Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Lidia Ciechomska-Florek, po rozpoznaniu w dniu 1 sierpnia 2008r. na posiedzeniu niejawnym wniosku K. N. o przyznanie prawa pomocy w sprawie ze skargi K. N. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia [...] grudnia 2007 r. nr [...] w przedmiocie określenie wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług za 2005 r. postanawia przyznać prawo pomocy w zakresie częściowym tj. w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych

W odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia wpisu w kwocie 1.500 zł skarżąca K. N. wniosła o zwolnienie z obowiązku jego zapłaty, motywując to trudną sytuacją finansową. Wskazała, że sklep [...] przy ul. [...] w W. jest zamknięty z powodu braku personelu. Na skarżącej ciążą zaś płatności ze sklepem tym związane (1.200 zł komornego, prąd, telefon, ochrona).Na remont i wyposażenie sklepu skarżąca zaciągnęła kredyt, którego zabezpieczeniem jest mieszkanie jej babci i nieruchomości na sklepie. Miesięczna rata kredytu wynosi ok. 2.000 zł. Na skarżącej ciążą ponadto zobowiązania względem ZUS – 20.000 zł, które stara się spłacać z pieniędzy wygospodarowanych z drugiego sklepu przy ul. [...]w W.. Skarżąca jest matką dwojga dzieci (2 i 4 lata). Nie posiada majątku, samochodu, ani kosztowności. Wyposażenia sklepów są zajęte przez urząd skarbowy i bank (podobnie jak konto bankowe). Bieżące dochody pochłaniają pensje zatrudnionych pracowników i bieżące opłaty.

Pismem z dnia 26 maja 2008 r. przesłała formularz wniosku o przyznanie prawa pomocy, do którego dołączyła zeznania podatkowe za lata 2006-2007, informację o wysokości dochodu osiągniętego w 2008 r., deklaracje VAT-7 za okres od listopada 2007 r. do marca 2008 r., wyciągi z rachunku bankowego, umowę przewłaszczenia na zabezpieczenie zawartą z Bankiem [...] w W.

Z uwagi na niewypełnienie formularza zgodnie z pouczeniem zamieszczonym na stronie 4 pismem z dnia 30 maja 2008 r. wezwano skarżącą do uzupełnienia braków formalnych wniosku. Z akt sprawy (k-76) wynika, iż wezwanie skarżąca odebrała w dniu 4 lipca 2008 r.

Pismem z dnia 16 czerwca 2008 r. skarżąca przesłała wypełniony formularz PPF, z którego wynika że we wspólnym gospodarstwie domowym pozostaje wraz z dwójką małoletnich dzieci. W dołączonym do formularza piśmie z dnia 16 czerwca 2008 r. skarżąca wskazała, że z informacji uzyskanych w urzędzie skarbowym wynika, że ruchomości w sklepie przy ul. [...] nie są na razie zajęte. Łączny koszt wydatków związanych z bieżącym utrzymaniem skarżąca określiła na kwotę 3.000 zł. Nie posiada ona tytułu prawnego do zajmowanego lokalu. Do zobowiązań zaliczyła zobowiązania względem ZUS, banku i dostawców towarów. Skarżąca powołała się ponownie na całkowity brak pieniędzy na opłacenie wpisu. Dołączyła ponadto umowę o wyłączenie wspólności ustawowej, zaświadczenie o zaleganiu w opłacaniu składek ZUS, zawiadomienie o zajęciu rachunku bankowego, umowę kredytu inwestycyjnego.

Postanowieniem z dnia [...] lipca 2008 r. referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Warszawie odmówił skarżącej przyznania prawa pomocy.

W odpowiedzi na wezwanie z dnia 11 lipca 2008 r. skarżąca nadesłała wypełniony formularz PPF oraz kserokopię pisma strony z dnia 16 czerwca 2008 r. przedstawiającego sytuację majątkową skarżącej.

