Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie: Michał Śmiałowski po rozpoznaniu w dniu 31 marca 2008r. na posiedzeniu niejawnym wniosku J. C. o zwolnienie od kosztów sądowych, w sprawie skargi na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej, z dnia [...] nr [...] w przedmiocie utrzymania w mocy postanowienia Dyrektora Izby Skarbowej, z dnia [...] nr [...], w sprawie odmowy wstrzymania wykonania decyzji wydanej przez Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej, z dnia [...] nr [...] określającej wysokość zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2002r. w kwocie 1 156 112 zł. postanawia: oddalić wniosek strony skarżącej o zwolnienie od kosztów sądowych

Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wpłynął wniosek J. C. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych , w sprawie skargi na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej , z dnia [...] nr [...], w przedmiocie utrzymania w mocy postanowienia Dyrektora Izby Skarbowej, z dnia [...] nr [...], w sprawie odmowy wstrzymania wykonania decyzji wydanej przez Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej, z dnia [...] nr [...] określającej wysokość zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2002r. w kwocie 1 156 112 zł.

Jak wynika z uzasadnienia wniosku, zawartego w nim "oświadczenia o stanie rodzinnym , majątku i dochodach" oraz dokumentów znajdujących się w aktach spraw o sygn. akt. I SA/Kr [...] ; sygn. akt. I SA/Kr [...] i sygn. akt I SA/Kr [...] prowadzona przez J. C. firma - "C. C." J. C, Zakład Pracy Chronionej, stanowiąca jego jedyne źródło utrzymania, utraciła płynność finansową. Majątek ruchomy został zajęty w wyniku wszczętych postępowań egzekucyjnych, w których wierzycielami są m.in.: Z, S. P. oraz podmioty prywatne. W związku z ogromnym zadłużeniem nieruchomości będące własnością strony skarżącej zostały obciążone hipotekami a rachunki bankowe zablokowane. Banki wypowiedziały umowy kredytowe. Firmy leasingowe również wypowiedziały umowy kredytowe oraz zabrały przedmioty leasingu. Strona skarżąca w wyniku takiej sytuacji straciła większość klientów. Nie jest też w stanie ściągnąć swoich należności."C C" J. C., Zakład Pracy Chronionej w minionym roku przyniósł stratę ze sprzedaży wynoszącą 279 000 zł. (sprawozdanie o przychodach , kosztach, i wyniku finansowym oraz nakładach na środki trwałe za okres od początku roku do końca i kwartału 2007r., F-01/I-01, karta 36-39 akt o sygn. I SA/Kr 1060/07 )

J. C. ma na utrzymaniu córkę, która nie ma majątku ani żadnych źródeł dochodu. Nie posiada on oszczędności, wartościowych ruchomości, praw majątkowych, akcji, obligacji, obrazów, antyków - nadających się do zbycia. Posiadane pojazdy zostały przewłaszczone na zabezpieczenie. Obecnie J. C. został aresztowany i przebywa w areszcie śledczym w K., jest do dyspozycji Prokuratury Okręgowej. Od syna co miesiąc otrzymuje 250 zł.

Zdaniem orzekającego wniosek strony skarżącej nie zasługuje na uwzględnienie.

Zwolnienie od kosztów sądowych w ramach instytucji prawa pomocy zgodnie z art. 246§1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z dnia 30 września 2002r. Nr 153, poz. 1270) przysługuje osobie fizycznej , gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (prawo pomocy w zakresie całkowitym) lub gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (prawo pomocy w zakresie częściowym).

Należy podkreślić, iż zwolnienie od kosztów sądowych stanowi

w istocie pomoc państwa dla osób, które z uwagi na ich trudną sytuację materialną nie mogą uiścić kosztów bez wywołania uszczerbku w koniecznych kosztach utrzymania siebie i rodziny. Ubiegający się o taką pomoc winien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające - może zwrócić się o pomoc państwa.(por. postan. SN. z dnia 24.09.1984r. sygn. II CZ 104/84)

Udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest więc formą jej dofinansowania z budżetu państwa

i przez to powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe. Zapobiegliwości i przezorności w tym zakresie należy szczególnie wymagać od osób toczących spory sądowe w związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą, niezależnie od formy organizacji tej działalności. Samodzielna działalność gospodarcza wiąże się bowiem, ze swej istoty, z ryzykiem ponoszenia wszystkich związanych z nią konsekwencji, w tym kosztów - także sądowych.

