Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA - Danuta Dopierała, Sędzia WSA - Jolanta Bożek, Sędzia WSA - Barbara Mleczko-Jabłońska (spr.), Protokolant - Małgorzata Broniarek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 sierpnia 2008r. sprawy ze skargi Z. S. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] marca 2008r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy oddala skargę.

Wnioskiem z dnia 25 maja 2007 r. (wpływ do ZUS) Z. S. zwrócił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o umorzenie należności z tytułu zaległych składek ubezpieczeniowych za 1999 rok. Wskazał, że prowadzone przez niego przedsiębiorstwo upadło w 1999r., a majątek firmy został zlicytowany na pokrycie należności urzędu skarbowego i ZUS-u. Podał, że aktualnie jest zatrudniony na umowę o pracę na czas określony do [...] roku i zarabia netto 730 złotych miesięcznie. Oświadczył również, że od 1999r. jest rozwiedziony i mieszka w wynajętym pokoju za który płaci 250 złotych miesięcznie. Ponadto wskazał, że na energię elektryczną, gaz i leki wydaje około 150 złotych miesięcznie, a to co mu zostaje przeznacza na dojazdy do pracy, wyżywienie i ubranie. Wobec powyższego stwierdził, iż nie jest w stanie spłacić należności za 1999r.

Decyzją z dnia [...] listopada 2007 r. wydaną na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 3 oraz art. 28 i art. 32 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007r. Nr 11, poz. 74 ze zm.) - dalej: "u.s.u.s." Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił umorzenia należności z tytułu składek w łącznej kwocie [...] złotych, w tym składek na ubezpieczenie społeczne za okres od [...]/1999 do [...]/1999 w kwocie [...] zł, ubezpieczenie zdrowotne za okres od [...]/1999 do [...]/1999 w kwocie [...] zł, oraz składek na Fundusz Pracy za okres od [...]/1999 do [...]/1999 w kwocie [...] zł, a także odsetek za zwłokę od powyższych należności liczonych na dzień 25.05.2007 r. - [...] zł. W treści uzasadnienia decyzji organ wskazał, że zgodnie z art. 28 ust. 2 powoływanej ustawy, należności z tytułu składek mogą być umarzane tylko w przypadku ich całkowitej nieściągalności. W ocenie organu, w przedmiotowej sprawie nie zaistniała przesłanka całkowitej nieściągalności uzasadniająca uwzględnienie wniosku i umorzenie składek. W dalszej części uzasadnienia organ wskazał, iż stosownie do art. 28 ust. 3a u.s.u.s. należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne ubezpieczonych, będących jednocześnie płatnikami składek na te ubezpieczenia, mogą być w uzasadnionych przypadkach umarzane mimo braku ich całkowitej nieściągalności, gdy spełnione zostaną warunki określone w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne (Dz. U. Nr 141, poz. 1365) - zwanego dalej rozporządzeniem z dnia 31 lipca 2003r. Analizując cały zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych stwierdził, że wnioskodawca uzyskuje dochód z tytułu wynagrodzenia za pracę, a także jest właścicielem nieruchomości oraz pojazdu marki [...]. Ponadto wskazał, że należności składkowe za okres [...]/2000 - [...]/2001 są objęte postępowaniem egzekucyjnym prowadzonym przez Naczelnika Urzędu Skarbowego, który nie stwierdził dotychczas bezskuteczności egzekucji. Ustalił również, iż wnioskodawca posiada zobowiązania cywilnoprawne z tytułu kredytu bankowego, które spłaca regularnie w kwocie [...] złotych miesięcznie, a także zaległości z tytułu podatku od towarów i usług w kwocie [...] złotych. W związku z powyższym organ stwierdził, że sytuacja majątkowa zobowiązanego nie daje podstaw do umorzenia należności z tytułu składek w oparciu o art. 28 ust. 3a u.s.u.s.

Dodatkowo Zakład wskazał, że wnioskodawca posiada również zaległości z tytułu składek w części finansowanej przez ubezpieczonych w łącznej kwocie [...] złotych, które zgodnie z art. 30 u.s.u.s. nie podlegają umorzeniu.

