Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Krystyna Zaremba (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Maria Dożynkiewicz Asesor WSA Nadzieja Karczmarczyk -Gawęcka Protokolant Karolina Borowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 lipca 2006 r. sprawy ze skargi "P. F. P." Spółki z o.o. w Ż. na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie uznania zgłoszenia celnego za nieprawidłowe o d d a l a skargę

W dniu 9 stycznia 2002 r. "P. F. P." Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ż., reprezentowana przez agencję celną "S." Spedycja Celna W. J. z siedzibą w G., dokonała zgłoszenia celnego do procedury dopuszczenia do obrotu na polski obszar celny [...] sztuk norek żywych według dokumentu SAD nr [...]. Zgłaszający zaklasyfikował towar do kodu Taryfy celnej PCN 0106 90 00 3, tj. jako zwierzęta futerkowe hodowlane czystej krwi, w stosunku do których jest stosowana stawka celna konwencyjna w wysokości 0%.

Po zwolnieniu towaru, Naczelnik Urzędu Celnego przeprowadził kontrolę wskazanego zgłoszenia celnego. W jej wyniku stwierdzono, że do zgłoszenia nie zostało załączone świadectwo potwierdzające, że importowane hodowlane zwierzęta futerkowe spełniają warunki do uznania ich za czystorasowe zwierzęta hodowlane przywożone z zagranicy. Powyższe świadectwo nie zostało dołączone przez importera także w późniejszym terminie.

W następstwie powyższych ustaleń, Naczelnik Urzędu Celnego decyzją z dnia [...] nr [...]uznał zgłoszenie celne nr [...]za nieprawidłowe w części dotyczącej taryfikacji towaru, stawki celnej i kwoty wynikającej z długu celnego, skutkiem czego stwierdził, że importowane norki powinny być zaklasyfikowane do kodu PCN 0106 90 00 9, jako "pozostałe" zwierzęta futerkowe, a stawka celna konwencyjna wynosić powinna 10 %.

Od powyższej decyzji pełnomocnik Spółki pismem z dnia 13 sierpnia 2003 r. wniósł odwołanie zarzucając rozstrzygnięciu organu celnego naruszenie zasady prawa strony do obrony, przepisów proceduralnych oraz prawa materialnego, a także błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że importowane norki nie są czystorasowe.

W uzasadnieniu odwołania pełnomocnik Spółki podniósł, że postanowienie o wszczęciu postępowania oraz o wyznaczeniu terminu do wypowiedzenia się w przedmiocie zebranego materiału dowodowego zostały doręczone bezpośrednio Spółce pomimo, że posiadała ona pełnomocnika, tj. agencję celną "S." Spedycja Celna W.J., która dokonała zgłoszenia celnego oraz, że organ celny nie rozważył kwestii odpowiedzialności subsydiarnej tejże Agencji. Pełnomocnik zarzucił organowi celnemu także błędne uznanie, że dokumentem potwierdzającym "czystość krwi" przywożonych norek jest świadectwo wydane przez Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt, gdyż takie świadectwo nie jest wydawane przed dokonaniem importu, ale dopiero po wprowadzeniu zwierząt na polski obszar celny.

Odwołanie Spółki zostało uzupełnione pismem z dnia 26 sierpnia 2003 r., do którego pełnomocnik załączył świadectwo jakości norek wystawione przez szwedzkich hodowców, od których norki zostały nabyte przez importera.

W wyniku rozpoznania odwołania Spółki, Dyrektor Izby Celnej, powołując się na przepisy art. 233 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej w związku z przepisem art. 262 i art. 270 Kodeksu celnego oraz przepisy art. 35 ust. 1 i 2 i art. 36 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich (Dz. U. Nr 123, poz. 774 ze zm.) i przepis § 16 pkt 2 rozporządzenia Ministra i Gospodarki Żywnościowej z dnia 20 kwietnia 1999 r. w sprawie materiału biologicznego wykorzystywanego w rozrodzie zwierząt gospodarskich (Dz. U. Nr 45, poz. 451), utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję Naczelnika Urzędu Celnego .

