Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Olga Żurawska – Matusiak Sędziowie Asesor WSA Piotr Borowiecki Sędzia WSA Ewa Marcinkowska (spr.) Protokolant Agnieszka Gajewiak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 czerwca 2008 r. sprawy ze skargi D. M. na decyzję Komendanta Głównego Policji z dnia [...] stycznia 2008 r. nr [...] w przedmiocie cofnięcia pozwolenia na broń palną myśliwską 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w G. z dnia [...] listopada 2007 r.; 2. stwierdza, że uchylone decyzje nie podlegają wykonaniu.

VI SA/WA 550/08

UZASADNIENIE

D. M. wniósł skargę na decyzję Komendanta Głównego Policji nr [...] z dnia [...] stycznia 2008 r. utrzymującą w mocy decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w [...] nr [...] z dnia [...] listopada 2007 r. w przedmiocie cofnięcia pozwolenia na broń palną myśliwską.

Do wydania powyższych decyzji doszło w następującym stanie faktycznym i prawnym:

W dniu 30 kwietnia 2007 r. Komendant Wojewódzki Policji w [...] wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie cofnięcia D. M. pozwolenia na broń palną myśliwską w związku z uzyskaną informacją o prowadzonym przeciwko stronie postępowaniu karnym o popełnienie przestępstwa z art. 178a § 1 k.k.

W toku prowadzonego postępowania administracyjnego organ uzyskał opinię o D. M. w miejscu jego zamieszkania, wywiad środowiskowy oraz opinię z Koła Łowieckiego [...] w Ż. Otrzymał także informację z Wydziału Ruchu Drogowego KWP w [...] w zakresie notowań o wykroczeniach drogowych popełnionych przez D. M. oraz informację z Krajowego Rejestru Karnego.

W dniu 18 października 2007 r. do organu wpłynął odpis prawomocnego wyroku wydanego przez Sąd Rejonowy w [...] Sąd Grodzki z dnia [...] września 2007 r. sygn. akt [...], w którym uznano D. M. winnym popełnienia występku z art. 178a § 1 k.k. polegającego na tym, że w dniu 15 lutego 2007 r. w C. woj. [...] kierował samochodem osobowym m-ki [...] będąc w stanie nietrzeźwości 0,59 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu.

Decyzją z dnia [...] listopada 2007 r., wydaną na podstawie art. 20 oraz art. 18 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2004 r. Nr 52, poz. 525 ze zm.) Komendant Wojewódzki Policji w [...] cofnął D. M. pozwolenie na broń palną myśliwską do celów łowieckich.

W uzasadnieniu decyzji organ podkreślił, iż art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy o broni i amunicji nie określa zamkniętego katalogu okoliczności uzasadniających obawę, co do możliwości użycia broni w celach sprzecznych z interesem bezpieczeństwa lub porządku publicznego. W ocenie organu dopuszczenie się przestępstwa polegającego na prowadzeniu w stanie nietrzeźwości samochodu podważa wiarygodność, co do możliwości dysponowania bronią. Można bowiem wnioskować, że skoro sprawca w takim stanie umyślnie kieruje pojazdem, narażając w ten sposób innych ludzi na utratę zdrowia lub nawet życia, to nie jest wykluczone, iż postąpi podobnie niebezpiecznie, sięgając w stanie nietrzeźwości po broń. W związku z powyższym, karalność za takiego rodzaju przestępstwo, jest okolicznością uzasadniającą obawę, o której mowa w przepisie art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy. Ponadto organ podkreślił, iż w toku prowadzonego postępowania administracyjnego ustalono, że w latach 2004 – 2006 r. D. M. sześciokrotnie naruszył przepisy ruchu drogowego. W ocenie organu cofnięcie stronie pozwolenia na broń, leży więc w interesie publicznym, gdyż stanowi działanie w celu poprawy bezpieczeństwa społecznego i traktowane jest w sposób wyższy nad interesem posiadacza pozwolenia na broń, który nadal posiada stosowne uprawnienia łowieckie. Organ podkreślił jednocześnie, że cofnięcie pozwolenia na broń nie jest karą dodatkową, a jedynie efektem utraty przez stronę wiarygodności co do zgodnego z prawem posiadania i używania broni.

