Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym : Przewodniczący : Sędzia WSA Barbara Pasternak po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, w dniu 28 lutego 2008 r. sprawy ze skargi H.D. na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia [....] w przedmiocie nakazu rozbiórki postanawia oddalić wniosek skarżącej o przyznanie prawa pomocy -zwolnienie od kosztów sądowych

UZASADNlEN lE

Skarżąca H.D. , działająca przez pełnomocnika, wniosła skargę na decyzję .......... Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego K. z dnia [.....] wraz z wnioskiem o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym, tj. zwolnienie od kosztów sądowych. W uzasadnieniu tego wniosku skarżąca podała, że jej sytuacja majątkowa i rodzinna nie pozwala na poniesienie opłaty sądowej bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodzinny. Referendarz sądowy Postanowieniem z dnia 25 października 2007 r. sygn. akt II SA/Kr 1102/07 oddalił wniosek skarżącej o zwolnienie od kosztów sądowych.

W ustawowym terminie pełnomocnik skarżącej wniósł sprzeciw od postanowienia referendarza, zarzucając naruszenie przepisów postępowania, a to art. 243 § 1, art. 244 § 1, art. 245 § 1 i 2 i art. 246 § 1 pkt 1 ustawy ppsa, polegające na uznaniu, iż nie zachodzą podstawy do zwolnienia skarżącej od ponoszenia kosztów. Pełnomocnik zarzucił, że przepis art. 245 ustawy nie uzależnia zwolnienia od kosztów od tego, czy strona jest osobą ubogą, a także czy posiada majątek, bowiem przesłanką zwolnienia od kosztów jest zagrożenie uszczerbkiem dla utrzymania koniecznego dla skarżącej i jej rodziny. Co prawda skarżąca osiąga dochód z prowadzonej przez siebie działalności oraz emerytury, jednak przy uwzględnieniu wszystkich bieżących wydatków łącznie z kosztami leczenia męża, nie jest w stanie poczynić jakichkolwiek oszczędności, a wydatkowanie każdej kwoty stanowi dla niej duże obciążenie, co ma istotne znaczenie dla zapewnienia środków koniecznego utrzymania skarżącej i jej rodziny. Pełnomocnik skarżącej powołał się na treść art. 246 § 1 pkt. 1 ustawy, z którego wynika, że przesłanką zwolnienia od kosztów sądowych jest zaistnienie sytuacji, w której brak tego zwolnienia powoduje zagrożenie uszczerbkiem dla koniecznego utrzymania siebie i rodziny. Z oczywistych względów skarżąca nie może spieniężyć majątku nieruchomego dla pokrycia kosztów sądowych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje :

Zgodnie z art. 260 ustawy w z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. nr 153, póz. 1270 ze zm.), w razie wniesienia sprzeciwu, który nie został odrzucony, postanowienie, przeciwko któremu został on wniesiony traci moc, a sprawa będąca przedmiotem sprzeciwu podlega rozpoznaniu przez sąd.

Mając to na względzie, sąd ocenił sytuację skarżącej wynikającą ze złożonego oświadczenia, uzupełnionego o oświadczenie dodatkowe oraz przedłożone dokumenty, w świetle przesłanek, o których mowa w art. 246 § 1 ppsa i uznał, że nie zachodzą okoliczności uzasadniające zwolnienie skarżącej od kosztów sądowych w całości ani w części.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, że skarżąca prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z mężem i nie ma nikogo na utrzymaniu. Jak wynika z przed-przez skarżącą zaświadczeń ZUS w N. skarżąca pobiera emeryturę w wysokości [.....] złotych netto miesięcznie, a mąż skarżącej pobiera rentę w wysokości [.....] złotych netto miesięcznie. Z oświadczenia skarżącej oraz dokumentu - raportu wspomagającego wyliczenie zaliczki miesięcznej na podatek dochodowy (wg. formularza .......) sporządzonego przez kancelarię podatkową wynika, że skarżąca prowadzi w G. działalność gospodarczą, z której od stycznia 2007 r. do listopada 2007 włącznie osiągnęła dochód w kwocie [.....] co po uwzględnieniu kwoty składki na ubezpieczenie zdrowotne, oraz kwoty zaliczki na podatek dochodowy daje przychód miesięczny ok. [.....] -złotych. Łącznie zatem z emeryturą dochód miesięczny skarżącej wynosi [.....] - złote. Skarżąca jest współwłaścicielką wraz mężem domu o pow. ......m2, oraz właścicielką nieruchomości rolnej o pow. ..... ha. Ponosi stałe wydatki miesięczne na utrzymanie domu ok. [.....] - złotych, dodatkowo w sezonie grzewczym na ogrzewanie - [.....] -złotych. Małżonkowie, którzy dysponują miesięcznie dochodem w wysokości [.....] ,-złotych ponoszą także koszty leczenia męża skarżącej, które wynoszą około [.....] ,-złotych miesięcznie.

Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie całkowity następuje, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, zaś w zakresie częściowym, gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny -art. 246 ustawy ppsa. Przepis powyższy stanowi, że zasadność wniosku o przyznanie prawa pomocy winna wykazać osoba wniosek taki zgłaszająca, innymi słowy, do strony starającej się o przyznanie tego prawa należy udowodnienie okoliczności wskazujących na zaistnienie przesłanek z art. 246 § 1 pkt. 1 lub pkt. 2 ppsa. Zdaniem sądu, skarżąca jest w stanie ponieść w całości ciężar kosztów

sądowych w niniejszej sprawie, a wynika to z porównania wysokości obciążeń finansowych, jakie skarżąca musi ponieść w związku z wniesieniem skargi do sądu, z możliwościami finansowymi skarżącej, dysponującej samodzielnymi źródłami utrzymania w postaci emerytury oraz dochodu z działalności gospodarczej.

Skarżąca jednocześnie nie wykazała, że dochody te obciążone są jakimikolwiek nadzwyczajnymi wydatkami, oprócz wydatków na bieżące utrzymanie. Biorąc nawet pod uwagę niewielką wysokość świadczenia rentowego męża skarżącej, z którym prowadzi ona wspólne gospodarstwo domowe stwierdzić należy, że przyznanie skarżącej prawa pomocy w postaci zwolnienia od kosztów sądowych nie znajduje uzasadnienia. Podkreślenia wymaga, że w każdym przypadku zamiaru wystąpienia na drogę sądową strona winna liczyć się z koniecznością poniesienia wydatków z tym związanych i poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny, poprzez ograniczenie wydatków nie będących niezbędnymi kosztami utrzymania. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające może zwrócić się o pomoc państwa ( por. post. SN z 24.09.1984 r. II CZ, Lex Polnica nr 321129, post. SN z 24.07.1980 l CZ 99/80, Lex Polonica nr 321467). Zwolnienie od kosztów sądowych stanowi instytucję wyjątkową, polegającą na dofinansowaniu z budżetu państwa i może być stosowane wówczas, gdy strona istotnie, obiektywnie, nie posiada żadnych możliwości sfinansowania należności wynikających z prowadzenia postępowania sądowego (por. H. Knysiak-Molczyk w Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, T. Woś, H. Knysiak-Molczyk, M. Romańska, wyd. LexisNexis, wyd. 2, kom. do art. 246 ustawy.) W świetle okoliczności sprawy nie można uznać skarżącej za osobę spełniającą warunki przewidziane przepisem art. 246 ppsa. Celem wyjątkowej instytucji, jaką jest instytucja prawa pomocy jest umożliwienie dostępu do sądu osobom, którym brak środków finansowych ten dostęp uniemożliwia. W przypadku skarżącej odmowa przyznania jej prawa pomocy nie narusza konstytucyjnie zagwarantowanej zasady prawa do sądu i wynika z zasad, jakie ustanowił ustawodawca określając przesłanki przyznania prawa pomocy w postępowaniu przez sądami administracyjnymi.

Mając powyższe na uwadze, należało na zasadzie art. 243 § 1, art. 244 § 1, art. 246 § 1 pkt.1, oraz art. 260 ustawy ppsa orzec jak w sentencji postanowienia.