Uzasadniając swoją decyzję ostateczną organ odwoławczy stwierdził, że organ celny I instancji postanowienie o wszczęciu postępowania oraz o wyznaczeniu terminu do zapoznania się ze zgromadzonym materiałem dowodowym doręczył tylko Spółce, jako stronie postępowania, a nie agencji celnej "S." Spedycja Celna W. J., bowiem Agencja ta upoważniona została w dniu 7 listopada 2001 r. przez Spółkę tylko do dokonywania czynności określonych w przepisie art. 256 § 1 Kodeksu celnego, który to przepis stanowi, że agencja celna może dokonywać przed organami celnymi wszelkich czynności przewidzianych w przepisach prawa celnego, w szczególności:

1) badać towary i pobierać ich próbki przed dokonaniem zgłoszenia celnego,

2) przygotowywać niezbędne dokumenty i dokonywać zgłoszenia celnego,

3) uiszczać należności celne przywozowe lub celne wywozowe oraz inne opłaty,

4) podejmować towary po ich zwolnieniu,

5) składać zabezpieczenie kwoty wynikającej z długu celnego,

6) wnosić odwołania i inne wnioski podlegające rozpatrzeniu przez organy celne.

Użyte przez ustawodawcę słowo "dokonywać" oznacza – według Dyrektora Izby Celnej – czynić, inicjować, podejmować działania. Nie oznacza natomiast bycia stroną bierną czynności dokonywanych przez inne podmioty, np. organ celny w ramach wszczętego z urzędu postępowania celnego, co potwierdza również lista czynności, jakich agencja może dokonywać. Ze wszystkich użytych czasowników wynika, że chodzi o czynności, których agencja jest podmiotem czynnym, a nie adresatem. Zatem, agencja celna w stosunku do spraw wszczętych z urzędu przez organ celny winna legitymować się stosownym umocowaniem do reprezentowania strony lub posiadać upoważnienie do odbioru korespondencji, a z akt sprawy nie wynika, by takie pełnomocnictwo zostało jej udzielone.

Ponadto, według organu odwoławczego, z akt sprawy nie wynika, by prawo "do obrony", jak określa to pełnomocnik Spółki, zostało naruszone. Spółka postanowienia wydane w sprawie odebrała i, następnie, uznała, że winien ją reprezentować pełnomocnik - radca prawny. Decyzja w sprawie została wydana dopiero w 4 miesiące od wpłynięcia wniosku Spółki o przedłużenie terminu do wypowiedzenia się, a więc był to okres na tyle długi, by pełnomocnik mógł podjąć wszelkie czynności chroniące prawa jego mocodawcy. Również z faktu umocowania przez Spółkę pełnomocnika można wnosić, uznał organ odwoławczy, że i ona nie traktowała agencji celnej jako swego przedstawiciela w tej sprawie.

W tym stanie faktycznym i prawnym należy – stwierdził organ odwoławczy – uznać, że agencja korzystająca z upoważnienia nr [...] do działania w formie przedstawicielstwa bezpośredniego nie była zarazem umocowana do reprezentowania Spółki w sprawie po wszczęciu z urzędu postępowania w przedmiocie uznania zgłoszenia celnego za nieprawidłowe.

Odnosząc się natomiast do zarzutu nierozważenia przez organ celny I instancji subsydiarnej odpowiedzialności agencji celnej "S." Spedycja Celna W. J., organ odwoławczy wskazał, że istota przedstawicielstwa polega na tym, iż czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umocowania pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego. Przedstawiciel działa bowiem w imieniu i na rzecz innej osoby. Za działania i zaniechania przedstawiciela wyłączną natomiast odpowiedzialność wobec osób trzecich ponosi mocodawca.

W kwestii klasyfikacji natomiast importowanych przez Spółkę norek, Dyrektor Izby Celnej stwierdził, że w dacie dokonanej przez stronę odprawy celnej obowiązywała ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich, która w przepisie art. 35 ust. 1 i 2 stanowiła, że przywożone z zagranicy zwierzęta hodowlane lub jaja wylęgowe powinny pochodzić od zwierząt spełniających wymagania wpisu do ksiąg lub rejestrów. Spełnienie tychże wymagań powinno być potwierdzone świadectwem wydanym przez uprawniony podmiot na podstawie dokumentów pochodzenia, a w sprawie bezsporne jest, że takiego świadectwa importer nie załączył do zgłoszenia celnego, ani też później do wszczętego postępowania. Uwzględniając, iż wymóg wpisu do księgi hodowlanej może być dokonany później, tj. po dacie importu, organy celne przyjęły praktykę działania w zaufaniu do importera i dopuszczaniu do obrotu zwierząt posiadających w chwili wprowadzenia na polski obszar celny certyfikaty pochodzenia, jako zwierzęta czystej krwi. Dla uznania, że zgłoszenie celne zostało dokonane prawidłowo, wymagane jest przedstawienie świadectwa o wpisie do księgi zwierząt hodowlanych. Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich, związek hodowców lub inny podmiot prowadzący księgę, w drodze decyzji, dokonuje wpisu do księgi na wniosek hodowcy, po sprawdzeniu dokumentacji hodowlanej i stwierdzeniu, że zostały spełnione warunki, o których mowa jest w przepisie art. 12 tej ustawy. Zgodnie zaś z przepisem art. 17 ust. 2 ustawy, związek hodowców lub inny podmiot prowadzący księgę, w drodze decyzji, odmawia wpisu lub dokonuje skreślenia dokonanego wpisu do księgi, jeżeli nie zostały spełnione warunki wymagane przy wpisie. Przepis art. 12 ust. 2 tej ustawy stanowi, że do księgi głównej, z zastrzeżeniem ust. 3, mogą być wpisywane zwierzęta, stada zwierząt futerkowych, rody lub linie hodowlane, które:

