Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Zofia Przegalińska Sędziowie Sędzia NSA Krystyna Zaremba Sędzia WSA Alicja Polańska (spr.) Protokolant Karolina Borowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 stycznia 2006 r. sprawy ze skargi A.G, na decyzję Dyrektora Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia [...] nr [...] w przedmiocie przyznania płatności bezpośrednich do gruntów rolnych za 2004 r. w pomniejszonej wysokości oddala skargę

Kierownik Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa decyzją z dnia [...] nr [...] przyznał A.G. płatność bezpośrednią do gruntów rolnych w pomniejszonej wysokości na rok 2004 w łącznej wysokości [...].

Jako podstawę prawną decyzji Kierownik Biura wskazał przepis art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 6, poz. 40 ze zm.).

Uzasadniając decyzję, Kierownik Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wskazał, że A.G. w dniu [...] złożył wniosek o przyznanie płatności bezpośrednich do gruntów rolnych na rok 2004 o powierzchni 10,62 ha, zaś powierzchnia, co do której wniosek został pozytywnie rozpatrzony wyniosła 4,80 ha. Organ ten stwierdził, że zastosowano sankcję za nieprawidłowości w deklaracji działek skutkujące zmniejszeniem płatności w wysokości [...] ze względu na zawyżoną deklarację powierzchni działek o identyfikatorach: B, C, F, I oraz J. Sankcja ta, dotycząca jednolitej płatności obszarowej, zastosowana została na podstawie przepisu art. 5 rozporządzenia Komisji (WE) nr 2199/2003 z dnia 16 grudnia 2003 r. ustanawiającego środki przejściowe dla stosowania w odniesieniu do 2004 r. Rozporządzenia Rady (WE) nr 1259/1999 w zakresie systemu Jednolitej Płatności Obszarowej dla Republiki Czeskiej, Estonii, Cypru, Łotwy, Litwy, Węgier, Malty, Polski, Słowenii i Słowacji (Dz. U. UE.L. 03.328.21).

Następna sankcja, skutkująca odmówieniem płatności, dotycząca płatności uzupełniającej, została zastosowana z tych samych powodów, co sankcja wyżej wskazana, lecz na podstawie przepisu art. 32 rozporządzenia Komisji (WE) nr 2419/2001 z dnia 11 grudnia 2001 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli niektórych wspólnotowych systemów pomocy ustanowionych rozporządzeniem rady (EWG) nr 3508/92 (Dz. U. UE. L.01.327.11).

Nie zgadzając się z powyższą decyzją, A.G. wniósł odwołanie od niej do Dyrektora Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w którym podniósł, że - według niego - wniosek o dopłaty powinien być dobrze wypełniony, ponieważ przygotowywał go pracownik ODR. Był pewien dobrego wypełnienia i nie sprawdzał wniosku przed podpisaniem go. A ponadto, zarzucił, że "kontrola nie wykazała działek nieuprawianych, a błędy do zawyżenia działek wynikły ze złego zapisu rzeczywistości". Odwołujący się uważa także, że zarzuty i błędy są mu przypisywane niesłusznie, gdyż on podpisał tylko wniosek, po to aby był ważny.

W dalszej części odwołania A.G. szczegółowo odniósł się do poszczególnych kontrolowanych działek i wyjaśnił, że :

1. działka rolna C o deklarowanej powierzchni 0,58 ha - "decyzja należy do Agencji Rynku Rolnego, błąd był taki duży jak kontrola napisała plus duże opady deszczu co obciążyło gałęzie i zwisały one zmniejszając powierzchnię uprawy",

2. działka rolna F o deklarowanej powierzchni 0,23 ha - zdaniem rolnika "jest błąd w zapisie, ponieważ działka rolna ma dwa pola powinien zostać uwzględniony",

3. działka rolna I o powierzchni deklarowanej 3,79 ha - uprawa na działce ewid. 52 - 3,15 ha, oraz na przylegającej działce ewid. 55 - 0,52 ha, co łącznie daje 3,67 ha, reszta to posesja wraz z budynkami, dlatego uprawy nie ma,

4. działka rolna J - powierzchnia deklarowana 2,21 ha - "Całość uprawy zadeklarowanej jest, ale jest zły zapis. Są to dwie działki na jednej działce",

5. działka rolna B - powierzchnia deklarowana 1,49 ha - rośliny były zgodne to i powierzchnia musi być zgodna, gdyż cała działka jest uprawiana, a na tej działce z przyczyn atmosferycznych nasiona wymakają i giną.

