Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Teresa Rutkowska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Małgorzata Łuczyńska Asesor WSA Ewa Alberciak Protokolant asystent sędziego Anna Dębowska po rozpoznaniu w dniu 13 sierpnia 2008 r. na rozprawie sprawy ze skargi A. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Ł. z dnia [...], nr [...] w przedmiocie określenia kwoty wynikającej z długu celnego postanawia: zawiesić postępowanie sądowoadministracyjne.

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] Dyrektor Izby Celnej w Ł. – działając na podstawie art. 207, art. 233 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tj. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm. – dalej Ordynacja podatkowa); art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. – Prawo celne (Dz. U. Nr 68, poz. 622 ze zm. – dalej ustawa – Prawo celne) – utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Celnego I w Ł. z dnia [...] (znak [...]), którą to decyzją Naczelnik Urzędu Celnego I w Ł. określił wobec "A." Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. (dalej Spółka) kwotę należności wynikających z długu celnego w wysokości 98.940,00 zł z tytułu usunięcia spod dozoru celnego towarów objętych procedurą tranzytu według MRN nr [...] z dnia [...] oraz powiadomił o zaksięgowaniu powyższej kwoty długu celnego. Spółka została powiadomiona, iż odsetki od określonej kwoty liczone są od dnia powstania długu celnego, to jest od dnia przyjęcia zgłoszenia.

W uzasadnieniu organ celny podniósł, iż w dniu 20 marca 2006 r. dokonano zgłoszenia celnego do procedury tranzytu towaru w postaci mięsa mrożonego drobiowego bez kości stanowiącego własność niemieckiej firmy "B.". Głównym zobowiązanym, zgodnie z zapisem w polu nr 50 zgłoszenia była Spółka. "A.". Natomiast jak wynika z pola nr 53 dokumentu jako urząd celny przeznaczenia wskazano Sadamate TP Paldiski TK (EE).

Z uwagi na fakt, iż urząd celny przeznaczenia nie potwierdził otrzymania przedmiotowego towaru, Spółka "A." wezwana została do przedstawienia alternatywnego dowodu zakończenia procedur tranzytu. W ocenie głównego zobowiązanego, dowodem tym była przedstawiona Karta A zgłoszenia nr [...] z dnia 20 marca 2006 r., na którym naniesiony został stempel administracji celnej Estonii. Na tej podstawie organ celny dokonał zamknięcia operacji tranzytu, uruchamiając jednocześnie procedurę weryfikacyjną przedstawionego dokumentu. W wyniku przekazanego przez Urząd Celny l w Ł. wniosku o weryfikację organ celny uzyskał odpowiedź, iż przedmiotowy towar nie dotarł do Estonii oraz nie przedstawiono estońskim władzom celnym żadnych dokumentów celnych na podstawie, których dopuszczalnym byłoby zakończenie procedury tranzytu. Ponadto z pisma Estońskiej Rady Podatków i Ceł z dnia 13 grudnia 2006 r., wynikało, iż zachodzi podejrzenie sfałszowania estońskich pieczęci celnych znajdujących się na przedstawionych dowodach alternatywnych.

W związku z powyższym Naczelnik Urzędu Celnego l w Ł. określił wobec "A." Sp. z o.o. kwotę należności wynikających z długu celnego.

W odwołaniu Spółka "A." zarzuciła zaskarżonej decyzji naruszenie ogólnej zasady prawa wspólnotowego, tj. zasady proporcjonalności, poprzez zobowiązanie strony do uiszczenia odsetek liczonych od dnia powstania długu celnego; naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szczególności art. 213 w zw. z art. 203 ust. 3 Rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. L 302 z dnia 19.10.1992 r. ze zm. – dalej WKC) poprzez odstąpienie od wszczęcia postępowania celnego wobec ustalonych dłużników solidarnych.

Utrzymując w mocy decyzję organu I instancji Dyrektor Izby Celnej w Ł. wskazał, iż zgodnie z treścią art. 91 ust. 1 lit.a WKC procedura tranzytu zewnętrznego pozwala na przemieszczanie z jednego do drugiego punktu znajdującego się na obszarze celnym Wspólnoty m.in. towarów niewspólnotowych. Stosownie do treści art. 96 WKC osobą uprawnioną do korzystania z procedury wspólnotowego tranzytu zewnętrznego jest główny zobowiązany. Podmiot ten odpowiada za przedstawienie w wyznaczonym terminie towarów w urzędzie celnym przeznaczenia. Odpowiada również za zapłatę należności celnych i innych opłat, które mogą powstać w przypadku zaistnienia nieprawidłowości w trakcie realizacji procedury tranzytu. Natomiast kwestie związane z zakończeniem realizacji procedury tranzytu reguluje art. 92 WKC.