Skarżąca w sprzeciwie z dnia 22 lipca 2008 r. (wniesionym w ustawowym terminie) podtrzymała dotychczas składane oświadczenia o swym stanie majątkowym. Dodatkowo wyjaśniła, iż jest mężatką, ale nie prowadzi ze swym mężem wspólnego gospodarstwa. Nie jest informowana, gdzie mąż pracuje i jakie są jego zarobki. Wskazała, że przychody za 2006 r. i 2007 r. należy rozpatrywać na zasadzie uzyskanej miesięcznej niewielkiej (10-15%) marży. Z marży tej skarżąca ponosi koszty pensji pracowników, księgowości komornego za lokal, opłatę za sprzedaż [...], energię, telefon i inne.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Celem występującej w postępowaniu sądowoadministracyjnym instytucji "prawa pomocy" jest zapewnienie realizacji prawa do sądu i możliwości obrony swoich racji stronie, która ze względu na stan finansowy, majątkowy i rodzinny nie może ponieść kosztów związanych ze swym udziałem w sprawie. Instytucja ta stanowi wyjątek od zasady, że to strona ponosi koszty sądowe, czy też koszty wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika.

Przechodząc do analizy przepisów prawnych regulujących prawo pomocy należy zauważyć, iż na podstawie art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej: p.p.s.a.), stronie może być przyznane prawo pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym. Przyznanie stronie prawa pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sadowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego. Warunkiem przyznania osobie fizycznej prawa pomocy w zakresie częściowym, jest zgodnie z art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a, wykazanie przez tę osobę, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.

Zasadność wniosku Sąd rozpatruje w dwóch aspektach – z uwzględnieniem z jednej strony wysokości obciążeń jakie strona musi ponieść w konkretnym postępowaniu, z drugiej strony wysokość środków, którymi ona dysponuje.

Zauważyć należy, iż na dzień rozpoznania wniosku do kosztów sądowych zaliczyć należy wpis od skargi w wysokości 1 500,00 zł.

Z materiału zgromadzonego w sprawie wynika, iż źródłem utrzymania skarżącej jest dochód uzyskiwany z działalności gospodarczej. W 2006 r. osiągnęła z tego tytułu dochód w kwocie [...] zł (przy przychodach w wysokości 1.928.092,48 zł oraz kosztach ich uzyskania w wysokości 1.903.819,73 zł). W 2007 r. uzyskała natomiast dochód w wysokości 9.042,15 zł (przy przychodach w wysokości 1.759.122,93 zł oraz kosztach w wysokości [...] zł – dane na podstawie zeznań podatkowych).

W okresie styczeń - kwiecień 2008 r. przychód kształtował się na poziomie [...] zł, zaś koszty wyniosły [...] zł, co oznacza, że okres ten zamknął się stratą w wysokości 45,26 zł.

Z oświadczeń skarżącej wynika, iż niezbędnymi comiesięcznymi wydatkami jakie ponosi skarżąca są: koszt wynajmu mieszkania – 1400 zł, opłaty za prąd, gaz, wodę – 200-250 zł, opłata za przedszkole starszego syna – 200-350 zł, koszty utrzymania (jedzenie, ubranie itp.) – 1000 zł, telefon komórkowy 150 zł, tj. ok. 3000 zł miesięcznie.

W rozpatrywanej sprawie stwierdzić należy, iż skarżąca osiąga przychód z działalności gospodarczej, ale jest on obciążony wysokimi kosztami jego uzyskania. Wychowuje dwóch synów (2 i 5 lat). Koszty, które jest zmuszona ponosić w związku z utrzymaniem rodziny nie pozwalają skarżącej na ponoszenie kosztów w postępowaniu sądowoadministracyjnym.

W związku z powyższym wskazać należy, iż sytuacja finansowa wnioskodawczyni uzasadnia przyznanie jej prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. Wskazać bowiem należy, iż skarżąca wykazała, iż nie jest w stanie ponieść kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.

Mając na uwadze powyższe, Sąd działając na podstawie art. 243 § 1, art. 245 § 2 i § 3, art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a., postanowił jak w sentencji.