Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jacek Niedzielski Sędzia WSA Dariusz Skupień Sędziowie Sędzia WSA Stefan Kowalczyk (spr.) Protokolant Ilona Szyszkowska-Dominiak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 czerwca 2008 r. sprawy ze skargi T.K. Firma Handlowa -A" na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia [...]r. nr [...] w przedmiocie wymiaru należności celnych oraz podatku od towarów i usług oddala skargę.

I SA / Go 777 / 07

U Z A S A D N I E N I E

T.K. wniósł skargę na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia [...] maja 2007 roku nr [...], utrzymującą w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Celnego z dnia [...] stycznia 2007 roku, nr [...]

Z akt sprawy wynika że :

Jednolitym dokumentem administracyjnym SAD z dnia [...] stycznia 2004 roku nr [...] Przedsiębiorstwo Spedycji, działające z upoważnienia T.K. dokonało zgłoszenia celnego towaru tj. - tkaniny z włókien poliestrowego. W zgłoszeniu na podstawie świadectwa pochodzenia nr [...] z dnia [...] grudnia 2003 roku, oraz nr [...] z dnia [...] grudnia 2003 roku wystawionych w Korei, oraz nr [...] z dnia [...].08.2002 roku wystawionego w Chinach zadeklarowano stawkę celną konwencyjną w wysokości 9 %.

Naczelnik Urzędu Celnego decyzją z dnia [...] lutego 2004 roku uznał zgłoszenie celne za nieprawidłowe w zakresie wartości celnej towaru oraz kwoty długu celnego i należnego podatku i dokonał ich ponownego obliczenia. Decyzja ta stała się ostateczna.

Postanowieniem z dnia [...] listopada 2006 roku Naczelnik Urzędu Celnego wznowił postępowanie celne w związku z nie otrzymaniem w terminie 10 miesięcy odpowiedzi na wniosek o weryfikację, wystosowanym zgodnie z § 20 a ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 października 1997r. w sprawie określenia szczegółowych zasad i trybu ustalania niepreferencyjnego pochodzenia towarów, sposobu jego dokumentowania oraz listy towarów, których pochodzenie musi być udokumentowane świadectwem pochodzenia (Dz. U. Nr 130, poz. 851 ze zm.) zwanego dalej rozporządzeniem RM, co do świadectwa pochodzenia nr [...] wystawionego w Chinach.

Wskazać należy że w trakcie prowadzonego postępowania, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 7 lipca 2005r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie właściwości miejscowej / Dz. U. Nr 135, poz. 1139 / organem właściwym do rozpatrzenia sprawy stał się Naczelnik Urzędu Celnego.

Organ powyższy, po zakończeniu postępowania, decyzją z [...] stycznia 2007 roku uchylił decyzję Naczelnika Urzędu Celnego z dnia [...].02.2005 roku nr [...] w części dotyczącej zastosowania stawki celnej oraz kwoty należności celnych przywozowych a także kwoty podatku od towarów i usług i ponownie dokonał naliczenia tych należności co do towaru ujętego w poz. 1 zgłoszenia celnego.

Podstawą takiego rozstrzygnięcia było nie otrzymanie w terminie 10 miesięcy odpowiedzi na wniosek o weryfikację, wystosowanym zgodnie z § 20 a ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 października 1997r. w sprawie określenia szczegółowych zasad i trybu ustalania niepreferencyjnego pochodzenia towarów, sposobu jego dokumentowania oraz listy towarów, których pochodzenie musi być udokumentowane świadectwem pochodzenia (Dz. U. Nr 130, poz. 851 ze zm.) zwanego dalej rozporządzeniem RM, co do świadectwa pochodzenia nr [...] wystawionego w Chinach.

Od powyższej decyzji strona złożyła odwołanie, w wyniku którego rozpoznania Dyrektora Izby Celnej wydał decyzję z dnia [...] maja 2007 roku nr [...] utrzymującą w mocy decyzję organu l instancji.

W uzasadnieniu organ celny podkreślił iż nie otrzymał odpowiedzi w ciągu 10 miesięcy od dnia wysłania wniosku o weryfikację świadectwa nr [...] z dnia [...].08.2002 roku wystawionego w Chinach, toteż zgodnie z § 20a ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15.10.1997 roku w sprawie określenia szczegółowych zasad i trybu ustalania niepreferencyjnego pochodzenia towaru, sposobu jego dokumentowania oraz lkisty towarów których pochodzenia musi być udokumentowane świadectwem pochodzenia, świadectwo pochodzenia zostało uznane za nie autentyczne, a tym samym nie można było zastosować stawki celnej konwencyjnej w wysokości 9%.

