Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Maciej Dybowski po rozpoznaniu dnia 18 marca 2008 r. na posiedzeniu niejawnym sprzeciwu J. R. od postanowienia Referendarza sądowego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 19 lutego 2008 r. sygn. akt IV SA/Po 693/06 w sprawie ze skargi J. R. na decyzję Rektora Uniwersytetu z dnia [...] nr [...] w przedmiocie opłaty za studia postanawia: odrzucić sprzeciw /-/ M. Dybowski JH

Prawomocnym postanowieniem z dnia 24 listopada 2006 r.- IV SA/Po 693/06 Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu (dalej Referendarz) przyznał J. R. prawo pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata, którego wyznaczyć miała Okręgowa Rada Adwokacka (dalej ORA; k. 33-35). Dnia 14 grudnia 2006 r. ORA wyznaczyła dla J. R. adw. A. W. (k. 43), któremu Skarżący w dniu 29 grudnia 2006 r. udzielił pełnomocnictwa (k. 49).

Prawomocnym wyrokiem z dnia 30 maja 2007 r. – sygn. IV SA/Po 693/06 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu (dalej WSA) oddalił skargę J. R. na decyzję Rektora Uniwersytetu z dnia 6 lipca 2006 r. (k. 64).

Na wniosek pełnomocnika Skarżącego WSA sporządził uzasadnienie wyroku, które zostało doręczone adw. A. W. dnia 13 lipca 2007 r. (k. 66-77).

Pismem z dnia 27 stycznia 2008 r. Skarżący zwrócił się do ORA o zmianę wyznaczonego już adwokata podnosząc, że pismem z dnia 5 grudnia 2007 r. (niezwłocznie po otrzymaniu od pełnomocnika kopii wyroku WSA) zwrócił się do adwokata o sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej w sprawie. Adw. A. W. "odmówił Skarżącemu współpracy w tej sprawie i tym samym dalszego reprezentowania Skarżącego". Pełnomocnik zaniedbał poinformowania Skarżącego o biegu sprawy i o dacie otrzymania wyroku WSA (k. 82-84).

W odpowiedzi na ów wniosek Dziekan ORA poinformował, że nie widzi podstaw do zmiany pełnomocnika z urzędu do sporządzenia kasacji albowiem odmowa wniesienia kasacji przez adw. A. W. została wnikliwe i szczegółowo uzasadniona (k. 87).

Pismem z dnia 11 lutego 2008 r. Skarżący zwrócił się do WSA o wyznaczenie pełnomocnika. Podniósł, że adw. A. W. błędnie zredagował pismo procesowe z dnia 17 stycznia 2008 r., tytułując je "opinia" zamiast "odmowa" sporządzenia i wniesienia kasacji (k. 86)

Postanowieniem z dnia 19 lutego 2008 r.- IV SA/Po 693/06 Referendarz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu odmówił prawa pomocy w zakresie ustanowienia radcy prawnego (k. 90).

Odpisy tego postanowienia doręczono: J. R. dnia 27 lutego 2008 r. – z pouczeniem o prawie wniesienia sprzeciwu w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia; sprzeciw wniesiony po upływie tego terminu zostanie odrzucony (k. 93, 98); pełnomocnikowi Rektora Uniwersytetu; adw. A. W. dnia 26 lutego 2008 r. ( k. 96). Ani pełnomocnik Skarżącego, ani pełnomocnik Rektora nie wnieśli od postanowienia z dnia 19 lutego 2008 r. sprzeciwów.

Dnia 5 marca 2008 r. w polskim urzędzie pocztowym nadał sprzeciw J. R.. Podniósł, że pismem z dnia 11 stycznia 2008 r. wniósł, nie o wyznaczenie pełnomocnika z urzędu, ale o zmianę personalną pełnomocnika ustanowionego z urzędu. Prawo pomocy polega na umożliwieniu korzystania z pomocy fachowego pełnomocnika, a nie na umożliwieniu korzystania z pomocy zindywidualizowanego adwokata do momentu, gdy zdolność do wzajemnej współpracy zostanie wyczerpana (k. 99-103).

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

1. Zgodnie z art. 259 § 2 ustawy z dnia z dnia 30 sierpnia 2002 r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. 153/02/1270 ze zm. – dalej ppsa) sąd odrzuca na posiedzeniu niejawnym, sprzeciw wniesiony po terminie.

