Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu – Barbara Koźlik po rozpoznaniu w dniu 21 lipca 2008 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia adwokata w sprawie ze skargi A. B. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej we W. Ośrodek Zamiejscowy w L. z dnia [---] [---] w przedmiocie podatku od towarów i usług za I, II, III, IV 2004 r. postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy w całości.

Skarżący wniósł o zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika uzasadniając, że jest osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku i nie uzyskuje żadnych dochodów. Jest na utrzymaniu rodziców emerytów. Pismem z dnia 12 lipca 2008 r. sprecyzował, że wnosi o ustanowienie adwokata.

Z oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku i dochodach wynika, że wnioskodawca prowadzi gospodarstwo domowe wspólnie z rodzicami, nie posiada żadnych nieruchomości, żadnych oszczędności ani przedmiotów o wartości powyżej 3.000 euro. Skarżący wskazał, że oboje rodzice są emerytami i nie mają żadnych innych dochodów. Ich emerytury wynoszą netto 1.751,46 zł i 1.134,10 zł (zgodnie z przedłożonymi odcinkami z emerytur z grudnia 2006r. i ze stycznia 2008 r.).

Do formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy skarżący załączył również kserokopię zaświadczenia z Urzędu Pracy o zarejestrowaniu skarżącego jako bezrobotnego bez prawa do zasiłku od dnia 27 kwietnia 2007 r. Ponadto załączone zostało zeznanie podatkowe, z którego wynika, że z działalności wykonywanej osobiście wnioskodawca uzyskał 2007 r. przychód w wysokości 11.146 zł i stratę w kwocie 3.117 zł. Strona przedłożyła też list e-mail od kontrahenta z dnia 15 stycznia 2008 r., dotyczący rozwiązania umowy o współpracy.

Na wezwanie Sądu skarżący przedłożył kartę wizyt bezrobotnego, z której wynika, że w Urzędzie Pracy stawił się ostatnio w dniu 5 maja 2008 r. Wskazał, że nie ponosi żadnych wydatków i opłat miesięcznych, bo jest na utrzymaniu rodziców emerytów, a jako bezrobotny nie posiada żadnych dochodów, w związku z czym nie stać go na ponoszenie wydatków. Poinformował, ze w 2007 r. poniósł stratę w wysokości 3.117 zł z tytułu wydawanych publikacji jako wydawca. Wnioskodawca dodatkowo zwrócił też uwagę na orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka odnośnie obowiązku państwa zapewnienia stronie dostępu do sądu.

Zgodnie z art. 245 § 2 i art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), w skrócie p.p.s.a., prawo pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia adwokata, czyli w zakresie całkowitym, może być przyznane osobie fizycznej, gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Podkreślić należy, że z brzmienia powyższej regulacji wynika, iż to na wnioskodawcy ciąży obowiązek wskazania okoliczności uzasadniających żądanie wniosku, z tym że okoliczności te winne być wiarygodne i w miarę możliwości poparte stosownymi dokumentami. Dodać też trzeba, że rozpoznając wniosek o przyznanie prawa pomocy, Sąd bierze pod uwagę nie tylko oświadczenia i dokumenty przedłożone w związku ze złożeniem wniosku o przyznanie prawa pomocy, ale również wszelkie informacje zawarte w aktach sprawy, w której wniosek został złożony i znane Sądowi z urzędu.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że skarżący nie wykazał w sposób wiarygodny, że nie ma środków na poniesienie kosztów procesu, gdyż informacje wynikające z akt sprawy i jego oświadczenia są sprzeczne. Wskazać przede wszystkim należy, że podstawowym argumentem strony uzasadniającym żądanie wniosku jest pozostawanie osobą bezrobotną od kwietnia 2007 r., co zresztą zostało potwierdzone kserokopią zaświadczenia z Powiatowego Urzędu Pracy i kserokopią karty wizyt bezrobotnego. Jednakże należy zwrócić uwagę, że strona do tutejszego Sądu wniosła kilka skarg na decyzje i postanowienia Dyrektora Izby Skarbowej we W. Ośrodek Zamiejscowy w L., w tym na decyzję w przedmiocie podatku od towarów i usług za miesiąc sierpień 2007 r. (sygn. akt I SA/Wr 476/08), z czego wynika, że w 2007 r., czyli w czasie objętym okresem pozostawania bezrobotnym, skarżący de facto prowadził działalność gospodarczą, co zresztą sam poświadczył, wskazując, że była to działalność wydawnicza. Powyższe okoliczności natomiast mają przede wszystkim znaczenie dla oceny wiarygodności pozostałych oświadczeń i dokumentów przedłożonych przez wnioskodawcę. Biorąc pod uwagę wiek skarżącego (ur. w 1974 r.), trudno również dać wiarę o pozostawaniu od ponad roku tylko i wyłącznie na utrzymaniu rodziców emerytów. Należy też zwrócić uwagę, że zajmowanie mieszkania zawsze wiąże się ze stałymi wydatkami. Skoro zatem strona nie ponosi sama żadnych wydatków, winna przynajmniej przedstawić wydatki ponoszone przez rodziców w związku z jej utrzymywaniem.

Instytucja prawa pomocy w istocie ma służyć realizacji konstytucyjnego prawa do sądu. Niemniej jednak, aby móc skorzystać z tej instytucji, należy spełnić przesłanki uprawniające do zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika. Jak to już na wstępie zostało podkreślone, to wnoszący o przyznanie prawa pomocy winien wykazać występowanie tychże przesłanek, co wiąże się z koniecznością dochowania szczególnej staranności w dokumentowaniu okoliczności uzasadniających żądanie wniosku. Tymczasem przedstawione wyżej okoliczności budzą wątpliwości co do faktycznego stanu finansowego i majątkowego strony skarżącej i braku jakichkolwiek środków na opłacenie kosztów postępowania. W tym stanie rzeczy należało odmówić przyznania prawa pomocy i w związku z tym, na podstawie art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 p.p.s.a., postanowiono jak w sentencji.