Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Ewa Kamieniecka po rozpoznaniu w dniu 2 czerwca 2008 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi "A" na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej we W. Ośrodek Zamiejscowy w J. G. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy zwrotu na rachunek bankowy różnicy podatku od towarów i usług za styczeń 2005 r. w terminie 60 dni od złożenia deklaracji podatkowej postanawia zawiesić postępowanie przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym we Wrocławiu.

Przedmiotem skargi "A", dalej: spółka, jest decyzja Dyrektora Izby Skarbowej we W. Ośrodek Zamiejscowy w J. G. z dnia [...]. nr [...], utrzymująca w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. G. z dnia [...] nr [...] odmawiającą zwrotu na rachunek bankowy różnicy podatku od towarów i usług za miesiąc styczeń 2005 r. w kwocie 154.325 zł w terminie 60 dni od dnia złożenia deklaracji podatkowej.

W dniu 24 lutego 2005 r. spółka złożyła deklarację VAT-7 za styczeń 2005 r., a która następnie została skorygowana w dniu 14 kwietnia 2005 r. W złożonej deklaracji podatkowej spółka wykazała nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do zwrotu na rachunek bankowy, wpisując ją w pozycji deklaracji dotyczącej kwot podlegających zwrotowi w terminie 60 dni. Wraz z deklaracją spółka, powołując się na art. 87 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535), dalej: uptu, złożyła wniosek o dokonanie zwrotu wykazanej w deklaracji różnicy w podatku od towarów i usług na rachunek bankowy w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia. Decyzją z dnia [...] Naczelnik Urzędu Skarbowego w K. G. odmówił dokonania zwrotu różnicy podatku za styczeń 2005 r. w terminie 60 dni od dnia złożenia deklaracji. W uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia organ wyjaśnił, iż zgodnie z art. 97 ust. 6 uptu termin zwrotu bezpośredniego wynikający z art. 87 ust. 6 uptu nie ma zastosowania do podatników dokonujących transakcji wewnątrzwspólnotowych, którzy nie złożyli kaucji i są podatnikami podatku od towarów i usług krócej niż 12 miesięcy. W tym miejscu organ wskazał, iż w dniu 8 lipca 2004 r. spółka złożyła:

- zgłoszenie identyfikacyjne NIP-2, z którego wynika, że działalność gospodarczą rozpoczęła 1.07.2004 r. oraz

- zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług VAT-R,

- informacje dotyczącą obowiązku podatkowego w zakresie transakcji wewnątrzwspólnotowych VAT-R/UE, z której wynika że będzie wykonywać wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów i wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, z informacji tej wynika ponadto, że spółka nie złożyła organowi podatkowemu kaucji o jakiej mowa w art. 97 ust. 7 uptu.

Zatem, jak argumentował dalej organ I instancji, w styczniu 2005 r. spółka była podatnikiem podatku od towarów i usług krócej niż 12 miesięcy, wobec czego nie mogła skorzystać z instytucji zwrotu bezpośredniego następującego w terminach wskazanych w art. 87 ust. 2-6 uptu, bowiem termin zwrotu dla takich podatników wydłużał się do 180 dni.

Na skutek odwołania wniesionego przez spółkę, Dyrektor Izby Skarbowej we W. Ośrodek Zamiejscowy w J. G. utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. Organ II instancji uznał, iż strona nie może skutecznie domagać się skrócenia terminu zwrotu podatku, gdyż z art. 97 ust. 5 uptu wynika, że dla podatników wykonujących czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług, w okresie krótszym niż 12 miesięcy przed złożeniem zawiadomienia rejestracyjnego, a do takich należy spółka, termin zwrotu bezpośredniego wydłuża się do 180 dni. W ocenie organu odwoławczego spółka nie wpłacając kaucji sama pozbawiła się prawa do otrzymania zwrotu bezpośredniego w terminie krótszym niż 180 dni.

Na powyższą decyzję spółka wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu żądając jej uchylenia i zarzucając naruszenie art. 2 i art. 32 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. nr 78, poz. 483 ze zm.) w związku z art. 97 ust. 5 i art. 87 ust. 6 uptu w związku z art. 18 ust. 4 VI Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich z dnia 17 maja 1977 roku w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej; ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EEC), dalej: VI Dyrektywa, przez odmowę dokonania zwrotu bezpośredniego w terminie 60 dni od dnia złożenia deklaracji, gdyż okres rozliczeniowy podatnika wynosi 30 dni, co powoduje różnicowanie podatników i dyskryminuje podatników rozpoczynających działalność gospodarczą pogarszając ich konkurencyjność na rynku, a to narusza zasadę sprawiedliwości społecznej.

W postępowaniu toczącym się przed tutejszym Sądem w sprawie o sygn. akt I SA/Wr 1238/06, postanowieniem z dnia 22 grudnia 2006 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z pytaniami prejudycjalnymi dotyczącym wykładni prawa wspólnotowego, a mianowicie czy unormowanie art. 5 ust. 3 Traktatu z dnia 25 marca 1957 r. ustanawiającego Wspólnotę Europejską w zw. z art. 2 Pierwszej Dyrektywy Rady Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej z dnia 11 kwietnia 1967 roku w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych (67/227/EEC) i art. 18 ust. 4 VI Dyrektywy, daje państwu członkowskiemu prawo wprowadzenia do krajowego unormowania podatku od towarów i usług rozwiązań określonych w art. 97 ust. 5 i 7 ustawy o podatku od towarów i usług oraz czy do przewidzianych w art. 27 ust. 1 VI Dyrektywy środków specjalnych mających na celu zapobieżenie pewnym rodzajom uchylania się lub unikania opodatkowania zaliczają się rozwiązania określone w art. 97 ust. 5 i 7 ustawy o podatku od towarów i usług.