W odwołaniu od tej decyzji wniesionym do Komendanta Głównego Policji D. M. wskazał, iż nigdy nie naruszył przepisów ustawy o broni i amunicji, a prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości było zdarzeniem jednorazowym. Podniósł, iż popełniony przez niego czyn narusza przepisy ruchu drogowego i nie ma żadnego związku z użyciem broni w celach sprzecznych z interesem bezpieczeństwa lub porządku publicznego. Ponadto stwierdził, iż cofnięcie mu pozwolenia na posiadanie broni palnej jest już drugą karą za ten sam czyn, ponieważ za prowadzenie samochodu po spożyciu alkoholu został już skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w [...]. Podkreślił też, że jego dotychczasowe postępowanie oraz pozytywna opinia macierzystego Koła Łowieckiego nie wskazują na to, iż zalicza się do kategorii osób "niebezpiecznych" wymienionych w art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy o broni i amunicji.

Komendant Główny Policji rozpoznając odwołanie decyzją z dnia [...] stycznia 2008 r. wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 i art. 268a k.p.a. oraz art. 18 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2004 r. Nr 52, poz. 525 ze zm.) utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w [...].

W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy podkreślił, iż bezspornym w sprawie faktem jest, że D. M. prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w [...] z dnia [...] września 2007 r. sygn. akt [...] został uznany winnym popełnienia czynu z art. 178a § 1 k.k., za co wymierzono mu karę grzywny w łącznej wysokości 3000 zł oraz orzeczono środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 3 lat.

Regulacja art. 18 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 6 tej ustawy o broni i amunicji stanowi zaś, że właściwy organ Policji cofa pozwolenie na broń jeżeli osoba, której takie pozwolenie wydano należy do kategorii osób, o których mowa m.in. w art. 15 ust. 1 pkt 6, tj. takich, co do których istnieje uzasadniona obawa, że mogą użyć broni w celu sprzecznym z interesem bezpieczeństwa lub porządku publicznego, w szczególności skazanym prawomocnym orzeczeniem sądu za przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub mieniu albo wobec których toczy się postępowanie karne o popełnienie takich przestępstw. Katalog okoliczności, które obawę tę uzasadniają nie został więc przez ustawodawcę zamknięty. Organy właściwe w sprawach pozwoleń na broń nie zostały jednocześnie zobowiązane przez ustawodawcę do udowodnienia, iż faktycznie posiadacz pozwolenia na broń użyje broni w celu sprzecznym z interesem bezpieczeństwa lub porządku publicznego. Wystarczające jest samo domniemanie takiego zachowania, którego podstawą może być fakt skazania lub podejrzenia (oskarżenia) o popełnienie przestępstwa istotnego ze względu na jego rodzaj i wagę dla sfery stosunków społecznych, a zatem wykluczającego możliwość posiadania broni, nawet gdy jest ono incydentalne, a inne zebrane w postępowaniu dowody (np. pozytywna opinia w miejscu zamieszkania) korzystnie o takiej osobie świadczą. Ponieważ więc ustawodawca przyznał organom właściwym w sprawach pozwoleń na broń kompetencje do ustalenia jakie jeszcze przesłanki - poza przykładowo przez niego wymienionymi - spełniać mogą dyspozycję art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy o broni i amunicji, organy Policji przyjęły, iż należy do nich zaliczyć, m. in. przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, zwłaszcza te, których jednym ze znamion jest stan nietrzeźwości sprawcy (takim są czyny z art. 178a k.k.). Organy Policji ustalając tę okoliczność wzięły pod uwagę nie tylko wysoki stopień społecznej szkodliwości takiego przestępstwa, ale także rodzaj chronionego dobra oraz znaczenie tego rodzaju czynu dla sfery interesu społecznego. Zauważyć bowiem należy, że sprawca tego przestępstwa nie tylko działa umyślnie, ale także stwarza zagrożenie dla takich dóbr jak życie, zdrowie i mienie nie tylko swoje, ale także innych uczestników ruchu, a możliwym skutkiem jego działania może być śmierć lub kalectwo ludzi, co dla stosunków społecznych ma istotne znaczenie. Ponadto organ podkreślił, iż poprzez zmianą z dniem 1 stycznia 2004 r. treści art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawodawca odszedł od powiązania uzasadnionej obawy możliwości niezgodnego z prawem użycia broni ze sposobem działania sprawcy przestępstwa (przemoc, groźba bezprawna), ustalając, iż obecnie obawa ta winna wynikać z rodzaju dobra, w które on godzi. Dlatego też organy Policji uznały, iż do pozaustawowego katalogu przesłanek wzbudzających obawę, o których mowa w art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy, należy zaliczyć skazanie lub oskarżenie (podejrzenie) o przestępstwo z art. 178a k.k. Strona została skazana właśnie za czyn z art. 178a § 1 k.k. Decydując się na kierowanie w stanie nietrzeźwości pojazdem mechanicznym po drodze publicznej, wykazała się przede wszystkim brakiem wyobraźni co do możliwych skutków swojego postępowania, a tym samym nieodpowiedzialnością, a zatem takimi cechami, które wykluczają możliwość dysponowania tak niebezpiecznym narzędziem jakim jest broń palna. Organ podkreślił, że prawo do posiadania broni nie jest prawem należnym każdemu, kto wyrazi chęć jego uzyskania, lecz swoistym przywilejem, który może otrzymać jedynie osoba spełniająca restrykcyjne wymogi ustawy o broni i amunicji. Prawo to ma ścisły związek ze sferą ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego. Dlatego winny je posiadać osoby dające rękojmię, iż swoim postępowaniem nie stworzą dla tych dóbr zagrożenia. W ocenie organu odwoławczego, D. M. z powodu naruszania porządku prawnego - niezależnie bowiem od skazania za czyn z art. 178a § 1 k.k., w okresie od grudnia 2004 r. do listopada 2005 r. pięć razy naruszył przepisy ruchu drogowego, - nie może się wykazać nieskazitelną postawą, jakiej organy Policji wymagają od osób posiadających tak szczególne, reglamentowane przepisami ustawy prawo, którym jest pozwolenie na broń. Biorąc zatem powyższe pod uwagę oraz uwzględniając obligatoryjny charakter zastosowanych przepisów prawa materialnego, w niniejszej sprawie nie mogło zapaść inne rozstrzygnięcie, niż cofnięcie pozwolenia na broń. Wpływu na to rozstrzygnięcie nie może mieć zatem dobra opinia o stronie w miejscu zamieszkania i Kole Łowieckim [...], skoro sam ustawodawca - poprzez obligatoryjny charakter zastosowania w niniejszym postępowaniu przepisów prawa materialnego - pierwszeństwo przyznał interesowi społecznemu.