1) są poddawane ocenie wartości użytkowej,

2) pochodzą od dwóch pokoleń przodków tej samej rasy, odmiany, stada, rodu lub linii hodowlanej, którzy są wpisani do księgi głównej lub wstępnej, albo ksiąg prowadzonych za granicą,

3) wykazują cechy charakterystyczne dla swojej rasy, odmiany, stada, rodu lub linii hodowlanej.

Świadectwo jakości norek wystawione przez hodowców szwedzkich, od których norki zostały nabyte przez Spółkę, nie spełnia wyżej wskazanych wymogów, a wskazana ustawa jak i przepisy wykonawcze do niej są aktami regulującymi organizację hodowli, w tym warunki, jakie zwierzęta muszą spełnić, by zostały wpisane do księgi hodowlanej. Z tych też przepisów wynika, że tylko zwierzęta wpisane do ksiąg hodowlanych są uznawane za czystorasowe.

Wobec nieprzedstawienia przez importera organowi celnemu zaświadczenia potwierdzającego dokonanie wpisu zwierząt do księgi hodowlanej, po upływie ponad roku od wprowadzenia zwierząt na polski obszar celny, Naczelnik Urzędu Celnego wszczął postępowanie w sprawie uznania zgłoszenia celnego nr [...]za nieprawidłowe. Jedynie importer norek, będący jednocześnie hodowcą, winien był wystąpić do podmiotu właściwego do prowadzenia ksiąg o dokonanie wymaganego wpisu. Agencja celne nie posiadała w tej materii stosownego pełnomocnictwa do dokonania tego typu czynności, stwierdził organ odwoławczy.

Decyzja organu celnego I instancji została wydana w sprawie po upływie półtora roku od chwili zaimportowania przez Spółkę norek i, wprawdzie, w tym okresie ustawa o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich została zmieniona, a przepis art. 35 został skreślony, to jednak kwestie roli ksiąg zwierząt hodowlanych, dla potwierdzenia czystej krwi zwierząt, nie uległy zmianie, gdyż znalazły regulację w przepisach art. 11-21 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich (tekst jednolity: Dz. U z 2002 r. Nr 207, poz. 1762). W okresie pomiędzy wprowadzeniem zwierząt na polski obszar celny, a wydaniem decyzji przez organ celny I instancji, strona nie tylko nie uzyskała wymaganego zaświadczenia, ale co więcej, nawet nie wykazała, że podjęła czynności do tego zmierzające. Przez ponad jeden rok, nawet przy bardzo opieszałym załatwianiu sprawy, przy wykazaniu inicjatywy przez stronę, świadectwo potwierdzające czystorasowość norek zostałoby wystawione. Wobec powyższego organy celne nie mają podstaw, by uznać, że norki dopuszczone do obrotu jako zwierzęta hodowlane czystej krwi są takimi w rzeczywistości. Dyrektor Izby Celnej ponadto zauważył, że w aktualnie obowiązującym przepisie art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich ustawodawca zawarł wprost definicję zwierzęcia hodowlanego czystorasowego, jako zwierzęcia pochodzącego co najmniej od dwóch pokoleń przodków wpisanych do księgi danej rasy, która spełnia wymagania wpisu do księgi. Zmiana ta została wprowadzona w życie przepisem art. 3 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 25 lipca 2001 r. (Dz.U nr 129, poz. 1438) i obowiązywać zaczęła z dniem 13 lutego 2002 r. W tym stanie faktycznym i prawnym organ celny nie miał podstaw do uznania, że norki są czystorasowe.

