Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w [...] w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia [...] Sędziowie: Sędzia [...] Sędzia [...] Protokolant [...] po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu [...] sierpnia 2008 r. sprawy ze skargi E. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] maja 2008 r. nr [...] w przedmiocie zasiłku stałego i opłacenia składki na ubezpieczenie społeczne 1. uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta [...] z dnia [...] marca 2008 r., znak [...], 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.

Decyzją z dnia [...] marca 2008r.- znak [...] na podst. art. 163 i art. 61§1 kpa w zw. z art. 106u. 5, art. 37 u. 1 p. 2, art. 2 pkt. 2, art. 3, art. 106 ust. 3a oraz ust. ustawy z 13 marca 2004r. o pomocy społecznej ( Dz. U. Nr 64 z 2004r. poz. 593 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Rady Miasta z 24 lipca 2006r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej ( Dz. U. Nr 135 poz. 950) oraz art. 104 i 105 kpa. Prezydent Miasta B. uchylił od dnia [...] kwietnia 2008r. decyzję znak: [...] z dnia [...] listopada 2007r. dot. przyznania E. M. zasiłku stałego i opłacenia składki na ubezpieczenie społeczne. W uzasadnieniu wskazał, że E. M. posiada nieujawnione zasoby finansowe z których opłaciła czynsz i należność za zużytą energie elektryczną.

E. M. w odwołaniu wskazując na swoją trudną sytuacje bytowo- rodzinną, wyjaśniając pochodzenie środków finansowych z których opłaciła czynsz i należność za energię stwierdziła, że decyzja z [...] marca 2008r. jest krzywdząca i wniosła o jej uchylenie.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. decyzją z dnia 8 maja 2008r. znak: [...] na podstawie art. 1 ust. 1, art. 2 i art. 17 ustawy z dnia 12 października 1994r. o samorządowych kolegiach odwoławczych ( tj. Dz. U. Nr 79 z 2001 poz. 856 z późń. zm.) oraz art. 138 §1 pkt. 1 kpa utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję . Organ odwoławczy wskazał, że pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mająca na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenia trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości / art. 2 ust. I ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej Dz. U. Nr 64 poz. 593 z późno zm./ Pomocą społeczną mogą zostać objęte takie podmioty, których sytuacja życiowa i majątkowa w sposób nie budzący wątpliwości, wskazuje na konieczność wsparcia ze strony Państwa. Organizujące pomoc społeczną organy administracji są zobligowane do wyjaśnienia sytuacji życiowej i finansowej osoby ubiegającej się o przyznanie świadczeń z pomocy społecznej. Celowi takiemu służy przeprowadzony przez pracowników pomocy społecznej wywiad środowiskowy, w ramach którego pracownik socjalny przeprowadzając rodzinny wywiad środowiskowy może domagać się od osoby lub rodziny ubiegającej się o pomoc złożenia oświadczeń o dochodach i stanie majątkowym art. 107 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej/. Obowiązkiem organu jest dążenie do pełnego wyjaśnienia wszelkich okoliczności, które mogą pozwolić na prawidłowe rozstrzygnięcie. Organ wskazał, że analiza zebranego materiału dowodowego wskazuje, że odwołująca, zgodnie ze złożonym oświadczeniem posiada miesięczny dochód /zasiłek stały/ w wysokości [...] zł i z tego dochodu dokonała opłaty za czynszu i za energię elektryczną w łącznej wysokości [...] zł. Dokonane ustalenia potwierdzają fakt, dysproporcji wykazanych przez odwołującą dochodów, a ich faktycznym posiadaniem, co spowodowało podjęcie przez organ zaskarżonej decyzji. Nadto ustalono, że odwołująca na bieżąco reguluje opłaty czynszowe oraz dokonała wpłaty na poczet zużycia energii elektrycznej. Ustalono również, że odwołująca jest w trakcie zamiany i remontu mieszkania w tej samej kamienicy, które zamierza w najbliższym czasie wynająć. Zdaniem organu mając na uwadze powyższe należało stwierdzić, że postępowanie organu I instancji jest zgodne z zasadami procedury administracyjnej, oraz że organ wypełnił obowiązki na nim ciążące, ponieważ podjął próbę ustalenia możliwości finansowych skarżącej poprzez porównanie jej dochodów i wydatków. Ustalone fakty oceniono zgodnie z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Nie da się bowiem podważyć słuszności rozumowania organu I instancji w zakresie oceny budżetu domowego odwołującej. Zdaniem organu konsekwencją przedstawienia przez odwołującą niepełnych, co do źródła pochodzenia, wydatkowanych faktycznie środków pieniężnych należy uznać, iż wyjawione dochody odwołującej nie przekładają się na rzeczywistą sytuację majątkową. Mając na względzie możliwość występowania takich właśnie, jak w stanie faktycznym sprawy dysproporcji pomiędzy deklarowanymi dochodami, a rzeczywistą sytuacją majątkową, ustawodawca zastrzegł sobie w art., 12 ustawy o pomocy społecznej prawo odmowy udzielenia wnioskowanej pomocy. Mając powyższe na uwadze Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. nie dopatrzyło się naruszeń prawa w zaskarżonej decyzji, które stanowiłyby podstawę uznania jej za niezgodną z prawem i dlatego orzekło jak wyżej.

