Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Barbara Kamieńska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Maria Kwiecińska Sędzia WSA Danuta Rzyminiak-Owczarczak Protokolant st.sekr.sąd. Mariola Kaczmarek po rozpoznaniu w Poznaniu na rozprawie w dniu 20 sierpnia 2008r. sprawy ze skargi T. G. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [..] nr [..] w przedmiocie niedopuszczalności odwołania w sprawie opłaty za wydanie karty pojazdu; I. uchyla zaskarżone postanowienie , II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. na rzecz skarżącego kwotę 100,- (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów sądowych, III. określa, że zaskarżone postanowienie nie może być wykonane. /-/ M.Kwiecińska /-/ B.Kamieńska /-/ D.Rzyminiak-Owczarczak

Pismem sporządzonym w dniu 30 maja 2006r. powołując się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego T. G. zwrócił się do Starosty K. o zwrot nadpłaconej kwoty 425 zł wraz z obowiązującymi odsetkami za wydanie karty pojazdu samochodu osobowego Peugeot 307 nr rej. [..].

Starosta K. pismem z dnia 14 czerwca 2006r. Nr [..] zajął stanowisko w sprawie wniosku o zwrot nadpłaty wyjaśniając, że opłatę za wydaną kartę pojazdu pobrano na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu (Dz.U. z 2003r. nr 137 poz.1310). Powołując się na § 1 tegoż rozporządzenia organ stwierdził, że opłata za kartę pojazdu wynosiła 500 zł i taką opłatę w obowiązującym stanie prawnym zobowiązany był pobrać. Zgodnie zaś z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 stycznia 2006r. sygn. akt U 6/04 powołany przepis rozporządzenia traci moc obowiązującą z dniem 1 maja 2006r. Starosta jest jedynie organem rejestrującym i jego rolą nie jest rozstrzyganie, czy obowiązujące przepisy są zgodne z Konstytucją RP. Organ wyjaśnił, że ustalenie i pobranie opłaty za kartę pojazdu nie następuje w drodze decyzji administracyjnej, lecz jest czynnością administracyjno-techniczną polegającą na pobraniu opłaty, która wynika wprost z przepisów prawa. Jeżeli zaś strona kwestionuje wysokość uiszczonej opłaty, wówczas czynność ta podlega kontroli sądowej na podstawie i w trybie przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

T. G. pismem z dnia 26 czerwca 2006r. zwrócił się do Starosty K. o "sprecyzowanie jednostki odwoławczej" w niniejszej sprawie.

W odpowiedzi pismem z dnia 8 sierpnia 2006r. Starosta poinformował T. G., że organem administracyjnym wyższej instancji jest Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K.

W tej sytuacji w dniu 17 sierpnia 2006r. T. G. wniósł do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. odwołanie w sprawie odmowy zwrotu nadpłaconej sumy za kartę pojazdu. Skarżący wyjaśnił, że Starosta pismami z dnia 14 czerwca i 8 sierpnia 2006r. odmówił mu zwrotu nadpłaconej kwoty 425 zł z tytułu opłaty za kartę pojazdu motywując to tym, iż opłata za kartę nie była ustalona w drodze decyzji administracyjnej.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze postanowieniem z dnia [..] nr [..] stwierdziło niedopuszczalność odwołania.

Uzasadniając swe rozstrzygnięcie Kolegium wyjaśniło, z ogólnej zasady postępowania administracyjnego ustanowionej w art. 6 kpa wynika, że nie można domniemywać stosowania władczej i jednostronnej formy działania, jaką jest decyzja administracyjna, tylko z okoliczności sprawy lub z samego przepisu art. 104 kpa, lecz podstawę do jej wydania trzeba wyprowadzić z powszechnie obowiązujących przepisów prawa materialnego. Obowiązek wniesienia opłaty za wydanie karty pojazdu wynika zaś wprost z art. 77 ust. 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2005r. Nr 108, poz. 908 ze zm.), a jej wysokość z przepisu wykonawczego do ustawy, obowiązującego wówczas rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu (Dz.U. Nr 137, poz. 1310). Nie ma również przesłanek, by w sprawie wysokości opłaty lub jej zwrotu orzekać na podstawie art. 2 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, gdyż nie są to należności "ustalanie lub określane" przez uprawniony organ podatkowy, choć stanowią dochody budżetu jednostki samorządu terytorialnego, czy też na podstawie art. 2 § 2 tejże ustawy, gdyż opłata za wydanie karty pojazdu nie jest należnością budżetu Państwa.

