Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 13 marca 2008 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Janusz Nowacki Sędziowie: Sędzia WSA Małgorzata Łuczyńska Asesor WSA Ewa Alberciak (spr.) Protokolant asystent sędziego Joanna Wegner po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 marca 2008 roku sprawy ze skargi P. S. na decyzję Szefa Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy przeniesienia do rezerwy oddala skargę.

III SA/Łd 2/08

Uzasadnienie

Decyzją z dnia[...]. nr [...], wydaną na podstawie art. 46 ust. 2 pkt 2 lit. e i art. 46 ust. 3 pkt 4 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (tj. Dz. U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416 ze zm.) oraz art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2000r. Nr 98, poz. 107 ze zm.), Wojskowy Komendant Uzupełnień w S. odmówił przeniesienia do rezerwy P. S.

W uzasadnieniu organ I instancji wyjaśnił, że w dniu 14 września 2007r. P. S. zwrócił się do Wojskowego Komendanta Uzupełnień w S. o przeniesienie go do rezerwy z dniem 7.07.2007r., jako poborowego niepowołanego do odbycia zasadniczej służby wojskowej z powodu złożenia wniosku o przeznaczenie do służby zastępczej, któremu ta służba nie została przyznana.

Organ I instancji wskazał, że po odrzuceniu przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w dniu 6.01.2006r. skargi P. S. na orzeczenie Komisji ds. Służby Zastępczej z dnia [...] nr [...] o odmowie przeznaczenia do służby zastępczej, jako poborowy podlegał on osiemnastomiesięcznej dyspozycji. Oznacza to, iż w ciągu tego okresu Komendant miał prawo wezwać P. S. do osobistego stawienia się w sprawie powszechnego obowiązku obrony.

Wojskowy Komendant Uzupełnień w S. wyjaśnił, że zgodnie z art. 46 ust. 2 pkt 2 lit. e ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, przepis, na który powołuje się P. S. nie ma zastosowania w przypadku poborowych, którzy z przyczyn niezależnych od organów wojskowych nie mogli być powołani do odbycia zasadniczej służby wojskowej w terminie osiemnastu miesięcy ze względu na niestawienie się na wezwanie organów wojskowych w sprawach dotyczących powszechnego obowiązku obrony. Z powodu niestawiennictwa się P. S. na wezwania Wojskowego Komendanta Uzupełnień w S. (tj. na wezwanie w dniu 2.02.2006r., 12.04.2006r., 18.07.2006r.) osiemnastomiesięczna dyspozycja uległa przerwaniu (założono kartę poszukiwań i skierowano sprawę do Prokuratury Rejonowej w S.). Zgodnie z art. 46 ust. 3 pkt 4 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej poborowych niepowołanych do odbycia zasadniczej służby wojskowej z powodu niestawienia się na wezwanie organów wojskowych w sprawach dotyczących powszechnego obowiązku obrony przenosi się do rezerwy w ostatnim dniu upływu osiemnastu miesięcy następujących po dniu spełnienia obowiązku stawienia się na wezwanie organów wojskowych w sprawach dotyczących powszechnego obowiązku obrony. W związku z powyższym, skoro poborowy w dalszym ciągu podlega osiemnastomiesięcznej dyspozycji, brak jest podstaw do przeniesienia go do rezerwy.

Od powyższej decyzji odwołał się P. S. Podał, że nie stawił się na wezwania WKU z przyczyn od niego niezależnych, ze względu na biedę, w której się znajdował, brakowało mu pieniędzy na dojazd do S. Gdyby WKU przesłało razem z wezwaniem pieniądze, to jego stawiennictwo w terminach wyznaczonych stałoby się możliwe. Zdaniem odwołującego w jego przypadku ma zastosowanie art. 46 ustawy i zgodnie z nim powinien zostać przeniesiony do rezerwy. Odwołujący podniósł, że stan jego narządu wzroku stale ulega pogorszeniu, przy tak dużych problemach ze wzrokiem nie będzie w stanie normalnie funkcjonować w realiach służby wojskowej.

Decyzją z dnia [...] nr [...], wydaną na podstawie art. 24 ust. 2 i art. 46 ust 2, art. 60 ust. 2a i art. 83 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP oraz art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego, Szef Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Ł. utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy.

W uzasadnieniu powyższej decyzji wyjaśniono, że powszechny obowiązek obrony RP wynika z art. 4 ustawy z dnia 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej. W ramach tego obowiązku obywatele są obowiązani do pełnienia służby wojskowej, służby w obronie cywilnej, odbywania przysposobienia obronnego lub mogą na ich wniosek być kierowani do odbywania służby zastępczej. Poborowy P. S. w dniu 9.05.2005r. złożył wniosek o przeznaczenie do służby zastępczej. Orzeczeniem nr [...] Wojewódzka Komisja ds. Służby Zastępczej odmówiła przeznaczenia do tej służby. Od tej decyzji poborowy odwołał się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który postanowieniem z dnia 6.01.2006r. odrzucił wniesioną skargę. Od tego czasu Wojskowy Komendant Uzupełnień w S. miał prawo egzekwowania uregulowania powszechnego obowiązku obrony w ciągu osiemnastu miesięcy. Pomimo wezwań poborowego P. S. przez Wojskowego Komendanta Uzupełnień w sprawach powszechnego obowiązku obrony kolejno na dni 2.02.2006r., 12.04. 2006r, 18.07. 2006r, poborowy nie stawił się do WKU, co spowodowało zawiadomienie Prokuratury Rejonowej w S. o popełnieniu przez poborowego przestępstwa z art. 224 ustawy z dnia 21.11.1967r o powszechnym obowiązku obrony RP. Poborowy do WKU zgłosił się dopiero w dniu 9.05.2007r i od tego czasu podlega dyspozycji.

Organ II instancji wskazał, że zgodnie z art. 52 ust. 3 cytowanej wyżej ustawy, osobom wezwanym przez właściwy organ do osobistego stawienia się w sprawach dotyczących powszechnego obowiązku obrony przysługuje, na ich żądanie, zwrot kosztów przejazdu do miejsca stawienia się i z powrotem do miejsca stałego (zamieszkania) lub pobytu czasowego trwającego ponad dwa miesiące. Dlatego nie można przyjąć za usprawiedliwienie niestawiennictwa poborowego do WKU z powodu " biedy" w jakiej się znajduje.

Szef Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Ł. stwierdził, że w związku z tym, że poborowy P. S. w dalszym ciągu podlega osiemnastomiesięcznej dyspozycji, brak jest podstaw do przeniesienia go do rezerwy.

W skardze skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi skarżący podniósł, podobnie jak w odwołaniu, że nie stawiał się na wezwania WKU ze względu na biedę, w której się znajdował i znajduje, ale za każdym razem po otrzymaniu wezwania informował WKU o przyczynie nieobecności. Podał, że od dnia 6 stycznia 2006 r., tj. po odrzuceniu jego skargi przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na orzeczenie Komisji do Spraw Służby Zastępczej, wojsko miało 18 miesięcy, aby poborowego powołać do służby. Zdaniem skarżącego, w jego przypadku z dniem 7 lipca 2007 r. powinien zostać przeniesiony do rezerwy.

W odpowiedzi na skargę Szef Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Ł. wnosił o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna.

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę administracji publicznej. W myśl zaś § 2 art. 1 cyt. ustawy kontrola, o której mowa w § 1 sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Zgodnie z treścią art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. ) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie.

W myśl zaś art. 145 § 1 wymienionej ustawy sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie :

1/ uchyla decyzję lub postanowienie w całości albo w części, jeżeli stwierdzi:

a/ naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy,

b/ naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego,

c/ inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy,

2/ stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 kodeksu postępowania administracyjnego lub w innych przepisach,

3/ stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa, jeżeli zachodzą przyczyny określone w kodeksie postępowania administracyjnego lub w innych przepisach.

Z wymienionych przepisów wynika, że sąd bada legalność zaskarżonej decyzji, czy jest ona zgodna z prawem materialnym, określającym prawa i obowiązki stron oraz z prawem procesowym, regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej.

Badając legalność zaskarżonej decyzji Sąd nie stwierdził naruszenia przez organ administracji przepisów prawa materialnego bądź procesowego w stopniu uzasadniającym jej uchylenie.

Podstawę prawną rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie stanowiły przepisy ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416 ze zm.). Zgodnie z art. 46 ust. 1 tej ustawy poborowych niepowołanych do odbycia zasadniczej służby wojskowej w ciągu osiemnastu miesięcy od dnia stawienia się do poboru albo od dnia zgłoszenia się do wojskowego komendanta uzupełnień w celu uregulowania stosunku do powszechnego obowiązku obrony w przypadku, o którym mowa w art. 34, przenosi się do rezerwy w ostatnim dniu tego okresu, z zastrzeżeniem art. 93 ust. 2a i art. 93e.

Przepis ust. 1 nie ma zastosowania do poborowych, którzy nie mogli być powołani do odbycia zasadniczej służby wojskowej w okresie, o którym mowa w ust. 1, z powodu odroczenia tej służby albo złożenia wniosku o przeznaczenie do odbycia służby zastępczej (art. 46 ust. 2 pkt 1 ustawy).

Jak wynika z akt sprawy, skarżący wystąpił z wnioskiem o przeznaczenie do odbycia służby zastępczej. Orzeczeniem Wojewódzkiej Komisji do Spraw Służby Zastępczej z dnia [...] odmówiono przeznaczenia P. S. do służby zastępczej. Komisja do Spraw Służby Zastępczej w W. orzeczeniem z dnia [...] również odmówiła przeznaczenia skarżącego do służby zastępczej. Na to orzeczenie skarżący wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. WSA w Warszawie postanowieniem z dnia 6 stycznia 2006 r. sygn. akt II SA/Wa 1864/05 odrzucił skargę.

A zatem, zgodnie z powołanym wyżej art. 46 ust. 2 pkt 1, przepis art. 46 ust. 1 nie miał zastosowania do P. S. Wobec zaś odmowy przeznaczenia skarżącego do służby zastępczej, podlegał on odbyciu zasadniczej służby wojskowej. Wojskowy Komendant Uzupełnień w S. wzywał więc skarżącego w sprawie powszechnego obowiązku obrony w dniu 2 lutego 2006 r., 12 kwietnia 2006 r. oraz 18 lipca 2006 r. Z uwagi na to, że poborowy na powyższe wezwania nie stawiał się, organ wojskowy założył kartę poszukiwań i 26 września 2006 r. zawiadomił Prokuraturę Rejonową w S. o popełnieniu przez skarżącego przestępstwa. Skarżący stawił się na wezwanie dopiero w dniu 9 maja 2007 r.

Zauważyć należy, iż zgodnie z art. 46 ust. 3 pkt 4 ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej poborowych niepowołanych do odbycia zasadniczej służby wojskowej z powodu niestawienia się na wezwanie organów wojskowych w sprawach dotyczących powszechnego obowiązku obrony przenosi się do rezerwy w ostatnim dniu upływu osiemnastu miesięcy następujących po dniu spełnienia obowiązku stawienia się na wezwanie organów wojskowych w sprawach dotyczących powszechnego obowiązku obrony.

W niniejszej sprawie, skoro skarżący stawił się na wezwanie organów wojskowych w dniu 9 maja 2007 r., to oznacza, że w tym dniu spełnił obowiązek stawienia się na wezwanie organu wojskowego i od tej daty biegnie osiemnastomięsieczny termin do powołania poborowego do odbycia zasadniczej służby wojskowej.

Skarżący nie może wywodzić dla siebie pozytywnych skutków z faktu niestawienia się na wezwania organu wojskowego i wnosić o liczenie osiemnastomiesięcznego terminu do powołania go do odbycia zasadniczej służby wojskowej od daty orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 stycznia 2006 o odrzuceniu skargi na orzeczenie o odmowie przeznaczenia go do służby zastępczej.

Zdaniem Sądu, dokonanej przez organy administracji oceny niespełnienia przesłanek do przeniesienia skarżącego do rezerwy nie podważa podniesiona przez niego okoliczność, iż przyczyną niestawienia się na wezwania organu wojskowego był brak środków finansowych na przejazd. Prawidłowo wskazał organ odwoławczy, że zgodnie z art. 52 ust. 3 ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej skarżący mógł wystąpić o zwrot kosztów przejazdu.

Z powyższych względów, Sąd na podstawie art. 151 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnym oddalił skargę.

e.k.