ponieważ zarzucane organowi podatkowemu uchybienia nie odpowiadały prawnej kategorii "rażącego naruszenia prawa", a także innym przesłankom z art. 247 § 1 Ordynacji podatkowej, na mocy art. 151 ustawy z dnia 50 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270), orzeczono jak w sentencji.-