Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Lidia Ciechomska-Florek (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia WSA Bożena Dziełak, Asesor WSA Maciej Kurasz, Protokolant Anna Kurdej, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 czerwca 2008 r. sprawy ze skargi P. sp. z o.o. z siedzibą w E. na decyzję Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia [...] grudnia 2007 r. nr [...] w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania z tytułu wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Prezesa Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych z dnia [...] kwietnia 2006 r. nr [...], 2) stwierdza, że uchylone decyzje nie mogą być wykonane w całości, 3) zasądza od Ministra Pracy i Polityki Społecznej na rzecz P. sp. z o.o. z siedzibą w E. kwotę 374 zł (słownie: trzysta siedemdziesiąt cztery złote) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] grudnia 2007 r., wydaną na podstawie art. 49 ust. 1 i ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych ( Dz.U. Nr 123, poz. 776 z późn. zm.) - dalej powoływanej jako "ustawa o rehabilitacji" oraz art. 233 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa ( Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) - dalej "Ordynacja podatkowa", Minister Pracy i Polityki Społecznej utrzymał w mocy decyzję Prezesa Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (dalej "Prezes Zarządu PFRON") z dnia [...] kwietnia 2006 r. określającą P. Sp. z o.o. z siedzibą w E. (Skarżącej w niniejszej sprawie) wysokość zobowiązania z tytułu wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych za lipiec i sierpień 2003 roku.

W motywach decyzji z dnia [...] kwietnia 2006 r. Prezes Zarządu PFRON wskazał, iż zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o rehabilitacji, Skarżąca miała obowiązek dokonywania wpłat na PFRON. W dniu 3 września 2003 r. Skarżąca przysłała korekty deklaracji za okres od września 2002 r. do lipca 2003 r., zwiększające ilość zatrudnionych osób niepełnosprawnych. W dniu 17 września 2004 r. Skarżąca została wezwana do nadesłania kserokopii zgłoszenia do ZUS zatrudnionych osób niepełnosprawnych oraz kserokopii orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, a także informacji kiedy wpłynęły one do pracodawcy. W piśmie z dnia 21 października 2004 r. Skarżąca wyjaśniła, że pierwsze orzeczenie o niepełnosprawności p. E.T. trafiło do akt Spółki w sierpniu 2003 roku. Zgodnie ze stosowaną przez organy interpretacją Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, iż pracodawca wlicza osobę niepełnosprawną do stanów będących podstawą wyliczenia zatrudnienia od dnia dostarczenia orzeczenia pracodawcy, w przypadku gdy jest to pierwsze orzeczenie, złożone korekty za okres od września 2002 r. do lipca 2003 r., nie zostały uznane. Pismem z dnia 3 listopada 2004 r. ponownie wezwano Skarżącą do skorygowania deklaracji, zgodnie z interpretacją Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych. Ponieważ Skarżąca nie ustosunkowała się do wezwania, postanowieniem z dnia [...] grudnia 2006 r. wszczęto z urzędu postępowanie w tym przedmiocie, a następnie określono w decyzji zobowiązania za okres od września 2002 r. do lipca 2003 r. w prawidłowej wysokości, co spowodowało powstanie zaległości obejmującej lipiec i sierpień 2003 r.

