Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Danuta Tryniszewska-Bytys, Sędziowie asesor WSA Małgorzata Roleder (spr.),, sędzia NSA Elżbieta Trykoszko, Protokolant Marta Marczuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 14 lutego 2008 r. sprawy ze skargi T. W. i L. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] maja 2007 r., nr [...] w przedmiocie uchylenia we wznowionym postępowaniu decyzji o rejestracji pojazdu i odmowie rejestracji pojazdu oddala skargę

Zaskarżoną decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] maja 2007 r. nr [...] uchylono w całości decyzję Starosty Z. z dnia [...] stycznia 2007 r. nr [...] i orzeczono o uchyleniu ostatecznej decyzji Starosty Z. z dnia [...] listopada 2004 r. nr [...] i poprzedzającej jej wydanie decyzji Starosty Z. z dnia [...] września 2004 r. dotyczących rejestracji na rzecz T. W. i L. W. samochodu osobowego marki h. c. nr nadwozia [...] oraz odmówiono zarejestrowania na rzecz T. W. i L. W. wyżej opisanego samochodu osobowego.

U podstaw podjętego rozstrzygnięcia legły następujące ustalenia.

Postanowieniem z dnia [...] grudnia 2006 r. nr [...] Starosta Z. działając z urzędu wznowił postępowanie w sprawie zakończonej ostateczną decyzją z dnia [...] listopada 2004 r., którą na wniosek T. W. i L. W. dokonano rejestracji samochodu osobowego h. c. nr nadwozia [...], nr silnika [...]. Powodem wznowienia postępowania była przesłanka z art. 145 § 1 pkt 8 kpa. Ustalono bowiem, iż decyzja o rejestracji zastała wydana w oparciu o rozstrzygnięcie Starosty T. z dnia [...] października 2003 r. w sprawie rejestracji przedmiotowego samochodu osobowego na rzecz A. K., które zostało następnie uchylone decyzją z dnia [...] maja 2006 r. nr [...].

W wyniku wznowienia postępowania Starosta Z. wydał decyzję z dnia [...] stycznia 2007 r. nr [...], którą uchylił własną ostateczną decyzję z dnia [...] września 2004 r. i odmówił dokonania rejestracji wyżej opisanego samochodu na rzecz T. W. i L. W.

Od tej decyzji T. W. i L. W. odwołali się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. wskazując, iż wznowienie postępowania może być oparte wyłącznie o jedną z przesłanek określonych w art. 145 § 1 lub art. 145 a § 1 kpa, w szczególności ustawodawca przewiduje możliwość żądania wznowienia postępowania, gdy podstawą wcześniejszej decyzji były fałszywe dowody, na których oparto ustalenia dotyczące istotnych dla sprawy okoliczności faktycznych. Zaistnienie zaś fałszerstwa powinno być stwierdzone orzeczeniem sądu lub innego organu. Skarżący wyjaśnili, iż wniosek o rejestrację pojazdu marki h. c. złożyli w dniu [...] września 2004 r. załączając do niego: poprzedni dowód rejestracyjny z tablicami i umowę kupna - sprzedaży wraz z kartą pojazdu. Pojazd został zarejestrowany ostateczną decyzją z dnia [...] listopada 2004 r. Tymczasem organ I instancji decyzją z dnia [...] stycznia 2007 r. orzekł o uchyleniu decyzji ostatecznej Starosty Z. z dnia [...] września 2004 r. będącej w obrocie prawnym i odmówił dokonania rejestracji samochodu zarejestrowanego od lat, jednocześnie unieważnił dowód rejestracyjny tegoż pojazdu, natomiast w obrocie prawnym pozostawiono decyzję Starosty Z. z dnia [...] listopada 2004 r. W tym stanie rzeczy w pierwszej kolejności należało odnieść się do natury faktycznej sprawy poprzez uznanie czy zawarta umowa kupna jest czynnością prawną oraz czy wydane decyzje prawomocne przy kolejnych rejestracjach począwszy od pierwszej mają powagę rzeczy osądzonej. Skarżący zarzucili ponadto naruszenie art. 7 kpa polegające na nie przestrzeganiu przez organ I instancji obowiązujących przepisów prawa.