W skardze na tę decyzję skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie D. M. ponownie wskazał, iż zdarzenie na podstawie, którego wydana została decyzja o cofnięciu pozwolenia na broń myśliwską było zdarzeniem jednorazowym i nie miało żadnego związku z bronią. W czasie kiedy kierował pojazdem będąc w stanie nietrzeźwości broń była prawidłowo zabezpieczona w szafie pancernej. Wykroczenia w ruchu drogowym nie mają także żadnego związku z używaniem broni w celach sprzecznych z interesem bezpieczeństwa lub porządku publicznego. Skarżący podkreślił, iż jego dotychczasowe postępowanie w żaden sposób nie kolidowało, ani też nie było sprzeczne z obowiązującym prawem. Zarzucił, że pozytywna opinia z Koła Łowieckiego nie zastała w ogóle uwzględniona przez organ. W jego ocenie, zaliczenie go do kategorii osób wymienionych w art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy o broni i amunicji po jednym zdarzeniu jest krzywdzące, a domniemanie, że może użyć broni w celu sprzecznym z interesem bezpieczeństwa lub porządku publicznego nie ma żadnego potwierdzenia w rzeczywistości.

Komendant Główny Policji w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie podtrzymując w całości argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych, sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle paragrafu drugiego powołanego wyżej artykułu kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Chodzi więc o kontrolę aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dokonywaną pod względem ich zgodności z prawem materialnym i przepisami procesowymi, nie zaś według kryteriów słuszności.