Powyższa decyzja Dyrektora Izby Celnej, została zaskarżona do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie. W skardze ponowiono zarzuty i argumentację przedstawioną w odwołaniu od decyzji organu celnego I instancji.

Ponadto, pełnomocnik Spółki podniósł, że powołana przez organ odwoławczy definicja zwierzęcia hodowlanego czystorasowego nie obowiązywała w dacie importu norek, a wprowadzona ona została dla potrzeb hodowli i zachowania zasobów genetycznych, oceny wartości użytkowej i hodowlanej, prowadzenia ksiąg i rejestrów zwierząt hodowlanych, nadzoru nad hodowlą i rozrodem zwierząt gospodarskich, a nie dla potrzeb klasyfikacji zwierząt w celu ustalenia odpowiedniej stawki celnej. Jego zdaniem, ustawa wprowadza wymogi dotyczące zwierząt znajdujących się już na terenie Polski, a nie zwierząt wwożonych na polski obszar celny. Ponadto, w dacie wprowadzenia norek na polski obszar celny, tj. w dniu 9 stycznia 2002 r., obowiązywał przepis dotyczący wwozu zwierząt hodowlanych – art. 35 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich, który stanowił, że przywożone z zagranicy zwierzęta hodowlane lub jaja wylęgowe powinny pochodzić od zwierząt spełniających wymagania wpisu do ksiąg lub rejestrów, a spełnienie tych wymagań powinno być potwierdzone świadectwem wydanym przez uprawniony podmiot na podstawie dokumentów pochodzenia, który to obowiązek importer wykonał, bowiem do akt sprawy przedłożył świadectwo przedstawicieli szwedzkich władz, z treści którego wynikało, że importowane norki to, genetycznie czyste od ponad 20 lat, norki szafirowe wyhodowane na fermie V. w S. A zatem, norki spełniały wymagania wpisu do ksiąg lub rejestrów, zgodnie z przepisem art. 35 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich, stwierdziła Spółka.

Dodatkowo pełnomocnik Spółki wskazał, że w Wyjaśnieniach do Taryfy celnej, zawartych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 24 sierpnia 1999 r. w sprawie wyjaśnień do Taryfy celnej (Dz. U. Nr 74, poz. 830 ze zm.) do działu I sekcji I, obejmujących zwierzęta żywe, w tym w kodzie PCN 0106 90 00 3, nie ma wyjaśnienia, co należy rozumieć pod pojęciem "zwierzęta futerkowe hodowlane czystej krwi".

W piśmie uzupełniającym do skargi z dnia 12 kwietnia 2005 r. podniesiono, że w Szwecji nie są prowadzone żadne księgi hodowlane porównywalne z polskimi księgami hodowlanymi pod względem mocy urzędowej. Obowiązek prowadzenia ksiąg hodowlanych w Szwecji wejdzie w życie dopiero w 2006 r. na podstawie przepisu art. 7 Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich z dnia 25 marca 1991r. ustanawiającej wymogi zootechniczne i rodowodowe przy wprowadzeniu do obrotu zwierząt czystorasowych (91/174EWG, Dziennik Urzędowy WE z dnia 5 kwietnia 1991 r., Nr L 085, s.37-38 ze zm.). A zatem, według pełnomocnika, zaświadczenie wystawione przez hodowców szwedzkich powinno być dowodem wystarczającym do uznania norek za spełniające wymagania zwierząt czystorasowych.

Wyrokiem z dnia 20 kwietnia 2005r. sygn. akt I SA/Sz 303/04 Wojewódzki Sąd administracyjny uchylił zaskarżoną decyzję.

Sąd stwierdził, że kontrolowane rozstrzygnięcie zostało wydane z naruszeniem prawa materialnego poprzez niewłaściwą interpretację przepisów § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 grudnia 2001r. w sprawie ustanowienia Taryfy celnej (Dz. U. Nr 146, poz. 1639 ze zm.) oraz Działu I Części I pozycji 0106 kodu PCN 0106 90 00 3 Taryfy celnej, stanowiącej załącznik do tego rozporządzenia, a także niewłaściwą interpretację wyjaśnień zawartych w Sekcji I w Dziale 1 w Uwagach Ogólnych rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 sierpnia 1999 r. w sprawie wyjaśnień do Taryfy celnej (Dz. U. Nr 74, poz. 830 ze zm.), obejmujących zwierzęta żywe, w tym "zwierzęta futerkowe hodowlane czystej krwi". Natomiast w uwagach wyjaśniających do podpozycji 0101 10, obejmującej konie żywe, osły, muły i osłomuły, do podpozycji 0102 10, obejmującej bydło żywe, oraz do podpozycji 0103 10, obejmującej trzodę chlewną żywą, zamieszczono informację o treści: "W rozumieniu podpozycji (...) wyrażenie "zwierzęta hodowlane czystej krwi" obejmuje tylko zwierzęta hodowlane uznane za "czystej krwi" przez właściwe władze państwowe".