Od powyższej decyzji Skarżąca wniosła odwołanie, w którym zarzuciła naruszenie art. 21 ust. 4 ustawy o rehabilitacji oraz art. 120, art. 121 i art. 122 Ordynacji podatkowej. W uzasadnieniu podniosła, że przepis art. 21 ust. 4 ustawy o rehabilitacji nie stwierdza, iż wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych może zostać obniżony w razie zatrudnienia osób niepełnosprawnych ze schorzeniami utrudniającymi wykonywanie pracy. Nie określa on również terminu, w jakim pracodawca może skorzystać z tego uprawnienia i obniżyć zobowiązanie we wpłatach na PFRON. W tej sytuacji zastosowanie mają przepisy Ordynacji podatkowej o przedawnieniu. Przepis art. 21 ustawy o rehabilitacji nie określa również dodatkowych warunków, jakie miałby spełniać pracodawca, by mógł skorzystać z uprawnienia do obniżenia wpłat na PFRON. Jedynym warunkiem jest zatrudnianie osoby niepełnosprawnej ze schorzeniami szczególnie utrudniającymi wykonywanie pracy. W ocenie Skarżącej, przepisy ustawy o rehabilitacji nie zawierają także upoważnienia Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych do dokonywania interpretacji prawnej przepisów ww. ustawy. Skarżąca jest zdania, że wskazana interpretacja stanowi naruszenie art. 21 ust. 4 ustawy o rehabilitacji. Zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej Skarżąca miała prawo złożyć korekty deklaracji za okres od września 2002 r. do miesiąca lipca 2003 r., zaś powstałą w wyniku tych korekt nadpłatę mogła rozliczyć zgodnie z zawartą dyspozycją w swoim piśmie przewodnim z dnia 1 września 2003 r. Złożone przez Skarżącą w dniu 1 września 2003 r. korekty deklaracji dotyczą osoby niepełnosprawnej, która jest zatrudniona w Spółce od 18 listopada 1994 r. W momencie zatrudniania, E. T. była osobą bezrobotną niepełnosprawną, co zostało potwierdzone orzeczeniem z dnia 17 marca 1993 r. Z tytułu zatrudnienia osoby niepełnosprawnej, Skarżąca korzystała z uprawnienia z zakresie obniżenia wpłat na PFRON do marca 1996 r. Skarżącej nie są znane przyczyny, dlaczego pracownik E. T. nie starała się o uzyskanie kolejnych orzeczeń po marcu 1996 r. Dopiero w dniu 24 września 2002 r. otrzymała następne orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, na okres dwóch lat, które przekazała Skarżącej w dniu 25 września 2002 r. Kolejne orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 25 października 2004 r. jest orzeczeniem na czas nieoznaczony.

Decyzją z dnia [..] listopada 2006 r. Minister Pracy i Polityki Społecznej utrzymał w mocy decyzję Prezesa Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Na skutek skargi wniesionej przez Spółkę, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z dnia 26 lipca 2007 r. sygn. akt III SA/Wa 394/07 uchylił decyzję organu odwoławczego. W uzasadnieniu wskazał, że uzasadnienie zaskarżonej decyzji nie zawiera elementów, o których mowa w art. 210 § 4 Ordynacji podatkowej i nie odniesiono się w nim do kwestii podnoszonych przez Skarżącą w odwołaniu. W szczególności, w ocenie Sądu, organ II instancji nie ustosunkował się w żadnej mierze do wskazanych przez Skarżącą okoliczności, że już w 1993 r. Skarżąca otrzymała pisemne zaświadczenie o niepełnosprawności E. T. W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, iż w postępowaniu odwoławczym powinny zostać rozstrzygnięte wszystkie wątpliwości co do daty otrzymania przez Spółkę orzeczenia o niepełnosprawności E. T. za okres od 2002 r. do 2004 r. Wobec wątpliwości organu odwoławczego winien on przeprowadzić postępowanie wyjaśniające przewidziane w art. 229 Ordynacji podatkowej.