Z wyżej wymienionych względów wnieśli o uchylenie skarżonej decyzji.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. po rozpatrzeniu w/w odwołania decyzją z dnia [...] marca 2007 r. nr [...] uchyliło decyzję Starosty Z. z dnia [...] stycznia 2007 r. w części oznaczonej punktem l i uchyliło ostateczną decyzję tego organu z dnia [...] listopada 2004 r. w sprawie rejestracji na rzecz T. W. i L. W. omawianego samochodu osobowego, a w pozostałej części utrzymało w mocy skarżoną decyzję.

Z kolei na to rozstrzygnięcie T. W. i L. W. wnieśli skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w B., w której zwrócili się o stwierdzenie jej nieważności. W następstwie rozpoznania sprawy organ odwoławczy uwzględnił skargę i działając w trybie art. 54 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi stwierdził nieważność własnej decyzji z dnia [...] marca 2007 r. Konsekwencją powyższego była konieczność ponownego rozpatrzenia odwołania T. W. i L. W. od decyzji Starosty Z. z dnia [...] stycznia 2007 r. nr [...].

W wyniku rozpoznania tego odwołania Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. stwierdziło, iż w sprawie bezspornym jest, iż odwołujący w dacie złożenia wniosku o rejestrację samochodu osobowego h. c., tj. w dniu [...] września 2004 r. spełniali warunki do dokonania na ich rzecz rejestracji przedmiotowego pojazdu. Zgodnie bowiem z treścią art. 72 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. prawo o ruchu drogowym (Dz. U.

z 2005 r., nr 108, poz. 908 ze zm.) przedstawili wymagane prawem dokumenty. Nie budzi również wątpliwości, iż przed dokonaniem rejestracji samochodu Starosta Z. uzyskał potwierdzenie ze Starostwa Powiatowego w T., o zgodności danych zawartych w dowodzie rejestracyjnym załączonym do wniosku T. W. i L. W. W związku z powyższym brak było podstaw do odmowy zarejestrowania samochodu zgodnie z żądaniem wnioskodawców.

Natomiast w dniu [...] czerwca 2006 r. do Starostwa Powiatowego w Z. wpłynęło pismo ze Starostwa Powiatowego w T., do którego załączono ostateczną decyzję Starosty T. z dnia [...] maja 2006 r. nr [...], którą uchylono decyzję tego organu z dnia [...] października 2003 r. dotyczącą rejestracji pojazdu marki h. c., nr rej. [...], nr nadwozia [...], na rzecz A. K.

Mając na uwadze fakt, że decyzja Starosty T. na podstawie, której wystawiono dowód rejestracyjny samochodu osobowego h. c. na rzecz A. K. była podstawą do zarejestrowania tego pojazdu na rzecz T. i L. W., Starosta Z. wznowił postępowanie w tej sprawie na podstawie art. 145 § 1 pkt 8 kpa. Zgodnie zaś z art. 151 § 1 pkt 2 kpa organ, który wznowił postępowanie w sprawie zobligowany jest zakończyć je wydaniem rozstrzygnięcia przewidzianego w przepisie art. 151 § 1 pkt 1 lub 2 kpa.

Tymczasem jak wynika z ustaleń organu po uchyleniu przez Starostę T. decyzji w sprawie rejestracji samochodu osobowego h. c. na rzecz A. K., stracił ważność dowód rejestracyjny, który skarżący załączyli do wniosku z dnia [...] września 2004 r., co więcej z uzasadnienia decyzji Starosty T. wynika, że ważność utraciła także decyzja o wcześniejszej rejestracji przedmiotowego pojazdu na rzecz P. K. W związku z tym w ocenie organu odmowa zarejestrowania pojazdu jest zasadna, gdyż w chwili obecnej uchylenie decyzji o rejestracji przedmiotowego samochodu na terytorium RP powoduje konieczność złożenia szeregu dokumentów wymaganych przy pierwszej rejestracji, szczegółowo określonych w przepisie art. 72 ust. 1 pkt 6, pkt 7 i ewentualnie pkt 8 ustawy prawo o ruchu drogowym.