Takiej informacji ustawodawca nie zamieścił natomiast w uwagach do kolejnych podpozycji tego Działu, a obejmujących owce, kozy, drób domowy żywy, oraz pozostałe zwierzęta żywe, w tym zwierzęta futerkowe hodowlane czystej krwi, ujęte w pozycji kodu PCN 0106 90 00 3.

W związku z tym, Sąd uznał, że z wykładni gramatycznej oraz systemowej aktu prawnego – rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 sierpnia 1999 r. w sprawie wyjaśnień do Taryfy celnej – wynika, że wymóg przedstawienia, czy też wykazania przez importera, że wprowadzone przez niego na polski obszar celny zwierzę hodowlane żywe uznane jest przez właściwe władze państwowe za "czystej krwi" dotyczy tylko importerów zwierząt wymienionych w podpozycjach 0101 10, 0102 10, 0103 10. Wymóg ten nie dotyczy natomiast innych żywych zwierząt hodowlanych, objętych Działem 1 Sekcji I Taryfy celnej, w tym także zwierząt futerkowych hodowlanych czystej krwi, ujętych w pozycji kodu PCN 0106 90 00 3.

Uzależnienie zatem przez organy celne zaliczenia sprowadzonych przez skarżącą Spółkę norek żywych do zwierząt futerkowych hodowlanych czystej krwi, objętych pozycją kodu PCN 0106 90 00 3 Taryfy celnej i, w konsekwencji, niezastosowanie stawki konwencyjnej 0%, od wymogu przedstawienia przez importera dokumentu potwierdzającego "czystość krwi" sprowadzonych norek, uznawanego przez władze państwowe, tj. świadectwa wydanego przez Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt lub też potwierdzającego wpis zwierząt do księgi lub rejestru hodowlanego - stanowiło nałożenie obowiązku nieprzewidzianego w przepisach prawa.

Dlatego zdaniem Sądu, wykazanie przez importera, że wprowadzone przez niego na polski obszar celny norki żywe spełniają wymagania zwierząt zaliczanych do "zwierząt futerkowych hodowlanych czystej krwi" mogło nastąpić za pomocą każdego z dowodów dopuszczalnych w postępowaniu dowodowym, unormowanym w Dziale IV Ordynacji podatkowej w związku z przepisem art. 262 Kodeksu celnego, dowodu, a nie tylko za pomocą wymaganych przez władze państwowe świadectw Krajowego Centrum Hodowli Zwierząt lub też potwierdzających wpis tych zwierząt do ksiąg lub rejestrów hodowlanych.

Z przedstawionego przez importera świadectwa szwedzkich hodowców norek, wynika, że są to norki genetycznie czyste od ponad 20 lat, norki szafirowe wyhodowane na fermie V.

Jeżeli w ocenie organów celnych dokument ten nie będzie wystarczający do uznawania, że sprowadzone norki są zwierzętami futerkowymi hodowlanymi czystej krwi, to organ powinien zobowiązać importera do wykazania tej okoliczności innymi możliwymi środkami dowodowymi, poza jednak świadectwami, czy wpisami do ksiąg i rejestrów wymaganymi przez władze państwowe, a wynikającymi z przepisów ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich (Dz. U. Nr 207 z 2002 r., poz. 1762 ze zm.).

Dyrektor Izby Celnej wniósł skargę kasacyjną od opisanego wyżej wyroku zarzucając orzeczeniu naruszenie prawa materialnego.