Pismem z 23 listopada 2007r. Z. S. zwrócił się do Prezesa ZUS z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy. W uzasadnieniu wniosku wskazał, że jego zdaniem zaległe składki za okres od [...] do [...] 1999 roku wraz z odsetkami ustawowymi są nienależne z powodu ich przedawnienia, bowiem w okresie ich powstania obowiązywał 5 letni okres przedawnienia, a ZUS nie podjął w tym czasie żadnych czynności zmierzających do ich wyegzekwowania, które przerwałyby bieg okresu przedawnienia (art. 24 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu sprzed nowelizacji - Dz. U. z 1998r. Nr 137, poz. 887).

Po ponownym rozpatrzeniu sprawy Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych działający w imieniu ZUS decyzją z dnia [...] marca 2008 r. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję, podzielając stanowisko i argumentację organu I instancji. W uzasadnieniu decyzji Prezes ZUS wskazał, że zobowiązany uzyskuje wynagrodzenie w kwocie 730 złotych, jest rozwiedziony i ma [...] dzieci, które prowadzą własne gospodarstwa domowe. Stwierdził również, iż dłużnik wynajmuje pokój o powierzchni [...] m-, jest właścicielem pojazdu marki [...] z [...] roku, a także niezabudowanej nieruchomości zapisanej w KW [...]. Na podstawie załączonych dokumentów oraz oświadczenia zobowiązanego ustalił, że miesięczne wydatki wnioskodawcy wynoszą ok. 400 złotych. Wskazał także, że zobowiązany posiada zaległości wobec banku oraz urzędu skarbowego, a także, że w stosunku do wnioskodawcy toczy się egzekucja administracyjna, której bezskuteczność nie została dotychczas stwierdzona. W związku z powyższym zdaniem organu w niniejszej sprawie nie można mówić o całkowitej nieściągalności należności, a ponadto zobowiązany nie udowodnił w sposób przekonywujący okoliczności, które przemawiałyby za umorzeniem należności pomimo braku całkowitej nieściągalności ze względu na ważny interes osoby zobowiązanej. Odnosząc się do zarzutu przedawnienia składek, Prezes Zakładu wskazał, iż do spornych należności ma zastosowanie 10 - letni termin przedawnienia, gdyż do dnia wejścia w życie art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w nowym brzmieniu, tj. do dnia 01.01.2003r. należności te nie uległy przedawnieniu z uwagi na 5 letni termin obowiązujący uprzednio.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości, za względu na naruszenie art. 24 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1998r. Nr 137, poz. 887), poprzez błędne jego zastosowanie, a także naruszenie art. 7 Konstytucji RP. W uzasadnieniu skargi podkreślił, że istotą jego odwołania od decyzji Zakładu była okoliczność przedawnienia spornych składek za okres od [...] do [...] 1999 r. Zdaniem skarżącego sporne składki przedawniły się w 2004 r., gdyż według wcześniejszych regulacji prawnych roszczenie o składki przedawniało się po upływie 5 lat. Polemizując z argumentacją Prezesa ZUS stwierdził, że w jego sprawie, z uwagi na brak przepisów przejściowych, zastosowanie mają przepisy art. 24 ust. 4 u.s.u.s. w brzmieniu z dnia powstania roszczenia, a zatem sprzed nowelizacji, która weszła w życie 01.01.2003r. Powołał się przy tym na orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 21 września 2004 r. (II UK 448/03).

Obecny na rozprawie skarżący oświadczył dodatkowo, iż jest rozwiedziony, ma dorosłe dzieci, a z zawodu jest [...] z zakresu [...]. Podał także, iż jest współwłaścicielem nieruchomości zabudowanej domem mieszkalnym, w którym mieszka jego była żona, natomiast samochód, który posiada jest stary - z [...] roku. Oświadczył również, że obecnie jego miesięczne zarobki wynoszą netto około 1100 złotych.

W odpowiedzi na skargę Prezes ZUS, działający w imieniu ZUS, wniósł o jej oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Na wstępie Sąd wyjaśnia, iż uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone przepisami m.in. art. 1 § 1 i § 2 ustawy z 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) oraz art. 3 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej p.p.s.a., sprowadzają się do kontroli działalności administracji publicznej pod względem jej zgodności z prawem. W tym zakresie mieści się ocena, czy zaskarżona decyzja odpowiada prawu i czy postępowanie prowadzące do jej wydania nie jest obciążone wadami uzasadniającymi uchylenie rozstrzygnięcia.