Organ podzielił stanowisko odwołujących, iż orzekając o uchyleniu decyzję z dnia [...] września 2004 r. w sprawie tymczasowej rejestracji przedmiotowego samochodu pozostawiono w obrocie prawnym decyzję z dnia [...] listopada 2004 r., w związku z czym w ramach przysługujących mu na mocy art. 138 § 1 pkt 2 kpa uprawnień uchylił obie decyzję i orzekł, co do istoty sprawy.

Pozostałe natomiast zarzuty uznano za niezasadne. Przede wszystkim podkreślono, iż podstawą wznowienia postępowania był przepis art. 145 § 1 pkt 8 kpa a nie jak wskazują skarżący art. 145 § 1 pkt 1 kpa. Organ zwrócił ponadto uwagę na regulację art. 145 § 2 i § 3 kpa, który stanowi, że z przyczyn określonych w § 1 pkt 1 i 2 postępowanie można wznowić również przed stwierdzeniem sfałszowania dowodu lub popełnienia przestępstwa albo, gdy postępowanie przed sądem lub organem nie może być wszczęte na skutek upływu czasu lub innych przyczyn określonych przepisami prawa.

Za nietrafny uznano również zarzut dotyczący naruszenia przez Starostę Z. przepisu art. 7 kpa, gdyż zarówno w postępowaniu zakończonym wydaniem decyzji z dnia [...] listopada 2004 r., którą dokonano rejestracji pojazdu na rzecz skarżących jak i decyzji z dnia [...] stycznia 2007 r. wydanej po wznowieniu postępowania organ podjął niezbędne kroki do wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy.

Od tej decyzji T. W. i L. W. wywiedli skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w B. zarzucając jej analogicznie jak w postępowaniu administracyjnym naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie przepisów kpa oraz naruszenie art. 7 kpa. Skarżący zaakcentowali, iż organ odwoławczy nie odniósł się do generalnego zarzutu odwołania, a mianowicie kwestii prawomocności wydanych decyzji. Podnosząc powyższe zarzuty i rozbudowując w uzasadnieniu skargi argumentację, skarżący wnieśli o uchylenie zakwestionowanej decyzji w całości.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. podtrzymało dotychczasowe stanowisko zawarte w skarżonej decyzji i wniosło o oddalenie skargi. Odnośnie kwestii prawomocności wydawanych decyzji Kolegium wyjaśniło, iż stosownie do przepisu art. 145 § 1 kpa decyzja w stosunku, do której wszczęto postępowanie wznowieniowe nie musi być decyzją prawomocną. Nadto podkreślono, iż decyzja z dnia [...] listopada 2004 r. o rejestracji przedmiotowego samochodu na rzecz skarżących nie uzyskała przymiotu prawomocności, ponieważ rozstrzygała w całości żądanie zgłoszone przez strony, które następnie nie wnosiły od niej odwołania do organu wyższego stopnia, a także skargi do sądu administracyjnego. To samo należy odnieść do pozostałych wcześniejszych decyzji rejestrujących omawiany samochód.

Wojewódzki Sąd w B. zważył, co następuje.

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) – zwanej dalej p.p.s.a., sąd administracyjny bada legalność zaskarżonej decyzji, to jest jej zgodność z prawem materialnym określającym prawa i obowiązki stron oraz prawem procesowym regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej i oceny tej dokonuje w oparciu o materiał dowodowy zgromadzony w aktach sprawy. Sąd nie posiada natomiast kompetencji do oceny celowości oraz słuszności skarżonego rozstrzygnięcia.

Zgodnie zaś z przepisem art. 134 § 1 powołanej wyżej ustawy wojewódzki sąd administracyjny orzeka w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną. Oznacza to, że sąd ma obowiązek dokonać oceny zgodności z prawem zaskarżonej decyzji nawet wówczas, gdy dany zarzut nie zostanie podniesiony w skardze.

Rozpoznając skargę w tak zakreślonej kognicji, Wojewódzki Sąd Administracyjny w B. nie dopatrzył się, aby w zaskarżonej decyzji zostały naruszone przepisy prawa obowiązujące w chwili jego wydawania. Przeciwnie w ocenie Sądu kwestionowane rozstrzygnięcie odpowiada prawu. W szczególności uznać należy, iż organ II instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny zaistniały w niniejszej sprawie oraz właściwie zastosował i zinterpretował przepisy prawa obowiązujące w chwili wydawania skarżonej decyzji.