Naruszenie prawa materialnego polegało na naruszeniu przepisów:

1) § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie ustanowienia

Taryfy celnej (Dz. D. Nr 146, poz. 1639 ze zm.) przez błędna jego wykładnię poprzez przyjęcie przez Sąd, że o zaklasyfikowaniu przez organ celny towaru do kodu 010690003 taryfy celnej mógł decydować każdy dowód w tym świadectwo szwedzkich hodowców norek co doprowadziło, że Sąd doszedł do błędnego wniosku, iż żądanie świadectwa o wpisie do ksiąg lub rejestrów zwierząt hodowlanych stanowiło nałożenie na importera obowiązku nieprzewidzianego w znajdujących w sprawie przepisach prawa podczas gdy zgodnie z art. 35 ust 2 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich (Dz.U. nr 123, poz. 774 ze zm.), który ma w tej sprawie zastosowanie w związku z § 233 ust 1 pkt 12 rozporządzenia z dnia 7 września 2001r. w sprawie deklaracji skróconych i zgłoszeń celnych (Dz.U. nr 117, poz. 1250) jedynym dowodem na powyższą okoliczność jest świadectwo o wpisie do ksiąg lub rejestrów zwierząt hodowlanych,

2) art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich (Dz.U. nr 123, poz. 774 ze zm.), poprzez jego błędną interpretację ponieważ ustalenia okoliczności czy dany towar mógł być zaklasyfikowany przez organ ceny do kodu 01 06 90 003 mogło nastąpić tylko i wyłącznie na podstawie świadectwa o wpisie do ksiąg lub rejestrów zwierząt hodowlanych.

W ocenie strony skarżącej na gruncie powołanych wyżej przepisów organ ceny obowiązany był do kwalifikowania towaru tylko i wyłącznie na podstawie dowodu

w postaci dokumentu wystawionego przez Krajowe Centrum Hodowlane.

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu skargi kasacyjnej wyrokiem z dnia

22 lutego 2006r. sygn. akt I GSK 1594/05 uchylił wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 20 kwietnia 2005r. – sygn. akt I SA/Sz 303/04 i przekazał sprawę Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu tego wyroku wyjaśniono, że zgodnie z obowiązującymi w dacie dokonania zgłoszenia celnego przepisami prawa /styczeń 2002 r./ zgłaszający powinien dołączyć dokumenty, których przedstawienie jest wymagane do objęcia towaru procedurą celną, do której jest zgłoszony (art. 64 § 2 ustawy z dnia 9 stycznia 1997 r. Kodeks celny) tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 75, poz. 802/. W rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 7 września 2001 r. w sprawie deklaracji skróconych i zgłoszeń celnych (Dz. U. Nr 117, poz.1250), wydanym m.in. na podstawie art. 64 § 4 Kodeksu celnego, normodawca określił dokumenty, jakie należy dołączyć do zgłoszenia celnego, wymieniając w § 233 ust.1 pkt 12 inne dokumenty, jeżeli są wymagane na podstawie przepisów odrębnych lub przepisów szczególnych. Niewątpliwie takimi przepisami odrębnymi są przepisy ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich (Dz.U. Nr 123, poz. 774 ze zm.), zwanej dalej ustawą o organizacji hodowli.

W myśl bowiem art.35 ust.1 tej ustawy, przywożone z zagranicy zwierzęta hodowlane lub jaja wylęgowe powinny pochodzić od zwierząt spełniających wymagania wpisu do ksiąg i rejestrów. Natomiast stosownie do ust. 2 cytowanego przepisu, spełnienie tych wymagań powinno być potwierdzone świadectwem wydawanym przez uprawniony podmiot na podstawie dokumentów pochodzenia. Do określenia podmiotów uprawnionych do wydawania świadectw, potwierdzających spełnienie warunków dla zwierząt hodowlanych przywożonych z zagranicy, został upoważniony w art.36 ust 1 pkt 4 ustawy o organizacji hodowli, Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. W § 16 pkt 2, wydanego na podstawie przywołanej delegacji ustawowej, rozporządzenia z dnia 20 kwietnia. 1999 r. w sprawie materiału biologicznego wykorzystywanego w rozrodzie zwierząt gospodarskich / Dz.U. Nr 45, poz. 451 ze zm. /, wyznaczono Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt do wydawania świadectw dla przywożonych z zagranicy zwierząt hodowlanych z wyjątkiem koni, owiec i kóz oraz jaj wylęgowych. Wymienione rozporządzenie obowiązywało zarówno w dacie dokonania zgłoszenia celnego, jak i w dacie wydania kontrolowanej przez Sąd I instancji decyzji, zostało bowiem uchylone dopiero z dniem 29 maja 2004 r.

Stosownie do art. 12 ust.2 pkt 2 ustawy o organizacji hodowli, zwierzęta futerkowe aby mogły być wpisane do księgi głównej, muszą pochodzić od dwóch pokoleń przodków tej samej rasy, odmiany, stada, rodu lub linii hodowlanej, którzy są wpisani do księgi głównej lub wstępnej albo ksiąg prowadzonych za granicą.