Aby wyeliminować z obrotu prawnego akt wydany przez organ administracyjny konieczne jest stwierdzenie, że doszło w nim do naruszenia bądź przepisu prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, bądź przepisu postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie, albo też przepisu prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a-c) powołanej wyżej ustawy), a także, gdy decyzja lub postanowienie organu dotknięte jest wadą nieważności (art. 145 § 1 pkt 2 ww. ustawy).

Kierując się wskazanymi przesłankami oraz dokonując kontroli legalności zaskarżonej decyzji, wydanej przez Prezesa ZUS działającego w imieniu Zakładu, w granicach kompetencji przysługujących sądowi administracyjnemu na podstawie ww. ustaw, tj. badając zaskarżone orzeczenie pod względem jego zgodności tak z przepisami ustawy z 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego, jak i z normami prawa materialnego zawartymi w ustawie z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, oraz w oparciu o akta sprawy zgodnie z art. 133 § 1 p.p.s.a., Sąd nie stwierdził takich naruszeń prawa, które skutkowałyby koniecznością wyeliminowania zaskarżonej decyzji z obrotu prawnego.

Jednocześnie Sąd podkreśla, iż o uprawnieniach i obowiązkach stron postępowania wynikających z przepisów prawa materialnego rozstrzyga właściwy organ administracyjny. Sąd administracyjny nie ma uprawnień do merytorycznego załatwienia sprawy administracyjnej, dlatego też nie mógł umorzyć, ani też odmówić umorzenia wnioskowanych należności. Był natomiast uprawniony do zbadania skarżonej decyzji pod względem jej legalności, tj. zgodności z przepisami mającymi w sprawie zastosowanie i stwierdzając, że decyzja Prezesa Zakładu nie narusza prawa, oddalił skargę.

W pierwszej kolejności Sąd zwraca uwagę, że przedmiotem sporu w niniejszej sprawie jest postępowanie administracyjne zainicjowane wnioskiem skarżącego z dnia 25 maja 2007 r. o umorzenie należności składkowych za 1999 rok z uwagi na, jak wskazał sam zainteresowany, brak możliwości finansowych spłaty zaległości. Następnie we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy skarżący stwierdził dodatkowo, że jego zdaniem sporne składki za okres od [...] do [...] 1999 r. uległy już przedawnieniu. W związku z powyższym w ocenie Sądu, organ administracyjny rozpoznając sprawę dwukrotnie zobowiązany był odnieść się do wszystkich przepisów regulujących instytucję umarzania należności z tytułu składek, pomimo, że we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy skarżący podnosił wyłącznie zarzut przedawnienia. A zatem należało zbadać z urzędu przesłanki umorzenia należności określone w art. 28 ust. 3 i ust. 3a u.s.u.s., co też zostało w niniejszej sprawie uczynione. Równocześnie Sąd zauważa, że przedawnienie należności nie jest podstawą do ich umorzenia, ponieważ umorzyć można tylko te należności, które istnieją, a przedawnione zobowiązania z tytułu składek wygasają.

Przechodząc zatem do podniesionego w skardze zarzutu przedawnienia stwierdzić należy, iż nie jest on zasadny. Jak wynika z akt sprawy zaskarżona decyzja dotyczy należności skarżącego z tytułu składek za okres od [...] do [...] 1999 r. Oznacza to, że do stycznia 2003 r., kiedy to ustawodawca wydłużył termin przedawnienia należności do lat 10, w stosunku do żadnej z należności skarżącego nie upłynął przewidziany uprzednio obowiązującymi w tym zakresie przepisami pięcioletni termin przedawnienia. Ponieważ ustawa z dnia 18 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 241, poz. 2074, ze zm.), na mocy której zmiana ta została wprowadzona, nie przewidywała żadnych regulacji przejściowych, to milczenie ustawodawcy w tym względzie uznać należy za założenie bezpośredniego stosowania nowego prawa. Nie oznacza to naruszenia zasady lex retro non agit (prawo nie działa wstecz), ponieważ przedmiotowe regulacje weszły w życie w chwili, gdy należności skarżącego nie uległy jeszcze przedawnieniu. Tak więc nie ma tu zastosowania powoływany przez skarżącego w skardze wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 września 2004 r. w/s II UK 448/03.

