Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie - Anna Zaorska po rozpoznaniu w dniu 8 lipca 2008 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od wpisu sądowego w sprawie ze skargi K. C. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia [...] lutego 2008 r. nr [...] w przedmiocie odmowy uzupełnienia decyzji w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego postanawia - odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od wpisu sądowego-

W dniu 4 czerwca 2008 r. K. C. złożył na urzędowym formularzu PPF wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych, przy czym w dalszej części formularza sprecyzował, iż wnosi o zwolnienie od wpisu sądowego.

W uzasadnieniu wniosku skarżący wskazał, iż nie stać go na poniesienie kosztów sądowych bez znacznego uszczerbku finansowego. Wyjaśnił, że został wezwany do uiszczenia wpisów sądowych w sześciu sprawach na łączną kwotę 800 zł. Do tej pory uiścił już 600 zł na poczet innych spraw, które mają być rozpoznane, przy czym kolejne sprawy dotyczące jego skarg na postanowienia i decyzje organów podatkowych czekają na przekazanie do Sądu. Skarżący wskazał, iż nie ma możliwości poniesienia ciążących na nim kosztów sądowych, dlatego też wnosi o zwolnienie od wpisu w przedmiotowej sprawie, albo przynajmniej o rozłożenie wpłaty wpisów na raty po 100 zł miesięcznie.

Z oświadczeń złożonych przez wnioskodawcę wynika, iż nie pozostaje on z nikim we wspólnym gospodarstwie domowym, nie posiada majątku nieruchomego, oszczędności, ani przedmiotów wartościowych o wartości powyżej 3.000 euro. Uzyskuje dochód z tytułu umowy o pracę w wysokości [...] zł brutto miesięcznie. Skarżący oświadczył, że utrzymuje się sam i uzyskiwany dochód w całości pokrywa koszty zamieszkania, wyżywienia, dojazdu do pracy i nie daje możliwości uzyskania żadnych oszczędności.

Pismem z 9 czerwca 2008 r. skarżący został wezwany do nadesłania dodatkowych dokumentów dotyczących jego sytuacji materialnej. W odpowiedzi nadesłał kopię zeznania PIT-37 za 2007 r., zaświadczenie o wysokości dochodów, wyciąg z rachunku bankowego oraz kopie faktur za telefon, gaz, energię elektryczną, zaświadczenie o wysokości opłat za mieszkanie oraz kopię biletu 30-dniowego. Ponadto oświadczył, że ponosi wydatki na żywność, ubrania, środki czystości, leki, wizyty u lekarzy, dojazdy itp., których nie jest w stanie udokumentować (w wysokości 2.000 zł).

Mając na względzie powyższe zważono, co następuje:

Na podstawie art. 243 §1 oraz art. 245 §1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. - dalej P.p.s.a), właściwy sąd administracyjny może na wniosek strony przyznać jej prawo pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym. Stosownie do art. 258 §1 powołanej ustawy, czynności w zakresie postępowania o przyznanie prawa pomocy mogą wykonywać referendarze sądowi.

W niniejszej sprawie skarżący wniósł o przyznanie prawa pomocy

w zakresie zwolnienia od wpisu sądowego tj. w zakresie częściowym. Przepis art. 246 §1 pkt 2 P.p.s.a. stanowi, że przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej

w zakresie częściowym następuje, gdy osoba ta wykaże (podkreślenie własne), że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.

Rozpoznając wniosek należało zatem uwzględnić sytuację majątkową skarżącego oraz jego zdolności płatnicze na tle wysokości wpisu sądowego, który w niniejszej sprawie wynosi 100 zł, tj. w najmniejszej wysokości, jaką przewidziano w art. 233 P.p.s.a. oraz wydanym na podstawie tego przepisu rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 221, poz. 2193). Jednocześnie jednak należało mieć na uwadze, że skarżący został wezwany do uiszczenia wpisów sądowych w innych sprawach zawisłych przed tutejszym Sądem, w łącznej wysokości 800 zł.

Z oświadczeń złożonych przez wnioskodawcę wynika, iż prowadzi on samodzielnie gospodarstwo domowe, nie posiada żadnego majątku nieruchomego, ruchomego ani oszczędności. Uzyskuje dochód z tytułu umowy o pracę w wysokości [...] zł brutto (średnie dochody netto z 3 miesięcy wynoszą [...] zł.). Przy czym skarżący oświadczył, że ponosi wydatki na żywność, ubrania, środki czystości, leki, wizyty u lekarzy, dojazdy itp., których nie jest w stanie udokumentować (w wysokości 2.000 zł). Udokumentował natomiast miesięczne wydatki za telefon, gaz, energię elektryczną, które łącznie wynoszą ok. 250 zł.

Ustosunkowując się do złożonych oświadczeń, uznać należało, że wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od wpisu od skargi nie zasługuje na uwzględnienie. Zauważyć bowiem należy, iż skarżący dysponuje miesięcznie kwotą w wysokości ok. [...] zł. Kwota ta pozostaje do dyspozycji jednej osoby i przeznaczona jest wyłącznie na utrzymanie skarżącego. Po odliczeniu od tej kwoty miesięcznych wydatków ponoszonych przez skarżącego w wysokości [...] zł (które w przeliczeniu na jedną osobę uznać należy za bardzo wysokie), skarżący dysponuje wolnymi środkami w wysokości ok. [...] zł miesięcznie. Nie można więc zgodzić się z twierdzeniem wnioskodawcy, iż uzyskiwane wynagrodzenie nie pozwala na wygospodarowanie środków na uiszczenie wpisów sądowych we wszystkich sprawach zawisłych przed tutejszym Sądem.

