Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący WSA Krystyna Józefczyk Sędziowie NSA Stanisław Śliwa AWSA Jolanta Ewa Wojtyna /spr./ Protokolant sekr. sąd. Anna Mazurek-Ferenc po rozpoznaniu w Wydziale II Ogólno-Administracyjnym na rozprawie w dniu 20 lipca 2006 r. sprawy ze skargi M. Z. na postanowienie Wojewody z dnia [...] lipca 2005 r. nr [...] w przedmiocie wniesienia odwołania z uchybieniem terminu -skargę oddala-

II SA/Rz 769/05

U z a s a d n i e n i e

Prezydent Miasta, decyzją Nr [...] z dnia [...] czerwca 1999 roku po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego wszczętego na wniosek E. A. orzekł o wymeldowaniu M. Z. z pobytu stałego pod adresem : P., ul. F.

Jako podstawę prawną decyzji wskazał art. 104 k.p.a oraz przepis art. 15 ust. 2 ustawy z 10 kwietnia 1974 roku o ewidencji ludności i dowodach osobistych / tekst jedn. Dz.U. z 1980 roku Nr 9 , poz. 26 z póz. zm./.

Decyzja wydana została w następującym stanie sprawy.

Wnioskodawczyni poinformowała Urząd Miejski –Wydział Spraw Obywatelskich, że M. Z., z którym jest rozwiedziona od 1985 roku nie zamieszkuje pod wskazanym adresem od 1990 roku. Wskazała też jego kolejne miejsca pobytu – przy ul. S. oraz ul. K. w P.

Fakt opuszczenia lokalu przez M. Z. jest bezsporny, został potwierdzony przez strony postępowania i kontrolę meldunkową przeprowadzoną w dniu [...] pażdziernika 1998 roku. Przesłuchany w dniu [...] września 1998 roku przyznał, że nie mieszka przy ul. F. od 1994 roku, bowiem wnioskodawczyni – jego była żona, zmieniła zamki w drzwiach.

Prezydent Miasta uznał, ze wobec utraty przez M. Z. uprawnień do lokalu i opuszczenie przez niego miejsca stałego pobytu – spełnione zostały przesłanki do wymeldowania. W tej sytuacji inna decyzja prowadziłaby do utrzymania fikcji meldunkowej i utrwalałaby stan niezgodności ewidencji ze stanem faktycznym oraz sprzeczny z interesem właścicieli lokalu, w którym zameldowana jest osoba faktycznie nie przebywająca w nim od lat i nie mająca do niego uprawnień.

M. Z. potwierdził otrzymanie decyzji doręczonej w dniu [...] lipca 1999 r na adres P., ul. K., który , w dniu [...].09.1998 r, w protokole przesłuchania strony wskazał, jako swój adres dla korespondencji / k. 6 akt I instancji / .W dniu [...] lipca 1999 roku wniósł od tej decyzji odwołanie zarzucając, że wnioskodawczyni E. A. nie jest właścicielką przedmiotowego budynku, a jedynie współwłaścicielką 1/100 nie wydzielonej części. Nadto podniósł, że spadek po swoich rodzicach nabył wraz z siostrą po ½ części.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze, decyzją Nr [...] z dnia [...] maja 2001 roku utrzymało w mocy decyzję organu I instancji wskazując w podstawie prawnej orzeczenia art. 138 par. 1 k.p.a. oraz art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych.

W uzasadnieniu decyzji podało, że w oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy ustalono, że własność nieruchomości, zgodnie z zaświadczeniem z księgi wieczystej Nr Kw [...] przysługuje G. Z. / siostra M./ w 3/8 części, K. Z. w 9/32 części, K. Z. w 9/32 części i E. A. w 2/32 części. M. Z., nie będąc właścicielem lokalu posiadał uprawnienia pochodne do przebywania w nim, jednak je utracił z woli współwłaścicieli. Wskazano , że celem postępowania w oparciu o przepis art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji jest zapewnienie zgodności danych ewidencyjnych z faktycznymi miejscami pobytu osób .

W skardze na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego M. Z. zarzucił :

- naruszenie prawa materialnego , tj art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności... przez dowolne przyjęcie, że posiadając uprawnienie pochodne do przebywania w budynku przy ul. F. utracił je z woli współwłaścicieli tego budynku,

- naruszenie przepisów postępowania , tj. art. 7 k.p.a. przez niedokładne wyjaśnienie stanu faktycznego przez pominięcie i nie wyjaśnienie stanowiska współwłaścicielki budynku – G. Z. co do jej woli w zakresie jego zamieszkania. Wniósł o uchylenie decyzji obu instancji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyrokiem z dnia 27 lutego 2004 roku sygn. akt : S.A./Rz 1997/01 stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji . Z akt sprawy wynikało bowiem, że odwołanie M. Z. od decyzji Prezydenta Miasta z dnia [...] czerwca 1999 roku wniesione zostało z uchybieniem terminu przewidzianego w przepisie art. 129 par 2 k.p.a.