W wyniku rozpoznania odwołania A.G., Dyrektor Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa decyzją z dnia [...] Nr [...] utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.

Uzasadniając swoją decyzję, organ odwoławczy stwierdził, że wniosek A.G., metodą analizy ryzyka, został wytypowany do kontroli na miejscu, a z wniosku do kontroli na miejscu zostały wytypowane działki rolne o identyfikatorach: B, C, F, I oraz J. W wyniku tej kontroli stwierdzono:

- na działce rolnej C, o deklarowanej powierzchni 0,58 ha, powierzchnię uprawianą 0,35 ha, gdyż obszar działki należało pomniejszyć o zakrzaczenia przy rowie i od strony lasu,

- na działce rolnej J, o powierzchni deklarowanej 2,21 ha, stwierdzono uprawy uprawniające do dopłat o powierzchni 1,32 ha i, chociaż, rolnik wniósł do protokółu z czynności kontrolnych, że powierzchnia zmierzona powinna się zgadzać z deklarowaną ze względu na istnienie 2 działek rolnych na tej działce, jednak powierzchnie się nie zgadzały, gdyż:

- działka rolna I o powierzchni deklarowanej 3,79 ha wyniosła 3,15 ha,

- działka rolna B o powierzchni deklarowanej 1,49 ha wyniosła 1,12 ha, z powodu braku roślin na części działki.

Dalej, uzasadniając swoją decyzję organ odwoławczy stwierdził, że w związku z zaistniałymi różnicami pomiędzy powierzchnią deklarowaną we wniosku, a stwierdzoną przez inspektorów terenowych podczas pomiarów wykonanych na miejscu, podjęto decyzję o przyznaniu płatności w pomniejszonej wysokości, co jest następstwem zaniedbania rolnika.

Ponadto, wskazał organ odwoławczy, wniosek o przyznanie płatności złożył odwołujący się rolnik i to na nim ciąży obowiązek poprawnego wypełnienia wniosku. Podpis na wniosku nie jest tylko kwestią formalną. A.G. nie wywiązał się także z obowiązku poinformowania ARiMR o każdym fakcie, który miał wpływ na nienależne przyznanie płatności bezpośrednich, oraz o każdej zmianie powstałej w okresie od dnia złożenia wniosku do dnia przyznania płatności, a w szczególności o zmianach dotyczących wykorzystania gruntów rolnych oraz wielkości powierzchni upraw wskutek wymoknięcia części uprawy. Podał on także błędnie zakrzaczenia jako część działki użytkowanej rolniczo i nie poinformował o zamianie działek ewidencyjnych z innym rolnikiem ( część działki rolnej I), a także wskazał do dopłat część gruntu znajdującą się pod zabudową.

Powołując podstawę prawną rozstrzygnięcia, organ odwoławczy wskazał, że dopłaty bezpośrednie przyznawane do gruntów utrzymanych w dobrej kulturze rolnej, na podstawie przepisów rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 7 kwietnia 2004 r. (Dz. U. Nr 65, poz. 600), przysługują, jeżeli grunty rolne do dopłat nie są zakrzaczone (§ 4).

Następnie organ odwoławczy przedstawił poniższe szczegółowe wyliczenie płatności według prawa krajowego i unijnego:

