Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Sławomir Kozik (spr.), Sędziowie Sędzia NSA Ewa Kwarcińska, Sędzia NSA Alicja Stępień, Protokolant Referent Izabela Adamowicz, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 10 czerwca 2008 r. sprawy ze skargi A Spółka Jawna z siedzibą w G. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 23 stycznia 2008 r., nr [...] w przedmiocie wznowienia postępowania w sprawie odmowy wykreślenia wpisu zastawu skarbowego 1. uchyla zaskarżona decyzję; 2. zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej na rzecz strony skarżącej kwotę 200 zł (dwieście złotych) tytułem zwrotu uiszczonego wpisu sądowego.

UZASADNIENIE:

Po rozpoznaniu wniosku A spółki jawnej Naczelnik Urzędu Skarbowego decyzją z dnia [...] r. wykreślił wpis zastawu skarbowego pod poz. 183 (samochód marki Volkswagen T 4 TDI, nr rej. [...] r. prod. 2000) i odmówił wykreślenia wpisu zastawu skarbowego pod poz. Nr 186 (samochód marki Mercedes Benz 312 D, nr rej. [...] rok prod. 1997). Uzasadniając rozstrzygnięcie w przedmiocie odmowy wykreślenia wpisu organ podatkowy wyjaśnił, że nie znalazły oparcia w materiale dowodowym sprawy twierdzenia strony zawarte we wniosku o wykreślenie, że właścicielem ww. pojazdu jest A spółka jawna Organ wyjaśnił, że ustalenie to poczynił w szczególności w oparciu o pismo z dnia 29 sierpnia 2006 r. Urzędu Miejskiego, w którym wyjaśniono, że wpisu właściciela do dowodu rejestracyjnego przedmiotowego pojazdu dokonano w oparciu o rachunek nr [...] z [...] r. wystawiony na B spółka cywilna oraz przedłożonego zaświadczenia o wpisie tego podmiotu do ewidencji działalności gospodarczej. W takim zaś przypadku wpis prawa własności w dowodzie rejestracyjnym zostaje dokonany na rzecz wspólników spółki cywilnej. Powyższe dawało, zdaniem organu, podstawę do stwierdzenia, że właścicielami pojazdu w dacie dokonania wpisu do rejestru zastawów skarbowych byli G. i Z. S. , a nie jak wskazywano we wniosku A spółka jawna.

Pismem z dnia 8 lipca 2007 r. uzupełnionym 1 sierpnia 2007 r. A spółka jawna złożyła wniosek o wznowienie postępowania zakończonego opisaną wyżej decyzją (w oparciu o art. 240 § 1 pkt 5 ordynacji podatkowej). Spółka wyjaśniła, że istotną okolicznością faktyczną nie znaną organowi w dacie rozstrzygania był fakt, iż właścicielem przedmiotowego pojazdu w dacie dokonywania wpisu do rejestru była A spółka jawna, a nie spółka cywilna.

Naczelnik Urzędu Skarbowego, po wznowieniu postępowania na wniosek strony, decyzją z dnia [...] r. odmówił uchylenia decyzji z dnia [...] r. Organ wyjaśnił, że dla spełnienia przesłanek z art. 240 § 1 pkt 5 ordynacji podatkowej strona winna wskazać takie okoliczności, które mają walor nowości tj. zostały nowo odkryte w sprawie i nie były znane organom podatkowym obu instancji oraz stronie. Organ uznał, że przesłanki powołanego przepisu nie zostały spełnione w niniejszym postępowaniu, ponieważ okoliczność, że w momencie dokonywania wpisu zastawu skarbowego właścicielem przedmiotu zastawu była spółka jawna może stanowić wyłącznie podstawę żądania wykreślenia wpisu w wyniku rozpoznania sprawy w trybie zwykłym, nie nadzwyczajnym. Organ wskazał, że powołana okoliczność przekształcenia spółki cywilnej "B" w spółkę jawną była znana stronie w toku rozpoznawania sprawy, zatem nie jest to nowa okoliczność w rozumieniu art. 240 § 1 pkt 5 ordynacji podatkowej, która ma być nieznana nie tylko organowi, ale i stronie. Fakt tego przekształcenia podmiotowego, w ocenie Naczelnika Urzędu Skarbowego, nie mógł zostać oceniony jako "nowy", a to uniemożliwia stwierdzenie istnienia przesłanki wznowieniowej. Organ wyjaśnił nadto, że dokonanie przez Urząd Miejski odręcznej wzmianki w dokumentach rejestracyjnych pojazdu w dniu 28 czerwca 2007 r. poprzez wykreślenie dotychczas wpisanego właściciela: wspólników spółki cywilnej i wpisanie w to miejsce A spółka jawna nie może zostać ocenione jako zdarzenie istniejące w dniu wydania decyzji o odmowie wykreślenia wpisu.