Odnosząc się do zarzutów Spółki dotyczących nie rozszerzenia kręgu dłużników o inne osoby wymienione w art. 203 ust. 3 WKC w zw. z art. 213 WKC organ odwoławczy podniósł, iż odpowiedzialność głównego zobowiązanego jest niezależna od odpowiedzialności przewoźnika. Postępowanie w stosunku do głównego zobowiązanego może być prowadzone samodzielnie. W ocenie Dyrektora Izby Celnej dla pełnego zabezpieczenia interesów Skarbu Państwa, powinno następować szybkie i skuteczne odzyskiwanie kwot wynikających z długu celnego. Skutkować to powinno niezwłocznym wszczynaniem postępowań w stosunku do już ustalonych dłużników, w tym przypadku do głównego zobowiązanego. Ponadto organ odwoławczy wskazał, iż uprawnienie wierzyciela do wyboru dłużnika nie podlega żadnym ograniczeniom. Źródłem odpowiedzialności solidarnej jest bowiem ustawa albo czynność prawna, a nie decyzja administracyjna. Na gruncie prawa celnego o odpowiedzialności solidarnej stanowi przepis art. 213 WKC. Powołany przepis wprowadzając zasadę odpowiedzialności solidarnej odnosi ją do sfery prawa materialnego, co oznacza, iż wierzyciel może żądać zaspokojenia od wszystkich wierzycieli jednocześnie lub każdego z nich oddzielnie, a spełnienie świadczenia przez któregokolwiek z nich zwalnia pozostałych z długu. Ponadto organ odwoławczy wskazał, iż przepisy WKC oraz przepisy Ordynacji podatkowej nie wprowadzają expressis verbis zasady współuczestnictwa koniecznego w toczącym się postępowaniu podatkowym. Również żaden przepis prawa celnego, jak i ordynacji podatkowej nie nakłada na organ celny obowiązku wszczęcia i prowadzenia jednego postępowania celnego wobec kilku podmiotów, które mogą być potencjalnymi dłużnikami w sprawie.

Natomiast w odniesieniu do zarzutu naruszenia zasady proporcjonalności organ odwoławczy wskazał, iż odsetki o których mowa w przepisie art. 64 ust. 4 ustawy – Prawo celne nie są tożsame z odsetkami, o których mowa w art. 51 § 3 Ordynacji podatkowej. Jest to bowiem odrębny rodzaj odsetek pobieranych według zasad i w wysokości określonej w odrębnych przepisach. Są to odsetki związane z długiem celnym.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi Spółka "A." powtórzyła zarzuty podniesione w odwołaniu od decyzji organu l instancji. Ponadto podniosła naruszenie art. 120, art. 122 oraz art. 187 § 1 Ordynacji podatkowej poprzez niewyjaśnienie kwestii autentyczności pieczęci estońskiej administracji celnej oraz tożsamości osób dokonujących przewozu towaru.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Celnej w Ł. wniósł o jej oddalenie argumentując jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Na rozprawie przed sądem pełnomocnik Dyrektora Izby Celnej w Ł. wnosiła o oddalenie skargi. Wyjaśniła przy tym, że organ celny rozważa możliwość wniesienia skargi kasacyjnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 8 lipca 2008 r. wydanego w sprawie o podobnym stanie faktycznym ze skargi "A." Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we Wrocławiu (sygn. akt III SA/Łd 136/08).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 125 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), Sąd może zawiesić postępowanie z urzędu, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania administracyjnego, sądowoadministracyjnego, sądowego lub przed Trybunałem Konstytucyjnym.

Rozpoznając niniejszą sprawę sąd stwierdził, iż przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Łodzi toczyło się postępowanie w sprawie o podobnym stanie faktycznym w przedmiocie określenia kwoty wynikającej z długu celnego (sygn. akt III SA/Łd 136/08). Zasadniczym problemem, zarówno w obecnie rozpoznawanej sprawie, jak i w sprawie co do której zapadł już wyrok (sygn. akt III SA/Łd 136/08) jest ustalenie, kręgu stron postępowania celnego, w szczególności podmiotów odpowiedzialnych za powstały dług celny, w sytuacji, gdy dochodzi do usunięcia towaru spod dozoru celnego w trakcie procedury tranzytu. W tym zakresie, co wynika z akt spraw i przedstawionych na rozprawie stanowisk stron postępowania, istnieje między skarżącym a organem administracji zasadniczy spór.

W wyroku z dnia 8 lipca 2008 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi zajął stanowisko wskazujące na błędne ograniczenie przez organ celny prowadzonego postępowania celnego do tylko jednego z dłużników. Wskazać należy, że omawiana kwestia budzi także wątpliwości w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w swoich wyrokach prezentuje rozbieżne stanowiska w tym zakresie (patrz wyroki z dnia 9 października 2007 r., sygn. akt I GSK 2525/06 i z dnia 6 listopada 2007 r., sygn. akt I GSK 2495/06).

Jak przy tym wynika z protokołu rozprawy, Dyrektor Izby Celnej w Ł. rozważa wniesienie skargi kasacyjnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi w sprawie o sygn. akt III SA/Łd 136/08, w którym sąd ten zajął prezentowane powyżej stanowisko. W ocenie składu rozpoznającego niniejszą sprawę, ewentualne wniesienie skargi kasacyjnej, jej rozpoznanie i stanowisko zajęte przez Naczelny Sąd Administracyjny będzie miało zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Mając powyższe na uwadze, w szczególności, iż w rozpoznawanej sprawie występują podobne okoliczności sporne, co w sprawie o sygn. akt III SA/Łd 136/08, a w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazana kwestia budzi wątpliwości, mając także na uwadze konieczność zapewnienia jednolitej linii orzeczniczej, celowym jest, aby rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie wydane zostało po zakończeniu postępowania w wyżej wskazanej sprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym.

Uznając zatem, iż spełnione zostały przesłanki określone w art. 125 § 1 pkt 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, sąd orzekł jak w postanowieniu.

R.A.