Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Jerzy Stelmasiak po rozpoznaniu w dniu 30 października 2007 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Z. R. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 11 maja 2007 r., sygn. akt II SA/Wr 403/06 w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 1 marca 2007 r. w sprawie ze skargi Z. R. i A. R. na uchwałę Rady Miejskiej w Ś. z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego postanawia oddalić zażalenie.

Postanowieniem z dnia 11 maja 2007 r., wydanym w sprawie o sygn. akt II SA/Wr 403/06, Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu odmówił Z. R. przywrócenia terminu do wniesienia zażalenia od postanowienia z dnia 1 marca 2007 r. przyznającego skarżącemu prawo pomocy w zakresie częściowym.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd wskazał, iż Z. R. nie spełnił wszystkich przesłanek przywrócenia terminu do dokonania czynności procesowej, gdyż nie uprawdopodobnił, że nie ponosi winy w uchybieniu terminu do wniesienia zażalenia. Sąd stanął na stanowisku, iż nie miał obowiązku przesyłać odpisu postanowienia z dnia 1 marca 2007 r. wyznaczonemu z urzędu pełnomocnikowi Z. R., gdyż udzielone mu przez skarżącego pełnomocnictwo zostało doręczone Sądowi w dniu 11 kwietnia 2007 r., a zatem już po doręczeniu skarżącemu odpisu kwestionowanego postanowienia, które nastąpiło w dniu 30 marca 2007 r.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł Z. R., żądając uchylenia postanowienia i przywrócenia terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie z dnia 1 marca 2007 r. Podniósł, iż nie mógł złożyć zażalenia w przepisanym terminie z powodu nasilających się dolegliwości chorobowych. Wskazał na niekonsekwencję w stanowiskach referendarza sądowego, który uznał, iż skarżący udokumentował wystarczająco swoje schorzenie oraz Sądu pierwszej instancji, według którego skarżący nie przedstawił żadnych wyników potwierdzających zaostrzenie dolegliwości. Ponadto podniósł, iż przesłał pełnomocnictwo ustanowionemu z urzędu pełnomocnikowi w dniu 28 listopada 2006 r.

W dniu 25 maja 2007 r. pełnomocnik skarżącego – adwokat A. J. wniosła do Naczelnego Sądu Administrowanego pismo zatytułowane zażalenie, które potraktowane zostało jako pismo uzupełniające zażalenie skarżącego z dnia 23 maja 2007 r. Zaskarżając postanowienie w całości i wnosząc o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, pełnomocnik zarzuciła naruszenie przez Sąd pierwszej instancji art. 87 § 2 p.p.s.a. poprzez uznanie, iż nie została uprawdopodobniona przesłanka braku winy w uchybieniu terminu. Wskazała, iż wprawdzie ustanowienie adwokata stanowi uprawnienie strony do udzielenia pełnomocnictwa wyznaczonemu adwokatowi, ale nie oznacza to, iż w takim wypadku udzielenie pełnomocnictwa ma być potwierdzane dokumentem pełnomocnictwa złożonym do akt sprawy. Zdaniem pełnomocnika, skoro strona występuje o ustanowienie adwokata i z góry wiadomo, że w razie uwzględnienia wniosku będzie to adwokat wyznaczony przez okręgową radę adwokacką, to należy założyć, że strona udziela pełnomocnictwa wyznaczonemu adwokatowi. Zatem, jeżeli okręgowa rada adwokacka kieruje do Sądu pismo, w którym wskazuje wyznaczonego adwokata i zawiadamia o tym stronę, to można przyjąć, że wyznaczony adwokat działa w ramach pełnomocnictwa udzielonego przez stronę, dla której został wyznaczony.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Z treści art. 87 § 1,2 i 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej zwana p.p.s.a.) wynika, iż pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu. W piśmie tym należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu. Równocześnie z wnioskiem strona powinna dokonać czynności, której nie dokonała w terminie.

W niniejszej sprawie Sąd pierwszej instancji słusznie przyjął, iż skarżący Z. R. nie uprawdopodobnił braku winy w uchybieniu terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie tegoż Sądu z dnia 1 marca 2007 r. Przemawiają za tym następujące względy:

Po pierwsze, samo zawiadomienie Sądu przez Okręgową Radę Adwokacką o wyznaczeniu pełnomocnika ustanowionego przez Sąd z urzędu w ramach przyznania prawa pomocy nie przesądza automatycznie o uznaniu przez Sąd wyznaczonej osoby za pełnomocnika strony z wszelkimi tego konsekwencjami procesowymi. Wyznaczony pełnomocnik ma obowiązek przedstawić Sądowi pełnomocnictwo udzielone mu przez stronę, dołączając je do wnoszonego pisma procesowego (art. 37 § 1 p.p.s.a.).

Takie uregulowanie podyktowane jest potrzebą zagwarantowania jak najpełniejszej ochrony interesów prawnych strony w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Analiza instytucji prawa pomocy udzielanego w formie ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika prowadzi bowiem do wniosku, iż w jej ramach ustawodawca zagwarantował stronie, istotne z punktu widzenia jej interesów, w pełni suwerenne uprawnienie do kreowania konkretnego stosunku zastępstwa procesowego. W jego ramach treść oświadczenia woli strony obejmuje, po pierwsze, zarówno prawo do wyrażenia personalnych preferencji co do osoby wyznaczonego pełnomocnika, jak i po drugie, determinowane przepisem art. 36 w związku z art. 40 p.p.s.a. określenie zakresu przedmiotowego pełnomocnictwa.

Niezasadne jest zatem stanowisko pełnomocnika skarżącego, zakładającego z góry, że wyznaczenie adwokata przez okręgową radę adwokacką jest dla strony wiążące zarówno co do osoby wyznaczonego adwokata, jak też do zakresu udzielonego pełnomocnictwa. Wbrew stanowisku pełnomocnika, jedynie z dokumentu pełnomocnictwa jednoznacznie wynika zarówno okoliczność umocowania pełnomocnika do reprezentowania strony, jak również zakres tego pełnomocnictwa. Skoro zatem dokument udzielonego przez skarżącego pełnomocnictwa dla ustanowionego z urzędu pełnomocnika – adwokat A. J. został nadesłany do Sądu w dniu 11 kwietnia 2007 r., a zatem już po wydaniu postanowienia z dnia 1 marca 2007 r. i doręczeniu go skarżącemu (30 marca 2007 r.), doręczenie skarżącemu przez Sąd pierwszej instancji odpisu postanowienia z pominięciem wyznaczonego pełnomocnika nie naruszało prawa, gdyż ten – jako nie umocowany do działania w sprawie – nie miał prawa podejmowania żadnych czynności procesowych w imieniu skarżącego.

Po drugie, nie ma żadnej rozbieżności w stanowisku Referendarza Sądowego i stanowisku Sądu pierwszej instancji odnośnie udokumentowania stanu zdrowia skarżącego. Dokumentacja przebiegu choroby, jaką przedstawił skarżący, stanowiła wprawdzie, obok innych czynników, wystarczającą podstawę do przyznania mu prawa pomocy w zakresie częściowym, jednakże, skoro skarżący we wniosku o przywrócenie terminu jako jeden z powodów jego uchybienia podał nieobecność w W. z powodu zaostrzenia się objawów choroby, które uniemożliwiło nadanie pisma w odpowiednim terminie, powinien był tę okoliczność uprawdopodobnić. Wprawdzie dokumenty dołączone przez skarżącego niewątpliwie świadczą o tym, iż jest on osobą poważnie chorą, jednakże okoliczność ta nie jest wystarczająca do uprawdopodobnienia, iż nie miał on możliwości wniesienia zażalenia na kwestionowane postanowienie w terminie. Z akt sprawy wynika, iż skarżący był hospitalizowany w okresach: od [...] lutego 2007 r. do [...] marca 2007 r. (k. 226) oraz od [...] czerwca 2007 r. do [...] czerwca 2007 r. (k. 302). Zatem w terminie otwartym do wniesienia zażalenia z dnia 1 marca 2007 r., doręczonego mu w dniu 30 marca 2007 r., skarżący nie przebywał w szpitalu, osobiście odebrał przesyłkę zawierającą odpis kwestionowanego postanowienia z pouczeniem o prawie do wniesienia zażalenia, a z żadnego z przedstawionych przez niego dokumentów zawartych w aktach sprawy nie wynika, by w tym okresie przebywał poza Wrocławiem z powodu zaostrzenia się objawów jego choroby. Zatem skarżący również w tym zakresie nie uprawdopodobnił braku winy w uchybieniu terminu do wniesienia zażalenia.

Po trzecie w aktach sprawy nie ma dowodu zawiadomienia skarżącego o wyznaczeniu adwokata przez Okręgową Radę Adwokacką w W.. W szczególności dowodem na tę okoliczność nie jest pismo ORA z dnia 21 listopada 2006 r. wyznaczające adwokat A. J. pełnomocnikiem skarżącego, bowiem zawiera ono jedynie adnotację, że pismo ma być przesłane do wiadomości skarżącego. Z pisma tego wynika jedynie zamiar powiadomienia strony o wyznaczeniu pełnomocnika, nie zaś okoliczność, iż strona została o tym powiadomiona. Nie są również wystarczającym dowodami w tym zakresie pisma skarżącego z dnia 7 lutego 2007 oraz z dnia 15 lutego 2007 r., które wprawdzie zawierają wskazanie, że otrzyma je m. in. pełnomocnik A. J., jednakże imię, nazwisko i adres pełnomocnika w obu pismach zostały wyraźnie przekreślone. Nie ma zatem zastosowania w okolicznościach niniejszej sprawy teza orzeczenia NSA z dnia 23 czerwca 2005 r. (sygn. akt II OZ 519/05, ONSAiWSA 2005/6/115), w myśl której, w razie wyznaczenia adwokata przez okręgową radę adwokacką w ramach prawa pomocy oraz udokumentowania w aktach sprawy, który adwokat został wyznaczony i zawiadomienia o tym strony, okoliczność ustanowienia pełnomocnika jest wystarczająco udokumentowana bez potrzeby dołączenia do akt sprawy dokumentu pełnomocnictwa z podpisem strony.

Wobec powyższego nie ulega wątpliwości, iż skarżący Z. R. nie uprawdopodobnił braku winy w uchybieniu terminowi wniesienia zażalenia na postanowienie Sądu pierwszej instancji z dnia 1 marca 2007 r.

Z tych powodów Naczelny Sąd Administracyjny na mocy art. 184 w zw. z art. 197 § 2 p.p.s.a. orzekł, jak w postanowieniu.