Jednocześnie uznał iż można ustalić kraj pochodzenia towaru jako Chiny toteż możliwe jest zastosowanie stawki celnej autonomicznej lub konwencyjnej jeżeli jest wyższa niż stawka autonomiczna.

Od powyższej decyzji skarżący złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, wnosząc o jej uchylenie oraz uchylenie poprzedzającej ją decyzji organu l instancji i zasądzenie kosztów procesu wg norm przepisanych.

W skardze skarżący zawarł następujące zarzuty :

- wydanie decyzji bez uprzedniego wydania postanowienia o wszczęciu postępowania, bowiem jak wskazał, decyzja wydana została po wykonaniu czynności procesowych m.in. powołaniu biegłego, które to czynności są typowymi dla postępowania administracyjnego nie mieszczącymi się w granicach weryfikacji zgłoszenia celnego dokonywanej na zasadach zawartych w art. 70 kodeksu celnego. W ocenie skarżącego postępowanie winno być przeprowadzone zgodnie z zasadami określonym w art. 165 § 2 i § 3 ordynacji podatkowej i wydanie postanowienia o wszczęciu postępowania celnego. Tak więc wszelkie dowody zebrane przed datą wydania i doręczenia stronie postanowienia o wszczęciu postępowania celnego i podatkowego nie mogą być uwzględnione w procesie rozstrzygania.

- nieprawidłowe ustalenie stanu faktycznego dotyczącego wyników weryfikacji. W ocenie skarżącego to zagraniczny organ celny rozstrzygał w sprawie, bowiem skarżący nie miał żadnego wpływu na rodzaj i treść przedłożonych do zgłoszenia celnego dokumentów, bowiem przed dokonaniem zgłoszenia nie miał żadnego kontaktu z tymi dokumentami.

- brak ustawowego upoważnienia organów celnych do występowania z wnioskiem do zagranicznej instytucji o weryfikację świadectwa pochodzenia. Skarżący wskazał iż to organy celne winne dokonywać we własnym zakresie w oparciu o posiadany zbiór wzorów stempli i podpisów stosowanych przez osoby i organizacje upoważnione do potwierdzania świadectw pochodzenia.

- naruszenie art. 180 § 1 oraz art. 191 ordynacji podatkowej jak również art. 7 i art. 22 Konstytucji bowiem organ przyjmując wynik weryfikacji świadectwa pochodzenia ograniczył wolność w działalności gospodarczej strony, ponieważ dopuszczona została nieograniczona ingerencja organów zagranicznych w sferę działalności gospodarczej polskiego podmiotu.

- wydanie decyzji na podstawie materiałów dowodowych sporządzonych w obcym języku, które do tej pory nie zostały przetłumaczone na język polski.

- wydanie decyzji z uchybieniem terminowi do jej wydania określonego w art. 65 § 5 kodeksu celnego, bowiem zawieszenie postępowania którego dokonał organ I instancji w oparciu o art. 201 narusza obowiązujący porządek prawny i nie może mieć zastosowania w zakresie przerwania biegu terminów przedawnienia. W ocenie skarżącego weryfikacji dowodu pochodzenia nie można uznać za rozstrzygającego zagadnienie wstępne, co do którego organ celny wydał postanowienie o zawieszeniu postępowania.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Celnej wniósł o jej oddalenie, i wyjaśnił, że cło określono zgodnie z art. 13 § 1 kodeksu celnego, na podstawie taryfy celnej, która obejmuje m.in. stawki celne, sposób, warunki i zakres ich stosowania oraz ustalenia pochodzenia towarów, stosownie do art. 19 § 1 kodeksu celnego, na podstawie dowodu pochodzenia.

W myśl § 11 ust. 1 rozporządzenia RM towary wymienione w wykazie nr 3 przywożone na polski obszar celny muszą być udokumentowane świadectwem pochodzenia prawidłowo wystawionym w kraju z którego dokonano wywozu towaru. W wyniku weryfikacji świadectwa przedłożonego przy zgłoszeniu celnym nie otrzymano odpowiedzi chińskich organów celnych co upoważniało organy celne do zastosowania 9% stawki celnej konwencyjnej, tym samym brak jest podstaw do uznania za zasadny zarzut o nieprawidłowym ustaleniu stanu faktycznego.