Po ponownym rozpatrzeniu sprawy, decyzją z dnia [..] grudnia 2007 r., Minister Pracy i Polityki Społecznej utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu decyzji wskazał, że ustawodawca uzależnił wysokość oraz obowiązek uiszczania wpłat na Fundusz od rzeczywistego zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Wliczenie przez pracodawcę do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych poszczególnych pracowników jest możliwe wyłącznie wówczas, gdy przedstawią mu oni stosowny dokument potwierdzający tą okoliczność. Przedstawienie stosownych dokumentów jest warunkiem koniecznym do powzięcia przez pracodawcę wiedzy, że zatrudnia pracownika niepełnosprawnego, co rodzi po stronie pracodawcy obowiązek realizacji szczególnych uprawnień pracowniczych określonych w art. 15-20 ustawy o rehabilitacji, których koszty mają pracodawcy zrekompensować ulgi przyznane na mocy ustawy o rehabilitacji, w tym dotyczące obniżania wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Jeżeli pracodawca zatrudnia osobę, która nie wylegitymowała się orzeczeniem o niepełnosprawności, a zatem osobę sprawną, nie ponosi on zwiększonych kosztów związanych z zatrudnieniem osoby niepełnosprawnej.

Organ odwoławczy wskazał również, że data rozpoczęcia wliczania osoby niepełnosprawnej do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych nie została jednoznacznie uregulowana. W jego ocenie przyjęcie wyłącznie tezy, że datą tą powinna być pierwsza data, gdy pracownik spełniał łącznie dwa warunki: pozostawania w zatrudnieniu i legitymowania się stosownym orzeczeniem, o którym nie poinformował pracodawcy, prowadziłoby do sytuacji, w której osoba niepełnosprawna nie mogłaby korzystać z przysługujących jej uprawnień w tym samym okresie, w którym pracodawca korzystałby z przywilejów związanych z jej zatrudnieniem. Wskazał, iż taka sytuacja występuje wtedy, gdy pracodawca otrzymuje z opóźnieniem pierwsze orzeczenie pracownika zawierające rozstrzygnięcie dotyczące wstecznego datowania się stopnia niepełnosprawności.

Zdaniem Ministra, z materiału dowodowego zebranego w toku postępowania wynika, że orzeczenie o stopniu niepełnosprawności dostarczone przez E.T. trafiło do akt Spółki w sierpniu 2003 r. – na co wskazuje pismo Spółki z dnia 21 października 2004 r. W związku z tym, dopiero od następnego dnia po dniu dostarczenia tego orzeczenia można było wliczyć ją jako osobę niepełnosprawną do ogólnego stanu zatrudnienia. Za nieuzasadnione organ uznał stanowisko przedstawione w odwołaniu, iż orzeczenie to zostało złożone w dniu 25 września 2002 r., było to bowiem sprzeczne z informacją zawartą w w/w piśmie strony. Organ wskazał również, że poważną wątpliwość budziło oświadczenie referenta ds. kadr i płac, Pani B.K., złożone na kserokopii orzeczenia przesłanego wraz z odwołaniem, jakoby przedmiotowe orzeczenie wpłynęło w dniu 25 września 2002 r., gdyż na tej samej kserokopii tegoż dokumentu, przesłanego przy piśmie z dnia 21 października 2005 r., nie widniała data wpływu. Ponadto, w wyniku przeprowadzenia w przedmiotowej sprawie postępowania uzupełniającego, na podstawie pisma Powiatowego Zespołu d/s Orzekania o Niepełnosprawności w E. z dnia 19 października 2007 r. ustalono, że orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 24 września 2002 r. pani E.T. odebrała w dniu 30 września 2002 r. Wobec powyższego, skoro sama zainteresowana orzeczenia tego nie miała w dniu 25 września 2002 r., to tym bardziej nie mógł go mieć pracodawca.

