Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Anna Lech (spr.) Sędziowie: sędzia NSA Joanna Runge- Lissowska sędzia del. NSA Wiesław Czerwiński Protokolant Anna Krakowiecka po rozpoznaniu w dniu 30 maja 2008 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej B. C. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 22 listopada 2007 r. sygn. akt I SA/Wa 1292/07 w sprawie ze skargi B. C. na decyzję Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy zatwierdzenia uchwały Rady Naukowej Kolegium Gospodarki Światowej Szkoły [...] w W. o nadaniu stopnia naukowego oddala skargę kasacyjną.

Wyrokiem z dnia 22 listopada 2007 r., sygn. akt I SA/Wa 1292/07, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę B. C. na decyzję Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów z dnia [...], nr [...], w przedmiocie odmowy zatwierdzenia uchwały Rady Naukowej Kolegium Gospodarki Światowej Szkoły [...] w W. o nadaniu stopnia naukowego.

W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał na następujący stan faktyczny i prawny sprawy: decyzją z dnia [...], nr [...], na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. Nr 65, poz. 595) w związku z art. 271 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365), Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów odmówiła zatwierdzenia uchwały Rady Naukowej Kolegium Gospodarki Światowej Szkoły [...] w W. z dnia [...] o nadaniu dr B. A. C. stopnia doktora habilitowanego nauk ekonomicznych w dyscyplinie ekonomia.

Wskazano, że dorobek naukowy B. A. C. jest bardzo skromny, zaś jego rozmiary i poziom naukowy nie pozwalają uznać, iż jest to dorobek znaczny, wymagany od kandydatów do habilitacji. Podkreślono też niewielką aktywność kandydata w działalności badawczej, brak udziału w konferencjach naukowych, po uzyskaniu przez niego stopnia naukowego doktora. Wskazano, że po roku 1977 nie opublikował on żadnej pracy noszącej cechy twórczości naukowej, jego aktywność dotyczyła głównie działalności dydaktycznej, popularyzatorskiej, której jednak nie można uznać jako znaczny dorobek naukowy.

Po ponownym rozpatrzeniu sprawy, decyzją z dnia [...] nr [...], Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów, utrzymała w mocy swą decyzję z dnia [...], powtarzając zarzut, że rozprawa habilitacyjna dr B. A. C. nie spełnia wymagań art. 17 ust. 1 ustawy, nie stanowi bowiem znacznego wkładu autora w rozwój ekonomii. Wskazano ponadto, że zabrakło też prezentacji i publikacji za granicą, a także podkreślono, iż w dorobku naukowym habilitanta brak jest konkretnej specjalizacji naukowej.

Na decyzję Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów, B. C. złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, wnosząc o stwierdzenie nieważności zaskarżonych decyzji lub ich uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Podkreślił, że w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ nie odniósł się do opinii recenzentów, którzy wprawdzie wskazali na pewne mankamenty rozprawy habilitacyjnej i zróżnicowanie tematyczne dorobku naukowego skarżącego, to jednak zgodnie uznali, że spełnia on wymogi ustawowe do uzyskania stopnia doktora habilitowanego nauk ekonomicznych.

Skarżący podniósł, że Komisja nie wskazała kryteriów, jakimi się kierowała przy uznaniu recenzji negatywnej za wiarygodną, a recenzjom pozytywnym takiej cechy odmówiła.

Wyrokiem z dnia 22 listopada 2007 r., sygn. akt I SA/Wa 1292/07, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę B. C. na decyzję Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów z dnia [...]

Sąd wskazał, że postępowanie w sprawach o nadanie tytułu naukowego oraz stopni naukowych cechuje odrębność związana ze specyfiką tych spraw. Wynika stąd ograniczony zakres kontroli sądu administracyjnego, który nie jest uprawniony do merytorycznej kontroli recenzji stanowiących podstawę decyzji Centralnej Komisji. Nie dokonuje także merytorycznej oceny dorobku naukowego osoby ubiegającej się o uzyskanie stopnia naukowego doktora habilitowanego oraz tego, czy rozprawa habilitacyjna kandydata stanowiła znaczny wkład w rozwój określonej dyscypliny naukowej. Sąd nie jest również uprawniony do rozwiązywania merytorycznych sporów powstałych w świecie nauki. Kontrola sądu administracyjnego ogranicza się zatem jedynie do stwierdzenia, czy w postępowaniu przed Centralną Komisją jej organy nie naruszyły norm postępowania wynikających z przepisów ustawy i statutu Centralnej Komisji, a także przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego mających odpowiednie zastosowanie w zakresie nieuregulowanym ustawą.