W myśl natomiast art. 134 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Oceniając zaskarżoną decyzję w świetle wskazanych wyżej kryteriów Sąd stwierdził, iż skarga w niniejszej sprawie zasługuje na uwzględnienie, gdyż zaskarżona decyzja Komendanta Głównego Policji oraz utrzymana nią w mocy decyzja Komendanta Wojewódzkiego Policji w [...] wydane zostały z naruszeniem prawa.

Zgodnie z art. 7 k.p.a. organ administracji publicznej prowadzący postępowanie ma obowiązek podejmowania wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, a art. 77 § 1 k.p.a. nakłada na organ administracji obowiązek zebrania w sposób wyczerpujący i rozpatrzenia całego materiału dowodowego.

Zaskarżona decyzja wydana została w oparciu o przepis art. 18 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2004 r. Nr 52, poz. 525 z późn. zm.) .

Zgodnie z przepisem art. 18 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy właściwy organ Policji cofa pozwolenie na broń, jeżeli osoba, której pozwolenie takie wydano, należy do osób, o których mowa w art. 15 ust. 1 pkt 2-6 ustawy.

Przepis art. 15 ust. 1 pkt 6 stanowi natomiast, iż pozwolenia na broń nie wydaje się osobom, co do których istnieje uzasadniona obawa, że mogą użyć broni w celach sprzecznych z interesem bezpieczeństwa lub porządku publicznego, w szczególności skazanym prawomocnym orzeczeniem sądu za przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub mieniu albo wobec których toczy się postępowanie karne o popełnienie takich przestępstw.

Dyspozycja art. 18 ust. 1 pkt 2 ustawy o broni i amunicji wskazuje wprawdzie – jak zasadnie przyjął organ - iż jest to przepis mający charakter obligatoryjny stanowiący podstawę do wydania tzw. decyzji związanej (pozbawionej uznaniowości). Niemniej jednak, mając na uwadze przepis art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy należy przyjąć, iż decyzja ta ma w pewnym zakresie charakter zbliżony do tzw. decyzji uznaniowej, albowiem w powołanym przepisie ustawodawca posługuje się zwrotami nieostrymi przy opisie stanu faktycznego uzasadniającego działanie organu. Art. 15 ust. 1 pkt 6 nie określa bowiem stanu faktycznego będącego podstawą wydania decyzji związanej w sposób jednoznaczny, lecz w sposób stwarzający organowi administracji pole do oceny, czy stan faktyczny, od którego uzależnione jest zastosowanie tej normy prawnej istnieje, czy też nie.

Użycie przez ustawodawcę tzw. wyrażeń nieostrych zobowiązuje Sąd do rozważenia, czy dokonana przez organ administracji ocena okoliczności sprawy nie nosi cech dowolności lub nie przekroczyła dopuszczalnej granicy swobody interpretacji tych określeń na tle konkretnego stanu faktycznego.

Jest okolicznością niesporną w niniejszej sprawie, iż skarżący D. M. prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w [...] z dnia [...] września 2007 r. sygn. akt [...] został uznany winnym popełnienia przestępstwa z art. 178a § 1 k.k. polegającego na tym, że w dniu 15 lutego 2007 r. w C. woj. [...] kierował samochodem osobowym m-ki [...] będąc w stanie nietrzeźwości 0,59 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, za co wymierzono mu karę grzywny w łącznej wysokości 3000 zł oraz orzeczono środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 3 lat.

Art. 18 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy o broni i amunicji nakazuje uprawnionym organom cofnąć pozwolenie na broń, gdy istnieje uzasadniona obawa, że broń może być użyta w celu sprzecznym z interesem bezpieczeństwa lub porządku publicznego. Obawa ta musi być jednak realna, wynikać z rzeczywistych przesłanek.

Cofnięcia pozwolenia na broń nie uzasadnia więc sam fakt skazania za popełnienie jakiegokolwiek przestępstwa. Uzasadnia je tylko sytuacja opisana w normie art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy o broni i amunicji, tj. jeżeli nie ma czynu popełnionego przeciwko zdrowiu, życiu lub mieniu, to muszą zaistnieć takie cechy osobowe posiadacza broni, które mogą wskazywać, iż istnieje obawa, że może on użyć broni w sposób sprzeczny z interesem bezpieczeństwa lub porządku publicznego.