Organ odwoławczy wskazał, że wskaźnik zatrudnionych osób niepełnosprawnych w stosunku do wszystkich zatrudnionych pracowników, przedstawiony w miesięcznych deklaracjach, był właściwie obliczony na podstawie liczby osób posiadających orzeczenie o niepełnosprawności. Podkreślił przy tym, że E.T. w momencie zatrudniania jej przez pracodawcę legitymowała się orzeczeniem Komisji Lekarskiej d/s Inwalidztwa i Zatrudnienia z dnia 17 marca 1993 r. o zaliczeniu do trzeciej grupy inwalidów z ogólnego stanu zdrowia, wydanym na czas określony do marca 1996 r. Kolejne orzeczenie uzyskała jednakże dopiero w dniu 24 września 2002 r., a zatem, przez cały okres od momentu wygaśnięcia orzeczenia z 1993 r. do momentu dostarczenia kolejnego - z 2002 r., należało traktować ją jako osobę pełnosprawną.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji wraz z decyzją organu I instancji. W uzasadnieniu podniosła, że niepodważalnym jest, iż pracownica otrzymała drugie orzeczenie o niepełnosprawności w dniu 24 września 2002 r. i jest zatrudniony w Spółce od dnia 18 listopada 1994 r. W momencie zatrudniania jej, była ona osobą bezrobotną i niepełnosprawną, co potwierdzone zostało w orzeczeniu nr 03-27279 z dnia 17 marca 1993 r. Z tytułu zatrudnienia osoby niepełnosprawnej Skarżąca korzystała z uprawnienia w zakresie obniżenia wpłat na PFRON do marca 1996 roku.

Zdaniem Skarżącej art. 21 ustawy o rehabilitacji nie określa terminu, w jakim pracodawca może skorzystać ze swojego uprawnienia i obniżyć zobowiązanie we wpłatach na PFRON oraz nie określa terminu złożenia korekty deklaracji. W tej sytuacji mają zastosowanie przepisy Ordynacji podatkowej o przedawnieniu i o korektach deklaracji. Dlatego też Skarżąca w dniu 1 września 2003 r. przesłała korekty deklaracji wraz z uzasadnieniem za miesiące od września 2002 r. do lipca 2003 r., zaś powstałą w wyniku tych korekt nadpłatę rozliczyła zgodnie z dyspozycją zawartą w swoim piśmie przewodnim.

Odnosząc się do twierdzeń organu odwoławczego, że w stosunku do osoby, która dostarcza pracodawcy stosowne orzeczenie po raz pierwszy, stosuje się art. 15 ust. 4 ustawy o rehabilitacji Skarżąca podniosła, iż przepis ten dotyczy wyłącznie wymiaru czasu pracy osoby niepełnosprawnej i nie ma zastosowania do wyliczania wskaźników zatrudniania przy obliczaniu miesięcznych wpłat na PFRON, a tym bardziej terminu składania korekt deklaracji. W miesiącu wrześniu 2002 r. E.T. była pracownikiem Skarżącej i w tym miesiącu uzyskała kolejne orzeczenie o niepełnosprawności, a tym samym, z tym miesiącem Spółce przysługiwało prawo do obniżenia wpłat na Fundusz, z którego to uprawnienia Spółka skorzystała poprzez złożenie korekty deklaracji.

W odpowiedzi na skargę Minister Pracy i Polityki Społecznej wniósł o jej oddalenie, podtrzymując w całości argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie należy wskazać, że sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej ( art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych ; Dz. U. Nr 153, poz. 1269).

Zgodnie z art. 133 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm ; powoływanej dalej jako p.p.s.a.), Sąd wydaje wyrok na podstawie akt sprawy. Przy ocenie legalności zaskarżonej decyzji brany jest pod uwagę stan prawny, który miał zastosowanie w chwili jej wydawania. Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną ( art. 134 § 1 p.p.s.a.)

Kontrolując w tak zakreślonej kognicji zaskarżoną decyzję Sąd uznał, iż w sprawie doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego oraz przepisów postępowania skutkujących takimi wadami zaskarżonej decyzji Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia [...] grudnia 2007 r. oraz poprzedzającej ją decyzji Prezesa Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych z dnia [...] kwietnia 2006 r., które wymagały wyeliminowania ich z obrotu prawnego.