W omawianym stanie prawnym nigdzie nie zdefiniowano ani pojęcia "zwierzę hodowlane czystej krwi" ani też, jak należy przyjąć, tożsamego z nim pojęcia "zwierzęcia hodowlanego czystorasowego".

Dopiero bowiem z dniem 13 lutego 2002 r. ustawodawca zdefiniował, w art. 2 ust.1 pkt 18 ustawy o organizacji hodowli pojęcie, "zwierzęcia hodowlanego czystorasowego" podając, iż jest to zwierzę pochodzące co najmniej od dwóch pokoleń przodków wpisanych do księgi danej rasy, które spełnia wymagania wpisu do księgi; w przypadku koniowatych - z wyjątkiem koni rasy pełnej krwi angielskiej i czystej krwi arabskiej, zwierzę pochodzące co najmniej od dwóch pokoleń przodków wpisanych do księgi danej rasy lub ras biorących udział w doskonaleniu tej rasy, które spełniają wymagania wpisu do księgi.

Przed wprowadzeniem tej ustawowej definicji, termin "zwierzęta hodowlane czystej krwi" został użyty w tomie I Wyjaśnień do taryfy celnej, stanowiących załącznik do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 sierpnia 1999 r. /Dz.U. Nr 74,poz. 8301 w uwagach wyjaśniających do podpozycji 0101 11, 0101 10 i 0103 10.

Uwagi te są jednobrzmiące w zakresie, w którym stanowią, że wyrażenie "zwierzęta hodowlane czystej krwi" obejmuje tylko zwierzęta hodowlane uznane za "czystej krwi" przez właściwe władze państwowe.

Takiej uwagi nie zawiera pozycja 0106 obejmująca m.in. lisy, norki i inne zwierzęta futerkowe (pkt 11), przy czym, w tej pozycji obejmującej pozostałe żywe zwierzęta, w odróżnieniu od pozycji 0101 (żywe konie, osły, muły i osły muły) jak i 0102 /bydło żywej czy 0103 (trzoda chlewna żywa), nie ma podpozycji dotyczącej zwierząt futerkowych hodowlanych czystej krwi.

Wyrażenie to zostało natomiast użyte w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie ustanowienia taryfy celnej (Dz.U. Nr 146, poz. 1639 ze zm.) obejmującego Dział I Część I pozycji 0106 kodu 0106 90003.

Pominięcie omawianej uwagi w wyjaśnieniach do pozycji 0106 nie oznacza jednak, że czystorasowość zwierząt obejmujących tę pozycję może być wykazana innym dowodem, niż dokument określony w przepisach odrębnych - art.35 ust.2 ustawy o organizacji hodowli - skoro obowiązek jego dołączenia do zgłoszenia celnego wynika wprost z treści przepisu § 233 ust.1 pkt 12 rozporządzenia w sprawie deklaracji skróconych i zgłoszeń celnych.

W związku z tym w przypadku zgłoszenia do procedury dopuszczenia do obrotu na polski obszar celny zwierząt hodowlanych czystej krwi, z wyjątkiem koni, owiec i kóz, wymaganym dokumentem, było świadectwo Krajowego Centrum Hodowli Zwierząt wydawane na podstawie dokumentów pochodzenia w oparciu o art. 35 ust.2 ustawy o organizacji hodowli.

Zaniechanie przez Sąd I instancji w wyrokowaniu uwzględniania regulacji prawnych wynikających z art. 64 § 2 kodeksu celnego w związku z § 233 ust.1 pkt 12 rozporządzenia z dnia 7 września 2001 r. w sprawie deklaracji skróconych i zgłoszeń celnych skutkowało błędnym poglądem Sądu o naruszeniu przez organ celny prawa materialnego w stopniu, który miał wpływ na wynik sprawy i w efekcie uwzględnieniem skargi z przyczyn określonych w art. 145 § 1 pkt 1a) Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi .

Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił również, że niezależnie od powyższego, nie podziela w pełni przedstawionej w skardze kasacyjnej wykładni art. 35 ust.1 i 2 ustawy o organizacji hodowli. Organ celny wykłada ten przepis błędnie w zakresie, w jakim twierdzi, że przepis nakładał na importera obowiązek uzyskania świadectwa o wpisie do ksiąg lub rejestrów zwierząt hodowlanych.

Z treści obydwu przepisów tego artykułu wynikał bowiem jedynie obowiązek uzyskania świadectwa o spełnieniu określonych wymagań dotyczących pochodzenia.