W stanie faktycznym niniejszej sprawy niezbędne jest w związku z tym wykazanie bezpośredniego związku pomiędzy popełnionym przez skarżącego czynem, za który został skazany i cechami jego charakteru oraz dotychczasowym postępowaniem, które stwarza obawę, że może on użyć broni w celu sprzecznym z interesem bezpieczeństwa lub porządku publicznego. (vide: wyrok NSA z dnia 15 grudnia 2006 r. II OSK 88/06 oraz wyrok NSA z dnia 4 czerwca 2007 r. II OSK 863/06).

Organ zobowiązany był w związku z tym przeprowadzić postępowanie dowodowe umożliwiające dokonanie oceny istnienia bądź nieistnienia "uzasadnionej obawy" o której mowa w art. 15 ust. 1 pkt 6. Powinien w związku z tym zebrać i ocenić wszystkie dowody istotne w sprawie, a więc także opinię koła łowieckiego, opinię z miejsca zamieszkania skarżącego, wywiad środowiskowy oraz wziąć pod uwagę fakty, które powinny być mu znane z urzędu np. dotyczące dotychczasowego zachowania skarżącego jako posiadacza broni.

Sam fakt prawomocnego skazania za prowadzenie przez skarżącego pojazdu w stanie nietrzeźwości nie może być wystarczającą przesłanką do uznania, że sprawca tego czynu stwarza uzasadnioną obawę użycia broni w celach sprzecznych z interesem bezpieczeństwa lub porządku publicznego, choć sama jazda pojazdem mechanicznym pod wpływem alkoholu jest niewątpliwie czynem wymagającym napiętnowania. Gdyby jednak przyjąć za zasadne stanowisko zaprezentowane w zaskarżonych decyzjach, to należałoby uznać, że każde przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji popełnione w stanie nietrzeźwości, powinno powodować cofnięcie pozwolenia na broń.

Tymczasem ustawa stanowi o istnieniu uzasadnionej obawy użycia broni w celu sprzecznym z interesem bezpieczeństwa lub porządku publicznego. Nie mogą więc organy stosować prostego przełożenia, że każda osoba skazana za popełnienie przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, którego jednym ze znamion jest stan nietrzeźwości sprawcy, winna mieć cofnięte pozwolenie na broń. Każdą sprawę należy bowiem rozpoznawać indywidualnie z uwzględnieniem całokształtu jej okoliczności.

Działania takiego zabrakło, w ocenie Sądu, w niniejszym postępowaniu, gdyż organ zastosował niejako zasadę automatyzmu wyrażającą się w przekonaniu, że skoro skarżący został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za popełnienie w stanie nietrzeźwości przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, to zachodzi podstawa do uznania go za osobę , o której mowa w art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy o broni i amunicji, a tym samym, że spełniona została dyspozycja art. 18 ust. 1 pkt 2 tej ustawy nakazująca określony sposób rozstrzygnięcia sprawy.

Istotne w niniejszej sprawie jest natomiast to, czy skarżący całokształtem swojego dotychczasowego postępowania stwarza obawę użycia broni w celu sprzecznym z interesem bezpieczeństwa lub porządku prawnego.

Organ winien w związku z tym wyjaśnić w sposób precyzyjny i jednoznaczny, dlaczego uznaje, że dotychczasowe zachowanie skarżącego oraz jego cechy charakteru dają podstawę do negatywnej prognozy odnośnie jego osoby w oparciu o przepis art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy o broni i amunicji.

Organ przy ponownym rozpoznaniu sprawy winien więc uzupełnić materiał dowodowy oraz dokonać kompleksowej oceny postawy skarżącego jako osoby posiadającej pozwolenie na broń. Dopiero analiza i ocena całego materiału dowodowego pozwolą organowi na podjęcie decyzji realizującej przesłankę art. 18 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy o broni i amunicji.

W świetle powyższych ustaleń należy stwierdzić, iż zaskarżone rozstrzygnięcie organu w przedmiocie cofnięcia skarżącemu pozwolenia na broń palną myśliwską wydane zostały z naruszeniem art. 7, art. 77 § 1 oraz art. 80 k.p.a., co skutkowało w konsekwencji naruszeniem prawa materialnego tj. art. 18 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy o broni i amunicji.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i lit. c oraz art. 152 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz 1270 z późn. zm.), orzekł jak w sentencji wyroku.