Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Krzysztof Winiarski, Sędzia NSA Eugeniusz Christ (spr.), Sędzia NSA Anna Wiciak, Protokolant Iwona Dybkowska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 lipca 2008 r. sprawy ze skargi S. W. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie egzekucji świadczeń pieniężnych 1. uchyla zaskarżone postanowienie; 2. zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w K. na rzecz skarżącego kwotę [...] ( [...] złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Postanowieniem z dnia [...] Dyrektor Izby Skarbowej w K. uchylił w całości postanowienie Naczelnika II Urzędu Skarbowego w G. z dnia [...] nr [...], umarzające postępowanie egzekucyjne prowadzone na podstawie tytułu wykonawczego nr [...] oraz odmawiające umorzenia postępowania egzekucyjnego prowadzonego na podstawie tytułów wykonawczych o nr [...],[...],[...] i umorzył postępowanie w tej sprawie.

W uzasadnieniu organ drugiej instancji wskazał, że pismem z dnia 25 maja 2007 r. Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w G. zwrócił się do Sądu Rejonowego w G. z wnioskiem o rozstrzygnięcie, który z organów sądowy czy administracyjny ma prowadzić łączną egzekucję przeciwko panu S. W. w związku ze zbiegiem egzekucji. Sąd Rejonowy w G. Wydział I Cywilny wydał w dniu [...] postanowienie sygn. akt [...], mocą którego wyznaczył Komornika Sądowego Rewiru V przy Sądzie Rejonowym w G. do łącznego prowadzenia egzekucji wobec S. W. oraz utrzymał w mocy wszystkie dotychczasowe czynności egzekucyjne. Powyższe orzeczenie Sądu wpłynęło do Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w G. w dniu 5 września 2007 r. Pismem z dnia 20 września

2007 r. zobowiązany działając przez pełnomocnika wystąpił z wnioskiem o umorzenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego na podstawie tytułów wykonawczych o numerach: [...],[...],[...],[...] wskazując, że zobowiązania objęte tymi tytułami wykonawczymi uległy przedawnieniu. Po zasięgnięciu opinii wierzyciela tj. Naczelnika I Urzędu Skarbowego w G. organ egzekucyjny wydał w dniu [...] postanowienie, mocą którego umorzył postępowanie egzekucyjne prowadzone na podstawie tytułu wykonawczego o numerze [...] z uwagi na przedawnienie należności oraz odmówił umorzenia postępowania egzekucyjnego prowadzonego na podstawie tytułów wykonawczych [...],[...],[...]. Pismem z dnia 12 grudnia 2007 r. pełnomocnik zobowiązanego wniósł zażalenie na powyższe postanowienie w zakresie w jakim odmówiono umorzenia postępowania. W uzasadnieniu wskazał, że jego zdaniem nie ma podstaw do stwierdzenia, iż nastąpiło przerwanie biegu przedawnienia.

Odrębnym postanowieniem z dnia [...] Naczelnik II Urzędu Skarbowego w G. przekazał tytuły wykonawcze wystawione przeciwko S. W., Komornikowi Sądowemu Rewiru V przy Sądzie Rejonowym w G. celem dalszego prowadzenia egzekucji.

Dyrektor Izby Skarbowej w K. podkreślił, iż zarówno w chwili wydania zaskarżonego postanowienia jak i w chwili wniesienia przez zobowiązanego wniosku z dnia 20 września 2007 r. Naczelnik II Urzędu Skarbowego w G. nie był organem właściwym do orzekania w przedmiocie umorzenia postępowania egzekucyjnego. Zgodnie bowiem z orzeczeniem Sądu Rejonowego w G. organem uprawnionym do orzekania w sprawie umorzenia przedmiotowego postępowania był komornik sądowy i to w trybie właściwym dla tego organu tj. na podstawie ustawy kodeks postępowania cywilnego. Zatem wniosek zobowiązanego z dnia 20 września 2007 r. winien zostać przekazany do Komornika Sądowego Rewiru V przy Sądzie Rejonowym w G. celem jego rozpatrzenia zgodnie z właściwością i obowiązującymi przepisami. Zdaniem organu drugiej instancji konieczne jest także, aby wierzyciel dokonał oceny przedmiotowych tytułów wykonawczych, zarówno pod kątem ich przedawnienia jak i możliwości dochodzenia zobowiązań podatkowych tj. zaliczek na podatek dochodowy (PIT-5).

W skardze na to postanowienie skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skarżący pan S. W. wniósł o jego uchylenie w całości zarzucając naruszenie:

– art. 804 k.p.c. w związku z art. 62 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, w związku z art. 2 § 1 pkt 1 tejże ustawy, polegające na przyjęciu, że komornik sądowy, prowadzący egzekucję zobowiązania podatkowego na podstawie zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku określonego tytułem wykonawczym,

– art. 13 § 1 oraz art. 15 § 1 Ordynacji podatkowej w związku z art. 5 ust. 6 pkt 1 i 7 ustawy o urzędach i izbach skarbowych, polegające na uznaniu, że komornik prowadzący egzekucję należności z tytułu zobowiązania podatkowego w oparciu o przepisy o zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej jest organem właściwym do orzekania w przedmiocie wygaśnięcia zobowiązania podatkowego na skutek przedawnienia,

– art. 5 ust. 7 pkt 2 ustawy o urzędach i izbach skarbowych w związku z art. 187, 235 oraz 239 Ordynacji podatkowej, polegające na zaniechaniu rozpoznania sprawy przez organ podatkowy drugiej instancji i umorzenie postępowania w kwestii rozpoznania wniosku o umorzenie postępowania egzekucyjnego.

Uzasadniając skargę skarżący podniósł, że wniosek w sprawie umorzenia postępowania egzekucyjnego złożony został ze względu na przedawnienie zobowiązania podatkowego objętego przedmiotowymi tytułami wykonawczymi, a organ drugiej instancji w ogóle nie rozpoznał tej kwestii.

Skarżący wskazał, że komornik sądowy nie jest organem podatkowym i nie może orzekać o przedawnieniu zobowiązań podatkowych. Skarżący wyjaśnił, że przedmiotem jego wniosku nie była jakakolwiek czynność komornika, ale zaistniała faktycznie czynność wierzyciela będącego jednocześnie organem egzekucyjnym, polegająca na wszczęciu egzekucji w oparciu o wystawiony przez wierzyciela tytuł wykonawczy. Dlatego jego wniosek był zasadny i skierowany zgodnie z właściwością organu podatkowego.

Zdaniem skarżącego w kwestii stwierdzenia przedawnienia zobowiązań podatkowych w trybie postępowania administracyjnego organem właściwym jest w pierwszej instancji Naczelnik Urzędu Skarbowego w G., a w drugiej instancji Dyrektor Izby Skarbowej w K.

Odpowiadając na skargę Dyrektor Izby Skarbowej w K. wniósł o jej oddalenie podtrzymując zajęte w sprawie stanowisko. Zauważył, że w niniejszej sprawie organem egzekucyjnym, przed wyznaczeniem komornika sądowego, był Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w G. zaś wierzycielem był i jest nadal Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w G. Stwierdził, że zaskarżone zażaleniem postanowienie obarczone było wadą nieważności określoną w art. 156 § 1 pkt 1 k.p.a., dlatego zmuszony był uchylić to postanowienie i umorzyć postępowanie w pierwszej instancji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Skarga okazała się uzasadniona aczkolwiek z przyczyn w niej niewskazanych.

Jak wynika z ustaleń zaskarżonego postanowienia i co nie było kwestionowane przez zobowiązanego Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w G. działając jako wierzyciel wystawił przeciwko skarżącemu tytuły wykonawcze obejmujące zaległości w podatku dochodowym od osób fizycznych o numerach [...] i [...], który dotyczył również pani T. I. W. oba z dnia [...] oraz [...] z dnia

[...] i [...] z dnia [...].

W chwili wszczęcia postępowania egzekucyjnego z tytułów wystawionych w dniu [...] organ ten był jednocześnie organem egzekucyjnym.

Następnie w związku ze zmianą miejsca zamieszkania zobowiązanego akta w tej sprawie przesłano do Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w G. jako właściwego organu egzekucyjnego. Zawiadomieniem z dnia 6 kwietnia 2006 r. organ ten dokonał zajęcia świadczenia rentowego zobowiązanego w ZUS Oddział w Z. m.in. na poczet tytułów z [...] i z dnia [...]. Pismem z dnia 8 maja 2006 r. dłużnik zajętej wierzytelności poinformował organ egzekucyjny, że nastąpił zbieg egzekucji sądowej z administracyjną do świadczenia rentowego. Kolejnym zawiadomieniem z dnia 18 kwietnia 2007 r. organ egzekucyjny dokonał zajęcia świadczenia zobowiązanego w ZUS Oddział w Z. na poczet tytułu wystawionego w dniu [...].

Z kolei pismem z dnia 25 maja 2007 r. organ egzekucyjny zwrócił się do Sądu Rejonowego w G. z wnioskiem o rozstrzygnięcie, który z organów sądowy czy administracyjny ma dalej prowadzić łączną egzekucję przeciwko zobowiązanemu. Sąd postanowieniem z dnia [...] wyznaczył Komornika Sądowego Rewiru V przy Sądzie Rejonowym w G. do łącznego prowadzenia egzekucji wobec skarżącego i utrzymał w mocy wszystkie dotychczasowe czynności egzekucyjne. Postanowienie to wpłynęło do organu egzekucyjnego w dniu 5 września 2007 r.,

a stało się prawomocne z dniem 14 września 2007 r.

Pismem z dnia 20 września 2007 r. zobowiązany wystąpił z wnioskiem o umorzenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego na podstawie wymienionych wyżej tytułów wskazując, że zobowiązania nimi objęte uległy przedawnieniu.

W związku z tym wnioskiem organ egzekucyjny zwrócił się do wierzyciela Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w G. o zajęcie stanowiska w sprawie ewentualnego przedawnienia tych należności. Wierzyciel w piśmie z dnia

23 listopada 2007 r. wskazał, że zaległości objęte trzema tytułami nie uległy przedawnieniu zaś zaległość objęta tytułem wykonawczym [...] przedawniła się z dniem 31 grudnia 2005 r. Mając na względzie stanowisko wierzyciela organ egzekucyjny wydał postanowienie będące przedmiotem zażalenia zobowiązanego. Na podstawie odrębnego postanowienia z dnia [...] organ egzekucyjny przekazał pozostałe tytuły wykonawcze o numerach [...],[...] i [...] wyznaczonemu przez Sąd komornikowi celem dalszego prowadzenia egzekucji.

Zaskarżonym postanowieniem, na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 w związku z art. 144 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeksu postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) oraz art. 17 § 1, art. 18, art. 23 § 1 i § 4 pkt 1, a także art. 59 § 4 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.) dalej ustawa egzekucyjna, Dyrektor Izby Skarbowej uznał, że postanowienie w sprawie umorzenia postępowania egzekucyjnego wydane zostało przez organ do tego niewłaściwy, wskazując jako organ uprawniony komornika sądowego prowadzącego egzekucję łączną wobec zobowiązanego.

Zgodnie z treścią art. 5 § 1 pkt 2 ustawy egzekucyjnej uprawnionym do żądania wykonania w drodze egzekucji administracyjnej obowiązków określonych w art. 2, w tym podatków, jest dla obowiązków wynikających bezpośrednio z przepisu prawa, w tym z deklaracji lub zeznań, organ bezpośrednio zainteresowany w wykonaniu przez zobowiązanego obowiązku. W przypadku zobowiązań podatkowych organem takim jest naczelnik urzędu skarbowego, do którego należy również wykonywanie egzekucji administracyjnej należności pieniężnych. Właściwość miejscową naczelników urzędów skarbowych z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawach określa się według terytorialnego zasięgu działania odpowiedniego urzędu skarbowego (art. 5 ust. 6 pkt 1 i 7 oraz ust. 9 ustawy z dnia 21 czerwca 1996 r. o urzędach i izbach skarbowych t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1267). W miejscowości G. siedzibę mają naczelnicy dwóch urzędów skarbowych, których zasięg terytorialny działania ustalony został w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 19 listopada 2003 r. w sprawie terytorialnego zasięgu działania oraz siedzib naczelników urzędów skarbowych i dyrektorów izb skarbowych (Dz. U. Nr 209, poz. 2027 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 22 § 2 ustawy egzekucyjnej właściwość miejscową organu egzekucyjnego w egzekucji należności pieniężnych z praw majątkowych lub ruchomości ustala się według miejsca zamieszkania lub siedziby zobowiązanego z zastrzeżeniem § 3. Przepisy ustawy egzekucyjnej nie zawierają szczegółowych uregulowań dotyczących przestrzegania właściwości rzeczowej i miejscowej przez organy egzekucyjne. Dlatego też z mocy art. 18 ustawy egzekucyjnej w zakresie tym w postępowaniu egzekucyjnym będą miały odpowiednie zastosowanie przepisy kodeksu postępowania administracyjnego.

W myśl art. 19 k.p.a. organy administracji publicznej przestrzegają z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej. Właściwość rzeczową organu administracji publicznej ustala się według przepisów o zakresie jego działania (art. 20 k.p.a.). W sytuacji, gdy właściwy organ egzekucyjny stał się w toku postępowania niewłaściwy miejscowo do jego prowadzenia np. z uwagi na zmianę miejsca zamieszkania zobowiązanego, organ ten powinien przekazać sprawę organowi właściwemu stosownie do treści 22 § 2 ustawy egzekucyjnej.

Należy przy tym zauważyć, że Naczelnik Urzędu Skarbowego jest organem egzekucyjnym uprawnionym do stosowania wszystkich środków egzekucyjnych w egzekucji należności pieniężnej (art. 19 § 1 ustawy egzekucyjnej). Może więc w toczącym się postępowaniu egzekucyjnym występować bądź jako organ egzekucyjny bądź jako wierzyciel lub też łączyć obie te funkcje. O tym czy dany naczelnik urzędu skarbowego jako zainteresowany w wykonaniu obowiązku przez zobowiązanego bądź właściwy do orzekania o takim obowiązku jako organ pierwszej instancji jest jednocześnie właściwym miejscowo organem egzekucyjnym decydują wyłącznie przepisy ustawy egzekucyjnej czy odpowiednio zastosowane przepisy kodeksu postępowania administracyjnego o ile nie istnieją przepisy odrębne regulujące w sposób szczególny taką właściwość.

Warto również wspomnieć, że naczelnik urzędu skarbowego, stosownie do swojej właściwości, jest organem podatkowym (art. 13 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej), przestrzegającym z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej (art. 15 § 1 Ordynacji podatkowej). Właściwość rzeczową naczelnika urzędu skarbowego jako organu podatkowego ustala się według przepisów określających zakres jego działania (art. 16 Ordynacji podatkowej), a właściwość miejscową stosownie do uregulowań zawartych w art. 17 – 20 Ordynacji podatkowej i wydanych w sprawie aktów wykonawczych. Przepisy regulujące właściwość organów podatkowych dotyczą wyłącznie postępowania podatkowego.

Naczelnik urzędu skarbowego jako organ podatkowy uprawniony do ustalania lub określania i poboru podatków oraz przyjmowania deklaracji podatkowych, właściwy dla danego podatnika w myśl przepisów ustawy Ordynacja podatkowa jest zawsze ich wierzycielem w rozumieniu art. 1a pkt 13 ustawy egzekucyjnej, zaś jako organ egzekucyjny takich należności, o którym mowa w art. 1a pkt 7 tej ustawy, występuje jedynie wówczas, gdy w stosunku do tego podatnika jako zobowiązanego, bądź egzekwowanego obowiązku, przewidują to przepisy ustawy egzekucyjnej.

W niniejszej sprawie wierzycielem dochodzonej należności był Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w G., który do chwili zmiany miejsca zamieszkania zobowiązanego był również organem egzekucyjnym wystawionych przez siebie tytułów wykonawczych. Później, z uwagi na zmianę zamieszkania zobowiązanego, organem egzekucyjnym prowadzącym postępowania stał się Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w G. Tak więc ostatecznie w sprawie wierzycielem był Naczelnik Pierwszego, a organem egzekucyjnym Drugiego Urzędu Skarbowego w G.

W myśl art. 1 pkt 2 ustawy egzekucyjnej określa ona prowadzone przez organy egzekucyjne postępowanie i stosowane przez nie środki przymusu służące doprowadzeniu do wykonania lub zabezpieczenia wykonania obowiązków, o których mowa w art. 2. Zgodzić się należy z poglądem, że związek pomiędzy egzekucją i postępowaniem egzekucyjnym wyraża się w tym, że egzekucja odbywa się w ramach tego postępowania i nie może się odbyć inaczej niż w tym postępowaniu (tak wyrok WSA w Warszawie z dnia 16 lutego 2007 r. sygn. akt III SA/Wa 3125/06). Administracyjne postępowanie egzekucyjne obejmuje, oprócz stosowania środków egzekucyjnych, także inne czynności procesowe podejmowane przez podmioty inne niż organ egzekucyjny, np. przez wierzyciela. Egzekucja administracyjna oznacza zaś stosowanie przez powołane do tego organy egzekucyjne konkretnych środków przymusu służących doprowadzeniu do wykonania przez zobowiązanego określonych w ustawach obowiązków. Datą wszczęcia postępowania egzekucyjnego jest dzień doręczenia organowi egzekucyjnemu przez wierzyciela wniosku wraz z wystawionym przez niego tytułem wykonawczym (art. 61 § 3 k.p.a.), bądź jeżeli wierzyciel jest jednocześnie organem egzekucyjnym, data wystawienia tytułu wykonawczego (art. 26 § 4 ustawy egzekucyjnej). Postępowanie egzekucyjne prowadzi właściwy rzeczowo i miejscowo organ egzekucyjny. Organ ten podejmuje działania zmierzające do zastosowania lub zrealizowania środka egzekucyjnego. Przepis art. 1a pkt 12 lit. a ustawy egzekucyjnej wymienia rodzaje egzekucji w postępowaniu egzekucyjnym dotyczącym należności pieniężnych wskazując, że jednym ze środków egzekucyjnych jest egzekucja ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego oraz z ubezpieczenia społecznego, a także z renty socjalnej.

Organ egzekucyjny prowadzi postępowanie egzekucyjne w stosunku do konkretnego zobowiązanego na podstawie wystawionego wobec niego tytułu wykonawczego, stosując prawem przewidziane środki egzekucyjne. Ustawa egzekucyjna nie dopuszcza możliwości prowadzenia postępowania egzekucyjnego w stosunku do tego samego zobowiązanego i na podstawie tego samego tytułu wykonawczego, w tym samym czasie przez różne organy egzekucyjne. Przewiduje natomiast m.in. sytuację, w której dochodzi do zbiegu egzekucji administracyjnej i egzekucji sądowej co do tej samej nieruchomości, rzeczy albo prawa majątkowego lub niemajątkowego. W takim przypadku organ egzekucyjny wstrzymuje czynności egzekucyjne na wniosek wierzyciela, zobowiązanego lub z urzędu i przekazuje akta egzekucji administracyjnej sądowi rejonowemu zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego (art. 62 ustawy egzekucyjnej).

Do zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej dochodzi, jeżeli do tego samego prawa lub rzeczy skierowana jest egzekucja sądowa i administracyjna, a obie egzekucje prowadzone są przeciwko temu samemu dłużnikowi (zobowiązanemu). Zbieg egzekucji nie oznacza zbiegu prowadzonych postępowań egzekucyjnych administracyjnego czy sądowego, w ramach których komornik sądowy czy organ egzekucyjny zastosował środek egzekucyjny, tj. egzekucję do tej samej rzeczy albo prawa i tej samej osoby (dłużnika i zobowiązanego). Zbieg egzekucji to sytuacja odnosząca się do konkretnego, tego samego podmiotu oraz przedmiotu, rzeczy lub prawa, do którego skierowano egzekucję w trybie sądowym i administracyjnym. Aby uniknąć negatywnych skutków tego stanu rzeczy ustawodawca poddał go kontroli, ocenie i rozstrzygnięciu sądowi powszechnemu.

W przypadku zbiegu egzekucji administracyjnej i sądowej co do tej samej rzeczy lub prawa majątkowego, administracyjny organ egzekucyjny i komornik wstrzymują czynności egzekucyjne na wniosek wierzyciela, dłużnika lub z urzędu i przekazują akta egzekucji administracyjnej i egzekucji sądowej sądowi rejonowemu, w którego okręgu wszczęto egzekucję, w celu rozstrzygnięcia, który organ egzekucyjny – sądowy czy administracyjny – ma dalej prowadzić łącznie egzekucję w trybie właściwym dla danego organu (art. 773 § 1 zd. 1 k.p.c.). W przypadku wystąpienia dalszych zbiegów egzekucji do tej samej rzeczy lub prawa majątkowego, łączne prowadzenie egzekucji przejmuje organ egzekucyjny wyznaczony przy pierwszym zbiegu egzekucji (art. 773 § 3 k.p.c.). Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że sąd rejonowy orzeka wyłącznie o organie egzekucyjnym właściwym do dalszego prowadzenia łącznie egzekucji z danej rzeczy lub prawa majątkowego, a nie o połączeniu postępowań egzekucyjnych – sądowego i administracyjnego, w których doszło do zbiegu egzekucji w rozumieniu art. 773 § 1 k.p.c. i art. 62 ustawy egzekucyjnej. Organy te w granicach prowadzonego postępowania egzekucyjnego wyznaczonego osobą dłużnika lub zobowiązanego i tytułem wykonawczym podejmują samodzielnie czynności egzekucyjne w zakresie egzekucji z rzeczy lub praw zobowiązanego (dłużnika) nie objętych takim zbiegiem. Rozstrzygnięcie przewidziane w art. 773 § 1 k.p.c. oznacza niedopuszczalność egzekucji z danego prawa lub rzeczy przez inny organ egzekucyjny niż wyznaczony przez Sąd.

Należy przy tym zauważyć, że zbieg egzekucji nie powoduje zawieszenia czy umorzenia prowadzonego administracyjnego postępowania egzekucyjnego, w ramach którego doszło do zbiegu egzekucji. Postępowanie to nadal trwa, istnieje, toczy się dopóki dopóty nie zostanie umorzone lub zakończone w inny sposób np. poprzez wyegzekwowanie objętej nim należności. W toku administracyjnego postępowania egzekucyjnego zobowiązany może występować z wnioskiem o jego umorzenie i to niezależnie od tego czy doszło do zbiegu egzekucji. Wniosek ten kieruje do organu, który prowadzi to postępowanie, a więc właściwego miejscowo i rzeczowo administracyjnego organu egzekucyjnego bez względu na to czy organ ten został wyznaczony do łącznego prowadzenia egzekucji z danej rzeczy czy prawa. Wniosek o umorzenie dotyczy bowiem umorzenia postępowania a nie egzekucji prowadzonej w jego ramach.

Dlatego też twierdzenie, że w przypadku zbiegu egzekucji, o którym mowa w art. 62 ustawy egzekucyjnej i wyznaczenia przez Sąd komornika sądowego do ich dalszego łącznego prowadzenia na zasadach określonych w art. 773 § 1 k.p.c., administracyjny organ egzekucyjny nie jest uprawniony do orzekania w przedmiocie umorzenia postępowania egzekucyjnego, w ramach którego doszło do wymienionego zbiegu nie jest uzasadnione. Wyznaczenie danego organu do łącznego prowadzenia egzekucji nie oznacza, że organ ten przejmuje wszystkie prawa i obowiązki innego organu egzekucyjnego, którego egzekucja była w zbiegu. Organ ten prowadzi egzekucję w trybie dla siebie właściwym wyłącznie w odniesieniu do rzeczy lub prawa, co do których doszło do zbiegu egzekucji.

Żądanie umorzenia postępowania egzekucyjnego nie może być skierowane do organu egzekucyjnego innego niż prowadzącego to postępowanie, gdyż dotyczy umorzenia całego postępowania egzekucyjnego, a nie pozostającej w zbiegu egzekucji i dotyczy wszystkich podjętych przez ten organ czynności, a nie jednego z zastosowanych środków egzekucyjnych. Umorzenie postępowania egzekucyjnego z przyczyny, o której mowa w art. 59 § 1 pkt 1 - 8 i 10, powoduje uchylenie dokonanych czynności egzekucyjnych, jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej (art. 60 § 1 ustawy egzekucyjnej). Organ egzekucyjny wydaje w razie potrzeby postanowienie dotyczące uchylenia dokonanych czynności egzekucyjnych wskutek umorzenia postępowania egzekucyjnego (art. 60 § 2 ustawy egzekucyjnej).

Zbieg egzekucji, o którym mowa w art. 62 ustawy egzekucyjnej nie zwalnia administracyjnego organu egzekucyjnego z obowiązku orzekania o umorzeniu administracyjnego postępowania egzekucyjnego w przypadku wystąpienia okoliczności opisanych w art. 59 § 1 ustawy egzekucyjnej. Organem uprawnionym do umorzenia egzekucyjnego postępowania administracyjnego jest wyłącznie organ prowadzący to postępowanie w trybie przewidzianym przepisami ustawy egzekucyjnej. Wyznaczenie przez sąd sądowego organu egzekucyjnego do łącznego prowadzenia egzekucji sądowej i administracyjnej nie uprawnia tego organu do umorzenia administracyjnego postępowania egzekucyjnego wskutek zaistnienia przesłanek z art. 59 § 1 ustawy egzekucyjnej. Organ ten prowadzi egzekucję w trybie dla siebie właściwym co oznacza, że w przypadku braku ustawowego upoważnienia nie może stosować innych niż zawarte w kodeksie postępowania cywilnego przepisów. Przepisy te wyłączają uprawnienie sądowego organu egzekucyjnego do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym (art. 804 k.p.c.) i nie przewidują możliwości umorzenia administracyjnego postępowania egzekucyjnego (art. 823 – 825 k.p.c.).

Skoro, jak w niniejszej sprawie, zobowiązany domagał się umorzenia postępowania egzekucyjnego prowadzonego na podstawie przedmiotowych tytułów wykonawczych z uwagi na przedawnienie zobowiązań objętych tymi tytułami wyłącznie właściwym do rozpatrzenia i rozstrzygnięcia tego wniosku był organ prowadzący to postępowanie bez względu na to czy w wyniku zbiegu egzekucji do jej łącznego prowadzenia wyznaczony został inny organ.

Ostateczne umorzenie administracyjnego postępowania egzekucyjnego, w ramach którego doszło do zbiegu egzekucji, ma ten skutek że zbieg taki przestaje istnieć skoro czynność egzekucyjna powodująca jego wystąpienie zostaje w ten sposób uchylona.

Dlatego też wbrew twierdzeniu organu drugiej instancji administracyjny organ egzekucyjny był właściwy do orzekania w przedmiocie umorzenia prowadzonego przez siebie postępowania egzekucyjnego, zaś wskazanie na konieczność przekazania wniosku strony w tym przedmiocie komornikowi sądowemu wyznaczonemu do łącznego prowadzenia egzekucji nie znajduje żadnego uzasadnienia prawnego, już choćby z tej przyczyny, komornik sądowy prowadzący łącznie egzekucję stosuje tryb sobie właściwy i nie posiada kompetencji, o których mowa w art. 59 ustawy egzekucyjnej.

Nie można zgodzić się również z poglądem, że przed wydaniem postanowienia w sprawie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego konieczne jest poznanie, w tej kwestii, stanowiska wierzyciela. Wierzyciel, o ile nie jest jednocześnie organem egzekucyjnym, ma prawo złożenia zażalenia na to postanowienie (art. 59

§ 5 ustawy egzekucyjnej).

Wydając zaskarżone postanowienie organ drugiej instancji naruszył przepisy proceduralne w tym art. 138 § 1 w związku z art. 144 k.p.a. i art. 18 ustawy egzekucyjnej nie orzekając o istocie sprawy oraz przepisy art. 19, art. 22 § 2 i art. 59 tej ostatniej ustawy odmawiając ich zastosowania, co miało istotny wpływ na wynik sprawy.

Rozpoznając sprawę ponownie organ drugiej instancji oceni zebrany w sprawie materiał dowodowy i zasadność żądania strony, rozstrzygając sprawę merytorycznie oraz z uwzględnieniem mających zastosowanie przepisów prawa procesowego i materialnego, a w szczególności art. 59 § 1 pkt 2 ustawy egzekucyjnej w związku z art. 70 Ordynacji podatkowej.

Z tych przyczyn Sąd na mocy art. 145 § 1 pkt 1 lit. c i art. 200 ustawy z dnia

30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) orzekł jak w wyroku nie rozstrzygając o wykonalności uchylonego postanowienia z uwagi na jego charakter.

SJ/