W zakresie Jednolitej Płatności Obszarowej (JPO), obszar deklarowany do dopłat wyniósł 10,62 ha, a wyznaczony do dopłat 8,68 ha, zaś różnica między obszarem deklarowanym, a wyznaczonym wyniosła 1,94 ha, co stanowi 22,35 % obszaru wyznaczonego do dopłat. Zgodnie więc z przepisem art. 5 Rozporządzenia Komisji (WE) 2199/2003, który stanowi, że jeśli w wyniku kontroli administracyjnej lub kontroli na miejscu stwierdza się, że różnica między zadeklarowanym obszarem, a obszarem wyznaczonym jest większa niż 3 %, ale nie większa niż 30% wyznaczonego obszaru, kwota jaka ma zostać przyznana na podstawie systemu JPO jest zmniejszana za dany rok o dwukrotność kwoty ustalonych funduszy dla tej różnicy. Ponieważ różnica wynosi do 30 % obszaru ustalonego, dopłatę pomniejszono w następujący sposób: 2 x 1,94 ha = 3,88 ha i dwukrotna różnica, czyli 8,68 ha - 3,88 ha = 4,80, a obszar pozostający do dopłaty JPO, po odjęciu dwukrotnej różnicy, wynosi 4,80 ha x 210,53 zł = [...] - kwota dopłaty po potrąceniu dwukrotnej różnicy.

W zakresie zaś Uzupełniającej Płatności Obszarowej (UZP) obszar deklarowany do dopłat wyniósł 10,47 ha, a obszar wyznaczony do dopłat - 8,45 ha. Różnica zaś pomiędzy obszarem deklarowanym, a wyznaczonym wyniosła 2,02 ha, co stanowi 23,90 % obszaru wyznaczonego do dopłat, to - zgodnie z przepisami art. 31 i art. 32 Rozporządzenia Komisji (WE) 2419/2001 - jeśli w odniesieniu do grupy upraw obszar zadeklarowany przekracza obszar ustalony o więcej niż 20 %, pomoc obszarowa nie jest przyznawana dla danej grupy upraw. Ponieważ różnica przekracza 20%, to na podstawie przepisów tego Rozporządzenia odmówiono rolnikowi przyznania płatności UZP za rok 2004.

Powyższą decyzję ostateczną Dyrektora Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, A.G. zaskarżył skargą z dnia [...] do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie zarzucając, że pomiar działek został wadliwie dokonany przez komisję, gdyż on uprawia całość pola i wie, ile wynoszą uprawy na poszczególnych działkach.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy podtrzymał swoje stanowisko w sprawie i wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie zważył, co następuje:

Skarga nie jest uzasadniona.

Zgodnie z treścią przepisu art.1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz.1269), sąd administracyjny jest powołany do sprawowania w zakresie swojej właściwości kontroli działań administracji publicznej pod względem jej zgodności z prawem, co odnosi się do prawidłowości stosowania prawa materialnego, jak również przepisów postępowania administracyjnego.

Kontrolując legalność zaskarżonej decyzji, skład orzekający w sprawie uznał, że nie została ona wydana z naruszeniem przepisów prawa materialnego, regulujących instytucję dopłat bezpośrednich do gruntów rolnych za 2004 r., ani też z naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego.

Aczkolwiek decyzja organu I instancji w sposób oczywisty nie odpowiada wymogom określonym w przepisie art. 107 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego (kpa), gdyż uzasadnienie decyzji nie odzwierciedla oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i nie wyjaśnienia w ogóle przesłanek podjęcia rozstrzygnięcia, to jednak organ odwoławczy, kierując się zasadą dwuinstancyjności postępowania administracyjnego (art. 15 kpa), oznaczającą, że każda sprawa administracyjna rozpoznana i rozstrzygnięta decyzją organu I instancji podlega, w wyniku wniesienia odwołania przez legitymowany podmiot, ponownemu rozstrzygnięciu przez organ II instancji, nie ograniczył się tylko do kontroli decyzji organu I instancji, ale rozpatrzył sprawę ponownie merytorycznie i w jej całokształcie. Wydana zaś przez ten organ zaskarżona decyzja w pełni odpowiada wymogom przepisu art. 107 § 3 kpa.

W uzasadnieniu swojej decyzji Dyrektor Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wskazał, że na części zadeklarowanych przez skarżącego do dopłat gruntów znajdowało się siedlisko, część upraw nie wyrosła wskutek wymoknięcia oraz, że na części gruntów znajdowały się zakrzaczenia, co nie odpowiadało warunkom utrzymania upraw w dobrej kulturze rolnej określonym w przepisach rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 7 kwietnia 2004 r. (Dz. U. Nr 65, poz. 600) - § 4.

Ponadto, organ odwoławczy powołał właściwą podstawę prawną wydanej decyzji, znajdującą oparcie tak w przepisach prawa krajowego jak też prawa unijnego, i szczegółowo wyjaśnił zasady przyznania płatności bezpośrednich do gruntów rolnych w 2004 r. Z uzasadnienia tej decyzji wynika bowiem, w jaki sposób zostały wyliczone należne dopłaty oraz, dlaczego niektórych z tych dopłat nie przyznano skarżącemu. W szczególności zaś, organ ten wskazał, iż w zakresie Jednolitej Płatności Obszarowej (JPO), obszar deklarowany do dopłat wyniósł 10,62 ha, a wyznaczony do dopłat 8,68 ha, zaś różnica między obszarem deklarowanym, a wyznaczonym wyniosła 1,94 ha, co stanowi 22,35 % obszaru wyznaczonego do dopłat. Zgodnie więc z przepisem art. 5 rozporządzenia Komisji (WE) nr 2199/2003 z dnia 16 grudnia 2003 r. ustanawiającego środki przejściowe dla stosowania w odniesieniu do 2004 r. Rozporządzenia Rady (WE) nr 1259/1999 w zakresie systemu Jednolitej Płatności Obszarowej dla Republiki Czeskiej, Estonii, Cypru, Łotwy, Litwy, Węgier, Malty, Polski, Słowenii i Słowacji (Dz. U. UE.L. 03.328.21), który stanowi, że jeśli w wyniku kontroli administracyjnej lub kontroli na miejscu stwierdza się, że różnica między zadeklarowanym obszarem, a obszarem wyznaczonym jest większa niż 3 %, ale nie większa niż 30% wyznaczonego obszaru, kwota jaka ma zostać przyznana na podstawie systemu JPO jest zmniejszana za dany rok o dwukrotność kwoty ustalonych funduszy dla tej różnicy. Ponieważ różnica wyniosła do 30 % obszaru ustalonego, dopłatę pomniejszono w następujący sposób: 2 x 1,94 ha = 3,88 ha i dwukrotna różnica, czyli 8,68 ha - 3,88 ha = 4,80, a obszar pozostający do dopłaty JPO, po odjęciu dwukrotnej różnicy, wyniósł 4,80 ha x [...] = [...]- kwota dopłaty po potrąceniu dwukrotnej różnicy. W zakresie zaś Uzupełniającej Płatności Obszarowej (UZP) organ odwoławczy stwierdził, że obszar deklarowany do dopłat obejmował 10,47 ha, a obszar wyznaczony do dopłat wyniósł 8,45 ha. Różnica pomiędzy obszarem deklarowanym, a wyznaczonym wyniosła 2,02 ha, co stanowi 23,90 % obszaru wyznaczonego do dopłat, to - zgodnie z przepisem art. 32 rozporządzenia Komisji (WE) nr 2419/2001 z dnia 11 grudnia 2001 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli niektórych wspólnotowych systemów pomocy ustanowionych rozporządzeniem rady (EWG) nr 3508/92 (Dz. U. UE. L.01.327.11) - jeśli w odniesieniu do grupy upraw obszar zadeklarowany przekracza obszar ustalony o więcej niż 20 %, pomoc obszarowa nie jest przyznawana dla danej grupy upraw. Ponieważ różnica przekroczyła 20%, to na podstawie przepisów tego Rozporządzenia prawidłowo odmówiono skarżącemu przyznania płatności UZP na rok 2004.

Powyższy sposób wyliczenia dopłat nie był przez skarżącego kwestionowany.

Podniesiony zaś w skardze zarzut, że pomiar działek został wadliwie dokonany przez komisję, nie znajduje uzasadnienia w materiale dowodowym sprawy, a skarżący nie wykazał, że metodologia zastosowanego przez komisję pomiaru jest wadliwa lub też, że członkowie komisji nie posiadają wystarczających kompetencji do dokonywania pomiaru upraw na gruntach rolnych.

Mając na uwadze podniesione wyżej okoliczności, wobec tego, że zaskarżona decyzja nie narusza prawa, należało - na podstawie przepisu art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) - orzec jak w sentencji.