drukuj    zapisz    Powrót do listy

6200 Choroby zawodowe, Zatrudnienie Ochrona zdrowia, Inspektor Sanitarny, Uchylono decyzję I i II instancji, III SA/Lu 406/06 - Wyrok WSA w Lublinie z 2006-12-21, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

III SA/Lu 406/06 - Wyrok WSA w Lublinie

Data orzeczenia
2006-12-21 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2006-09-14
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie
Sędziowie
Jadwiga Pastusiak /przewodniczący/
Małgorzata Fita /sprawozdawca/
Marek Zalewski
Symbol z opisem
6200 Choroby zawodowe
Hasła tematyczne
Zatrudnienie
Ochrona zdrowia
Skarżony organ
Inspektor Sanitarny
Treść wyniku
Uchylono decyzję I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1269 art. 1
Ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych.
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 art. 145 par. 1 pkt 1 lit. a i c
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Dz.U. 2002 nr 132 poz 1115
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzenia chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach.
Dz.U. 1999 nr 49 poz 483 art. 92 ust. 1
Ustawa z dnia 18 grudnia 1998 r. o służbie cywilnej
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jadwiga Pastusiak, Sędziowie Asesor WSA Małgorzata Fita (sprawozdawca), Sędzia NSA Marek Zalewski, Protokolant Asystent sędziego Małgorzata Syta, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 7 grudnia 2006 r. sprawy ze skargi J. T. na decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia [...] nr [...] w przedmiocie choroby zawodowej uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego z dnia [...] nr [...].

Uzasadnienie

Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny decyzją z dnia [...], nr [...] wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. w zw. z art. 37 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tj. Dz.U. z 1998 r., Nr 90, poz. 575 ze zm.) po rozpatrzeniu odwołania J. T. od decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego z dnia [...], nr [...] o braku podstaw do stwierdzenia u niej choroby zawodowej "zespół cieśni w obrębie nadgarstka", utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu podał, iż zarzuty J. T. zawarte w odwołaniu, a dotyczące związku jej choroby z wykonywaną pracą, nie mogą być uwzględnione, ponieważ są nieuzasadnione.

Jak wynika bowiem z przepisu § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach (Dz.U. Nr 132, poz. 1115), "przy zgłaszaniu chorób zawodowych uwzględnia się choroby ujęte w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że choroba została spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanymi dalej – narażeniem zawodowym".

Zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej oraz jej rozpoznanie w myśl przepisu § 2 ust. 2 rozporządzenia może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym lub po zakończeniu pracy w takim narażeniu, nie później jednak niż w okresie, który został określony w wykazie chorób zawodowych.

Z "Karty oceny narażenia zawodowego" z dnia 4 listopada, zakresu obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności dołączonych do umów o pracę nadesłanych przez Zarząd LSM, wyjaśnień zawartych w pismach kierowanych przez odwołującą się do Państwowego Powiatowego Inspektora Powiatowego wynika, że J. T. od 20 października 1976 r. do 2 maja 1988 r. i od 5 grudnia 1985 r. do 30 listopada 1990 r. pracowała na stanowisku malarza pokojowego w Spółdzielni Mieszkaniowej. W czasie pracy na tym stanowisku do malowania pomieszczeń, wyposażenia placów zabaw, ławek przy alejkach używała pędzla lub wałka. Czynności te wykonywane przez cztery godziny w ciągu zmiany (pozostały czas przeznaczony był na przygotowanie frontu robót), mogły powodować obciążenie kończyn górnych w stawach nadgarstkowych i mogły być przyczyną ucisku na nerw pośrodkowy.

W okresie od 4 maja 1981 r. do 4 grudnia 1985 r. pracując na stanowisku sprzątaczki w Zakładzie Zaopatrzenia i Transportu odwołująca nie była narażona na nadmierne obciążenie nadgarstków. Na nadmierne obciążenie kończyn górnych w obrębie nadgarstka nie była również narażona w okresie od 1 grudnia 1990 r. do 31 grudnia 2003 r. pracując przez okres 14 miesięcy na stanowisku robotnika magazynowego, 29,5 miesiąca na stanowisku inspektora ds. administracyjno – samorządowych, 14,5 miesiąca na stanowisku ST. Inspektora administracyjno – magazynowego oraz 8 lat i 3 miesiące na stanowisku inspektora w dziale ogólnogospodarczym LSM.