Przedmiotem sporu w sprawie o sygn. akt I SA/Wr 1238/06 była zasadność zastosowania przepisów ustawy o podatku i usług w zakresie regulującym zasady i terminy dokonywania zwrotu na wskazany przez podatnika rachunek bankowy różnicy podatku naliczonego nad należnym podatkiem od towarów i usług. Zgodnie z art. 87 § 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o jakiej mowa w art. 86 ust. 2 uptu, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy. Z zastrzeżeniem ust. 3 i 3a, zwrot różnicy podatku następuje na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju wskazanym w zgłoszeniu identyfikacyjnym, w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia przez podatnika. Tymczasem, z art. 97 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, iż w odniesieniu do podatników, którzy rozpoczynają wykonywanie czynności, o których mowa w art. 5 uptu (opodatkowanych podatkiem od towarów i usług), oraz podatników, którzy rozpoczęli wykonywanie tych czynności w okresie krótszym niż 12 miesięcy przed złożeniem zawiadomienia o zamiarze wykonywania tych czynności i którzy zostali zarejestrowani jako podatnicy VAT UE, termin zwrotu różnicy podatku, o którym mowa w art. 87 ust.2, 4-6 uptu, wydłuża się do 180 dni. Przy czym, ustawodawca dopuszcza w tym względzie możliwość dalszego przedłużenia terminu zwrotu podatku w sytuacji, gdy jego zasadność wymaga dodatkowego sprawdzenia.

Wprowadzenie do porządku krajowego jako zasady - terminu 180 dni na zwrot różnicy podatku naliczonego nad należnym podatnikom VAT UE w okresie pierwszych 12 miesięcy od daty rejestracji dla potrzeb podatku VAT UE wywołała wątpliwość - na gruncie stanu faktycznego sprawy I SA/Wr 1238/06 - co do zgodności przepisów krajowym z prawem wspólnotowym. Wątpliwość ta powstała na tle porównania przewidzianych przepisami polskiej ustawy okresu rozliczeniowego, tj. jednego miesiąca i czasu oczekiwania przez "nowych podatników" na zwrot nadpłaty, tj. sześciu miesięcy, z dyspozycją art. 18 ust. 4 VI Dyrektywy, który pozwala państwom członkowskim na zastosowanie jednej z niżej wymienionych możliwości. Mianowicie, państwa członkowskie mogą albo dokonać zwrotu natychmiastowego albo odroczyć jego dokonanie na następny okres rozliczeniowy. Przy czym, prawo przyznane podatnikowi na podstawie art. 18 ust. 4 VI Dyrektywy zabrania państwom członkowskim odroczyć dokonanie zwrotu na więcej niż jeden okres rozliczeniowy. Wynika z tego, że podatnik może ponosić koszt finansowania nadwyżki podatku naliczonego nad należnym co najwyżej przez jeden okres rozliczeniowy. Tymczasem, podatnik VAT UE podlegający polskiej ustawie o podatku od towarów i usług w ciągu pierwszych 12 miesięcy od rejestracji podlega 180-dniowemu terminowi zwrotu różnicy, który to termin może ulec dodatkowo wydłużeniu. W świetle tak ukształtowanych przepisów prawa krajowego powstało pytanie, czy realizując uprawnienia przyznane państwu członkowskiemu w art. 18 ust. 4 VI Dyrektywy Rzeczpospolita Polska nie przekroczyła zakresu tego unormowania, doprowadzając do naruszenia zdefiniowanej przepisami prawa wspólnotowego zasady neutralności podatku obrotowego oraz proporcjonalności przyjętych środków do założonych celów.

Na mocy art. 125 § 1 pkt 1) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.) Sąd może zawiesić postępowanie z urzędu, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania administracyjnego, sądowoadministracyjnego, sądowego lub przed Trybunałem Konstytucyjnym. Przepis ten również stanowi podstawę do zawieszenia postępowania w przypadku, gdy rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego postępowania toczącego się przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości (por. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Komentarz J.P. Tarno wyd. 2 LexisNexis 2006).

Polska od wstąpienia do Unii Europejskiej w 2004 r. zobowiązana jest do przestrzegania wspólnotowego porządku prawnego. Akty prawne Wspólnot mają wyższą rangę od prawodawstwa krajowego, co powoduje konieczność oceny unormowań krajowych, stanowiących podstawę rozstrzygnięcia administracyjnego, w zakresie ich zgodności z prawem wspólnotowym.

W niniejszej sprawie kwestia sporna związana jest z przewidzianym w art. 97 ust. 5 i 7 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. wydłużeniem zwrotu różnicy w podatku VAT do 180 dni, a zatem pokrywa się z treścią pytania prejudycjalnego, z którym do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości zwrócił się tutejszy Sąd.

W tej sytuacji należało uznać, że także w niniejszej sprawie rozstrzygnięcie o legalności zaskarżonych decyzji uzależnione jest od odpowiedzi Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. W rezultacie zasadne jest zawieszenie postępowania sądowego z urzędu na podstawie art. 125 § 1 pkt 1) ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, do czasu zajęcia stanowiska przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości.