W przedmiotowej sprawie w skardze na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z [...] grudnia 2007r. skarżący zawarli wniosek o przyznanie prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych, natomiast składając wniosek na urzędowym formularzu zwrócili się ponadto o ustanowienie adwokata. Z treści wniosku złożonego na formularzu w dniu 20 lutego 2008r. wynika, iż skarżący posiadają dom jednorodzinny oraz nieruchomość rolną, a ich dochody roczne wynoszą 40.000 zł. Pismem z dnia 5 marca 2008r. wnioskodawcy zostali wezwani m.in. do wskazania osób pozostających z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym oraz dochodów uzyskiwanych przez wszystkie te osoby (ze wskazaniem, z jakiego źródła są uzyskiwane), podania powierzchni domu jednorodzinnego, podania powierzchni nieruchomości rolnej (z uwagi na to, że w rubryce 5 i 7 wskazano powierzchnię 11,20 ha, jednocześnie w rubryce nr 7 wpisano ołówkiem 19,95 ha). W kolejnym formularzu nadesłanym w dniu 19 marca 2008r. skarżący oświadczyli, iż we wspólnym gospodarstwie domowym pozostaje z nimi dwoje dzieci oraz wnuk. Wskazano powierzchnię domu - 120 m2 oraz powierzchnię nieruchomości rolnej - 20,030 ha. Ponadto G. i M. K. wykazali w formularzu z dnia 19 marca, iż posiadają stodołę (120 m2 ), oborę (120 m2 ), których nie wykazali w poprzednim wniosku, a ponadto w rubryce dotyczącej przedmiotów wartościowych o wartości powyżej 3000 euro wymienili ciągnik rolniczy, przyczepę rolniczą, sprzęt uprawowy, "samochód bus" (również niewymienione w poprzednim formularzu). Przedstawiając uzyskiwane dochody skarżący wskazali, iż dochód roczny wnioskodawców z gospodarstwa rolnego i renty wynosi 50.560 zł, natomiast córka otrzymuje alimenty w kwocie 500 zł. Jednocześnie skarżący oświadczyli, iż ich roczne wydatki na lekarstwa, gaz, światło, opał, paliwo do ciągnika, nawozy, środki ochrony roślin i dodatki paszowe wynoszą 49.380 zł.
W tym stanie rzeczy stwierdzono, co następuje:
Stosownie do treści art. 245 i art. 246 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.) prawo pomocy może być przyznane osobie fizycznej w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego wówczas, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Natomiast przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym jest możliwe, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Przez uszczerbek utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny, o którym mowa w ustawie, należy natomiast rozumieć zachwianie sytuacji materialnej i bytowej strony w taki sposób, iż nie jest ona w stanie zapewnić sobie minimum warunków socjalnych.
Podkreślenia jednocześnie wymaga, że udzielenie stronie prawa pomocy przed sądem administracyjnym jest formą jej dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do przypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście niemożliwe.
Biorąc pod uwagę okoliczności przedstawione w złożonym przez G. i M. K. wniosku o przyznanie prawa pomocy uznać należy, że brak jest podstaw do jego uwzględnienia. Wykazana sytuacja majątkowa i finansowa strony nie pozwala uznać, iż skarżący należą do osób nie posiadających środków na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych, a tylko w takiej sytuacji możliwe jest przyznanie stronie prawa pomocy. Skarżący wykazali, iż uzyskują przychód roczny w wysokości 50.560, co w stosunku miesięcznym daje kwotę 4213 zł. Ponadto córka wnioskodawców otrzymuje alimenty w wysokości 500 zł miesięcznie. Pozwala to na przyjęcie, iż przy racjonalnym gospodarowaniu uzyskiwanymi środkami pieniężnymi wnioskodawcy są w stanie ponieść koszty sądowe oraz koszty ustanowienia pełnomocnika, a ich poniesienie nie zachwieje sytuacją materialną i bytową wnioskodawców w sposób uniemożliwiający im zapewnienie minimum warunków socjalnych. Podkreślenia jednocześnie wymaga, iż koszty postępowania sądowego wynikające z ustawy winny być traktowane na równi z innymi wydatkami, zobowiązania cywilnoprawne nie mają pierwszeństwa przed kosztami sądowymi, wobec czego strona w ramach planowania wydatków powinna uwzględnić również konieczność posiadania środków na prowadzenie procesu sądowego.
Zauważyć ponadto należy, iż przy rozważaniu możliwości przyznania stronie prawa pomocy należy zawsze mieć na względzie wysokość wymagalnych kosztów sądowych. Do kosztów sądowych, które wnioskodawcy zobowiązani są ponieść w niniejszej sprawie zaliczyć trzeba jedynie wpis od skargi w wysokości 200 zł, wysokość innych wpisów, które mogłyby się w tej sprawie pojawić w związku z ewentualnym wnoszeniem przez stronę środków odwoławczych od wydawanych w niej orzeczeń wynosiłaby 100 zł.
Mając powyższe względy na uwadze orzeczono jak w sentencji postanowienia.