Wykonywane w tym czasie przez J. T. różnorodne prace administracyjne i biurowe w poszczególnych dniach tygodnia czy miesiąca, takie jak segregacja i zszywanie akt złożonych z kilku lub kilkunastu teczek, przeniesienie z podpiwniczenia na piętro kilku segregatorów, ostęplowywanie pieczątką kilkudziesięciu druków, pisanie odręczne kilku faktur czy też wypełnianie odręczne innych druków nie stanowi istotnego obciążenia stawów nadgarstkowych pracownika.

Z orzeczenia lekarskiego nr [...] z dnia [...] 2004 r. o braku podstaw do rozpoznania u J. T. choroby zawodowej "zespół cieśni w obrębie nadgarstka" wydanego w Poradni Chorób Zawodowych WOMP przez lekarza zgodnie z przepisem § 5 ust. 1 i 2 pkt 5 wynika, że rozpoznane u niej schorzenia nie ma związku przyczynowego z pracą zawodową związaną z nadmiernym obciążeniem nadgarstków.

Choroby zawodowej nie rozpoznała również u J. T. jednostka orzecznicza II stopnia tj. Instytut Medycyny Pracy, do której została skierowana na swój wniosek.

W wydanym przez w/w jednostkę orzeczniczą orzeczeniu lekarskim z dnia [...] 2005 r. potwierdzono brak podstaw do rozpoznania u J. T. choroby zawodowej z powodu braku związku przyczynowego pomiędzy rozpoznanym u niej zespołem cieśni w obrębie nadgarstka prawego, a warunkami pracy. Ja napisano w tym orzeczeniu, J. T. w narażeniu na obciążenie kończyn górnych pracowała do 1990 roku, tj. w czasie pracy na stanowisku malarza pokojowego. Natomiast pierwsze dolegliwości w prawym stawie nadgarstkowym wystąpiły u niej w okresie 1999 r. – 2001 r. tj. po upływie 9 lat od ustania zawodowego narażenia na znaczne obciążenie stawu nadgarstkowego przy wykonywaniu pracy na stanowisku malarza. Tymczasem z przepisu § 2 ust. 2 rozporządzenia wynika, że rozpoznanie, a tym samym stwierdzenie choroby zawodowej może nastąpić nie później niż w okresie jednego roku od zakończenia pracy w narażeniu do wystąpienia pierwszych udokumentowanych objawów choroby.

Mając na uwadze powyższe, organ odwoławczy stwierdził, że decyzja organu I instancji o braku podstaw do stwierdzenia u J. T. choroby zawodowej "zespołu cieśni w obrębie nadgarstka" jest prawidłowa i oparta na właściwych podstawach prawnych.

Na powyższą decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego J. T. złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, w której wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz decyzji ją poprzedzającej. W uzasadnieniu tej skargi podniosła, iż wydane decyzje oraz orzeczenia lekarskie nie uwzględniają faktycznie wykonywanej przez nią do 2003 r. pracy, która spowodowała u niej wystąpienie choroby zawodowej.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie, w całości podtrzymując argumenty zawarte w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Mając na uwadze art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269), sąd dokonuje kontroli działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem.

Zgodnie natomiast z art. 145 § 1 pkt 1 a) i c) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), sąd uwzględnia skargę i uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub w części, jeżeli stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy bądź inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy, przy czym sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134).

W niniejszej sprawie organy inspekcji sanitarnej prowadziły postępowanie na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach (Dz.U. Nr 132, poz. 1115).

W świetle unormowania zawartego w art. 4 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 2002 r., Nr 199, poz. 1673 ze zm.), za chorobę zawodową uważa się chorobę, o której mowa w art. 237 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy, jeżeli została spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy lub sposobem pracy.