Decyzją z dnia [...] r. Dyrektor Izby Skarbowej, po rozpatrzeniu odwołania A spółki jawnej, utrzymał w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie. Organ wyjaśnił, że aby zostały spełnione przesłanki wznowienia postępowania w żądanym przez stronę trybie muszą zaistnieć łącznie następujące warunki: ujawnione okoliczności lub dowody muszą być nowe tj. nowo odkryte, jak również po raz pierwszy zgłoszone przez stronę, muszą być one dla sprawy istotne, tj. mogą mieć wpływ na jej odmienne rozstrzygnięcie oraz muszą istnieć w dniu wydania decyzji ostatecznej i jednocześnie spełniać warunek nowości. W kontekście tak zakreślonych przesłanek wznowienia organ drugiej instancji stwierdził, że fakt omyłkowego zarejestrowania samochodu na nieistniejącą spółkę cywilną nie jest nową okolicznością faktyczną i był przedmiotem oceny przez organ pierwszej instancji, okoliczność faktyczna przekształcenia spółki była znana stronie, dokonanie zmian wpisu w dokumentach rejestracyjnych nastąpiło po dacie dokonania wpisu zastawu rejestrowego i nie spełnia przymiotu dowodu istniejącego w dniu wydania decyzji w sprawie odmowy wykreślenia zastawu rejestrowego.

Powyższe rozstrzygnięcie A spółka jawna zaskarżyła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku podnosząc, że podtrzymuje stanowisko prezentowane w sprawie. Dodatkowo skarżąca podniosła, że decyzje podatkowe będące podstawą wpisu spornego zastawu skarbowego zostały wycofane z obiegu prawnego. Zdaniem strony skarżącej nie istnieje podstawa ustanowienia zastawu.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej podtrzymał argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji, a odnosząc się do zgłoszonego w skardze zarzutu wycofania z obrotu prawnego decyzji będących podstawą wpisu zastawu skarbowego podniósł, że takiej przesłanki nie zawiera zamknięty katalog określony w art. 240 ordynacji podatkowej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

W myśl art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 roku - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sąd administracyjny sprawuje kontrolę administracji publicznej przez badanie zgodności zaskarżonych rozstrzygnięć z prawem. W wyniku takiej kontroli rozstrzygnięcie może zostać uchylone w razie stwierdzenia, że naruszono przepisy prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy lub doszło do takiego naruszenia przepisów prawa procesowego, które mogłoby w istotny sposób wpłynąć na wynik sprawy, ewentualnie w razie wystąpienia okoliczności mogących być podstawą wznowienia postępowania. Sąd stwierdzi nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny nieważności określone w art. 156 k.p.a. lub innych ustawach szczególnych, w tym w ordynacji podatkowej.

Z przepisu art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz.1270 z późn.zm.), zwanej dalej "p.p.s.a." wynika, że Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą skargi. Z tego też względu Sąd uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie, ponieważ w ocenie Sądu organy podatkowe obu instancji dokonały błędnej wykładni art. 240 § 1 pkt 5 ordynacji podatkowej.

W myśl tego przepisu o zaistnieniu podstawy wznowienia postępowania można mówić wówczas, gdy zostaną spełnione cztery przesłanki: 1) wyszły na jaw nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody, 2) są one istotne dla sprawy, (co znaczy, że mogą mieć wpływ na jej odmienne rozstrzygnięcie), 3) nie były znane organowi, który wydał decyzję, 4) istniały w dniu wydania decyzji. Wyjaśnić należy, że użyty w przepisie spójnik "lub" oznacza, że dyspozycję przepisu spełnia wystąpienie jednego z członów alternatywy zwykłej pod warunkiem spełnienia pozostałych ustawowych wymogów. Zgodnie bowiem z regułami logiki zdania łączone spójnikiem "lub" są prawdziwe, jeśli wystąpi sytuacja określona w jednym ze zdań połączonych spójnikiem, jak też wówczas, gdy wystąpią zdarzenia opisane w obu zdaniach.

