Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym : Przewodniczący : Sędzia WSA Mariusz Kotulski po rozpoznaniu w dniu 28 sierpnia 2008r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi I. K. na bezczynność Wójta Gminy C. postanawia skargę odrzucić

I. K. (zwana dalej skarżącą) wniosła pismem z dnia 16 czerwca 2008r. (które wpłynęło do Urzędu Gminy C. w dniu 18 czerwca 2008r.) skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie na bezczynność Wójta Gminy C. W swojej skardze I. K. (zwana dalej skarżącą) zarzuciła bezczynność Wójtowi Gminy C. w zakresie:

1. zwrotu "części mojej nieruchomości o nr [...] położonej w miejscowości P. [...] C. zajętej bezprawnej przez Gminę pod drogę",

2. "nie egzekwowania przez Gminę C. usunięcia się prywatnej osoby z bezprawnie zajętej i użytkowanej działki drogowej",

3. wszczętego i niezakończonego postępowania rozgraniczeniowego".

W odpowiedzi na skargę pełnomocnik organu wniósł ojej oddalenie Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Na wstępie wskazać należy, iż sądy administracyjne dokonują wyłącznie kontroli działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje m.in. orzekanie w sprawach skarg na bezczynność organów we wskazanych ustawą przypadkach (art.3 § l pkt 8 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Przepis ten wskazuje, iż skarga na bezczynność organu administracji publicznej przysługuje jedynie wtedy, gdy jego działanie zakończyć się powinno wydaniem: decyzji administracyjnej; postanowienia w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończącym postępowanie, a także postanowienia rozstrzygającego sprawę co do istoty; postanowienia w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie, a także innych niż wymienione wcześniej aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa.

Skarga I. K. na bezczynność Wójta Gminy C. w zakresie w jakim dotyczy ona bezczynności organu administracyjnego w przedmiocie "zwrotu części nieruchomości o nr [...] położonej w miejscowości P. [...]C. zajętej bezprawnie przez gminę pod drogę" oraz "nie egzekwowania przez Gminę C. usunięcia się prywatnej osoby z bezprawnie zajętej i użytkowanej działki drogowej" podlega odrzuceniu, albowiem nie są to sprawy rozstrzygane przez organy administracyjne na drodze administracyjnoprawnej w postępowaniu jurysdykcyjnym. Skoro zatem organy administracyjne nie mają w tym zakresie kompetencji do wszczynania i prowadzenia postępowania administracyjnego, a konsekwencji wydawania decyzji administracyjnych lub postanowień, to przedmiotowa skarga na bezczynność Wójta Gminy C. nie wchodzi w zakres kognicji sądu administracyjnego. Zgodnie z art. 3 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na:

1) decyzje administracyjne;

2) postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty;

3) postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie;

4) inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa;

4a) pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w

indywidualnych sprawach;

5) akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej;

6) akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej;

7) akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego;

8) bezczynność organów w przypadkach określonych w pkt l-4a.

Skarga w zakresie "zwrotu części nieruchomości o nr [...]położonej w miejscowości P. [...] C. zajętej bezprawnie przez gminę pod drogę" oraz "nie egzekwowania przez Gminę C. usunięcia się prywatnej osoby z bezprawnie zajętej i użytkowanej działki drogowej" nie dotyczy żadnego z aktów wymienionych w cytowanym przepisie. Sprawa zwrotu działki skarżącej faktycznie zajętej pod drogę, o ile zajęcie to ma miejsce, jest sprawą wyłącznie cywilną i wobec negatywnej postawy Gminy może być rozstrzygnięta wyłącznie przez sąd cywilny. Podstawą zajęcia nie była bowiem decyzja administracyjna, działka (ani jej część) nie została wywłaszczona, a w sprawie nie toczyło się też żadne postępowanie administracyjne. Ewentualne zajęcie działki pod drogę ma charakter faktyczny, a skarżąca może w tym zakresie dochodzić swoich racji przed sądem cywilnym w postępowaniu posesoryjnym lub windykacyjnym. Jak wynika z akt sprawy, a także uzasadnienia samej skargi wszczęte zostało z urzędu postępowanie rozgraniczeniowe, które pozwoli na stwierdzenie faktu zajęcia części działki [...] pod drogę. Sprawą cywilną jest także sprawa "nie egzekwowania przez Gminę C. usunięcia się prywatnej osoby z bezprawnie zajętej i użytkowanej działki drogowej". Podobnie jak w przepadku skarżącej, również Gminie C. przysługują stosowne roszczenia cywilnoprawne w stosunku do osób, zajmujących jej nieruchomości. Kroki takie są podejmowanie wyłącznie na drodze stosownego postępowania przed sądem cywilnym. Gmina jako właściciel działki, która została zajęta, sama we własnym zakresie decyduje o tym, czy, jakie i kiedy podjąć stosowne kroki na drodze cywilnoprawnej. Wójt Gminy nie działa w tym zakresie jako organ administracyjny i nie wydaje żadnej decyzji administracyjnej. Jeżeli zajęcie działki gminnej miało miejsce Gmina musi wystąpić ze stosownym środkiem prawnym do sadu cywilnego. Dodać należy, iż w dacie ewentualnego zajęcia działka nr [...] nie stanowiła jeszcze drogi publicznej, kategorię tą otrzymała dopiero na mocy uchwały rady gminy C. z dnia [...] marca 2007 r. w sprawie zaliczenia do kategorii dróg gminnych, a granice tej drogi do dnia dzisiejszego nie zostały utrwalone w terenie. Dlatego też nie sposób zakwalifikować tego zajęcia, jako zajęcia pasa drogowego. Zresztą ewentualne postępowanie w sprawie zajęcia pasa drogowego przez A. S. mogłoby zostać wszczęte wyłącznie z urzędu i toczyłoby się bez udziału skarżącej, która nie miałaby statusu strony w tym postępowaniu. Podobnie, jak w przypadku działki nr [...] celem ustalenia przebiegu granic pomiędzy drogą publiczną zlokalizowaną na działce nr [...], a działką nr [...] stanowiącą własność A. S. wszczęto postępowanie rozgraniczeniowe i dopiero jego zakończenie da podstawy dla podjęcia ewentualnych kroków w kierunku ochrony prawa własności gminy. Nawet gdyby przyjąć, iż mamy tu do czynienia do zajęcia pasa drogowego, to wskazać należy, iż skarżąca nie wyczerpała przed wniesieniem skargi środków zaskarżenia przewidzianych w art. 37 k.p.a. - nie wniosła stosownego zażalenia na bezczynności do organu administracyjnego wyższego stopnia.

Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 52 § l i 2 ustawy z dnia 30.08.2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270) skargę można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie. Przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, taki jak zażalenie, odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, przewidziany w ustawie.

Brzmienie art. 37 k.p.a. w sposób jednoznaczny wskazuje, iż na niezałatwienie sprawy w terminie określonym przez art. 35 k.p.a. lub ustalonym w myśl art. 36 k.p.a. stronom służy zażalenie do organu administracji publicznej wyższego stopnia. Zatem niezbędną przesłanką do złożenia skargi do sądu administracyjnego na bezczynność organu administracji publicznej jest wcześniejsze złożenie w/w zażalenia do organu wyższego stopnia.

Z tych też powodów - nie wyczerpania środków zaskarżenia - podlega odrzuceniu pozostała część skargi na bezczynność wójta w zakresie postępowania rozgraniczeniowego. Postępowanie rozgraniczeniowe, w przeciwieństwie do wyżej podnoszonego zakresu bezczynności Wójta, jest realizowane na drodze administracyjnoprawnej w postępowaniu jurysdykcyjnym. Jednak jak wskazano wyżej skarżąca nie poprzedziła skargi do Sądu na bezczynność Wójta odnośnie prowadzenia przez niego postępowania rozgraniczeniowego zażaleniem do organu wyższego stopnia - zgodnie z art.37 k.p.a. Jednocześnie wskazać należy, iż przedmiotowe postępowanie rozgraniczeniowe zakończyło się wydaniem decyzji administracyjnej przez Wójta Gminy C. z dnia [...].07.2008r., nr [...]. Zatem w momencie wnoszenia skargi na bezczynności Wójta w tym zakresie, ewentualnej jego bezczynności już nie było wobec wydania decyzji administracyjnej z dnia 18.07.2008r.

Na koniec dodać należy, iż celem skargi do sądu administracyjnego na bezczynności organu administracji publicznej, może być wyłącznie uzyskanie wyroku nakazującego wydanie określonego aktu (decyzji, postanowienia) w zakreślonym przez sąd terminie. Jak wskazano wyżej w pierwszych dwóch zakresach bezczynności wójt nie wydaje decyzji administracyjnych, a więc sąd administracyjny nie może mu nakazać ich wydania. W trzecim zakresie decyzja taka już została wydana i skarga na bezczynność jest bezprzedmiotowa.

Natomiast sąd administracyjny, wbrew oczekiwaniom skarżącej i jej wyobrażeniom, nie może w trybie skargi na bezczynność "wymierzyć kary grzywny" oraz "pociągnąć pracownika organu administracyjnego do odpowiedzialności dyscyplinarnej". Obowiązujące prawo nie przewiduje dla sadów administracyjnych takich kompetencji i możliwości stosowania sankcji. Jest to domena wyłącznie właściwych organów nadzoru.

Mając powyższe na uwadze, Sąd odrzucił skargę na podstawie art.58 § l pkt 6 ustawy z dnia 30.08.2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270), który mówi, iż sąd odrzuca skargę, jeżeli z innych przyczyn wniesienie skargi jest niedopuszczalne.