Jeśli ustanowiono pełnomocnika lub osobę upoważnioną do odbioru pism w postępowaniu sądowym, doręczenia należy dokonać tym osobom ( art. 67 § 5 ppsa). Ustanowienie pełnomocnika wyłącza stosowanie doręczeń bezpośrednich. Doręczenie dokonane pod adresem strony jest bezskuteczne wobec pełnomocnika i nie wywiera skutku procesowego (J. P. Tarno "Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz" – W. Pr. 2006 s. 206 uw. 4; wyrok WSA w Warszawie z 20.3.2006 – II SA/Wa 1907/05; B. Dauter w: "Prawo o postępowaniu przed sadami administracyjnymi. Komentarz" – Zakamycze 2005 s. 182 uw. 7; postanowienie WSA w Poznaniu z dnia 19.10.2007 r. – IV SA/Po 112/07; postanowienie SN z 14.12.1972- III CRN 324/72; wyrok SN z 16.10.1972- III CRN 236/72). Tym samym doręczenie odpisu postanowienia z 5 października 2007 r. Skarżącemu należy uznać za niebyłe (k. 98). Skuteczne jest natomiast doręczenie odpisu postanowienia z dnia 19 lutego 2008 r. pełnomocnikowi Skarżącego - adw. A. W. w dniu 26 lutego 2008 r. (k. 96). Wbrew twierdzeniom Skarżącego, opinia o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej, nie oznacza odmowy dalszego reprezentowania Skarżącego. Zgodnie z art. 39 pkt 1 ppsa do prowadzenia poszczególnych spraw, którego udzielił Skarżący (k. 49), obejmuje z mocy samego prawa umocowanie do wszystkich łączących się ze sprawą czynności w postępowaniu, nie wyłączając skargi o wznowienie postępowania i postępowania wywołanego jej wniesieniem.

Termin do wniesienia sprzeciwu od postanowienia referendarza liczy siedem dni i biegnie od dnia doręczenia postanowienia (art. 259 § 1 ppsa). Zaskarżone postanowienie doręczono pełnomocnikowi Skarżącego w dniu 26 lutego 2008 r. Tym samym siedmiodniowy termin do wniesienia tegoż sprzeciwu upłynął w dniu 4 marca 2008 r. o północy (art. 259 § 1 ppsa). Wniesiony w dniu 5 marca 2008 r. przez J. R. sprzeciw, jako spóźniony, podlega odrzuceniu (art. 259 § 2 ppsa).

2. Należy podkreślić, że już wniosek Skarżącego o "zmianę personalną pełnomocnika z urzędu" (k. 99 -100) podlegał odrzuceniu. Wojewódzki Sąd Administracyjny nie jest właściwym adresatem wniosku o zmianę adwokata z urzędu. W istocie Sąd przyznaje jedynie prawo pomocy przez ustanowienie adwokata (art. 245 § 1 i 3, art. 246 § 1 pkt 2 ppsa; postanowienie referendarza z dnia 19 lipca 2007 r. – sygn. IV SA/Po 693/06- k. 33-35). Wyznaczenie imienne osoby adwokata jest wyłączną prerogatywą właściwej ORA (art. 253 ppsa) i to właściwa Rada wskazała adw. A. W. (k. 43). Dziekan ORA odmówił zmiany osoby pełnomocnika z urzędu wskazując, że opinia adw. A. W. o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej została wnikliwie i szczegółowo uzasadniona (k. 87). Art. 253 ppsa nie zawiera normy upoważniającej Sąd do ingerowania w decyzje organów samorządu korporacji prawniczych podejmowane w wykonaniu postanowienia o przyznaniu prawa pomocy w przedmiotowym zakresie. Takich kompetencji nie przyznają sądowi również przepisy ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (j.t. Dz.U. 123/02/1058 ze zm.) czy ustawy z dnia 06 lipca 1982 r. o radcach prawnych (j.t. Dz.U. 123/02/1059 ze zm.; postanowienia WSA w Poznaniu: z dnia 27.11. 2007 r. – IV SA/Po 757/06, z dnia 19.10.2007 r. – IV SA/Po 112/07).

Sporządzenie przez profesjonalnego pełnomocnika adw. A. W. opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej w sprawie IV SA/Po 693/06, skutkowało skonsumowaniem przez Skarżącego prawa pomocy na koszt podatnika (postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 stycznia 2005 r. – sygn. OZ 992/04, akceptowane przez B. Gruszczyńskiego w: "Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz" – Zakamycze 2006 s. 396 uw. 12). Normodawca zrównał obie formy pomocy z urzędu- sporządzenie i wniesienie przez profesjonalistę skargi kasacyjnej bądź opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej skargi kasacyjnej (argum. ex § 18 ust. 1 pkt 2 lit. b rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie...-Dz.U. 163/02/1348 ze zm.). W przeciwieństwie bowiem do odwołania bądź wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy (art. 127 § 1 i 3, art. 128 kpa), które prócz deklaracji o niezadowoleniu strony z decyzji I instancji nie wymaga uzasadnienia, skarga kasacyjna wymaga profesjonalnego skonkretyzowania podstaw prawnych (art. 174 ppsa).

Skarżący, który jest niezadowolony z treści opinii pełnomocnika z urzędu, może przybrać sobie do pomocy pełnomocnika z wyboru. Udzielaniem bezpłatnej pomocy prawnej trudni się wielu profesjonalistów, działających np. w związkach zawodowych, organizacjach pozarządowych, wśród współpracowników parlamentarzystów, uczestniczących w działalności proobywatelskiej etc. W żadnym systemie prawnym prawo do pomocy na koszt podatnika nie jest prawem nieograniczonym.

W tych okolicznościach już wniosek Skarżącego, jako wniesiony w sprawie nie podlegającej właściwości sądu, na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 i § 3 w zw. z art. 64 § 3 ppsa, podlegał odrzuceniu.

/-/ M. Dybowski

JH