Skarżący E. M. wniósł o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych. Uzasadniając wniosek, wskazał na trudną sytuację finansową, a także fakt, iż nie otrzymuje znikąd żadnej pomocy, dlatego też nie jest w stanie opłacić należnych kosztów sądowych. Z przedłożonego przez skarżącego wniosku o przyznanie prawa pomocy wynika, iż we wspólnym gospodarstwie domowym pozostaje on jedynie z żoną. Łączny dochód małżonków z tytułu otrzymywanych emerytur to 2.438,57 zł brutto. Skarżący jest właścicielem mieszkania o powierzchni 50 m 2 . Poza wskazaną nieruchomością nie posiada innego majątku nieruchomego bądź ruchomego jak również zasobów pieniężnych.
Oceniając wniosek o przyznanie prawa pomocy referendarz sądowy powinien zbadać sytuację majątkową wnioskodawcy, a w szczególności skonfrontować jego dochody z udokumentowanymi wydatkami. Jeżeli oświadczenie strony zawarte we wniosku o przyznanie prawa pomocy okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości, strona stosownie do przepisu art. 255 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. Nr 153 , poz. 1270 ze zm., dalej cyt. jako p.p.s.a.), jest zobowiązana złożyć na wezwanie, w zakreślonym terminie, dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego.
Pismem z dnia 27.06.2008r. E. M. został wezwany do uzupełnienia wniosku o przyznanie prawa pomocy poprzez złożenie dodatkowych oświadczeń w zakresie: miesięcznych wydatków, sposobu utrzymywania się, posiadania polis ubezpieczeniowych, korzystania z pomocy społecznej bądź innych form dofinansowania, partycypowania w kosztach utrzymania osób pozostających z wnioskodawcą we wspólnym gospodarstwie domowym
W wykonaniu wezwania wnioskodawca wykazał szczegółowo wykaz i wysokość miesięcznych wydatków które ponosi: na wyżywienie, energię elektryczną, telefon, gaz, spłatę kredytów, zakup leków, środków czystości, utrzymania psa oraz ratę spłacaną do Urzędu Skarbowego. Ponadto skarżący wskazał których kosztów nie ponosi ze względu na brak środków, są to: opłata za wodę, wywóz śmieci, podatek od nieruchomości, abonament TV, wizyty lekarskie, zakup ubrania oraz spłata prywatnego zadłużenia. Skarżący oświadczył, iż jego miesięczny dochód wynosi 1008,21 zł netto, a żony 596,94 zł netto. Niezbędne koszty, które miesięcznie ponosi, zgodnie z przedstawionym zestawieniem, wynoszą 1.597,37 zł. Skarżący dodał, iż w związku z tym, że nie korzysta z żadnej pomocy, nie posiada również możliwości zaciągnięcia dodatkowych kredytów, czy też pożyczek, wydatki jego zostały ograniczone do możliwości płatniczych. Ponadto wnioskodawca nie posiada polis ubezpieczeniowych, nie korzysta z pomocy społecznej ani z innych form dofinansowania. We wspólnym gospodarstwie domowym pozostaje z żoną, lokal w którym zamieszkuje o powierzchni 82 m 2 , podzielony jest na dwa samodzielne mieszkania. Skarżący z żoną zamieszkuje w mieszkaniu o powierzchni 50 m 2, jego syn z żoną i dwojgiem dzieci w drugim mieszkaniu. Osoby te tworzą oddzielne gospodarstwo domowe. Syn skarżącego aktualnie nigdzie nie pracuje ze względu na zły stan zdrowia, jego żona z tytułu wynagrodzenia otrzymuje dochód 800 zł netto miesięcznie. Skarżący oświadczył, iż do obowiązków jego syna należy zaopatrzenie obu mieszkań w opał na zimę.
Zgodnie z art. 245 § 1 p.p.s.a., prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 2 p.p.s.a.). Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 3 p.p.s.a.). Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a.), w zakresie częściowym gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a.).
Przedłożone przez skarżącego dokumenty i oświadczenia w niniejszej sprawie sądowoadministracyjnej prowadzą do wniosku, że skarżący znajduje się aktualnie w sytuacji uzasadniającej uwzględnienie złożonego wniosku. Skarżący wraz z żoną utrzymuje się z otrzymywanych emerytur, które nie wystarczają na pokrycie wszystkich ich niezbędnych wydatków. O trudnej sytuacji finansowej skarżącego świadczy konieczność wyboru opłacenia tylko niektórych kosztów utrzymania i rezygnacja z uiszczenia pozostałych. Nie sposób bowiem uznać, iż skarżący jest w stanie uiścić należne koszty sądowe, w sytuacji gdy on sam rezygnuje z zakupu odzieży, korzystania z odpłatnych wizyt lekarskich, ogranicza zakup lekarstw, czy nawet nie opłaca wymaganych rachunków.
Mając na uwadze powyższe oraz fakt, iż skarżący zobowiązany jest do uiszczenia kosztów sądowych w dwóch sprawach zawisłych przed tut. Sądem (sygn. I SA/Ol 238/08, I SA/Ol 239/08), należało na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 w związku z art. 258§2 pkt 7 p.p.s.a., orzec jak na wstępie