Należy zauważyć, że również Trybunał Konstytucyjny uznał, iż fakt, że w jakimś zakresie ustawodawca nie wypowiada się wyraźnie co do kwestii intertemporalnej (stosowania ustawy do sytuacji zapoczątkowanych przed jej wejściem w życie) nie oznacza istnienia luki w prawie. Ustawodawca nie regulując wyraźnie kwestii intertemporalnej, otwiera drogę do tego, aby w danej sytuacji stosować zasadę tempus regit actum (czas wyznacza podstawę działania). Oznacza to, że mimo braku wyraźnej regulacji w tym względzie, kwestia intertemporalna i tak będzie rozstrzygnięta, tyle, że na korzyść zasady bezpośredniego stosowania ustawy nowej, od momentu wejścia jej w życie, do stosunków nowo powstających i tych, które trwając w momencie wejścia w życie ustawy - nawiązały się wcześniej (por. wyroki Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 maja 2004 r. w/s SK 39/03; OTK-A 2004/5/40 oraz z dnia 25 maja 2004 r. w/s SK 44/03; OTK-A 2004/5/46).

W związku z powyższym nowy termin przedawnienia ma zastosowanie do należności, które stały się wymagalne przed dniem 1 stycznia 2003 r., a tym samym zarzuty skarżącego, że doszło do przedawnienia jego należności, są chybione (por. także wyrok SN z dnia 5 kwietnia 2005 r. w/s I UK 232/04, OSNP 2006/1-2/26, oraz uchwały SN z dnia 2 lipca 2008 r. w/s II UZP 5/08; LEX nr 396253 i z dnia 8 lipca 2008 r. w/s I UZP 4/08; LEX nr 396249).

Przechodząc natomiast do badania merytorycznego rozstrzygnięcia zawartego w zaskarżonej decyzji pod względem legalności, tj. zgodności z przepisami mającymi w sprawie zastosowanie Sąd doszedł do przekonania, iż wniesiona skarga nie zasługuje na uwzględnienie,

W tym miejscu Sąd zwraca uwagę, że zgodnie z treścią przepisu art. 28 ust. 1 i 2 u.s.u.s. należności z tytułu składek mogą być umarzane tylko w przypadku ich całkowitej nieściągalności. Przez należności z tytułu składek należy rozumieć składki, odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne, koszty upomnienia i dodatkową opłatę (art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych). Zgodnie z art. 28 powołanej ustawy ( z zastrzeżeniem przepisu art. 3 a), Zakład tylko w przypadku całkowitej nieściągalności, która zachodzi w sytuacjach wyliczonych w ust. 3 tegoż artykułu może umorzyć w całości lub w części należności z tytułu składek. Wyliczenie zawarte w tym przepisie jest wyczerpujące, tj. stanowi zamknięty katalog sytuacji, w których można uznać, iż ma miejsce całkowita nieściągalność należności z tytułu składek. Dopiero zaistnienie którejkolwiek z przesłanek określonych w tym przepisie, daje potencjalną możliwość umorzenia tych należności. Nawet wówczas oznacza to jednak, dla organu podejmującego rozstrzygnięcie, tylko możliwość umorzenia należności z tytułu składek, a nie zaś prawny obowiązek ich umorzenia. Norma zawarta w art. 28 ust. 2 u.s.u.s. wyraźnie wskazuje na brak obowiązku umorzenia należnych składek w przypadku ich całkowitej nieściągalności, stanowiąc, że w takim wypadku "mogą być one umorzone.". Natomiast przy braku całkowitej nieściągalności, ustalanej według kryteriów wskazanych w art. 28 ust. 3 u.s.u.s., organ podejmujący decyzję na podstawie art. 28 ust. 2 tej ustawy pozbawiony jest w ogóle prawnej możliwości umorzenia należności z tytułu składek. Taka sytuacja miała miejsce w niniejszej sprawie, gdzie nie zaistniał żaden z przypadków stanowiących o możliwości uznania całkowitej nieściągalności należności wobec skarżącego. Organy orzekające w sprawie prawidłowo wskazały, że wobec skarżącego nie została spełniona przesłanka określona w art. 28 ust. 2 u.s.u.s. Bezspornym w sprawie jest bowiem to, że skarżący jest zatrudniony i uzyskuje aktualnie miesięczne wynagrodzenie w wysokości 1100 złotych netto. Ponadto jest współwłaścicielem nieruchomości zabudowanej domem mieszkalnym KW [...] oraz samochodu marki [...] z [...]r., na których może zostać zabezpieczona wierzytelność Zakładu z tytułu składek ubezpieczeniowych. Zwrócono również uwagę na fakt, iż Naczelnik Urzędu Skarbowego prowadzący egzekucję wierzytelności Zakładu nie umorzył wobec skarżącego postępowania egzekucyjnego z powodu nieściągalności.