Organ wskazał, w odpowiedzi na zarzut braku upoważnienia organów do występowania z wnioskami o weryfikację, że na mocy art. 279 § 1 kodeksu celnego - organami celnymi są : naczelnik urzędu celnego oraz dyrektor izby celnej. Natomiast zgodnie z § 20 a rozporządzenia MF w celu sprawdzenia autentyczności świadectwa pochodzenia towarów lub prawidłowości danych w nim zawartych organ celny może skierować je do weryfikacji do organu wystawiającego świadectw.

Za niezasadny został uznany również zarzut naruszenia art. 65 § 5 kodeksu celnego bowiem zgłoszenie celne zostało przyjęte w dniu [...].10.2004 roku, a decyzja Naczelnika Urzędu Celnego weszła do obrotu w dniu [...].01.2007 roku.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje :

Skarga okazała się niezasadna.

Zgodnie z art. 26 ustawy z dnia 19 marca 2004 roku Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo celne / Dz. U. Nr 68, póz. 623 z późn. zm./ do spraw dotyczących długu celnego, który powstał przed dniem uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej, stosuję się przepisy dotychczasowe. Cytowane uregulowanie dotyczy przepisów prawa materialnego i w niniejszej sprawie winny być stosowane przepisy obowiązujące w chwili powstania długu celnego.

Z art. 13 § 1 i 6 ustawy z dnia 9 stycznia 1997 r. Kodeks celny / Dz. U. Nr 160, póz. 1084 z późn. zm./, obowiązującego w dacie powstania długu celnego, wynika, iż cła określane są na podstawie taryfy celnej, którą w drodze rozporządzenia ustanawia Rada Ministrów.

Zatem w dacie powstania długu celnego obowiązywało rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie ustanowienia Taryfy Celne / Dz. U. nr 226, póz. 1885 /, która stanowi załącznik do tego rozporządzenia.

Zgodnie z przepisami art. 15 cyt. wyżej Kodeksu celnego niepreferencyjne pochodzenie towarów określa się w celu m. in. stosowania taryfy celnej, a reguły ustalania takiego pochodzenia określają art. 16 - 19. Dokonywane jest ono przez organ celny na podstawie dowodu pochodzenia towarów / art. 19 § 1 /, przy czym Rada Ministrów została zobligowana do określenia w drodze rozporządzenia listy towarów, których pochodzenie musi być udokumentowane świadectwem pochodzenia. Rozporządzenie to zostało wydane w dniu 15 października 1997 r. i dotyczyło określenia szczegółowych zasad i trybu ustalania niepreferencyjnego pochodzenia towarów, sposobu jego dokumentowania oraz listy towarów, których pochodzenie musi być udokumentowane świadectwem pochodzenia / Dz. U. Nr 130, póz. 851 z późn. zm./.

Przepis § 11 pkt 1 stanowi, iż pochodzenie towarów wymienionych w "Wykazie nr 3" musi być udokumentowane świadectwem pochodzenia.

W postanowieniach wstępnych taryfy celnej wskazano, że taryfa celna określa stawki celne konwencyjne, autonomiczne, preferencyjne, obniżone i ryczałtowe oraz zasady ich stosowania. W pkt 10 wskazano, iż do towarów wymienionych we wskazanym wyżej Wykazie nr 3, których pochodzenie nie zostało udokumentowane, należy stosować stawkę celną autonomiczną lub stawkę celną konwencyjną, jeśli ta jest wyższa od autonomicznej.

Bezspornym w sprawie jest, iż importowany przez skarżącego towar wymieniony jest w "Wykazie nr 3". Świadectwo pochodzenia towaru jest zatem podstawą zastosowania właściwej stawki celnej w związku ze zróżnicowaniem stawek taryfy celnej.

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 15 października 1997 roku warunkiem skorzystania przez skarżącą ze stawki konwencyjnej było udokumentowanie pochodzenia towaru świadectwem pochodzenia. Winno ono, w myśl § 13 ust. 1 cyt. wyżej rozporządzenia, spełniać łącznie warunki wymieniane w tym przepisie. Prawidłowo wystawione świadectwo pochodzenia w kraju, z którego dokonano wywozu towaru jest uznawane przez organ celny za dowód pochodzenia towaru.