Rację ma w tym względzie Sąd I instancji wywodząc, że spełnienie wymagań wpisu do ksiąg czy rejestrów, to nie to samo co dokonanie takiego wpisu, a z tego właśnie zażądały od importera organy celne.

Inaczej rzecz ujmując, to właśnie na podstawie dokumentów wystawionych przez szwedzkiego hodowcę, którymi dysponowała Spółka, Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt powinno w ówczesnym stanie prawnym dokonać oceny spełnienia wymagań, o których była mowa w art. 35 ust.1 ustawy o organizacji hodowli, niezależnie od tego, czy importer będzie domagał się wpis stada do księgi czy rejestru.

To błędne zrekonstruowanie przez skarżącą treści normy prawnej zawartej

w omawianych przepisach nie miało jednak znaczenia na wynik postępowania kasacyjnego, skoro zarzuty naruszenia przepisów postępowania i prawa materialnego w pozostałym zakresie okazały się usprawiedliwione. Doprowadziło to do uwzględnienia skargi kasacyjnej na podstawie art. 185 § 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

W dniu 4 lipca 2006r. wpłynęło do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

w Szczecinie pism procesowe Dyrektora Izby Celnej, którego wynika, że organ celny skierował do Krajowego Centrum Hodowli Zwierząt zapytanie (pismo nr [...] z dnia [...]), w którym zwrócił się z prośbą o informację czy zaimportowane przez "P.F.P." Sp. z o.o. norki spełniają wymaganie wpisu do księgi hodowlanej.

Dyrektor Izby Celnej nawiązał do wniosku z jakim wystąpiła Spółka w dniu 23 marca 2005r. do Krajowego Centrum Hodowli Zwierząt "o dokonanie oceny wartości użytkowej, o wpis stad norek do księgi hodowlanej i o wydanie zaświadczenia potwierdzającego wpis" i o którym to wniosku organ celny zostały poinformowany przez importera w toku postępowania sądowego.

W odpowiedzi na pismo Dyrektora Izby Celnej, Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt w piśmie z dnia 3 lipca 2006r. wyjaśniło, że przedmiotowy wniosek "P. F.P." Sp. z o.o. o dokonanie oceny wartości użytkowej, o wpis stad norek do księgi hodowlanej i o wydanie zaświadczenia potwierdzającego wpis jak również wniosek o wydanie świadectwa potwierdzającego spełnienie wymagań wpisu do ksiąg lub rejestrów z dnia 23 maja 2006r. zostały załatwione odmownie ze względu na brak podstaw do wydania wnioskowanych zaświadczeń.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie rozpoznając ponownie sprawę z w a ż y ł, co następuje:

Zgodnie z art. 190 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) Sąd, któremu sprawa została przekazana (w wyniku uwzględnienia skargi kasacyjnej) związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny.

Wojewódzki Sąd Administracyjny może odstąpić od zawartej w orzeczeniu wykładni prawa jeżeli :

a/ stan faktyczny sprawy ustalony w wyniku ponownego rozpoznania uległ takiej zasadniczej zmianie, że do nowo ustalonego stanu faktycznego nie mają zastosowania przepisy wyjaśnione przez Naczelny Sąd Administracyjny,

b/ po wydaniu przez Naczelny Sąd Administracyjny orzeczenia, zmienił się stan prawny.

W przedmiotowej sprawie, nie zaszły takie okoliczności.

Powtórzyć zatem należy za Naczelnym Sądem Administracyjnym, że skarżąca Spółka mogła zaklasyfikować zgłoszony do procedury dopuszczania do obrotu na polski obszar celny norki żywe do kodu Taryfy celnej PCN 010690 003, ze stawką celną konwencyjną 0% - jako zwierzęta futerkowe hodowlane czystej krwi, gdyby do zgłoszenia celnego zostało dołączone świadectwo Krajowego Centrum Hodowli Zwierząt wydawane na podstawie dokumentów pochodzenia w oparciu o art. 35 ust.2 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997r. o organizacji hodowli, rozrodzie zwierząt gospodarskich (Dz.U. Nr 123, poz. 774 ze zm.).

Niespornym jest w sprawie, że importer nie uzyskał takiego świadectwa.

W związku z tym organy celne prawidłowo objęły zaimportowane zwierzęta Kodem PCN 010690003 – pozostałe zwierzęta, ze stawką celną konwencyjną 10 %.

Dlatego na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) Sąd orzekł jak w sentencji.