Na wstępie rozważeń podnieść należy, iż przedmiotem obecnie dokonywanej kontroli jest ocena zgodności z prawem rozstrzygnięć organów administracji publicznej wydanych w wyniku wznowienia postępowania zakończonego decyzją ostateczną.

W tym miejscu podkreślić należy, iż wznowienie postępowania jest instytucją procesową stwarzającą możliwość prawną ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej, która została zakończona decyzją ostateczną, jeżeli postępowanie w którym decyzja ta zapadła, dotknięte było kwalifikowaną wadliwością wskazaną w przepisach kpa. W omawianej instytucji wyraźnie zatem przejawia się aspekt o charakterze materialnoprawnym, tj. możliwość ponownego merytorycznego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej. Niemniej jednak zauważyć należy, iż aby możliwe było ponowne rozpoznanie sprawy zakończonej decyzją ostateczną, istnieć muszą określone warunki. Kodeks postępowania administracyjnego uzależnia wyżej wymienioną możliwość prawną od wystąpienia w sprawie między innymi dwóch przesłanek pozytywnych, tj. rozstrzygnięcie musi być zakończone decyzją ostateczną oraz musi wystąpić jedna z wyczerpująco wymienionych w art. 145 § 1 kpa i art. 145 a § 1 kpa podstaw wznowienia.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpatrywanej sprawy wskazać należy, iż organ I instancji z urzędu w dniu [...] grudnia 2006 r. wznowił postępowanie zakończone ostateczną decyzją Starosty Z. z dnia [...] listopada 2004 r. o rejestracji samochodu osobowego na rzecz skarżących. W następstwie przeprowadzonego postępowania wydano decyzję, mocą której rozstrzygnięcie z dnia [...] listopada 2004 r. zostało uchylone i odmówiono zarejestrowania pojazdu. Z kolei decyzja ta została wyeliminowana z obrotu prawnego przez organ odwoławczy, który orzekł następnie o uchyleniu decyzji z dnia [...] listopada 2004 r. jak i z dnia [...] września 2004 r. i ponownie odmówił rejestracji pojazdu.

Organy obu instancji orzekające w sprawie w podstawie prawnej własnych decyzji merytorycznych zawarły art. 145 § 1 pkt 8 kpa, zgodnie z którym w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, gdy decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sadu, które zostało następnie uchylone lub zmienione.

Analiza akt sprawy bezspornie wskazuje, iż w dniu [...] czerwca 2006 r. do organu I instancji wpłynęło pismo Starosty Powiatu T., do którego załączono ostateczną decyzję z dnia [...] maja 2006 r. tego organu, którą uchylono decyzję z dnia [...] października 2003 r. dotyczącą rejestracji omawianego pojazdu na rzecz A. K. Fakt ten niewątpliwie spowodował utratę ważności dowodu rejestracyjnego na podstawie, którego dokonano rejestracji przedmiotowego samochodu osobowego na rzecz skarżących.

W tych uwarunkowaniach uznać należy, iż w konkretnej sprawie postępowanie zakończone decyzją ostateczną prawidłowo zostało wznowione, gdyż szeroko rozumiana "podstawa prawna", w oparciu o którą wydano decyzję administracyjną uległa uchyleniu. Owe uchylenie podstawy prawnej sensu largo wywiera bowiem odpowiedni wpływ na moc prawną decyzji obowiązującej i prowadzić powinno do rozpatrzenia sprawy w nowych warunkach prawnych. Decyzja Starosty T. na podstawie, której wystawiono dowód rejestracyjny samochodu była podstawą do zarejestrowania tego pojazdu na rzecz skarżących. Uwzględniając zatem stan faktyczny jak i normatywny stan sprawy organ zasadnie wznowił postępowanie dotyczące rejestracji pojazdu. Podstawową przyczyną takiej oceny jest fakt, iż w następstwie uchylenia przez właściwy organ decyzji dotyczącej rejestracji, uchylono kolejną decyzję rozstrzygającą w tym samym przedmiocie, z tym, że dotyczącą nowego właściciela pojazdu. Prawidłowość takiego postępowania potwierdza orzecznictwo sądowe (por. wyrok SN z dnia 5 lipca 1996 r., III ARN 21/96, publ. OSN 1997/32, wyrok WSA w Gdańsku z dnia 29 maja 2005 r., III SA/Gd 55/05, Lex 235129), które przyjmuje, iż stwierdzenie nieważności decyzji, w oparciu o którą została wydana decyzja w innej sprawie stanowi podstawę wznowienia.