Na podstawie art. 83 kodeksu celnego organ celny po zwolnieniu towaru, w celu upewnienia się o prawidłowości danych zawartych w zgłoszeniu celnym, może w szczególności kontrolować dokumenty i dane handlowe dotyczące operacji przywozu lub wywozu towarów objętych zgłoszeniem. Natomiast w myśl § 20 a ust. 1 cyt. wyżej rozporządzenia, w celu sprawdzenia autentyczności świadectwa pochodzenia towarów lub prawidłowości danych w nim zawartych organ celny może skierować je do weryfikacji od organu wystawiającego świadectwo.

W niniejszej sprawie organ celny nie otrzymał odpowiedzi w terminie 10 miesięcy od dnia nadania wniosku o weryfikację świadectwa pochodzenia

Konsekwencją braku odpowiedzi na skierowany do chińskich organów celnych wniosku o weryfikację, było uchylenie po przeprowadzenia postępowania na skutek jego wznowienia dotychczasowej decyzji w części dotyczącej zastosowanej stawki celnej oraz kwoty należności celnych przywozowych i kwoty podatku VAT i ponowne dokonanie ich określenia .

Dyrektor Izby Celnej zasadnie przyjął, iż przepis § 11 ust. 1 rozporządzenia RM w sposób niezależny od jakiegokolwiek uznania administracji celnej, wymaga dla udokumentowania pochodzenia towaru wymienionego w wykazie nr 3 przedłożenia przez importera świadectwa pochodzenia. Przesłanka ta nie została spełniona , gdyż na skierowany wniosek o weryfikację nie otrzymano odpowiedzi

Tym samym brak było podstaw do zastosowania stawki celnej konwencyjne zgodnie z § 20a ust. 2 rozporządzenia RM z dnia 15.10.1997 roku w sprawie określenia szczegółowych zasad i trybu ustalania niepreferencyjnego pochodzenia towaru, sposobu jego dokumentowania oraz listy towarów których pochodzenia musi być udokumentowane świadectwem pochodzenia

Niezasadny jest zdaniem Sądu zarzut iż rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji / wydane po wznowieniu / zostało wydane z naruszeniem art.165 § 2 i § 3 ordynacji podatkowej. Zdaniem skarżącego organ celny pierwszej instancji prowadził postępowanie celne bez wydania i doręczenia postanowienia o wszczęciu postępowania celnego.

W trybie art. 243 § 1 i § 2 w związku z art. 240 § 1 pkt 5 ordynacji podatkowej właściwy organ wydał postanowienie wznawiające postępowanie. Należy podkreślić, iż pozytywne rozstrzygnięcie co do wznowienia postępowania ma formę postanowienia, negatywne - decyzji. Natomiast wydane postanowienie o wznowieniu postępowania jest właśnie aktem wszczynającym postępowanie. Nie powinno ono zawierać innych treści niż tylko te, które wskazują na przesłanki uzasadniające wznowienie postępowania / wyrok NSA z dnia 13 listopada 1987 r., I SA 1326/86, ONSA 1987 nr 2, poz. 80 /.

W niniejszej sprawie podstawą wznowienia postępowania był, jak wynika z treści uzasadnienia przedmiotowego postanowienia, brak wyniku weryfikacji świadectwa pochodzenia / nie udzielenie odpowiedzi na wniosek o weryfikację / i w związku z tym zachodziła konieczność przeprowadzenia postępowania mającego na celu prawidłowe ustalenie stawki celnej oraz kwoty wynikającej z długu celnego.

Wznowienie postępowania rozpoczyna nowe postępowanie administracyjne w stosunku do postępowania prowadzonego w trybie zwykłym / instancyjnym / - por. uchwała SN z dnia 19 lipca 1991 r., III AZP 4/91, ONSA 1993, nr 4, poz. 92.

Istotą wznowionego postępowania i uchylenia dotychczasowej decyzji ostatecznej jest powrót sprawy do odpowiedniego stadium zwykłego postępowania instancyjnego.

W wyniku wznowienia postępowania następuje badanie dwóch połączonych ze sobą spraw, tj. jednej dotyczącej przyczyn wznowienia oraz drugiej co do rozstrzygnięcia istoty sprawy. Z uwagi na powyższe, zarzut nie wydania przez organy celne postanowienia o wszczęciu postępowania w trybie art.165 ordynacji podatkowej i podnoszoną w związku z tym argumentację pełnomocnika należało uznać za niezasadny.

Również niezasadny okazał się zarzut wydania decyzji po upływie terminu przedawnienia określonego w art. 65 § 5 kodeksu celnego.

