Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Wiesław Morys Sędziowie: Sędzia NSA Izabella Kulig-Maciszewska (spr.) Sędzia del. WSA Ewa Kręcichwost-Durchowska Protokolant: st. asystent sędziego Rafał Kopania po rozpoznaniu w dniu 9 lutego 2016 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w Ostrołęce od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 lutego 2015 r. sygn. akt II SAB/Wa 961/14 w sprawie ze skargi P. G. - redaktora naczelnego dziennika " [...] " na bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w Ostrołęce w przedmiocie rozpoznania wniosku o udostępnienie informacji publicznej 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania, 2. zasądza od P. G. - redaktora naczelnego dziennika " [...] " na rzecz Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w O. kwotę 280 (dwieście osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Wyrokiem z dnia 12 lutego 2015 r" sygn. akt II SAB/Wa 961/14 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu skargi P. G. – redaktora naczelnego dziennika "[...]" na bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku [...] w O. do rozpatrzenia wniosku skarżącego P. G. – redaktora naczelnego dziennika "[...]" z dnia 8 września 2014 r. o udostępnienie informacji publicznej, w terminie 14 dni od daty doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy; stwierdził, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa oraz zasądził od Zarządu Okręgowego Polskiego Związku [...] w O. na rzecz skarżącego kwotę 928 zł (dziewięćset dwadzieścia osiem 68/100) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Pismem z dnia 8 września 2014 r. K. M. w piśmie z logo "[...] Dziennik Myśliwych" i nagłówkiem dziennika, zwrócił się do Zarządu Okręgowego Polskiego Związku [...] o udzielenie, na podstawie art. 4 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz.U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24 ze zm.), informacji dotyczących ostatniego przeprowadzonego w okręgu kursu dla nowo przystępujących do Związku [...] poprzez podanie wszystkich kosztów przyjętych kalkulacji dla wyliczenia sumarycznego kosztów kursu pokrywanego przez jego uczestników, z podaniem dat odbywania się kursu, liczby jego uczestników i ile zobowiązany był zapłacić każdy z nich.

Zarząd Okręgowy Polskiego Związku [...] w O., pismem z dnia 11 września 2014 r., zwrócił się do dziennika "[...] Dziennik Myśliwych" o potwierdzenie, czy podpisany pod wyżej wskazanym pismem K. M. pozostaje w stosunku pracy z redakcją dziennika "[...]" albo zajmuje się redagowaniem, tworzeniem lub przygotowaniem materiałów prasowych na rzecz i z upoważnienia redakcji.

Redaktor naczelny dziennika "[...] Dziennik Myśliwych" P. G. w dniu 17 października 2014 r. złożył skargę na bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku [...] w O..

W odpowiedzi na skargę Zarząd Okręgowy Polskiego Związku [...] w O. wniósł o odrzucenie, bądź o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie.

Zdaniem Sądu nie budzi wątpliwości fakt, że pochodzi on od dziennika "[...]", a nie od K. M., występującego jako osoba fizyczna. Zatem jego źródłem jest prasa w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz.U. Nr 5, poz. 24 ze zm.). Wprawdzie K. M. nie powoływał się w nim na żadne pełnomocnictwo, jednak wniosek ten posiada logo i nagłówek dziennika "[...] Dziennik Myśliwych", a jako jego podstawę prawną wskazano art. 4 ust. 1 Prawa prasowego. Zatem nie ma żadnych podstaw do przyjęcia, że z wnioskiem o udzielenie informacji K. M. w niniejszej sprawie występował w imieniu własnym, a nie jako dziennikarz dziennika "[...]".