Za takim rozumowaniem przemawia zdaniem Sądu ścisły związek pomiędzy wydanymi decyzjami administracyjnymi oraz ewidentna okoliczność w postaci uchylenia decyzji stanowiącej zasadniczą podstawę tej rejestracji. Wzruszenie bowiem w nadzwyczajnym trybie postępowania decyzji o rejestracji oddziałowuje na prawa osoby, która z powołaniem się na tę decyzję uzyskała rejestracje pojazdu i jest aktualnie jej właścicielem.

W świetle powyższego, wbrew zarzutom skargi organy administracji orzekające w sprawie nie naruszyły dyspozycji art. 145 § 1 pkt 8 kpa wznawiając postępowanie w przedmiocie rejestracji pojazdu.

Po przeprowadzeniu postępowania wznawiającego mającego na celu zbadanie zaistnienia podstaw wznowienia organy mają obowiązek wydania decyzji na podstawie art. 151 kpa. Przy czym w przypadku wydania przez organ orzekający decyzji uchylającej decyzję ostateczną następuje automatyczny powrót sprawy do odpowiedniego stadium postępowania, jakim jest postępowanie zwykłe. Tym samy, co podkreśla się w orzecznictwie i doktrynie prawniczej (por. wyrok NSA z dnia 28 czerwca 1985 r., I SA 86/04, ONSA 1984/1/59) nowa decyzja rozstrzygająca o istocie sprawy jest wydawana jak gdyby sprawa nie była rozstrzygana w danej instancji. Z powyższych względów organ administracji publicznej, który wydaje nową decyzję winien stosować przepisy prawa materialnego obowiązujące w dniu orzekania.

W tych uwarunkowaniach podzielić należy stanowisko organów, iż po uchyleniu przez Starostę T. decyzji w sprawie rejestracji samochodu osobowego na rzecz A. K. stracił ważność dowód rejestracyjny, który skarżący załączyli do wniosku z dnia [...] września 2004 r. Co więcej jak wynika z uzasadnienia decyzji Starosty T. ważność utraciła także decyzja o wcześniejszej rejestracji przedmiotowego pojazdu na rzecz P. K. dokonana przez Starostę S., który jako pierwszy zarejestrował pojazd.

W związku z tym odmowa zarejestrowania pojazdu jest w pełni uzasadniona, gdyż jak słusznie stwierdził organ odwoławczy w chwili obecnej uchylenie decyzji o rejestracji przedmiotowego samochodu na terytorium RP powoduje konieczność rozpoznania wniosku o rejestrację pojazdu w oparciu o dokumenty wymaganych przy pierwszej rejestracji, które szczegółowo określone zostały art. 72 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 19997 r. prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 108, poz. 908 ze zm.). Skarżona decyzja nie narusza zatem prawa materialnego.

W niniejszej sprawie nie doszło również do naruszenia przepisów prawa procesowego. Stosownie do treści art. 7, 77 § 1 i 80 kpa organy administracji publicznej podjęły wszystkie niezbędne czynności mające na celu zebranie całego materiału dowodowego w sprawie i dokonały jego rzetelnej oceny.

Mając powyższe na względzie uznać należy, iż zaskarżona decyzja odpowiada prawu, dlatego też skarga podlegała oddaleniu na podstawie art. 151 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi z dnia 30.08.2002r. (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), o czym orzeczono jak na wstępie.

Końcowo wskazać należy, iż powyższe rozstrzygnięcie Sądu nie zamyka skarżącym możliwości ubiegania się o ponowne zarejestrowanie przedmiotowego pojazdu, o ile oczywiście okaże się, że pojazd nie jest już zarejestrowany na terytorium RP. Jednakże zaistniała w niniejszej sprawie sytuacja faktyczna niewątpliwie przesądziła o konieczności rozpoznania wniosku o rejestrację w nowych warunkach prawnych.