Zarzuty odnoszące się do zawieszenia postępowania zdaniem nie odnoszą się do niniejszego postępowania bowiem postępowanie w tejże sprawie nie było zawieszone, toteż odnoszenie się do tej kwestii przez Sąd jest bezprzedmiotowe.

Natomiast zgodnie z treścią art. 65 § 5 kodeksu celnego decyzja uznająca zgłoszenie celne za nieprawidłowe nie może zostać wydana jeżeli upłynęły 3 lata od dnia przyjęcia zgłoszenia celnego. Natomiast zgodnie z art. 230 § 5 pkt 2 kodeksu celnego w związku z art. 65 § 5a tego kodeksu - bieg terminu przedawnienia ulega zawieszeniu z dniem zawieszenia postępowania w sprawie celnej. Terminy biegną dalej z dniem podjęcia z zawieszenia postępowania w sprawie celnej / art. 230 § 6 kodeksu celnego /.

W niniejszej sprawie przyjęcie zgłoszenia celnego nastąpiło w dniu [...].01.2004 roku natomiast organ celny wydał i doręczył skarżącemu postanowienie o wznowieniu postępowania z dnia [...].11 2006 roku w dniu [...].11.2006 roku, decyzja organu I instancji uznająca zgłoszenie celne za nieprawidłowe została wydana w dniu [...].01.2007 roku, a doręczona skarżącemu w dniu [...].01.2007 roku.

Tak więc okres 3 lat został zachowany i tym samym zarzut skarżącego jest niezasadny.

Również niezasadny jest zarzut braku upoważnienia organów celnych do występowania z wnioskiem o weryfikację świadectwa pochodzenia. Upoważnienie to wynika z przepisu art. 20a ust. 1 cyt. wyżej rozporządzenia z dnia 15 października 1997 roku w sprawie określenia szczegółowych zasad i trybu ustalania niepreferencyjnego pochodzenia towaru, sposobu jego dokumentowania oraz listy towarów których pochodzenia musi być udokumentowane świadectwem pochodzenia wydanego w oparciu o delegację ustawową zawartą w art. 19 § 3 Kodeksu celnego.

Odnosząc się natomiast do zarzutu nieprawidłowego ustalenia stanu faktycznego dotyczącego wyników weryfikacji należy wskazać iż na skutek skierowania wniosku o weryfikację do chińskich organów celnych nie uzyskano odpowiedzi. Tym samym zarzucanie iż to zagraniczny organ celny rozstrzyga w niniejszej sprawie jest bezprzedmiotowe. Zadaniem organu celnego wobec braku odpowiedzi na skierowany wniosek o weryfikacje było ustalenie skutków takiego stanu rzeczy zgodnie z obowiązującym w tym zakresie § 20a ust. 1 rozporządzenia z dnia 15 października 1997 roku w sprawie określenia szczegółowych zasad i trybu ustalania niepreferencyjnego pochodzenia towaru, sposobu jego dokumentowania oraz listy towarów których pochodzenia musi być udokumentowane świadectwem pochodzenia, co też organ uczynił.

Sąd uznał iż zasadny jest zarzut iż decyzja organy celnego wydana została w oparciu o dokumenty w języku obcym nie przetłumaczone na język polski.

Jednakże uchybienie to nie miało wpływu na wynik sprawy. Jak wynika z akt sprawy weryfikacja świadectw pochodzenia zakończyła się wynikiem pozytywnym dla skarżącego poza świadectwem pochodzenia wystawionym jak twierdził skarżący przez władze Chin. Tak więc w tej części skarżący nie poniósł negatywnych skutków uchybienia organu.

Natomiast w przypadku świadectwa pochodzenia wystawionego zdaniem skarżącego przez władze chińskie organ celny nie otrzymał żadnej odpowiedzi. Tak więc w tym przypadku również nie można uznać iż uchybienie organu wpłynęło na wynik postępowania.

Tak więc Sądu uznał iż uchybienie to nie miało istotnego wpływu na wynik sprawy.

Sąd nie stwierdził tym samym uchybień pod względem zgodności z prawem w zakresie, o którym mowa w art.145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi / Dz.U. Nr 153 , póz. 1270 ze zm. / nie stwierdził bowiem aby zostało naruszone prawo materialne, które miało wpływ na wynik sprawy, ani też przepisy postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a w związku z powyższym skargę jako niezasadną , na podstawie art. 151 tej ustawy należało oddalić.

Sędzia WSA D. Skupień Sędzia WSA J. Niedzielski Sędzia WSA S. Kowalczyk