Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Stanisław Bogucki, Sędziowie: NSA Krystyna Nowak (sprawozdawca), WSA del. Sławomir Presnarowicz, Protokolant Janusz Bielski, po rozpoznaniu w dniu 29 sierpnia 2008 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej M. Ś. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 22 lutego 2007 r. sygn. akt I SA/Go 1373/06 w sprawie ze skargi M. Ś. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Z. z dnia 4 września 2006 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2001 r. postanawia: oddalić skargę kasacyjną.

Wyrokiem z 22 lutego 2007 r. sygn. akt I SA/Go 1373/06, wydanym na podstawie art. 220 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim odrzucił skargę M. Ś. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Z. z 4 września 2006 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2001 r.

Z uzasadnienia postanowienia wynikało, że zarządzeniem przewodniczącego z 29 listopada 2006 r. wezwano skarżącego do uiszczenia wpisu od skargi w kwocie 1.500 zł, w terminie 7 dni pod rygorem odrzucenia. Wezwanie zostało przesłane na adres wskazany w skardze, tj. ul. T. [...] w G. Mimo dwukrotnego awiza w dniach 6 i 14 grudnia 2006 r. nie zostało przez skarżącego odebrane.

Działając na podstawie art. 73 Prawa o postępowaniu... Sąd przyjął, iż doręczenie wezwania nastąpiło 21 grudnia 2006 r., to jest z upływem ostatniego dnia liczonego od drugiego awiza. Termin do uiszczenia wpisu upłynął z dniem 28 grudnia 2006 r.

Zgodnie z art. 220 § 3 ustawy skarga, od której pomimo wezwania nie został uiszczony wpis, podlegała odrzuceniu przez sąd.

W skardze kasacyjnej od postanowienia M. Ś. wniósł o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gorzowie Wielkopolskim do ponownego rozpoznania, w szczególności nakazanie dokonania czynności doręczenia w sposób przepisowy oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Postanowieniu zarzucił naruszenie przepisów postępowania, a w szczególności:

– art. 220 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi poprzez jego niezastosowanie polegające na przyjęciu, że zachodzą przesłanki odrzucenia skargi, mimo że faktycznie niedoszło do zrealizowania doręczenia,

– art. 73 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi poprzez jego błędne zastosowanie, polegające na tym, że nie zrealizowały się przesłanki umożliwiające pozostawienie pisma w placówce pocztowej, jako że nie było ono zaadresowane do skarżącego, oraz

– art. 220 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), poprzez jego błędne zastosowanie, polegające na przyjęciu, że wobec doręczenia przesyłki możliwe jest zastosowanie konsekwencji przewidzianych przez ten przepis, mimo że faktycznie doręczenie nie zaistniało.

W uzasadnieniu autor skargi kasacyjnej wskazał, że art. 65 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi przewiduje, iż do doręczeń pism w postępowaniu sądowym przez pocztę stosuje się tryb doręczeń pism sądowych w postępowaniu cywilnym. Zgodnie zaś z § 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 17 czerwca 1999 r. w sprawie szczegółowego trybu doręczania pism sądowych przez pocztę w postępowaniu cywilnym, przesyłkę doręcza się wyłącznie adresatowi, chyba że przepisy Kodeksu postępowania cywilnego dopuszczają doręczenie innej osobie.

Niedoręczona przesyłka oczekuje na stronę w placówce pocztowej przez czternaście dni (w międzyczasie strona jest ponownie zawiadamiana o przesyłce). Zasady tej nie stosuje się jednak odnośnie pism w postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Artykuł 73 cytowanej wyżej ustawy przewiduje, iż w razie niemożności doręczenia pisma w sposób przewidziany w artykułach poprzedzających, pismo składa się w placówce pocztowej na okres siedmiu dni. W tym przypadku doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia tego okresu.

Istotą sprawy jest tu prawidłowość dokonania doręczenia przesyłki adresowanej do skarżącego. Doręczenie jest – w zasadzie – obowiązkiem sądu i polega na zgodnym z przepisami prawa umożliwieniu określonej osobie zapoznania się z treścią przeznaczonej dla niej korespondencji.

Dlatego też normalną koleją rzeczy jest, iż osoba wzywana do uiszczenia opłaty od pisma winna zapoznać się z pismem wzywającym do jej uiszczenia, na co wyraźnie wskazuje przepis art. 220 § 1 wyżej wskazanej ustawy, stanowiąc, iż rygor pozostawienia pisma (podlegającego opłacie) bez rozpoznania znajduje uzasadnienie w przypadku niezastosowania się do tegoż wezwania.

Z uwagi na nieprawidłowe zaadresowanie korespondencji w ten sposób, iż jako adresata korespondencji wskazano "M. Ś." zamiast "M. Ś.", skarżący nie był w stanie odebrać przesyłki oraz zapoznać się z jej treścią, nie wskutek niedopełnienia przez siebie obowiązków (skarżący miał świadomość konsekwencji niewskazania prawidłowego adresu do doręczeń), ale przez błąd osoby adresującej przedmiotową przesyłkę, który to błąd spowodował niemożność wydania przesyłki skarżącemu, jako że figurowało na niej inne nazwisko aniżeli nazwisko skarżącego.

Dowód: pismo Poczty Polskiej z dnia 14.03.2007 r.

Ponadto niedołożenie należytej staranności przez pracowników sądu, by osoba zainteresowana otrzymała przeznaczoną dla niej korespondencję, nie może powodować, iż konsekwencje takich działań będą obciążały skarżącego, powodując w rezultacie brak możliwości skutecznego działania przez niego.

Sąd zastosował wskazane wyżej regulacje przedwcześnie, gdyż nie zbadał czy korespondencja do skarżącego została prawidłowo doręczona oraz czy miał on możliwość zapoznania się z jej treścią, ani też czy w ogóle w sprawie można mówić o doręczeniu. W warunkach niniejszej sprawy konieczne jest przyjęcie stanowiska, że w ogóle nie doszło do doręczenia przesyłki, a tym samym wszelkie oceny konsekwencji tego poprzez pryzmat norm wynikających z art. 220 § 1 bądź § 3 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi są zasadniczo bezprzedmiotowe.

Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że skarga kasacyjna M. Ś. nie miała uzasadnionych podstaw.

Sprawę doręczania pism w postępowaniu sądowoadministracyjnym regulują postanowienia art. 65-81 Prawa o postępowaniu... Zgodnie z art. 65 § 2 ustawy tryb doręczenia pism sądowych w postępowaniu cywilnym stosuje się do doręczeń przez pocztę (art. 65 § 1).

Jeśli chodziło o relację między tymi postanowieniami a postanowieniami art. 73 ustawy to wyrokiem z 28 lutego 2006 r. sygn. akt P-13/05 (OTK-A 2006, nr 2, poz. 20) Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:

"Artykuł 73 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z 2004 r. Nr 162, poz. 1692 oraz z 2005 r. Nr 94, poz. 788 i Nr 250, poz. 2118) w zakresie, w jakim ustanawia siedmiodniowym termin przechowywania pisma procesowego i nie wymaga ponawiania zawiadomienia adresata o złożeniu tego pisma jest niezgodny z art. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej".

Ze znajdujących się w aktach sądowych sprawy I SA/Go 1373/06: koperty, w której umieszczone było wezwanie o wpis i "Pokwitowania odbioru" przesyłki (będącego dokumentem urzędowym) wynikało, że nadana listem poleconym R [...] powołanym w piśmie Poczty z 14 marca 2007 r. przesyłka zaadresowana została (odręcznie) na nazwisko "M. Ś. ul. T. [...]" i była awizowana dwukrotnie 6 i 14 grudnia 2006 r., co potwierdziło przedstawione przez skarżącego pismo Poczty.

Zawiadomienia pozostawione były w skrzynce do doręczeń; przesyłka nie została odebrana – co również potwierdziło dołączone do skargi kasacyjnej pismo Poczty.

Informacja o odmowie wydania przesyłki pochodziła wyłącznie od pełnomocnika, który uzyskał ją od swego mocodawcy – skarżącego.

W identyczny sposób, przez tego samego (na co wskazywał charakter pisma) pracownika WSA zaadresowana była przesyłka zawierająca postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej. Tę przesyłkę, po jej dwukrotnym awizowaniu, wydano osobie upoważnionej do odbioru korespondencji.

Błąd w nazwisku, na który wskazuje autor skargi nie został popełniony przez WSA; nie można było mówić, że wezwanie nie zostało skierowane do strony, a tym samym, że nie zostało skutecznie doręczone w trybie wskazanym w zaskarżonym postanowieniu WSA.

Z tej przyczyny Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji.