Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Maria Kwiecińska po rozpoznaniu w dniu 17 października 2007r. na posiedzeniu niejawnym wniosków B. J. i S. J. o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowego zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi B. J. i S. J. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w P. z (...) Nr (...) Nr (...) w przedmiocie określenia kwoty długu celnego; postanawia 1. oddalić wniosek B. J. 2. oddalić wniosek S. J. /-/ Maria Kwiecińska T.M.d

Wpis w sprawie ustalono w kwocie (...) zł.

B. J. i S. J. reprezentowani przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego, w odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia wpisu od skargi wnieśli o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowego zwolnienia od kosztów sądowych; zwolnienie od obowiązku uiszczenia wpisu od skargi.

Uzasadniając żądanie wskazali, że prowadzą wspólne gospodarstwo domowe wraz z M.J. Zamieszkują na nieruchomości stanowiącej własność córki M., która studiuje w W. B. Miesięczny dochód rodziny określili na kwotę (...) zł, które uzyskują ze stosunków pracy oraz świadczeń emerytalnych. Do emerytury wnioskodawczyni została skierowana egzekucja. Kwota wolna od potrąceń wynosi (...) zł. Miesięczne koszty utrzymania określono na kwotę (...) zł. Oświadczyli, że nie posiadają żadnych oszczędności, wartościowych przedmiotów i nieruchomości.

We wniosku wskazano również, że w latach (...) Skarżący, jako wspólnicy spółki cywilnej, prowadzili działalność gospodarczą pod nazwą A z siedzibą pod adresem ul. (...) i wykonywaną przy ul. (...) w P. Wyjaśniono, że opisana działalność nie przynosiła dochodów, a pochłaniała duże koszty, więc została zamknięta w styczniu (...) roku. Wiązało się to ze sporami cywilnoprawnymi oraz administracyjnymi. Na wniosek wierzyciela (...) samochody należące do Spółki zostały zajęte i przekazane pod dozór S. J. Prowadzone są także egzekucje administracyjne. Skarżący argumentowali, że w związku z toczącymi się postępowaniami sądowymi ich wydatki sięgnęły kwoty (...) zł a Sąd Apelacyjny w P. uwzględnił ich wnioski o częściowe zwolnienie od kosztów sądowych. Podnieśli także, że ilość spraw zawisłych przez Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Poznaniu powoduje, iż nie są w stanie uiścić wpisu od skargi w kwocie (...) zł.

Z dokumentów załączonych do wniosku wynika, że w roku (...) spółka cywilna B. i S. J. uzyskała przychód w wysokości (...) zł oraz poniosła koszty jego uzyskania w wysokości (...) zł. Osiągnięty zysk wyniósł (...) zł. Przychód Spółki w roku (...) zamknął się kwotą (...) zł. Koszty jego uzyskania wyniosły (...) zł. Wysokość jedynie należności głównych egzekwowanych roszczeń cywilnoprawnych wynosi ponad (...) zł. Wysokość świadczenia emerytalnego S.J. została ustalona w wysokości (...) zł i dokonywane są z niego potrącenia egzekucyjne w wysokości (...) zł. Zamknięte zostały rachunki bankowe - dwa w (...) i jeden w (...). M. J. składa zeznania podatkowe PIT-36 rozliczając się z dochodów z tytułu najmu lub dzierżawy (...) zł.

B. J. jest zatrudniona na stanowisku prezesa B. Spółka z o.o. z siedzibą w P. przy ul. (...). S. J. jest zatrudniony na stanowisku wiceprezesa wymienionej Spółki. Umowy zawarto na czas nieokreślony, a pracodawcę reprezentował prokurent A. J.

Po spółce cywilnej nie pozostał żaden majątek. Według wyjaśnień wnioskodawców częściowo został on zlikwidowany w postępowaniach egzekucyjnych prowadzonych przez Izbę Celną w P. oraz przez Komornika Sądowego Rewiru (...) przy Sądzie Rejonowym w P. Zamknięte zostały rachunki bankowe - dwa w (...) i jeden w (...). W roku (...) część majątku została sprzedana za kwotę (...) zł córkom M. i A. J.. Na podstawie aktu darowizny z dnia (...) własność nieruchomości położonej w P. przy ulicy (...) została przekazana wraz z domem mieszkalnym o pow. (...) M. J. Wartość darowizny określono na kwotę (...) . Na rzecz skarżących ustanowiono prawo użytkowania tej nieruchomości. Z tytułu udostępnienia części biurowej budynku obecna właścicielka otrzymuje wynagrodzenie w wysokości (...) zł miesięcznie. Z kolei mieszkanie pod adresem ul. (...) zł należy obecnie do córki A. J. Jednocześnie wnioskodawczyni jest zameldowana pod tym adresem.

B. Sp. z o.o. została ustanowiona umową z dnia (...) a udziały w niej objęły M. J. (...%) i A. J. (...%). Jeszcze w roku (...) Spółka cywilna B. i S. J. wystawiła faktury sprzedaży na powyższą Spółkę z o.o. w łącznej kwocie (...) zł. Zobowiązania objęte tymi fakturami są spłacane sukcesywnie bezpośrednio na rachunek bankowy B. i S. J. W okresie od dnia (...) do dnia (...) z tego tytułu skarżący uzyskali (...) zł. Na koniec lipca (...) roku pozostała do zapłaty kwota wynosi (...) zł.

Na wspólny rachunek bankowy B. i S. J., w okresie od (...) do (...) wpłynęły środki finansowe w wysokości (...) zł, czyli średnio miesięcznie kwota (...) zł. Wpłaty w wysokości (...) zł pochodziły od B. Sp. z o.o. Środki w wysokości (...) zł wpłaciła także A. J. Na osobny rachunek bankowy S. J. w okresie od (...) do (...)wpłynęło(...) zł. Z rachunków nie są prowadzona egzekucje. Środkami w łącznej wysokości (...) zł dysponowali B. i S. J.

Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Poznaniu postanowieniem z dnia 19 września 2007r. sygn. III SA/Po 587/07 odmówił wnioskodawcom przyznania prawa pomocy.

W przewidzianym ustawą terminie skarżący reprezentowani przez pełnomocnika wnieśli sprzeciw od postanowienia referendarza podnosząc, iż dokonana ocena sytuacji majątkowej w zakresie zasadności zwolnienia od kosztów sądowych wykracza poza granice swobodnej oceny wyznaczonej przedstawionymi dowodami, doświadczeniem życiowym jak i racjonalną oceną sytuacji. Wskazali, że w chwili obecnej jedynymi źródłami ich utrzymania są emerytury oraz wynagrodzenie za pracę. Zaznaczyli także, iż do dnia wniesienia sprzeciwu złożyli łącznie (...) skarg do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, gdzie w (...) sprawach przyznano im prawo pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od - wpisu, natomiast w pozostałych sprawach łączna wysokość wpisów wynosi (...) zł.

Zgodnie z art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), postanowienie przeciwko któremu wniesiono sprzeciw, traci moc, a sprawa będąca przedmiotem sprzeciwu podlega rozpoznaniu przez sąd, na posiedzeniu niejawnym. Sąd rozpoznając wniosek o przyznanie prawa pomocy, nie jest związany ustaleniami dokonanymi przez referendarza sądowego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Wnioski nie zasługiwały na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 245 § 1 i § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) dalej p.p.s.a., prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Zgodnie zaś z art. 246 § 1 pkt 1 cytowanej ustawy przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.

Należy podkreślić, że instytucja prawa pomocy ma na celu wsparcie w dochodzeniu swoich praw przed sądem jednostek znajdujących się w obiektywnie trudnej sytuacji materialnej.

Z akt sprawy wynika tymczasem, że skarżący posiadają trzy źródła dochodów, z których regularnie uzyskują środki na życie. Miesięczny dochód każdego ze skarżących z osobna, z tytułu wynagrodzenia za pracę wykonywaną na rzecz B. Spółki z o.o. w P. oraz z tytułu otrzymywanej emerytury, wynosi około (...) zł. Dodatkowo otrzymują comiesięczne premie uznaniowe za pracę jako Prezes i Wiceprezes Zarządu.

Ponadto, na dzień wniesienia sprzeciwu w wydziale III tutejszego Sądu wnioskodawcy do sprawy o sygn. akt (...) załączyli dokumenty, z których wynika, iż operacje finansowe na wspólnym rachunku bankowym wskazują, iż koszty sądowe ponoszone zarówno w sprawach cywilnych, jak i sądowoadministracyjnych nie obciążały dochodów ze stosunku pracy oraz uposażenia emerytalnego skarżących. Opłata od skargi kasacyjnej przeciwko (...) , wpisy od skarg wniesionych do WSA w Poznaniu, a także należności wpłacane kancelarii prawnej były pokrywane z niewskazanych we wniosku przychodów oraz środków otrzymanych od A. J. (dyspozycje z dnia (...)). Przychód z tytułu umowy o pracę i emerytury zaewidencjonowany na wyciągu za okres od stycznia do czerwca (...) roku wyniósł około (...) zł. W tym samym okresie wydatki osiągnęły poziom ponad (...) zł. Pomimo takiej różnicy saldo końcowe na dzień (...) było dodatnie - (...) zł. Wpływ netto na osobny rachunek bankowy skarżącego, pomimo obciążenia jego dochodów egzekucjami, wyniósł średnio za trzy i pół miesiąca (...) zł i przewyższył deklarowane dochody brutto (...) zł, saldo końcowe wyniosło (...) zł. Według aktualnie udostępnionych dokumentów skarżący posiadają, wolne od egzekucji (...) zł wymagalnych wierzytelności oraz (...) zł zgromadzone na rachunkach bankowych.

M. J. już w (...) roku zakupiła od rodziców majątek za kwotę ponad (...) zł i nieodpłatnie nabyła nieruchomość o znacznej wartości. Okoliczności sprawy wskazują, że zgromadzony majątek został wykorzystany na zorganizowanie przedsiębiorstwa i podjęcie działalności w formie spółki. Koszty działalności spółki za okres około 16 miesięcy objęte tylko wierzytelnościami skarżących osiągnęły prawie (...) zł. W tych okolicznościach argumentacja wniosku dotycząca konieczności finansowego wspierania studiującej córki nie znajduje potwierdzenia w jej sytuacji materialnej.

Na dzień (...) (pierwsza skarga z dnia (...)) tylko wysokość niezrealizowanych wierzytelności (...) zł stwarza możliwość uiszczenia wpisów od skarg we wszystkich sprawach zawisłych przed tutejszym Sądem (...) zł. Tych okoliczności płatniczych nie ograniczyły ani prowadzone egzekucje, ani koszty sądowe jakie uiścili w sprawach cywilnych. Należności egzekwowane na rzecz (...) od dwóch lat utrzymują się na takim samym poziomie. Wydatki na koszty postępowania w sprawach cywilnych za okres od stycznia (...) roku zostały udokumentowane jedynie na kwotę (...) zł, albowiem (...) zł z uiszczonych wpisów od skarg kasacyjnych zostało zwrócone (wpłaty z dnia (...) i z dnia (...))

Postępowania egzekucyjne skierowane do wynagrodzenia za pracę i uposażenia emerytalnego są ograniczone zasadą poszanowania minimum egzystencji. Kwoty wolne od potrąceń pokrywają, a nawet przewyższają koszty własnego utrzymania wnioskodawców, które określili raz na kwotę (...) zł od osoby, a w kolejnych wnioskach na około (...) zł od osoby. Zatem koszty utrzymania koniecznego siebie i rodziny nie ograniczały zdolności płatniczych określonych wysokością wierzytelności. Ponadto okoliczności wskazują na istnienie realnej możliwości pozyskania wsparcia finansowego od córek A. i M. J.

Zatem materiał dowody zgromadzony w trybie art. 255 p.p.s.a., nie potwierdza argumentacji skarżących, że nie są oni w stanie bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny uiścić wpisu od skargi w kwocie (...) zł.

Z tych względów, Sąd na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270), orzekł, jak w sentencji postanowienia.

/-/ Maria Kwiecińska

T.M.d