Sprawa już raz była przedmiotem rozpoznania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie. Sąd ten decyzję organu odwoławczego uchylił ze względu na naruszenie przepisów prawa procesowego tj. art. 210 § 4 Ordynacji podatkowej. Tak więc przedmiotem rozpoznawania przed sądem jest decyzja Ministra Pracy i Polityki Społecznej wydana z uwzględnieniem wytycznych Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego zawartych w wyroku z dnia 26 lipca 2007 r., sygn. Akt III SA/Wa 394/08, które to orzeczenie wiąże zarówno Sąd jak i strony postępowania.

Spór pomiędzy stronami dotyczy zastosowania przez organy w drodze analogii , normy określonej w art. 15 ust. 4 ustawy o rehabilitacji osób niepełnosprawnych, stanowiącej, "(...), że szczególne uprawnienia związane z zatrudnieniem przysługują osobom niepełnosprawnym począwszy od dnia następującego po dniu dostarczenia pracodawcy tego orzeczenia." Zdaniem organu odwoławczego, skoro orzeczenie p. E.T. o stopniu niepełnosprawności trafiło do akt Spółki w sierpniu 2003 r. (organ powołuje się w tej mierze na pismo Skarżącej z dnia 21 października 2004 r.), to dopiero od następnego dnia po dniu dostarczenia tego orzeczenia można ją było wliczyć jako osobę niepełnosprawną do ogólnego stanu zatrudnienia.

Zdaniem Sądu, pogląd ten jest nieuprawniony.

Stosownie do art. 21 ust.1 ustawy o rehabilitacji, pracodawca zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy jest obowiązany, z zastrzeżeniem ust. 2-5 i art. 22 ustawy, dokonywać miesięcznych wpłat na Fundusz, w wysokości kwoty stanowiącej iloczyn 40,65% przeciętnego wynagrodzenia i liczby pracowników odpowiadającej różnicy między zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6% a rzeczywistym zatrudnieniem osób niepełnosprawnych. Pracodawcy dokonują w/w wpłat w terminie do dnia 20 następnego miesiąca po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności powodujące powstanie obowiązku wpłat, składając równocześnie Zarządowi Funduszu deklaracje miesięczne i roczne, poprzez teletransmisje danych w formie dokumentu elektronicznego.

Przepis art. 1 powoływanej ustawy ( w brzmieniu obowiązującym w dacie wydawania zaskarżonych decyzji) reguluje powstanie obowiązku w zakresie wpłat na Fundusz. Stanowił on, że ustawa za osoby niepełnosprawne uznawała osoby, których stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza bądź uniemożliwia wypełnianie ról społecznych, a w szczególności zdolności do wykonywania pracy zawodowej, jeżeli uzyskały orzeczenie:

1) o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności określonych w art. 3,

2) o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy - na podstawie odrębnych przepisów lub

3) o niepełnosprawności przed ukończeniem 16 roku życia.

Przepis regulujący powstanie obowiązku w zakresie wpłat na Fundusz nie zawierał innych formalno-prawnych wymogów w zakresie ustalania powstania obowiązku i obliczania wysokości wpłat. W szczególności nie uzależniał skutków w zakresie wysokości wpłat od momentu powzięcia wiadomości o niepełnosprawności przez pracodawcę. Oznacza to, że zatrudnienie osób niepełnosprawnych pracodawca winien był określać według rzeczywistej ilości pracowników posiadających jedno z orzeczeń wymienionych w punktach 1-3 ww. przepisu.

W sprawie jest bezspornym, iż Skarżąca, zatrudniała pracownicę, która we wrześniu 2002 r. posiadała orzeczenie o niepełnosprawności. (Na podstawie pisma Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w E. z dnia 19 października 2002 r. ustalono, że orzeczenie o niepełnosprawności z dnia 24 września 2002 r. pani E.T. odebrała w dniu 30 września 2002 r.)

Skarżąca nie uwzględniła jej w obliczeniach, ponieważ nie miała informacji o jej niepełnosprawności. Oznacza to, że podawana przez Skarżącą liczba pracowników niepełnosprawnych w deklaracjach przed korektą nie odpowiadała rzeczywistemu zatrudnieniu osób niepełnosprawnych w ww. okresie.