Podkreślić też trzeba , że zasadność wniosku o przyznanie prawa pomocy powinna być rozpatrywana w dwóch aspektach - z uwzględnieniem z jednej strony wysokości obciążeń finansowych, jakie strona musi ponieść w konkretnym postępowaniu, z drugiej strony jej możliwości finansowych.

W przedmiotowej sprawie wpis od skargi wynosi na podstawie §2 ust. 1 pkt. 1) Rozporządzenia Rady Ministrów , z dnia 16 grudnia 2003r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sadami administracyjnymi (Dz.U. z 2006r. Nr 45, poz. 322) tylko - 100 zł. Suma ta nie stanowi zdaniem orzekającego kwoty, której J. C. nie mógłby ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (przesłanka przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym).

Z pewnością kondycja finansowa prowadzonej przez niego firmy nie jest dobra. Zauważyć jednak trzeba, że Zakład Pracy Chronionej "C. C." w 2006r. osiągnął przychód w kwocie 1 539 000 zł., na tzw. " usługi obce" firma wydała w 2006r. - 138 000 zł. a na tzw. " pozostałe koszty rodzajowe" - 12 000 zł.

W ostatnim okresie natomiast ( 2007r.) przychód Zakładu wyniósł 1 689 000 zł. a na tzw. usługi obce firma wydała kwotę 134 000 zł. Przedsiębiorstwo prowadzi więc cały czas działalność gospodarczą obracając gotówką i redystrybując ją w związku z tą działalnością. Nie przeszkadza temu też ani zadłużenie Zakładu ani wszczęte postępowania egzekucyjne ani też fakt , że J. C. przebywa w areszcie.

Podnieść należy również, iż stan konta prowadzonego dla "C. C J. Z" wynosił na dzień 01.12.2007r. - 18 447,41 zł. , na dzień 01.01.2007r. - 209,63 zł. a na dzień 01.02.2008r. - 12 318,03 zł. (wyciągi z rachunku bankowego w Banku [...] S.A. Oddział w O., karta 72-74 akt o sygn. I SA/Kr 1060/07 )przy czym kwoty środków zablokowanych w momencie generowania wyciągów wynosiły:0 ! Nawet jeżeli przyjąć , że część środków przeznaczana jest na wynagrodzenia (co nie zostało wykazane) to nie można pominąć faktu, że na konto dokonywane były wpłaty przez podmioty zewnętrzne np. F. D. P. S.A. a opiewały na kwoty : 126,41 zł. , 302,60 zł. Każda z nich natomiast wystarczyłaby już na pokrycie wpisu w niniejszej sprawie.

Poza tym Zakład J. C. na koniec 2007r. dysponował "rezerwą na zobowiązania" w wysokości 273 000 zł. (sprawozdanie o przychodach , kosztach,

i wyniku finansowym oraz nakładach na środki trwałe za okres od początku roku do końca i kwartału 2007r., F-01/I-01) pozwalającą na pokrycie kosztów sądowych.

Warto również zauważyć, iż niespójna wydaję się argumentacja strony skarżącej dotycząca kwestii utrzymania córki. We wniosku o przyznanie prawa pomocy J. C. oświadczył, iż pozostaje ona na jego utrzymaniu a w sprawie o sygn. akt I SA/Kr 1060/07 stanął na stanowisku, iż córka pozostaje na utrzymaniu żony, przy czym on sam cały czas przebywa w areszcie.

Biorąc pod uwagę powyższe, wygospodarowanie sumy 100 zł. na poczet obecnych kosztów sądowych jest zdaniem orzekającego możliwe i nie spowoduje zagrożenia egzystencji strony skarżącej i jej córki. Córka jest bowiem na utrzymaniu matki. J. C. natomiast przebywa w areszcie, gdzie Państwo zapewnia mu byt a prowadzony przez niego Zakład dysponuje środkami pozwalającymi na pokrycie tak niskich kosztów sądowych. Przy analizie sytuacji finansowej strony skarżącej trzeba mieć bowiem na uwadze fakt, iż niniejsza sprawa ma związek z prowadzoną przez J. C. działalnością gospodarczą.

W związku z tym , na podstawie art. 244§1 , art.245§3 ,art. 246§1 pkt. 2) ,

w zw. z art. 258 § 2, pkt 7) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z dnia 30 września 2002r. Nr 153, poz .1270) orzeczono jak w sentencji.