Nie wynikało natomiast, by M. Z. wniósł o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania. W związku z tym Sąd stwierdził , że organ II instancji orzekał w sytuacji, gdy decyzja organu I instancji była ostateczna.

Wojewoda postanowieniem nr [...] z [...] lipca 2005 roku , działając na podstawie art. 134 w zw. z art. 144 k.p.a. postanowił, że odwołanie M. Z. od decyzji Prezydenta Miasta z dnia [...] czerwca 1999 roku nr [...] wniesione zostało z uchybieniem terminu przewidzianego do jego wniesienia, w związku z czym pozostawione zostało bez rozpatrzenia.

Skargę na to postanowienie złożył M. Z. wskazując, że uchybił terminowi nie ze swojej winy, dlatego wniósł o ponowne jego rozpatrzenie. Dodał, że dwutygodniowe uchybienie przez niego terminu jest drobnostką wobec sześcioletniego rozpatrywania jego sprawy. Jest osobą o znacznym stopniu niepełnosprawności z II grupą inwalidzką, a ostatnio , stan jego zdrowia uległ pogorszeniu, co spowodowało dwukrotną hospitalizację.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Stosownie do przepisu art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 roku – Prawo o ustroju sądów administracyjnych / Dz. U. nr 153 poz. 1269 z 2002 roku / sądy te sprawują w zakresie swej działalności kontrolę pod względem zgodności z prawem jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Zakres tej kontroli wyznacza przepis art. 134 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi / Dz. U. Nr 153 poz.1270 z 2002 roku / zwanej dalej P.p.s.a. Zgodnie z tym przepisem sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc przy tym związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Sąd stosuje przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszeń prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy , których dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne do końcowego jej załatwienia.

W myśl przepisu art. 145 P.p.s.a.Sąd obowiązany jest do uchylenia decyzji lub stwierdzenia jej nieważności ewentualnie niezgodności z prawem, gdy dotknięta jest naruszeniem prawa w sposób dający podstawę do wznowienia postępowania, innym naruszeniem przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy lub jeśli zachodzą przyczyny określone w przepisie art. 156 k.p.a. lub innych przepisach.

Zgodnie z przepisem art. 127 k.p.a. od decyzji wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji. Przepis art. 129 par. 1 k.p.a. stanowi ,że odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu , który wydał decyzję w terminie czternastu dni od dnia doręczenia decyzji stronie / par.2/. Rozpatrzenie odwołania wniesionego z uchybieniem terminu , który nie został przywrócony stanowi rażące naruszenie prawa w rozumieniu art. 156 par.1 pkt.2 k.p.a. , oznacza bowiem weryfikację w postępowaniu odwoławczym decyzji ostatecznej.

Wniesienie przez stronę odwołania z uchybieniem terminu stwierdzone było przez Wojewódzki Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 27 lutego 2004 roku w sprawie S.A./Rz 1997/01, który stwierdził nieważność decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] maja 2001 roku , utrzymującej w mocy decyzję Prezydenta Miasta z [...] czerwca 1999 roku [...] w przedmiocie wymeldowania M. Z. z miejsca stałego pobytu.

Wojewoda prowadząc ponownie postępowanie odwoławcze, działając na podstawie art. 134 k.p.a. stwierdził niedopuszczalność odwołania, bowiem z akt sprawy wynika, że zostało ono wniesione w dniu [...] lipca 1999 roku, zatem z uchybieniem terminu, który upłynął w dniu [...] lipca 1999 roku. Skarżący nie złożył wówczas wniosku o jego przywrócenie, ani nie wskazał na przyczynę uchybienia terminu.

W tej sytuacji organ nie miał podstaw do merytorycznego ustosunkowania się do odwołania. Zarzut skargi , że dwutygodniowe uchybienie terminu nie ma znaczenia wobec kilkuletniego postępowania nie może być brany pod uwagę, bowiem przepisy nie uzależniają sposobu rozstrzygnięcia od tego, czy uchybienie jest jednodniowe, czy roczne. Przywrócenie terminu nastąpić może jedynie na podstawie przepisu art. 58 k.p.a., zgodnie z którym zainteresowany musi uprawdopodobnić , że uchybienie nastąpiło bez jego winy, a prośbę o przywrócenie terminu musi wnieść w ciągu siedmiu dni od ustania przyczyny uchybienia terminu z jednoczesnym dokonaniem czynności dla której był określony termin. Taka sytuacja w sprawie nie miała miejsca. Zarzuty odnoszące się do stanu zdrowia skarżącego nie były przedmiotem rozpoznania przez Sąd, bowiem decyzja organu I instancji jest ostateczna.

Orzeczenie znajduje oparcie w przepisie art. 151 P.p.s.a.