Zatem, zdaniem organu II instancji, ochrona interesów podmiotów spełniających nienależne świadczenie wynikające wprost z przepisów prawa, może być realizowana poprzez złożenie żądania do właściwego organu, w tym przypadku starosty - jako organu właściwego w sprawach rejestracji - o zwrot całości lub części nienależnej opłaty. Stanowisko organu polegające na zarządzeniu zwrotu lub odmowie zwrotu opłaty za kartę pojazdu jako czynność z zakresu administracji publicznej dotycząca uznania albo odmowy uznania uprawnienia (obowiązku) wynikającego wprost z przepisów prawa, nie jest decyzją administracyjną w rozumieniu przepisów kpa, czy też Ordynacji podatkowej. Skoro tak, to odwołanie od takiego stanowiska jest niedopuszczalne, bowiem w myśl art. 127 § 1 kpa odwołanie przysługuje jedynie od decyzji.

W przewidzianym ustawą terminie T. G. wniósł skargę do sądu administracyjnego, podnosząc, iż skoro rozporządzenie było niezgodne z Konstytucją i prawem europejskim, to powinno się zwrócić pieniądze niesłusznie pobrane.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie i podtrzymał stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia.

Postanowieniem z dnia 28 listopada 2007r. Sąd zawiesił postępowanie do czasu rozstrzygnięcia przez skład siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego zagadnienia prawnego: "Czy w sprawie o zwrot części opłaty za kartę pojazdu pobranej na podstawie § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu (Dz.U. Nr 137, poz. 1310 ze zm.) dopuszczalna jest droga administracyjna, a w konsekwencji skarga do sądu administracyjnego?"

Postanowieniem z dnia 5 lutego 2008r. (I OZ 41/08) Naczelny Sąd Administracyjny oddalił zażalenie skarżącego na powyższe postanowienie Sądu I instancji.

W wyniku podjęcia w dniu 4 lutego 20008r. uchwały przez skład siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. akt I OPS 3/07) Sąd postanowieniem z dnia 6 marca 2008r. podjął zawieszone postępowanie w niniejszej sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Skarga okazała się uzasadniona. Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale 7 Sędziów z dnia 4 lutego 2008r. sygn. akt. I OPS 3/07 ( ONSA i WSA nr 2(23) z 2008 r., poz. 21 ) przyjął tezę, że skierowanie do organu żądania zwrotu opłaty za wydanie karty pojazdu, uiszczonej na podstawie § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu (Dz.U. Nr 137, poz. 1310, ze zm.), jest sprawą administracyjną, którą organ załatwia w drodze aktu lub czynności, na które przysługuje skarga do sądu administracyjnego na podstawie art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30.08.2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm. - dalej: p.p.s.a.).

Wobec tego, pismo skarżącego z dnia 30 maja 2006r. traktować należało jako wniosek o jakim mowa w powołanej uchwale, a odpowiedź organu z dnia 14 czerwca 2006 r. jako zaskarżalną czynność z zakresu administracji publicznej. Zgodnie z art. 52 § 3 p.p.s.a. skargę do sądu na akt lub czynność, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 4 można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu - w terminie czternastu dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności - do naruszenia prawa. Starosta Powiatowy w K. czynnością zawartą w piśmie z dnia 14 czerwca 2006r. odmówił przyznania skarżącemu uprawnienia do otrzymania zwrotu uiszczonej części opłaty za wydanie karty pojazdu i wyjaśnił, że żądanie skarżącego powinno być dochodzone w trybie przepisów ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, nie wyjaśniając jednak na czym ten tryb polega. Przed wniesieniem skargi, skarżący w terminie 14 dni od dnia doręczenia mu pisma Starosty z dnia 8 sierpnia 2006r., którym został poinformowany o możliwości wniesienia środka odwoławczego, złożył pismo z dnia 17 sierpnia 2006r., nazwane odwołaniem, w którym zażądał zmiany stanowiska. Zatem właściwy organ winien rozważyć czy pismo to zostało wniesione w terminie oraz, czy stanowiło wezwanie do usunięcia naruszenia prawa w rozumieniu art. 52 § 3 p.p.s.a. i w przypadku takiego zakwalifikowania pisma, udzielić odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. Skarga do sądu wniesiona winna być dopiero w trybie i terminie określonym w art. 53 § 1 i 2 p.p.s.a. W tym miejscu podkreślić należy, że pismo Starosty z dnia 29 sierpnia 2006r. nie może być potraktowane jako odpowiedź na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, gdyż nie zawiera merytorycznego stanowiska w sprawie.

W tej sytuacji Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. winno przekazać pismo skarżącego z dnia 17 sierpnia 2006r. Staroście K. w trybie art. 65 § 1 k.p.a. celem dokonania jego oceny przy uwzględnieniu przedstawionych uwag i reguł postępowania administracyjnego wynikających z art. 7, 8, 9, kpa.

W tych warunkach należało na podstawie art. 145 § 1 pkt. 1 lit. c) p.p.s.a. uchylić zaskarżoną decyzję.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 p.p.s.a., a o wykonalności zaskarżonego postanowienia w oparciu o przepis art. 152 p.p.s.a.

/-/ M.Kwiecińska /-/ B.Kamieńska /-/ D.Rzyminiak-Owczarczak

MK