Podobną definicję choroby zawodowej zawiera również wyżej wymienione rozporządzenie, będące podstawą rozstrzygania, a wydane w wykonaniu upoważnienia zawartego art. 237 § 1 pkt 2 i 3 Kodeksu pracy, w którym w § 2 ust. 1 mowa, że za takie schorzenie uznaje się chorobę ujętą w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że choroba została spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanymi "narażeniem zawodowym".

Odnosząc się do powyższych definicji uznać należy, że dla stwierdzenia choroby zawodowej konieczne jest ustalenie, że choroba zamieszczona jest w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach oraz, że spowodowana została (bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem) warunkami pracy narażającymi na jej wystąpienie. Zgodnie ze stanowiskiem doktryny oraz orzecznictwem sądów nie jest przy tym konieczne wykazanie związku przyczynowego pomiędzy warunkami pracy, a chorobą pracownika, albowiem dla stwierdzenia takiej choroby, wymienionej w załączniku do rozporządzenia, wystarczy samo stwierdzenie istnienia warunków narażających na jej powstanie. Przy zbiegu okoliczności, które uniemożliwiają stwierdzenie, że to warunki pracy, a nie inne czynniki wywołały chorobę, wątpliwość taka musi być tłumaczona na korzyść pracownika – tzn. takie schorzenie należy uznać za chorobę zawodową (por. wyrok NSA z dnia 7 kwietnia 1992 r., II SA 372/82, ONSA 1982/1/33).

W niniejszej sprawie Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny przeprowadził postępowanie w sprawie stwierdzenia u skarżącej choroby zawodowej – zespołu cieśni w obrębie nadgarstka, tj. choroby wymienionej w wykazie chorób zawodowych (załączniku do w/w rozporządzenia) pod pozycją 20 pkt 2.

Jak wynika z orzeczeń lekarskich i kart informacyjnych leczenia szpitalnego, u skarżącej w 2003 r. taka choroba bezspornie wystąpiła (k. 1, 6, 19, 23).

Dokonując oceny narażenia zawodowego w sposób określony w § 2 ust. 3 pkt 4 ustalono, że skarżąca na przeciążenie kończyn górnych nadgarstka narażona była w latach 1976 – 1981 oraz 1985 – 1990, kiedy pracowała w Spółdzielni Mieszkaniowej jako malarz. Pozostałe okresy pracy na stanowisku sprzątaczki, magazyniera i inspektora ds. administracyjnych nie miały wpływu na powstanie choroby – zespołu cieśni w obrębie nadgarstka (k.16 – 17). Dane powyższe zawarte zostały w "Karcie oceny narażenia zawodowego z związku z podejrzeniem choroby zawodowej" z dnia [...] 2004 r. i były podstawą wydania orzeczeń lekarskich o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej przez lekarzy zatrudnionych w jednostkach orzeczniczych I i II stopnia. Zarówno bowiem w orzeczeniu z dnia [...] 2004 r., wydanym przez lekarza Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy, Poradni Chorób Zawodowych jaki i w orzeczeniu z dnia [...] 2005 r. wydanym przez lekarzy Instytutu Medycyny Pracy, Przychodni Chorób Zawodowych stwierdzono, że skoro pacjentka wykonywała pracę obciążającą stawy nadgarstkowe w okresie 1976 – 1981 r. i 1985 – 1990 r. (co wynika z karty oceny narażenia zawodowego), to nie można przyjąć zawodowej etiologii powstania choroby – zespołu cieśni w obrębie nadgarstka ze względu na wieloletni upływ czasu pomiędzy narażeniem zawodowym, a wystąpieniem choroby. Okres od ustania narażenia zawodowego, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej w przypadku powyższej choroby wynosi rok (k. 19 i 13). Jednocześnie w obu orzeczeniach brak jest wskazania na możliwą etiologię powstania choroby, na którą cierpi skarżąca, inną, niż ta związana z wykonywaniem pracy.

