Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu – Barbara Koźlik po rozpoznaniu w dniu 31 marca 2008 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi P. L.-H. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej we W. z dnia [---] nr [---] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji dotyczącej podatku od towarów i usług za styczeń 2002 r. postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy.

Skarżący wniósł o zwolnienie od kosztów sądowych uzasadniając, że od 2006 r. jest bezrobotny i nie osiąga żadnych dochodów. Ponadto, w wyniku wydania zaskarżonych decyzji nie posiada żadnych składników majątkowych, gdyż nieruchomość, której był właścicielem, została zbyta w wyniku postępowania egzekucyjnego, a środki ze sprzedaży przeznaczone na pokrycie zobowiązań podatkowych.

W oświadczeniu o stanie rodzinnym, majątku i dochodach wnioskodawca wskazał, że prowadzi gospodarstwo domowe wraz z żoną, z którą jest w separacji orzeczonej wyrokiem sądowym, oraz trójką małoletnich dzieci. Posiadają mieszkanie o powierzchni 71 m2, której właścicielem jest żona skarżącego, nie dysponują natomiast żadnymi innymi nieruchomościami, zasobami pieniężnymi ani przedmiotami o wartości powyżej 3.000 euro. Oboje małżonkowie nie uzyskują żadnych dochodów (żona zajmuje się wychowywaniem dzieci) i aktualnie cała rodzina pozostaje na utrzymaniu rodziców i teściów.

Na wezwanie Sądu skarżący przedłożył zeznanie podatkowe za 2005 r., wyciąg z rachunku bankowego, orzeczenie o separacji, akt notarialny podziału wspólnego majątku małżonków dotyczący własności mieszkania oraz akt notarialny zbycia udziału w użytkowaniu wieczystym wraz z wpłatami nabywcy ceny zakupu na rachunki bankowe urzędów, będących wierzycielami skarżącego, a także oświadczenia skarżącego i jego matki.

Z powyższych dokumentów i oświadczeń wynika, że: w 2005 r. skarżący z prowadzonej działalności gospodarczej uzyskał przychód w wysokości 20.866,69 zł i poniósł stratę – 62.325,30 zł, w dniu 27 listopada 2007 r. Sąd Okręgowy we W. orzekł między małżonkami separację i zasądził od wnioskodawcy na rzecz małoletnich dzieci alimenty w łącznej wysokości 1.500 zł, na rachunku bankowym wnioskodawcy, który został objęty zajęciem komorniczym, saldo wynosi 1.477,13 zł. Zgodnie z treścią aktu notarialnego z dnia 25 stycznia 2008 r. małżonkowie dokonali częściowego podziału majątku wspólnego przez nabycie przez żonę skarżącego mieszkania o powierzchni 63 m2. Skarżący ponadto oświadczył, że począwszy od 31 stycznia 2005 r. nie osiąga żadnych dochodów w związku z nakazem sądowym zamknięcia działalności gospodarczej, nie podjął żadnego zatrudnienia i nie pobiera żadnych świadczeń z ZUS, Urzędu Pracy lub innych instytucji. Nie jest też zarejestrowany jako bezrobotny. W związku z brakiem środków pieniężnych nie opłaca zasądzonych alimentów. Począwszy od 2006 r. nie składa zeznań podatkowych, gdyż nie osiąga dochodów. Nie posiada żadnych środków transportu. Matka skarżącego oświadczyła natomiast, że nie przekazuje synowi żadnych środków pieniężnych, jednakże w związku z jego obecną sytuacją zapewnia mu wyżywienie i podstawowe ubranie oraz pokrywa inne konieczne wydatki. Dodała, że w miarę skromnych możliwości spłaca zadłużenia syna, np. względem Telekomunikacji Polskiej.