W ocenie Sądu, prawidłowo zatem zostało ustalone na dzień wydania zaskarżonej decyzji, iż w stosunku do skarżącego nie wystąpiła przesłanka całkowitej nieściągalności, a w konsekwencji brak było prawnej możliwości - jak wyżej wyjaśniono - umorzenia należności w oparciu o to kryterium.

Z kolei w art. 28 ust. 3a u.s.u.s. ustawodawca przewidział możliwość umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne w uzasadnionych przypadkach, pomimo braku ich całkowitej nieściągalności. Dotyczy to jednakże wyłącznie należności ubezpieczonych będących równocześnie płatnikami składek (definicję ustawową płatnika składek zawiera art. 4 pkt 2 u.s.u.s.). Przesłanki umorzenia należności w oparciu o przepis art. 28 ust. 3a u.s.u.s. określone zostały w § 3 rozporządzenia z dnia 31 lipca 2003 r. Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, gdzie jako przesłanki umożliwiające umorzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne wskazane zostały okoliczności związane z wykazaniem przez zobowiązanego, że ze względu na stan majątkowy i sytuację rodzinną nie jest w stanie opłacić tych należności, ponieważ pociągnęłoby to zbyt ciężkie skutki dla niego i jego rodziny. Podkreślenia wymaga, iż w przypadku decyzji podejmowanych na podstawie art. 28 ust. 3a u.s.u.s. w związku z § 3 wymienionego rozporządzenia, ma również zastosowanie instytucja tzw. uznania administracyjnego. Także i tu prawo wyboru rozstrzygnięcia przysługuje Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych. Może on - ale nie musi - umorzyć należności, przy czym nawet stwierdzenie istnienia w sprawie przewidzianych przepisami przesłanek nie obliguje Zakładu do zastosowania ulgi, jaką jest umorzenie należności, oczywiście gdy inne względy ustawowe przemawiają przeciwko takiemu umorzeniu. W tym miejscu podkreślenia wymaga, że organ przy wydawaniu decyzji o charakterze uznaniowym obowiązany jest do rzetelnej i wnikliwej analizy wszelkich okoliczności sprawy w celu stwierdzenia, czy zostały spełnione określone w przepisach przesłanki.

Mając powyższe na uwadze należy zauważyć, iż skarżący żądanie swoje w zakresie umorzenia należności na ubezpieczenia społeczne, uzasadniał problemami finansowymi spowodowanymi brakiem wystarczających dochodów. Organ orzekający podnoszone przez skarżącego okoliczności wziął pod uwagę i dokonał ich oceny, co znalazło odzwierciedlenie tak w materiale dowodowym sprawy jak również w uzasadnieniu skarżonej decyzji. Organ wskazał, iż skarżący osiąga stałe dochody z tytułu wynagrodzenia za pracę w wysokości 730 złotych netto (aktualnie jest to kwota 1100 złotych - zgodnie z oświadczeniem złożonym na rozprawie), posiada także nieruchomości, z których może być prowadzona egzekucja należności Zakładu. Zobowiązany na bieżąco spłaca zadłużenie z tytułu kredytu w banku, nie korzysta ze świadczeń pomocy społecznej. Ponadto skarżący samodzielnie prowadzi gospodarstwo domowe i nie ma nikogo na utrzymaniu. Miesięczne wydatki określił na kwotę około 400 złotych. W związku z tym prawidłowo Prezes Zakładu ustalił, iż materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie daje podstaw do przyjęcia, że bieżące potrzeby życiowe skarżącego nie są zaspakajane.