Po wydaniu powyższych orzeczeń, organ inspekcji sanitarnej na skutek wniosku skarżącej uzupełnił postępowanie dowodowe w zakresie oceny narażenia zawodowego, wskutek czego, w dniu [...] 1005 r. sporządzono następną "Kartę oceny narażenia zawodowego z związku z podejrzeniem choroby zawodowej" (k.51 – 52). W karcie tej jako okres narażenia zawodowego uwzględniono lata 1996 – 2003 r., kiedy to skarżąca pracując na stanowisku inspektora w Spółdzielni Mieszkaniowej wykonywała pracę polegającą na wykonywaniu monotypowych ruchów, m.in. stemplowaniu druków, zszywaniu akt itd. Wykonywanie takich prac potwierdza pismo dotyczące zakresu obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności na stanowisku inspektora (k.29).

Jednak pomimo tych ustaleń, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w piśmie z dnia [...] 2006 r. (opierając się na wyjaśnieniach pracodawcy skarżącej) stwierdził, że sposób i wymiar wykonywania powyższych czynności nie wskazują na to, ażeby były podstawy do przyjęcia zawodowego pochodzenia rozpoznanego u J. T. schorzenia nadgarstków, zaś lekarz Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy, Poradni Chorób Zawodowych nie dokonując własnej oceny przesłanych dokumentów i opierając się na powyższym piśmie stwierdził, że w dalszym ciągu nie ma podstaw do przyjęcia u skarżącej zawodowej etiologii rozpoznanej choroby (k. 56, 72 i 88).

W niniejszej sprawie, po uzyskaniu nowych dowodów i sporządzeniu nowej karty oceny narażenia zawodowego nie wypowiedzieli się natomiast co do choroby zawodowej u J. T. lekarze z jednostki orzeczniczej drugiego stopnia. W aktach nie ma dokumentów, które potwierdziłyby, iż organ inspekcji sanitarnej zwrócił się do nich o ponowne sporządzenie opinii w tej sprawie.

Mając na uwadze powyższe, organy inspekcji sanitarnej obu instancji nie stwierdziły u J. T. choroby zawodowej – zespołu cieśni w obrębie nadgarstka, powołując się na orzeczenia jednostek orzeczniczych I i II stopnia z dnia [...] 2004 r. i [...] 2005 r. o braku podstaw do rozpoznania tej choroby. Odnośnie materiału dowodowego zebranego po tej dacie, w tym karty narażenia zawodowego z dnia [...] 2006 r., organ I instancji w uzasadnieniu swojej decyzji wypowiedział się w jednym zdaniu, podnosząc, że "analiza zebranego materiału uzupełniającego wykazała brak narażenia, zatem brak podstaw zarówno do rozpoznania, jak i w związku z tym do stwierdzenia choroby zawodowej". Organ II instancji był jeszcze bardziej oszczędny w ocenie dowodów zebranych po wydaniu orzeczeń lekarskich, bowiem w uzasadnieniu swojej decyzji nie odniósł się ani jednym zdaniem do wyjaśnień skarżącej odnośnie wykonywanej pracy, do karty narażenia zawodowego z dnia [...] 2006 r., z której jasno wynika, iż skarżąca pracowała w narażeniu zawodowym w okresie znacznie dłuższym i bliższym wydanym orzeczeniom, niż podany wcześniej, czy do pism określających zakres obowiązków skarżącej podczas wykonywania pracy.

Prowadząc postępowanie i rozstrzygając w ten sposób, organy nie wyjaśniły, w jaki sposób u skarżącej doszło do wystąpienia zespołu cieśni w obrębie nadgarstka, dlaczego nie uznały za wiarygodne twierdzeń skarżącej odnośnie sposobu wykonywania przez nią pracy, dlaczego ewentualnie nie powołały świadków w celu konfrontacji twierdzeń skarżącej ze stanowiskiem pracodawcy wyrażonym w tym przedmiocie oraz dlaczego w swoich decyzjach w ogóle nie ustosunkowały się do materiału zgromadzonego w sprawie, w części świadczącej o tym, że J. T. pracowała do 2003 r. w narażeniu zawodowym.