W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, dokonując kontroli działalności Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów w oparciu o przepisy powołanej ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki i statutu Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów, Sąd nie dopatrzył się naruszeń, które mogłyby mieć istotny wpływ na wynik niniejszej sprawy. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika bowiem, że postępowanie przed Centralną Komisją w sprawie zatwierdzenia uchwały Rady Naukowej Kolegium Gospodarki Światowej Szkoły [...] w W. z dnia [...] o nadaniu dr B. A. C. stopnia doktora habilitowanego nauk ekonomicznych w dyscyplinie ekonomia, przebiegało zgodnie z obowiązującymi w tym postępowaniu regułami. Podstawą decyzji odmawiających zatwierdzenia uchwały były negatywne opinie recenzentów, którzy zostali – zdaniem Sądu – prawidłowo powołani przez Centralną Komisję.

Sąd wskazał, iż nie możne również wywołać zamierzonego skutku zawarty w skardze zarzut naruszenia przez Centralną Komisję art. 107 § 3 k.p.a., poprzez fakt, że nie uzasadniła ona we właściwy sposób wydanej przez siebie decyzji, bowiem decyzje Centralnej Komisji, to decyzje organu kolegialnego, które stanowią podsumowanie postępowania mającego charakter niejawny i zapadają w głosowaniu tajnym (art. 20 ust. 1 ustawy oraz § 7 ust. 2 statutu). Dlatego też brak przedstawienia szczegółowych motywów podjęcia takiej decyzji, z uwagi na specyfikę tego rodzaju rozstrzygnięcia, nie może być uznany za naruszenie prawa dające podstawę do uwzględnienia skargi.

W związku z tym, w ocenie Sądu pierwszej instancji, Centralna Komisja nie miała obowiązku przytoczenia w uzasadnieniu decyzji pełnych lub częściowych treści pozytywnych opinii recenzentów. Nie ma też miejsca w uzasadnieniach takich decyzji na rozstrzyganie kwestii polemicznych między recenzentami Centralnej Komisji a habilitantem.

Od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę kasacyjną złożył pełnomocnik B. C., adwokat J. P., wnosząc o jego uchylenie oraz uchylenie decyzji ostatecznej i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie prawa procesowego, to jest:

1) art. 106 § 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153 , poz. 1270 ze zm.) w związku z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytułach w zakresie sztuki (Dz. U. Nr 65, poz. 595 z późn.zm.) i w związku z art.77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a., przez pominięcie faktów notoryjnych, że w sprawach nieuregulowanych przez powołaną ustawę organ stosuje odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego;

2) art. 141 § 4 powołanej ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, w związku z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytułach w zakresie sztuki, przez pominięcie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wyjaśnienia, w jakim zakresie postanowienia rozdziału II statutu Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułu wyłączają stosowanie powołanych wyżej przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w postępowaniu o nadanie stopnia naukowego doktora habilitowanego.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono, że błędny jest pogląd wyrażony przez Sąd w zaskarżonym wyroku, że w dokonywanej kontroli skargi B. C. na decyzję ostateczną nie ma zastosowania kontrola zgodności uzasadnienia decyzji ostatecznej z wymogami określonymi przez art. 107 § 3 k.p.a., bowiem Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów pełni funkcję centralnego organu administracji rządowej. Tym samym postępowanie w sprawach o nadanie tytułu lub stopnia naukowego jest dwuinstancyjnym postępowaniem administracyjnym, a organ ten ma obowiązek – przy ponownym rozpatrzeniu wniosku – ustosunkowanie się do podniesionych zarzutów i ich zawarcie w uzasadnieniu faktycznym decyzji ostatecznej, tj. na zasadach określonych w art. 107 § 3 k.p.a.

Skarżący wskazał, że postanowienia rozdziału II statutu w żadnym stopniu nie określają ani zasad, ani trybu zbierania materiału dowodowego i jego oceny, w związku z czym, zgodnie z treścią 29 ust. 1 powołanej ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytułach w zakresie sztuki, zastosowanie w tym zakresie mają odpowiednie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

W ocenie autora skargi kasacyjnej Sąd w ogóle nie odniósł się do faktu, że rozdział II statutu Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów nie zawiera zapisów o zasadach i trybie zbierania dowodów oraz ich oceny i z tego względu stosowne rozważania Sądu o niemożności subsydiamego stosowania w tym względzie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, nie mają podstawy prawnej.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw.

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W sprawie nie występują przesłanki nieważności określone w art. 183 § 2 powołanej powyżej ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zatem Naczelny Sąd Administracyjny związany był granicami skargi kasacyjnej.

Naczelny Sąd Administracyjny pragnie przypomnieć, że postępowanie w sprawach o nadanie tytułu naukowego oraz stopni naukowych cechuje odrębność związana ze specyfiką tych spraw. Wynika stąd ograniczony zakres kontroli sądu administracyjnego, który nie jest uprawniony do merytorycznej kontroli recenzji stanowiących podstawę decyzji Centralnej Komisji. Nie dokonuje także merytorycznej oceny dorobku naukowego osoby ubiegającej się o uzyskanie stopnia naukowego doktora habilitowanego oraz tego, czy rozprawa habilitacyjna kandydata stanowiła znaczny wkład w rozwój określonej dyscypliny naukowej. Sąd nie jest również uprawniony do rozwiązywania merytorycznych sporów powstałych w świecie nauki. Kontrola sądu administracyjnego ogranicza się zatem jedynie do stwierdzenia, czy w postępowaniu przed Centralną Komisją jej organy nie naruszyły norm postępowania wynikających z przepisów ustawy i statutu Centralnej Komisji, a także przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego.

Wskazać należy, że zgodnie z dyspozycją art. 29 ust. 1 powołanej ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym, w postępowaniach dotyczących nadania stopnia doktora i doktora habilitowanego albo tytułu profesora oraz ograniczenia, zawieszenia i pozbawienia uprawnienia do nadawania tych stopni, w zakresie nieuregulowanym w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Do zaskarżania decyzji wydanych w tych postępowaniach stosuje się przepisy o zaskarżaniu decyzji administracyjnych do sądu administracyjnego.

"Odpowiedniość" stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego oznacza stosowanie jednych przepisów wprost, bez żadnych modyfikacji lub zmian, a niektórych z nich z dostosowaniem do charakteru rozpatrywanej sprawy.

Inaczej mówiąc, postępowanie w sprawach stopni i tytułu naukowego jest postępowaniem administracyjnym prowadzonym na podstawie odpowiednio stosowanych przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, z odrębnościami wynikającymi z przepisów procesowych, zamieszczonych w powołanej ustawie z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki.

W związku z tym, do tego postępowania będą miały "odpowiednie" zastosowanie przepisy art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a., zgodnie z którymi organ administracji publicznej, a takim jest Centralna Komisja, ma obowiązek w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy, a podjęte rozstrzygnięcie należycie uzasadnić poprzez wskazanie podstawy faktycznej i prawnej.

Ze zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego wynika, że postępowanie przed Centralną Komisją w sprawie zatwierdzenia uchwały Rady Naukowej Kolegium Gospodarki Światowej Szkoły [...] w W. z dnia [...] o nadaniu dr B. A. C. stopnia doktora habilitowanego nauk ekonomicznych w dyscyplinie ekonomia, przebiegało zgodnie z obowiązującymi w tym postępowaniu regułami. Podstawą decyzji odmawiających zatwierdzenia uchwały były negatywne opinie recenzentów, którzy, w ocenie sądu, zostali prawidłowo powołani przez Centralną Komisję. Brak więc jest podstaw do uznania za zasadne zarzutów skarżącego, że zaskarżone decyzje wydane zostały z naruszeniem art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a.

W niniejszej sprawie stwierdzić należy, iż decyzja Centralnej Komisji dotycząca odmowy przedstawienia do tytułu naukowego doktora habilitowanego nauk ekonomicznych, zawiera niezbędne elementy, o których mowa w art. 107 § 3 k.p.a., przy czym ocena uzasadnienia decyzji musi uwzględniać odpowiednie stosowanie tego przepisu z uwagi na fakt, iż podejmowana jest ona w wyniku tajnego głosowania.

W związku z tym za nietrafny uznać należy zarzut naruszenia art. 29 ust. 1 powołanej ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym, gdyż nie można ściśle stosować wymagań określonych w ust. 107 § 3 k.p.a. do decyzji administracyjnej podejmowanej przez organ kolegialny w głosowaniu tajnym, którego członkowie wzajemnie nie wiedzą jak głosowali pozostali.

Stwierdzić zatem należy, iż w niniejszej sprawie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie nie miał podstaw do kwestionowania prawidłowości zaskarżonej decyzji w kontekście odpowiedniego stosowania przez Centralną Komisję do spraw Stopni i Tytułów przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, w tym art. 107 § 3 k.p.a.

Odnośnie natomiast oceny zasadności wskazanych w skardze kasacyjnej zarzutów procesowych, przypomnieć należy, że nie każde naruszenie przepisów postępowania sądowego może stanowić podstawę kasacyjną, lecz tylko takie, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Zatem stawiając taki zarzut, należy wskazać, że gdyby nie doszło do naruszenia przepisów, to wyrok tego Sądu byłby odmienny, czego skarżący nie wykazał w skardze kasacyjnej.

Odnośnie zarzutu naruszenia art. 141 § 4 powołanej ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, uznać należy, że zarzut ten jest nieusprawiedliwiony, bowiem obszerne motywy zaskarżonego wyroku odpowiadają wymogom określonym w tym przepisie, w związku z czym nie można podzielić poglądu skarżącego, że przepis ten został naruszony przez Sąd pierwszej instancji.

Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 powołanej ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł, jak w sentencji.

Zawarty w skardze kasacyjnej wniosek o zasądzenie kosztów postępowania nie mógł zostać uwzględniony, ponieważ art. 203 i 204 powołanej ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, nie przewidują takiej możliwości.