Na powyższą decyzję E. M. złożyła skargę ponownie opisując swą sytuację bytowo- materialną i pochodzenie środków finansowych wskazując, że w tej sytuacji zaskarżona decyzja jest niesłuszna i krzywdząca.

W odpowiedzi na skargę organ powtarzając argumentację zaskarżonej decyzji wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy zważył, co następuje:

Stosownie do art. 1 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych ( Dz. U. Nr 153, poz.1269 z późń. zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności organów administracji publicznej. Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Oznacza to, iż zadaniem sądu administracyjnego jest zbadanie zgodności zaskarżonej decyzji z przepisami zarówno prawa materialnego jaki i procesowego w odniesieniu do stanu faktycznego istniejącego w chwili wydania zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art. 134 § 1 i 133 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002r..- Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późń. zm. ) sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy i wydaje wyrok po rozpoznaniu sprawy na podstawie akt sprawy.

Z akt spawy wynika natomiast, że oprócz faktów wskazanych w zaskarżonej decyzji ( zapłacenia czynszu i należności za energię) skarżąca wskazała jeszcze na inne okoliczności a mianowicie na okoliczności dotyczące pochodzenia środków finansowych z których uiściła ciążące na niej należności.

W szczególności wskazała m. in., że wszelkimi sposobami córka stara się jej pomóc, m. in. sprzedała swoje złoto, które miała jeszcze z Pierwszej Komunii Świętej. Część pieniędzy wyłożył jej narzeczony. Według skarżącej córka bała się, aby jej matka nie została pozbawiona prądu i aby nie wyrzucono jej na bruk. Skarżąca wskazała także, że pomogli jej również znajomi. Wspomniała także o skorzystaniu z usług lombardu.

Do tych wyjaśnień organ w zaskarżonej decyzji w ogóle nie ustosunkował się, mimo iż wcześniej w decyzji która była przedmiotem rozpoznania zaskarżonej decyzji organ zwrócił uwagę na obowiązek finansowego wsparcia rodziców właśnie przez dzieci. Do okoliczności tych po uprzedniej próbie dowodowej weryfikacji organ powinien się był ustosunkować.

W tym miejscu zwrócić uwagę na obowiązki organu wynikające z treści art. 7 i 8 kpa. W toku postępowaniu organy administracji publicznej stoją na straży praworządności i podejmują wszelkie niezbędne kroki do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Organy administracji publicznej obowiązane są prowadzić postępowanie w taki sposób, aby pogłębiać zaufanie obywateli do organów Państwa oraz świadomość i kulturę prawną obywateli.

Realizując te zadania jako dowód należy dopuścić wszystko co może się przyczynić do wyjaśnienia sprawy a nie jest sprzeczne z prawem . W szczególności dowodem mogą być dokumenty i zeznania świadków ( art. 75 § 1 kpa). Organ administracji publicznej jest zobowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy ( art. 77 § 1 kpa ) i ocenić na podstawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona ( art. 80 kpa ). Tych zasad organ nie zastosował ograniczając się praktycznie rzecz biorąc tylko do przeprowadzenia wywiadu. Należy także zauważyć, że w określonych przez ustawę sytuacjach organ może przeprowadzić rozprawę a niekiedy nawet powinien przeprowadzić rozprawę administracyjną ( art. 89 kpa) .Przeprowadzenie rozprawy administracyjnej powinno nastąpić gdy jest to potrzebne dla wyjaśnienia sprawy ( art. 89 § 2 kpa) . Zachodzi wówczas możliwość bezpośredniego przesłuchania strony i uczestników. Z możliwości takiej - a było to niewątpliwie potrzebne w niniejszej sprawie - organ nie skorzystał!

Nadto należy zauważyć, że skarżąca uiszczając obciążające ją należności wykazała w rozwiązywaniu swoich problemów życiowych dużą aktywność, nie czekając biernie na pomoc społeczną oraz że w celu ich zmniejszenia przystąpiła nawet do procedury zamiany mieszkania na mniejsze.

Postąpiła więc w sposób oczekiwany przez ustawodawcę w art. 4 ustawy z 12 marca 2004r. o pomocy społecznej, gdzie ustawodawca wprost nakłada na osoby korzystające z pomocy społecznej obowiązek pewnej aktywności w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej.

Reasumując należy stwierdzić, że przy wydaniu zaskarżonej decyzji doszło do naruszenia wskazanych wyżej przepisów postępowania w stopniu .wskazującym na to, że naruszenie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. I dlatego na podst. art. 145 § 1pkt. 1 lit. c ww. ustawy z 30 sierpnia 2002r.. uchylono zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji z dnia [...] marca 2008r. [...] ( pkt. 1 wyroku). Prowadząc ponownie postępowanie organ przeprowadzi je stosownie do wskazanych wyżej przepisów oraz ocen i wskazówek zwartych w niniejszym wyroku, które po myśli art. 153 ww. ustawy z 30 sierpnia 2002r.. wiążą organ.

Rozstrzygnięcie w pkt 2 wyroku oparto na art. 152 przywołanej ustawy z 30 sierpnia 2002r.