Dlatego też Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, że organy inspekcji sanitarnej naruszyły przepisy art. 7, 77 § 1 i 107 § 3 k.p.a. w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Niezależnie od powyższych uchybień proceduralnych, które stanowią same w sobie podstawę do wyeliminowania zaskarżonej decyzji z obrotu prawnego, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie poddał głębszej analizie przepis § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach. Przepis ten był podstawą orzekania w niniejszej sprawie zarówno przez lekarzy jak i organy wydające decyzję i brzmi on: "Zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej oraz jej rozpoznanie może nastąpić u pracownika lub byłego pracownika w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym lub po zakończeniu pracy w takim narażeniu, nie później jednak niż w okresie, który został określony w wykazie chorób zawodowych".

W przypadku np. zespołu cieśni w obrębie nadgarstka, o którym mowa we wcześniejszej części uzasadnienia, okres powyższy określony został w załączniku do rozporządzenia jako rok.

Nie podlega dyskusji, że termin, o którym mowa w cytowanym wcześniej § 2 ust. 2 rozporządzenia jest terminem prawa materialnego, gdyż określa, w jakim czasie uprawniony może wystąpić z żądaniem prawnomaterialnym. Upływ tego terminu powoduje natomiast niemożliwość realizacji tego prawa i termin taki nie podlega przywróceniu.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach jest aktem wykonawczym, wydanym na podstawie ustawowego upoważnienia zawartego w art. 237 § 1 pkt 2 i 3 Kodeksu pracy. Zgodnie z tym przepisem Rada Ministrów określa w drodze rozporządzenia wykaz chorób zawodowych oraz szczegółowe zasady postępowania dotyczące zgłaszania podejrzenia, rozpoznania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmioty właściwe w tych sprawach.

Wcześniej obowiązujące rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 listopada 1983 r. w sprawie chorób zawodowych wydane zostało na podstawie upoważnienia zawartego w art. 231 pkt 2 i 3 Kodeksu pracy, które na dzień wydania rozporządzenia brzmiało "Rada Ministrów po porozumieniu z Centralną Radą Związków Zawodowych określi w drodze rozporządzenia wykaz chorób zawodowych podlegających zgłoszeniu, tryb ich zgłaszania i stwierdzania oraz organy właściwe w tych sprawach oraz sposób prowadzenia dokumentacji i rejestracji wypadków przy pracy oraz chorób zawodowych."

Pomimo analogii w upoważnieniach zawartych w art. 231 pkt 2 i 3 oraz 237 § 1 pkt 2 i 3 Kodeksu pracy do wydania przez Radę Ministrów rozporządzenia w sprawie chorób zawodowych, rozporządzenie z roku 1983 nie zawiera w swej treści terminów prawa materialnego ustalonych dla możliwości zgłoszenia i rozpoznania choroby zawodowej, natomiast terminy te określone zostały w rozporządzeniu z roku 2002.

Bez wątpienia jest to uregulowanie znacznie mniej korzystne dla strony, który o stwierdzenie choroby zawodowej się ubiega.

Odnośnie różnicy w sformułowaniu treści upoważnienia ustawowego do wydania rozporządzenia w sprawie chorób zawodowych zawartego w cytowanych wcześniej przepisach art. 231 pkt 2 i 3 oraz 237 § 1 pkt 2 i 3 należy uznać, iż zmiana ta (uszczegółowienie upoważnienia) nastąpiła na skutek orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, który wielokrotnie wypowiadał się na temat szczegółowości upoważnień ustawowych, a formułę "szczegółowych zasad i trybu" uznał za wyraz braku wyraźnego upoważnienia ustawy do normowania materii odesłanej do rozporządzenia (orz. TK z 8 grudnia 199 r., U.7/98, OTK ZU 1998, nr 7, poz. 114).

Warunek szczegółowości upoważnienia wyrażony został w formule art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483), który stanowi, że rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne co do treści aktu.

Mając na uwadze powyższe oraz jednolite w tym względzie orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, stwierdzić należy, że akty wykonawcze, jako akty podustawowe powinny dla uznania ich legalności spełniać następujące warunki: 1) powinny być wydane na podstawie wyraźnego, a nie opartego jedynie na domniemaniu czy wykładni celowościowej upoważnienia ustawowego i w granicach w tym upoważnieniu zakreślonych, 2) upoważnienie nie może się opierać na domniemaniu objęcia swym zakresem materii w nim nie wymienionych, nieprecyzyjność zatem upoważnienia musi być interpretowana jako nieudzielenie w danym zakresie kompetencji normodawczej, nie podlega przy tym ani wykładni rozszerzającej ani celowościowej; 3) akt wykonawczy musi być niesprzeczny zarówno z ustawą, w której zawarta jest delegacja i na podstawie której został wydany, ale także z konstytucją i innymi aktami ustawodawczymi, które bezpośrednio lub pośrednio dotyczą tej samej materii (por. orzeczenie TK z 4 listopada 1997 r., U 3/97, OTK 1997/3-4/40, orzeczenie TK z 5 listopada 1986, u.5/86, OTK 1986, str. 18, oraz orzeczenia w sprawach: U.1/86, P.2/86, U.7/87, UW.3/88, UW.4/88, U.5/91, P.2/97, U.19/97, P.7.98).

Oceniając w świetle powyższych rozważań treść przepisu § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach z treścią upoważnienia zawartego w art. 237 § i pkt 2 i 3 Kodeksu pracy, stwierdzić należy, że wprowadzony tam zapis o możliwości zgłoszenia i rozpoznania choroby zawodowej w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym lub po zakończeniu pracy w takim narażeniu, nie później niż w okresie, który został określony w wykazie chorób zawodowych, został wprowadzony z przekroczeniem delegacji ustawowej.

Rozporządzenie to bowiem zgodnie z treścią art. 237 § 1 pkt 2 i 3 Kodeksu pracy ustalać powinno jedynie wykaz chorób zawodowych oraz szczegółowe zasady postępowania dotyczące zgłaszania podejrzenia, rozpoznania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmioty właściwe w tych sprawach. Nie ma w zakresie tej delegacji upoważnienia do wprowadzenia w rozporządzeniu terminów do zgłaszania i rozpoznawania takich chorób.

Mając na uwadze powyższe, a także uprawnienie określone w art. 8 ust. 2 Konstytucji, który stanowi, że "przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio", Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie, po dokonaniu oceny zgodności przepisu § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach z art. 237 § 1 pkt 2 i 3 Kodeksu pracy, który stanowił delegacje do wydania tegoż rozporządzenia, stwierdził, że przywołany wcześniej przepis wydany został z przekroczeniem upoważnienia ustawowego i z powodu jego niezgodności z ustawą, odmówił zastosowania go w rozpoznawanej sprawie. W konsekwencji tego odmówił również zastosowania poz. 20 pkt 2 załącznika do rozporządzenia w części określającej okres uprawniający do zgłoszenia podejrzenia oraz rozpoznania choroby zawodowej – zespołu cieśni w obrębie nadgarstka.

Ponownie rozstrzygając sprawę Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny jeszcze raz zwróci się o wydanie orzeczenia spełniającego wymogi określone dla opinii biegłego (czyli z dokładnym uzasadnieniem orzeczenia) do lekarzy zatrudnionych w odpowiedniej jednostce orzeczniczej, przesyłając im pełny materiał dowodowy dotyczący oceny narażenia zawodowego skarżącej, a następnie wyda decyzję na podstawie całego materiału dowodowego. Podejmując decyzję oprze się na definicji choroby zawodowej zamieszczonej w § 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie wykazu chorób zawodowych. Natomiast uzasadniając swoje rozstrzygnięcie zastosuje się do wytycznych wskazanych w art. 107 § 3 k.p.a., czyli oprócz powołania się na treść orzeczenia lekarskiego i ocenę narażenia zawodowego, wskaże fakty, które uzna za udowodnione, dowody, na których się oparł oraz przyczyny, dla których innym odmówił wiarygodności i mocy dowodowej (§ 8 ust. 1 i 2 rozporządzenia).

Z tych też względów oraz na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 a) i c) w zw. z art. 135 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), należało orzec jak w sentencji.



Powered by SoftProdukt