Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Katarzyna Witkowicz-Dwornicka – Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Poznaniu po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 17 kwietnia 2008 r. wniosku o przyznanie prawa pomocy w sprawie ze skargi E.S. w przedmiocie wznowienia postępowania sądowego zakończonego wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 4 września 2007 r. w sprawie o sygnaturze akt sygn. akt II SA/Po 635/06 postanawia odmówić przyznania prawa pomocy. /-/ K. Witkowicz - Dwornicka

W sprawie o sygn. akt II SA/Po 635/06 postanowieniem referendarza sądowego w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Poznaniu z dnia 16 listopada 2006r. zwolniono skarżącą E.S. od kosztów sądowych w całości, a następnie postanowieniem z dnia 4 października 2007r. ustanowiono dla skarżącej adwokata. Okręgowa Rada Adwokacka wyznaczyła pełnomocnika w osobie adw. T.K., której skarżąca udzieliła pełnomocnictwa do jej reprezentowania. Oba postanowienia referendarza mają skutki prawomocnego orzeczenia Sądu. Przyznane wnioskodawczyni w powyższej sprawie prawo pomocy w całości nie zostało cofnięte (art. 249 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Niniejsza sprawa została zainicjowana przez skarżącą E.S. na skutek wniesionej przez nią skargi o wznowienie postępowania sądowego zakończonego wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 4 września 2007r. w sprawie o sygnaturze II SA/Po 635/06. W dniu 1 kwietnia 2008r. skarżąca złożyła wniosek o przyznanie prawa pomocy w całości poprzez zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Opisała również swoją sytuację majątkową i finansową oraz załączyła kserokopię urzędowych dokumentów na jej poparcie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 39 pkt 1) powyższej ustawy pełnomocnictwo ogólne lub do prowadzenia poszczególnych spraw obejmuje z samego prawa umocowanie do wszystkich łączących się ze sprawą czynności w postępowaniu, nie wyłączając skargi o wznowienie postępowania i postępowania wywołanego jej wniesieniem. Skoro w sprawie o sygnaturze II SA/Po 635/06 prawomocnie ustanowiono pełnomocnika, a prawa pomocy nie cofnięto, to skarżącej nadal przysługuje uprawnienie do korzystania z pomocy ustanowionego z urzędu adwokata.

W tym miejscu należy jednak podkreślić, że Sąd ustanawiając pełnomocnika z urzędu nie wyznacza konkretnej osoby. Uprawnienie w tym względzie przysługuje Okręgowej Radzie Adwokackiej, gdzie należy się zwrócić o ewentualną zmianę osoby pełnomocnika. Wobec powyższego kolejne żądanie przyznania prawa pomocy poprzez ustanowienie adwokata jest bezzasadne, co skutkuje odmową przyznania prawa pomocy w tym zakresie. Nadmienić przy tym należy, że w aktach sprawy brak też wypowiedzenia pełnomocnictwa udzielonego przez skarżącą adw. T. K., co wskazuje, że pełnomocnik ten jest umocowany do reprezentowania skarżącej i w niniejsze sprawie.

We wniosku o prawo pomocy skarżąca wniosła także o zwolnienie jej od kosztów sądowych w całości. Z treści art. 243 §1 i §2 cytowanej ustawy wynika, że przyznanie prawa pomocy przed lub w toku danego postępowania rozpoznawczego obejmuje także postępowanie egzekucyjne. Oznacza to, że raz przyznane prawo pomocy dotyczy całego danego postępowania sądowoadministracyjnego, a także postępowania egzekucyjnego, o ile uprawnienie to nie zostało cofnięte. Wobec tego zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie o sygnaturze II SA/Po 635/06 nie rozciąga się na nowe postępowanie zainicjowane skargą o wznowienie powyższego postępowania sądowego. W tym stanie rzeczy wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych należało rozpoznać merytorycznie.

Z treści art. 243 §1 powyższej ustawy wynika, że wniosek o przyznanie prawa pomocy, w tym o zwolnienie od kosztów sądowych, strona może wnieść przed wszczęciem postępowania sądowoadministracyjnego lub w jego toku, czyli w każdym czasie, aż do zakończenia postępowania sądowego prawomocnym wyrokiem. Wniosek taki jest skuteczny od chwili jego wniesienia i "na przyszłość", nie obejmuje on natomiast zwolnienia od kosztów, do uiszczenia których strona była zobowiązana przed jego złożeniem. Prócz tego, prawo pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych może być też udzielone stronie, gdy ciąży na niej obowiązek poniesienia tychże kosztów. Warunkiem zwolnienia od kosztów sądowych jest z jednej strony wykazanie, że na stronie ciąży obowiązek uiszczenia konkretnych opłat sądowych i dokonania zwrotu wydatków, a z drugiej, że nie może ich uiścić bez uszczerbku dla siebie i swej rodziny (post. SN z 28 stycznia 1981r., IV PZ 5/81, Lex 8305). Wobec tego, z jednej strony uwzględnić należy wysokość obciążeń finansowych, jakie strona musi ponieść w konkretnym postępowaniu sądowoadministracyjnym, z drugiej strony jej możliwości płatnicze.

W niniejszej sprawie, postanowieniem z dnia 17 stycznia 2008r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu odrzucił skargę o wznowienie postępowania sądowego zakończonego wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 4 września 2007r. Następnie postanowieniem z dnia 6 marca 2008r. Wojewódzki Sąd Administracyjny odrzucił skargę kasacyjną skarżącej od postanowienia z dnia 17 stycznia 2008r. W dniu 18 marca 2008r. skarżąca E.S. wniosła zażalenie od postanowienia z dnia 6 marca 2008r. odrzucającego powyższą skargę kasacyjną (k.77 i nast. akt). W myśl przepisu art. 220 §4 ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wolne jest od obowiązku uiszczenia wpisu zażalenie wniesione na zarządzenie przewodniczącego o pozostawieniu pisma bez rozpoznania lub na postanowienie sądu o odrzuceniu środków prawnych wymienionych w §3 tego przepisu (skargi, skargi kasacyjnej, skargi o wznowienie postępowania).

Na obecnym etapie niniejszego postępowania, a także mając na uwadze przewidywalny jego tok, na skarżącej nie ciąży obowiązek uiszczenia kosztów sądowych. Brak, więc koniecznej przesłanki polegającej na istnieniu obowiązku uiszczenia konkretnych opłat sądowych lub zwrotu wydatków, co warunkuje przystąpienie do oceny sytuacji finansowej skarżącej i następnie ewentualne uwzględnienie wniosku o prawo pomocy w postaci zwolnienia od kosztów sądowych, chociażby w części. Wobec tego nie ma możliwości zwolnienia skarżącej od kosztów sądowych, nawet gdyby jej kondycja finansowa uzasadniała skorzystanie z dobrodziejstwa tego prawa. W tym stanie rzeczy należało odmówić przyznania prawa pomocy także w części dotyczącej zwolnienia od kosztów sądowych.

Reasumując, wprawdzie niniejsze orzeczenie nie uwzględnia wniosku skarżącej o przyznanie prawa pomocy, ale z tego to powodu, że już ustanowiono dla niej fachowego pełnomocnika, a z drugiej strony skarżąca nie jest zobowiązana do uiszczenia kosztów sądowych.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 258 §1 i §2 pkt 7 ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzeczono, jak we wstępie.

/-/ K. Witkowicz - Dwornicka