Reasumując, zdaniem Sądu, skarżący nie wykazał, ażeby w stosunku do niego miały zastosowanie przepisy omawianego rozporządzenia z dnia 31 lipca 2003 r., z brzmienia zaś § 3 wyraźnie wynika, iż to na zobowiązanym ciąży obowiązek udowodnienia i wykazania zaistnienia wymienionych w nim przesłanek. Tym samym nie jest dowolnym wniosek organów, iż sytuacja majątkowa skarżącego w rozpoznanej sprawie nie jest taka, aby prowadziła do pozbawienia możliwości zaspokajania niezbędnych potrzeb życiowych przy spłacie istniejącego zadłużenia.

W związku z powyższym w ocenie Sądu, stanowisko organu w sprawie jest zasadne. Wydanie decyzji poprzedzone było postępowaniem zmierzającym do ustalenia sytuacji materialnej skarżącego. Organy orzekające wzięły pod uwagę podnoszone przez skarżącego okoliczności i zgromadzone w toku postępowania dowody, a odnosząc je do podstawy materialno-prawnej rozstrzygnięcia sformułowały wnioski, które mieszczą się w granicach swobodnej oceny dowodów (art. 80 k.p.a.).

Podkreślić w tym miejscu należy, iż ustawowym obowiązkiem ZUS jest dochodzenie należności z tytułu składek, w tym również z wykorzystaniem wszelkich dostępnych środków przymusowego dochodzenia należności. Zobowiązania z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne są uprzywilejowane i podlegają - co do zasady - zaspokojeniu przed innymi należnościami (art. 24 ust. 3 u.s.u.s.). Są ponadto objęte dziesięcioletnim terminem przedawnienia i w tym okresie mogą być dochodzone. Umorzenie należności z tytułu składek stanowi wyraz definitywnej rezygnacji uprawnionego organu z możliwości ich wyegzekwowania. Biorąc pod uwagę publicznoprawny charakter należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne oraz uwzględniając cele, na które są one przeznaczane, organy odpowiedzialne za ich pobór zobligowane są do szczególnej staranności i ostrożności w dysponowaniu nimi. Dotyczy to również, podejmowanych w warunkach uznania administracyjnego, decyzji w przedmiocie umorzenia tych należności, a podejmując rozstrzygnięcie w tym zakresie organ jest zobowiązany do konfrontowania interesu dłużnika z interesem ogólnospołecznym. Uzasadnia to również wyjątkowy charakter instytucji umorzenia należności z tytułu składek. Jeżeli zatem, tak jak w rozpatrywanej sprawie, właściwy organ dostrzega możliwości wyegzekwowania zaległych składek, to podjęte w ramach uznania administracyjnego, negatywne dla wnioskodawcy rozstrzygnięcie, nie może być uważane za dowolne.

Z przedstawionych powodów Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia skargi i uchylenia zaskarżonej decyzji. Uznał, iż w toku kontrolowanego postępowania nie doszło do naruszenia przepisów i zasad ogólnych postępowania administracyjnego, w szczególności tej zasady, która nakazuje organom administracji publicznej uwzględniać interes społeczny i słuszny interes obywateli (art. 7 k.p.a.) oraz zasady dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy (art. 77 § 1 k.p.a.). Decyzja również w całości odpowiada przepisowi art. 107 k.p.a. Tym samym nie doszło również do naruszenia art. 7 Konstytucji RP.

Sąd zwraca jednocześnie uwagę, iż wniosek o umorzenie należności składkowych może być ponawiany i każdorazowo podlega ocenie organu rentowego - Zakładu. W szczególności w przypadku zmiany stanu faktycznego lub uzyskania nowych dowodów skarżący może ponownie wystąpić do Zakładu z wnioskiem o umorzenie należności i wówczas ponownie sprawa umorzenia będzie rozstrzygana przez organ. Wydanie bowiem decyzji w przedmiocie umorzenia należności nie korzysta z tzw. powagi rzeczy osądzonej.

Z powyższych względów Wojewódzki Sąd Administracyjny uznając, że zaskarżona decyzja jest zgodna z prawem, a podjęte rozstrzygnięcie nie wykraczało poza ramy uznania administracyjnego, na podstawie art. 151 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji wyroku.