Dodatkowo trzeba pamiętać, iż prawo pomocy to inaczej "prawo ubogich", a do takiej kategorii skarżących, nie można zaliczyć wnioskodawcy, który posiada stałe źródło dochodów. Instytucja prawa pomocy ma charakter wyjątkowy, co oznacza, że może być stosowana tylko w przypadku osób charakteryzujących się trudną sytuacją materialną, do których zalicza się bezrobotnych lub osoby pozbawione środków do życia bądź gdy środki te są bardzo ograniczone i zaspokajają tylko potrzeby egzystencjalnie niezbędne (por. postanowienie NSA z 19 października 2005 r. I GZ 107/05, niepubl.). Z kolei przez uszczerbek utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny, należy rozumieć zachwianie sytuacji materialnej i bytowej strony w taki sposób, iż nie jest ona w stanie zapewnić sobie minimum warunków socjalnych (por. postanowienie NSA z 22 marca 2005 r. FZ 794/04, niepubl.). Ponadto, jak wskazał NSA w postanowieniu z 10 maja 2005 r. II OZ 318/05 niepubl., prawo pomocy przyznawane jest osobom, które pomimo starań i przy największym możliwym wysiłku nie mogą ponieść kosztów postępowania, ponieważ ich dochód jest wybitnie niski lub też nie osiągają żadnego dochodu.

Bez wątpienia skarżącego nie można zaliczyć do takiej kategorii wnioskodawców.

Jednocześnie zwrócić trzeba uwagę, że oświadczenia złożone przez skarżącego i nadesłane przez niego kopie dokumentów budzą pewne wątpliwości co do rzetelności przedstawionej sytuacji rodzinnej i majątkowej. Skarżący oświadczył bowiem, iż prowadzi samodzielnie gospodarstwo domowe, tymczasem nadesłane przez niego zaświadczenie o wysokości opłat za mieszkanie wystawione jest na J. C.. Ponadto pani J. C. jest pełnomocnikiem rachunku bankowego wnioskodawcy (konto lokacyjne). Powstaje więc wątpliwość, czy rzeczywiście skarżący samodzielnie prowadzi gospodarstwo domowe. Dodatkowo należy zwrócić uwagę, iż wnioskodawca posiada konto biznes start, którego posiadaczem jest A. a współposiadaczem – skarżący. Z powyższego może wynikać, iż wnioskodawca poza umową o pracę prowadzi również działalność gospodarczą jako osoba fizyczna. Ponadto, skarżący nierzetelnie wywiązał się z obowiązku nadesłania wyciągów z rachunków bankowych. Nadesłał bowiem jedynie wyciąg z konta lokacyjnego (0 zł) oraz konta biznes start (brak operacji poza opłatami za używanie karty i zwrotem odsetek). Wnioskodawca nie nadesłał natomiast wyciągu z rachunku, na który wpływa jego wynagrodzenie oraz za pomocą którego dokonuje operacji finansowych. Nie wydaje się natomiast, aby wnioskodawca nie posiadał w ogóle takiego rachunku, skoro korzysta z usług bankowych.

Ustosunkowując się do powyższego zauważyć należy, że zadaniem Sądu jest ocena złożonego przez skarżącego oświadczenia i ewentualna jego weryfikacja, nie należy natomiast do jego zadań prowadzenia dochodzenia co do faktycznego stanu majątkowego wnioskodawcy (por. postanowienie NSA z 10 maja 2004 r. sygn. FZ 18/04).

Odnosząc się z kolei do wniosku skarżącego o rozłożenie wpłaty wpisów na raty po 100 zł miesięcznie, wyjaśnić należy, iż postępowanie w przedmiocie prawa pomocy nie przewiduje takiej możliwości. Kwestię rozłożenia na raty, ale tylko w odniesieniu do nieuiszczonych należności sądowych orzeczonych w postępowaniu przed sądem administracyjnym reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu umarzania, odraczania i rozkładania na raty oraz cofania odroczenia lub rozłożenia na raty nieuiszczonych należności sądowych orzeczonych w postępowaniu przed sądem administracyjnym (Dz.U. Nr 221, poz. 2194).

Warto również zauważyć, iż o ile prawem skarżącego jest zaskarżanie wszelkich aktów administracyjnych do niego skierowanych, o tyle musi się on liczyć z koniecznością partycypowania w kosztach wszczynanych postępowań. Przy czym uiszczenie wpisu spowoduje merytoryczne rozpoznanie sprawy. W przypadku zaś uwzględnienia skargi zostanie on – na wniosek strony – zasądzony przez Sąd od organu podatkowego.

Podsumowując wskazać należy, iż okoliczności podnoszone we wniosku

o przyznanie prawa pomocy oraz informacje wynikające z akt sprawy, nie uzasadniają twierdzenia, że skarżący nie jest w stanie wygospodarować środków niezbędnych

do uiszczenia wpisu sądowego. Brak więc podstaw do zastosowania w tym przypadku wyjątku od zasady ponoszenia przez strony kosztów postępowania.

Mając na względzie całość powyższej argumentacji, na podstawie przepisów art. 243 §1, art. 245, art. 246 §1 pkt 2 oraz art. 258 §1 i §2 pkt 7 P.p.s.a., postanowiono jak w sentencji.