Sąd stwierdził, że Zarząd Okręgowy Polskiego Związku [...] w O. jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, a przez to objętym regulacją powyższego unormowania. Sąd powołał się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 89/13, w którym m.in. stwierdzono, że ustawodawca w art. 34 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo [...]e (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 42, poz. 372 ze zm.) przekazał temu podmiotowi szereg zadań z zakresu administracji publicznej, w tym m.in.: prowadzenie gospodarki [...]ej w obwodach wyłączonych z wydzierżawienia i w obwodach wydzierżawionych przez koła [...]e, troskę o rozwój łowiectwa i współdziałanie z administracją rządową i samorządową, jednostkami organizacyjnymi Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe i parkami narodowymi oraz organizacjami społecznymi w ochronie środowiska przyrodniczego, a także w zachowaniu i rozwoju populacji zwierząt łownych i innych dziko żyjących. Związek realizuje również inne zadania powierzone mu przez ministra właściwego do spraw środowiska. Wymienione zadania nałożone na związek w drodze ustawy ze względu na ich cel mają charakter publiczny (por. R. Stec, Uprawianie łowiectwa i prowadzenie gospodarki [...]ej. Uwarunkowania administracyjnoprawne, cywilnoprawne i organizacyjne, Lex 2012). Wymaga podkreślenia, iż powyższe zadania mogą być realizowane również przez organy okręgowe Związku, w tym jego zarządy okręgowe (art. 32a ust. 4 ustawy – Prawo [...]e). Publicznoprawny charakter działalności zarządów okręgowych Polskiego Związku [...] przesądza również o tym, że żądane w niniejszej sprawie informacje stanowią informację publiczną, bowiem we wniosku domagano się udostępnienia uchwał, odwołań od nich oraz protokołów i – wbrew stanowisku organu – dostarczenie kserokopii tych dokumentów mieści się w pojęciu udzielenia informacji. W myśl zaś art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, informację publiczną stanowi każda informacja o sprawach publicznych. W szczególności informacją taką, podlegającą udostępnieniu w trybie przepisów ustawy, jest informacja o podmiotach, o których mowa w art. 4 ust. 1, w tym o treści dokumentów urzędowych, w szczególności treści aktów administracyjnych i innych rozstrzygnięć (pkt 4 lit. a). Zatem nie budzi wątpliwości fakt, że wniosek z dnia 8 września 2014 r. dotyczył informacji o charakterze publicznym i został skierowany do podmiotu wykonującego zadania publiczne. Skoro zaś tak, to pomimo iż żądanie to pochodziło od prasy w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1 prawa prasowego, stosownie do art. 3a tej ustawy podlegało ono rozpatrzeniu przez Zarząd Okręgowy Polskiego Związku [...] w O. w trybie przewidzianym w ustawie o dostępie do informacji publicznej, a nie w art. 4 Prawa prasowego. Stąd też wobec braku odpowiedzi na przedmiotowe żądanie, organ pozostawał w bezczynności, a redaktorowi naczelnemu dziennika "[...]" przysługiwała skarga do sądu administracyjnego na bezczynność w tym przedmiocie. Sąd zaznaczył że właśnie redaktor naczelny dziennika "[...]" posiadał legitymację do wniesienia w niniejszej sprawie skargi, bowiem art. 3a Prawa prasowego wskazuje jedynie tryb, w jakim ma być załatwiony wniosek prasy o udostępnienie informacji publicznej, skierowany do podmiotu zobowiązanego do udostępniania takich informacji. Użyte w tym unormowaniu słowo "prasa" wskazuje jednak, że w każdej takiej sprawie to "prasa" pozostaje w roli podmiotu żądającego informacji, zaś "Prasą" w rozumieniu Prawa prasowego jest na przykład określony dziennik (art. 7 ust. 2 pkt 7). Zatem w sytuacji, gdy wniosek o udostępnienie informacji publicznej wnosi dziennikarz działający w imieniu określonego dziennika, interes prawny w postępowaniu zainicjowanym tym wnioskiem będzie miał dziennik, a nie tylko dziennikarz, jako osoba fizyczna.

Redaktorowi naczelnemu takiego dziennika – jako osobie kierującej na mocy art. 25 ust. 1 Prawa prasowego jego redakcją – przysługuje zatem legitymacja do wniesienia skargi w takim postępowaniu.

Sąd uznał, że Zarząd Okręgowy Polskiego Związku [...] w O. pozostaje w bezczynności w sprawie wniosku strony skarżącej z dnia 8 września 2014 r., ponieważ nie został on dotychczas załatwiony w żaden z opisanych wyżej sposobów. Sąd nie dopatrzył się w bezczynności Zarządu rażącego naruszenia prawa, ponieważ postawa organu była raczej wynikiem braku nieznajomości obowiązujących przepisów, a nie złej woli i tym samym świadczy, że skarżący nie był lekceważony. Z tego samego powodu Sąd nie orzekł z urzędu grzywny wobec Zarządu Okręgowego Polskiego Związku [...] w O..

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożył Zarząd Okręgowy Polskiego Związku [...] w O..

Wyrok zaskarżono w całości, zarzucając naruszenie art. art. 151 p.p.s.a. poprzez jego niezastosowanie oraz art. 149 § 1 p.p.s.a poprzez jego błędne zastosowanie w sytuacji, gdy działaniu ZO PZŁ nie można było zarzucić bezczynności (błędne ustalenie stanu faktycznego sprawy) co miało istotny wpływ na wynik spraw;

2) art. 50 p.p.s.a polegające na przyjęciu, iż P. G. – Redaktorowi naczelnemu dziennika "[...]" przysługuje interes prawny we wniesieniu skargi;

3) art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. (Dz.U. z 2014 r., poz. 782 ze zm., zwaną dalej u.d.d.i.p.) w zw. z art. 3a ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. (Dz.U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24, zwaną dalej u.p.p.) poprzez niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, iż ZO PZŁ był zobowiązany do udostępnienia informacji prasie (rozpoznania wniosku) na skutek wniosku z dnia 8 września 2014 r. w sytuacji braku potwierdzenia statusu wnioskodawcy;

4) art. 7 pkt 2 ust. 5 oraz art. 11 u.p.p. poprzez niewłaściwe zastosowanie; oraz z daleko idącej ostrożności procesowej;

5) art. 3a u.p.p. poprzez niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, iż wniosek obejmuje informację publiczną.

W oparciu o powyższe zarzuty kasacyjne wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie oraz zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów postępowania podług norm przepisanych.

W tym stanie sprawy Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna zawiera usprawiedliwiony zarzut dotyczący naruszenia art. 149 § 1 ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Zgodnie z tym przepisem Sąd uwzględniając skargę na bezczynność zobowiązuje organ do podjęcia stosownych czynności. Oczywistym jest, iż dokonując oceny czy dany podmiot pozostaje w bezczynności Sąd zobligowany jest analizować wszystkie okoliczności sprawy. W niniejszej sprawie przedmiotem oceny była bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku [...] w O. w udzieleniu stosownych informacji odnoszących się do kursów przeprowadzonych w okręgu dla nowoprzyjętych członków związku, w tym m.in. kosztów tych kursów, liczby uczestników i kosztów, które musieli uiścić poszczególni uczestnicy kursów. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie rozpoznając skargę uznał, że żądane informacje stanowią informację publiczną. Jednakże ta żądana informacja, to zdaniem Sądu I instancji uchwały, odwołania oraz protokoły, których dostarczenie kserokopii mieści się w pojęciu informacji publicznej. Dalsze rozważania Sądu dotyczą właśnie tych kwestii, również w aspekcie bezczynności Związku w udzieleniu informacji publicznej. Stwierdzić więc należy, że Sąd I instancji dokonał oceny zupełnie innej kwestii w aspekcie bezczynności niż była przedmiotem w niniejszej prawie. W ogóle nie odniósł się do wniosku K. M. z dnia 8 września 2014 r., chociaż jego treść przywołał w pierwszej części uzasadnienia. W tej sytuacji uznać należy, że przedmiotowa sprawa udzielenia informacji dotyczących kursów dla nowoprzyjętych członków związku nie została rozpoznana przez Sąd I instancji, a uznanie, że Związek pozostawał w bezczynności i zobowiązanie do rozpatrzenia przedmiotowego wniosku, stanowi oczywiste naruszenie art. 149 § 1 ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Sąd I instancji zobligowany będzie dokonać ustaleń przede wszystkim od kogo pochodzi zgłoszony wniosek z dnia 8 września 2014 r. i w sytuacji gdy został złożony przez dziennikarza reprezentującego konkretną redakcję rozważyć czy nie istnieje potrzeba stosownego dokumentu w tym zakresie. Sam bowiem fakt wystosowania przedmiotowego wniosku na papierze redakcji dziennika "[...]" nie oznacza, że dziennikarz występuje jako dziennikarz tej gazety, zwłaszcza, iż z treści przedmiotowego wniosku wynika, że jego podstawę stanowią przepisy prawa prasowego, a wnioskodawca reprezentuje redaktora naczelnego dziennika. Następnie rozważyć czy żądane informacje stanowią informację publiczną (wszystkie z nich, lub tylko niektóre) i dopiero wtedy rozważać czy i w jakim trybie powinny być udzielone. Dopiero po tych wszystkich ustaleniach, począwszy od kwestii reprezentacji, poprzez charakter żądanych informacji, można rozważać zasadność skargi i ew. zastosowanie art. 149 ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Z tych wszystkich względów Naczelny Sąd Administracyjny na mocy art. 185 § 1 oraz art. 203 pkt 2 ww. ustawy orzekł jak w sentencji wyroku.