Do wpłat, o których mowa w art. 21 ust. 1 ustawy o rehabilitacji osób niepełnosprawnych stosuje się odpowiednio, z zastrzeżeniami wymienionymi w art. 49 ust. 5a-5d oraz art. 49a i 49b w/w ustawy, przepisy Ordynacji podatkowej. Zobowiązanie z tytułu wpłat na Fundusz jest zobowiązaniem, określonym w art. 21 § 1, pkt 1 Ordynacji podatkowej i powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa wiąże powstanie takiego zobowiązania. Co oznacza, że powstaje w momencie osiągnięcia przez Pracodawcę zatrudniającego co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych mniejszego niż 6%, a jego wysokość uzależniona jest od przeciętnego wynagrodzenia (według danych ogłoszonych przez Prezesa GUS za poprzedni kwartał) i różnicy między zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6% a rzeczywistym zatrudnieniem osób niepełnosprawnych w tym okresie.

Zobowiązanie z tytułu wpłat na PFRON wykonywane jest w drodze samoobliczenia przez zobowiązanego pracodawcę tj. zadeklarowania i dokonania wpłaty w terminie określonym w ustawie. Jednakże zarówno Prezes PFRON, może w przypadku gdy - pracodawca nie zapłacił w całości lub w części należności, nie złożył deklaracji albo gdy wysokość zobowiązania jest inna niż wykazana w deklaracji, wydać decyzję określającą zobowiązanie w prawidłowej wysokości. Jak i pracodawca może złożyć korektę - gdy zaniżył deklarowaną wpłatę albo korektę i wniosek o stwierdzenie nadpłaty, jeżeli w deklaracji wykazał zobowiązanie nienależne lub w wysokości większej od należnej i wpłacił zadeklarowany podatek.

W rozpoznawanej sprawie, Skarżąca zawyżyła należności za miesiące od września 2002 r. do lipca 2003 r., albowiem nie uwzględniła w liczbie pracowników niepełnosprawnych pracownicy, która w tym okresie miała status pracownika niepełnosprawnego, dlatego po uzyskaniu wiadomości, iż pracownica E. T. otrzymała we wrześniu 2002 r. orzeczenie o niepełnosprawności, złożyła korektę deklaracji. W sprawie niewątpliwe jest, iż E. T. w 1993 r. miała orzeczenie o niepełnosprawności, w dniu 24 września 2002 r. otrzymała orzeczenie o niepełnosprawności za okres do września 2004 r. a w dniu 25 października 2004 r. otrzymała orzeczenie o niepełnosprawności na czas nieoznaczony.

Zdaniem Sądu, nie jest prawidłowa interpretacja, iż - wobec nieuregulowania w ustawie o rehabilitacji daty rozpoczęcia wliczania osoby niepełnosprawnej do stanu zatrudnienia niepełnosprawnych w zakładzie, w celu ustalenia powstania obowiązku i wysokości wpłat na Fundusz, - zastosowanie mieć będzie art. 15 ust. 4 ustawy, który stanowi, że uprzywilejowanie niepełnosprawnego w zakresie wymiaru czasu pracy obowiązuje od dnia następującego po przedstawieniu pracodawcy orzeczenia o niepełnosprawności.

Po pierwsze - zarówno usytuowanie tego przepisu w rozdziale dotyczącym uprawnień osób niepełnosprawnych jak i jego treść dowodzą, że reguła w nim zawarta odnosi się wyłącznie do ustalania wymiaru czasu pracy niepełnosprawnego. Niedopuszczalne jest ze względu na zakaz wykładni per non est takie ustalenie znaczenia przepisu, przy którym pewne jego zwroty traktowane są jako niemające znaczenia. Wykładnia uznająca początkową część ust. 4 wskazanego artykułu za zbędną, przeczyłaby założeniu racjonalności ustawodawcy leżącym u podstaw poprawnej wykładni przepisów prawa.