Przy ocenie, czy dana okoliczność miała przymiot okoliczności "nowej" nie ma znaczenia, jak wynika to wprost z gramatycznej wykładni omawianego przepisu, fakt, że strona miała świadomość jej istnienia i mogła ją powołać. Nowa okoliczność, (czy też nowy dowód) w rozumieniu tej normy, to taka, która nie była znana organowi w dacie orzekania. Oceniając dokonaną przez organ podatkowy wykładnię przepisu będącego podstawą rozstrzygnięcia Sąd stwierdził, że organ dokonał wykładni rozszerzającej przepisu, sprzecznej z jego literalnym brzmieniem, który jednoznacznie wymaga, by powoływane okoliczności lub dowody nie były znane organowi, nie wskazując, czy mogą one być one znane stronie czy też nie. Taka okoliczność jest prawnie obojętna.

Powyższe dowodzi, że organy obu instancji dokonały błędnej interpretacji omawianej normy, wskazując, że nie zachodzą przesłanki z art. 240 § 1 pkt 5 ordynacji podatkowej, bowiem okoliczność przekształcenia spółki cywilnej "B" w spółkę jawną, znana była stronie. Taka konstatacja organu, w ocenie Sądu dyskwalifikuje proces subsumcji stanu faktycznego pod normę prawną.

Sąd uznał, że organy podatkowe naruszyły w niniejszej sprawie art. 240 § 1 pkt 5 ordynacji podatkowej. Mając zatem na uwadze wskazane wyżej naruszenie przepisów postępowania rozważyć należało, czy jest ono takiego rodzaju, by miało istotny wpływ na wynik sprawy. Dopiero bowiem wykazanie przez Sąd prawdopodobieństwa oddziaływania naruszeń prawa procesowego na wynik sprawy administracyjnej, w myśl art. 145 § 1 pkt. 1 lit. "c" p.p.s.a., obliguje Sąd do uchylenia zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Zgodnie z ugruntowanymi poglądami doktryny "uchybienia nie mają wpływu na wynik postępowania, jeśli w przypadku prawidłowego zastosowania przepisów treść decyzji lub postanowienia byłaby taka sama" (Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz; B.Dauter, B. Gruszczyński, A.Kabat, M. Niezgódka – Medek; Zakamycze 2005 r., str. 335). Również Naczelny Sad Administracyjny, którego pogląd Sąd rozpoznający sprawę w pełni podziela, stwierdził, że "decyzja lub postanowienie podlegają uchyleniu, jeżeli sąd stwierdzi inne naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Brzmienie przywołanego przepisu nie pozostawia w zasadzie wątpliwości, co do tego, że obejmuje on wyłącznie przypadki, w których, gdyby nie naruszono przepisów proceduralnych, to najprawdopodobniej zapadłaby decyzja o innej treści" (wyrok NSA z dnia 11 stycznia 2006 r. sygn. akt II GSK 332/05; LEX 193380).

Odnosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należało, że popełnione przez organ podatkowy naruszenie przepisów postępowania niewątpliwie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, ponieważ błędne określenie treści normy prawnej determinowało ocenę istnienia przesłanek wznowienia postępowania.

Rozpoznając ponownie sprawę organ odwoławczy zobligowany jest interpretować art. 240 § 1 pkt 5 ordynacji podatkowej w sposób wskazany powyżej, a mianowicie za "nowe" uznać te okoliczności, czy dowody, które nie były znane organowi, a istniejące w dniu wydania decyzji, niezależnie od świadomości ich istnienia u strony skarżącej. Bez znaczenia dla ich kwalifikacji jako "nowych" jest też okoliczność, czy strona mogła je powołać, bądź nie, w poprzednim postępowaniu.

Z wymienionych względów Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku na mocy art. 145 § 1 pkt 1 lit. "c" p.p.s.a. uchylił zaskarżoną decyzję. O kosztach postępowania Sąd orzekł w oparciu o art. 200 w zw. z art. 209 p.p.s.a. zasądzając je na rzecz strony skarżącej od organu administracji.