Zgodnie z art. 245 § 3 i art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), w skrócie p.p.s.a., prawo pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych, czyli w zakresie częściowym, może być przyznane osobie fizycznej, gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść kosztów postępowania bez uszczerbku dla utrzymania koniecznego swojego i rodziny. Zwrócić trzeba uwagę, że wyrażenie zawarte w powołanym wyżej przepisie art. 246 p.p.s.a. "gdy wykaże" wskazuje, iż to na wnioskodawcy ciąży obowiązek udowodnienia w wiarygodny sposób, że nie jest w stanie ponieść kosztów procesu bez uszczerbku dla własnego koniecznego utrzymania. Winien zatem dochować szczególnej staranności przy wskazywaniu podstaw, które uzasadniają jego żądanie, poprzez przedłożenie wszelkich dokumentów i oświadczeń potwierdzających brak środków na opłacenie tych kosztów.

Tymczasem informacje wynikające z przedłożonych oświadczeń i dokumentów budzą wątpliwości.

Zdaniem Sądu nieuzasadniony jest argument skarżącego, że praktycznie od stycznia 2005 r. (a zatem od ponad 3 lat) nie uzyskuje dochodu ze względu na nakaz zlikwidowania działalności gospodarczej. Nakaz taki bowiem nie zamyka drogi do podjęcia pracy zarobkowej na podstawie umowy o pracę lub innych umów cywilnoprawnych, tym bardziej że obecna sytuacja na rynku pracy daje szerokie możliwości zarobkowe. Skoro natomiast skarżący zmierza do wykazania trudnej sytuacji finansowej i majątkowej, okoliczność ta – zwłaszcza w sytuacji, gdy ma obowiązek płacenia alimentów – powinna go motywować do znalezienia jakiegokolwiek źródła zarobku. Zwrócić też należy uwagę, że wyrokiem sądowym z dnia 27 listopada 2007 r. wysokość alimentów została ustalona na łączną kwotę 1.500 zł, z czego należy wnioskować, iż sąd orzekający w tej sprawie miał podstawy do stwierdzenia, że skarżący ma możliwość ponoszenia miesięcznie takiego wydatku. Poza tym, mając na uwadze wiek skarżącego (ur. w 1971 r.), nieubieganie się o status bezrobotnego oraz fakt pozostawania jedynym żywicielem rodziny, trudno uznać oświadczenie o pozostawaniu bez jakiegokolwiek dochodu od ponad 3 lat za wiarygodne.

Ponadto wnioskodawca nie przedłożył wszystkich żądanych przez Sąd oświadczeń, a mianowicie zestawienia miesięcznie ponoszonych wydatków. Nie może stanowić argumentu w tej sytuacji, że jego rodzina pozostaje na utrzymaniu rodziców i teściów, bo niezależnie od tego, mając na utrzymaniu rodzinę, skarżący z pewnością ma możliwość określenia stałych miesięcznych wydatków. Następnie mógł wskazać, że źródłem ich finansowania są dochody rodziców i teściów, ze wskazaniem źródła i wysokości tych dochodów.

Wskazać też należy, że bez znaczenia dla rozpoznania niniejszego wniosku pozostaje okoliczność częściowego podziału majątku wspólnego małżonków. Skarżący wniósł bowiem dwadzieścia skarg na decyzje organu podatkowego datowanych na dzień 7 stycznia 2008 r. i najpóźniej z tym dniem winien przewidywać konieczność ponoszenia kosztów sądowych w konsekwencji dokonania powyższej czynności. Podział majątku nastąpił natomiast 28 stycznia 2008 r. Do tego czasu małżonkowie mieli wspólność majątkową. Z przedstawionych okoliczności wynika, że cała rodzina skarżącego mieszka pod innym adresem niż nieruchomość nabyta w drodze podziału przez jego żonę. Zatem miał on możliwość uzyskiwania środków finansowych chociażby z wynajmowania powyższej nieruchomości.

Mając zatem na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że skarżący nie wykazał w sposób wiarygodny, że nie ma możliwości poniesienia wydatków na opłacenie kosztów sądowych. Dlatego też, na podstawie art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 p.p.s.a., postanowił jak w sentencji.