Po drugie – jeżeli norma ma znajdować zastosowanie we wszystkich okolicznościach, w przepisie prawnym nie określa się okoliczności jej zastosowania. Natomiast okoliczności te jednoznacznie i wyczerpująco wskazuje się w przepisie prawnym przez rodzajowe ich określenie jeżeli norma ma znajdować zastosowanie tylko w tych okolicznościach – takie okoliczności zostały wskazane w art. 15 ust. 4 ; (por. § 148 ust. 1 i 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" (Dz. U. Nr100, poz.908).

Po trzecie – unormowanie zawarte w ust. 4 art. 15. w kontekście art. 1 ustawy, który stwierdza, iż ustawa dotyczy osób, które uzyskały wymienione w nim orzeczenia stanowi wyjątek. Z wyjątkami wiąże się zasada exceptiones non sunt extendendae. Nakazuje ona przy interpretacji, stosowanie reguł wykładni ścisłej, literalnej, opartej na dyrektywach językowych, bez sięgania do racji celowościowych czy utylitarnych te bowiem zawsze prowadzą do szerszego rozumienia znaczenia normy prawnej.

Po czwarte – wpłaty na Fundusz są należnościami o charakterze parapodatkowym. Nakładają bowiem na pracodawców obowiązek ponoszenia nieodpłatnych, przymusowych oraz bezzwrotnych świadczeń pieniężnych na rzecz Funduszu. Zarówno w prawie podatkowym jak i szerzej w odniesieniu do obowiązków obywatelskich czy innych nieekwiwalentnych obowiązków podmiotów prawa, stosowanie analogii, które prowadziłoby do rozszerzenia zakresu obowiązków jest niedopuszczalne.

Nietrafna jest argumentacja organu, że wpłaty te są ekwiwalentne, ponieważ w niektórych okolicznościach pracodawcy otrzymują także świadczenia z Funduszu. Otrzymywanie świadczeń z Funduszu nie jest bowiem związane z wnoszeniem wpłat, lecz z zatrudnianiem niepełnosprawnych. Pracodawca, który nie zatrudnia niepełnosprawnych nigdy nie otrzyma żadnych świadczeń, chociaż w przypadku zatrudniania liczby pracowników określonej w art. 21 ust. 1 cyt. Ustawy, obowiązany będzie do dokonywania wpłat na Fundusz.

Tak więc, ze względu na błędną interpretację art. 15 ust 4 i art. 21ust 1 ustawy o rehabilitacji, co doprowadziło do nieprawidłowego określenia wysokości zobowiązania z tytułu wpłat na Fundusz, w tym zaległości i odsetek, należało zaskarżoną decyzję oraz poprzedzająca ją decyzję Prezesa Zarządu PFRON uchylić. Niezależnie od tych uchybień organ pierwszej instancji naruszył przepisy postępowania bowiem w postanowieniu z dnia [...] marca 2006 r. Prezes Zarządu PFRON, wszczynając postępowanie z urzędu w stosunku do Skarżącej, zastosował art. 200 § 1 Ordynacji podatkowej co nie powinno mieć miejsca w tym postanowieniu. Organ ma bowiem obowiązek wezwać stronę do zapoznania się materiałem dowodowym zebranym w sprawie wyznaczając jej stosowny termin do wypowiedzenia się przed wydanie decyzji w sprawie. Sąd zwraca też uwagę, iż organ odwoławczy nie odniósł się w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji do argumentów podniesionych przez Skarżącą w odwołaniu,. Uchybienia wyżej podniesione nie miały jednak wpływu na wynik sprawy. Z akt sprawy nie wynika też jaka kwota została pierwotnie zadeklarowana przez Skarżącą.

Z tych względów na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. Nr 153 poz. 1270 ze zm.) orzekł jak w sentencji. O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 200 wyżej powołanej ustawy.