Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Iwona Bogucka Sędziowie NSA Irena Kamińska (spr.) del. WSA Jacek Jaśkiewicz Protokolant starszy asystent sędziego Małgorzata Ziniewicz po rozpoznaniu w dniu 26 lipca 2016 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w Kielcach od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 15 października 2015 r. sygn. akt II SA/Ke 735/15 w sprawie ze skargi P. o wymierzenie Zarządowi Okręgowemu Polskiego Związku Łowieckiego w Kielcach grzywny za niewykonanie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach w sprawie sygn. akt II SAB/Ke 73/14 oddala skargę kasacyjną.

Prawomocnym wyrokiem z dnia 21 stycznia 2015 r., wydanym w sprawie o sygn. akt II SAB/Ke 73/14, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach zobowiązał Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w Kielcach do rozpatrzenia wniosku Dziennika "Ł." z dnia 7 października 2014 r. o udzielenie informacji prasowej w terminie 14 dni od doręczenia odpisu prawomocnego wyroku. W uzasadnieniu tego wyroku Sąd wskazał, że na Zarządzie Okręgowym PZŁ spoczywa obowiązek udzielania prasie informacji o swej działalności. Sąd wskazał, że żądanie przez skarżącego udostępnienia kopii protokołów i podjętych uchwał z posiedzeń Zarządu Okręgowego PZŁ odbytych w 2014 r. w formie kserokopii, przesyłką pocztową lub skanów pocztą email, dotyczyło informacji publicznej w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, gdyż dotyczyło informacji o sprawach publicznych, a wniosek został skierowany do podmiotu zobowiązanego do udzielenia informacji publicznej. Sąd wskazał, że organ nie podjął żadnej czynności przepisanej prawem w celu rozpoznania wniosku o udzielenie informacji publicznej, Sąd stwierdził, że za takie działanie nie może być uznane udzielenie składającemu wniosek odpowiedzi w formie pisma zawierającej zaproszenie do siedziby organu, celem pozyskania wnioskowanych informacji (wyrok Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego w Kielcach z dnia 21 stycznia 2015r. sygn. akt II SAB/Ke 73/14).

W dniu 18 sierpnia 2015 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach wpłynęła skarga P.G. – redaktora naczelnego Dziennika "Ł." o wymierzenie grzywny Zarządowi Okręgowemu Polskiego Związku Łowieckiego w Kielcach za niewykonanie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 21 stycznia 2015 r., sygn. akt II SAB/Ke 73/14. Skarżący wyjaśnił, że pismem z dnia 1 lipca 2015 r. wezwał Zarząd do wykonania powyższego wyroku i udostępnienia mu informacji, których domagał się we wniosku z dnia 7 października 2014 r. W odpowiedzi na to wezwanie pismem z dnia 14 lipca 2015 r. organ poinformował skarżącego, że w przedmiotowym wyroku zostali zobowiązani do rozpatrzenia wniosków o udzielenie informacji, nie zaś do bezwzględnego ich udzielenia i zadeklarował możliwość współpracy w udzieleniu żądanych informacji.

W odpowiedzi na skargę Zarząd Okręgowy PZŁ wniósł o odrzucenie skargi albo jej oddalenie, wskazując, iż organ udzielił odpowiedzi w określonych terminach informując zainteresowanych o braku możliwości udzielenia informacji zgodnie z wnioskiem z dnia 7 października 2014 r., jednocześnie deklarując, że przedmiotowej informacji udzieli w każdym czasie w siedzibie organu, oferując przy tym pełną współpracę, pomoc oraz posiadane środki techniczne.

Na rozprawie w dniu 15 października 2015 r. przedstawiciel organu oświadczył, że do dnia rozprawy wyrok z dnia 21 stycznia 2015 r. nie został wykonany w kwestii udzielenia żądanej informacji. Podniósł jednak, że organ był gotowy pokryć koszty przyjazdu i pobytu dziennikarza Dziennika "Ł." do siedziby w celu uzyskania żądanych informacji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 15 października 2015 r. o sygn. akt II SA/Ke 735/15 wymierzył Zarządowi Okręgowemu Polskiego Związku Łowieckiego w Kielcach grzywnę w wysokości 1000 (tysiąc) złotych za niewykonanie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 21 stycznia 2015r. sygn. akt II SAB/Ke 73/14, jak również zasądził od Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w Kielcach na rzecz P.G. redaktora naczelnego dziennika "Ł." 457 (czterysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

W uzasadnieniu Sąd pierwszej instancji wskazał, że w świetle wyroku WSA w Kielcach z dnia 21 stycznia 2015 r. o sygn. akt II SAB/Ke 73/14 obowiązkiem Zarządu Okręgowego PZŁ, po doręczeniu odpisu prawomocnego wyroku, było udostępnienie skarżącemu redaktorowi naczelnemu dziennika "Ł." wnioskowanej informacji prasowej czy to w formie kserokopii, czy też skanów. Podkreślił przy tym, że nie był kwestionowany fakt, iż do chwili rozprawy w dniu 15 października 2015 r., wyrok z dnia 21 stycznia 2015r. w sprawie II SAB/Ke 73/14 nie został wykonany w kwestii rozpatrzenia wniosku o udzielenie informacji prasowej żądanej we wniosku z dnia 7 października 2014 r., zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa

W tej sytuacji Sąd pierwszej instancji uznał, że Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w Kielcach nie wykonał opisanego wyżej wyroku WSA w Kielcach, gdyż niezależnie od podnoszonych w odpowiedzi na skargę okoliczności obowiązkiem Zarządu Okręgowego PZŁ było rozpatrzenie wniosku wnioskodawcy o udzielenie informacji prasowych jakich domagał się we wniosku. Mając na uwadze charakter żądanych informacji, udzielenie tych informacji mogło nastąpić w szczególności poprzez przesłanie stronie skarżącej kopii dokumentów zawierających te informacje bądź też przesłanie skanów pocztą email, czego jednak organ nie uczynił w żadnej formie. Zdaniem Sądu pierwszej instancji rozpatrzeniem tego wniosku nie było natomiast kolejne zaproszenie do siedziby organu celem pozyskania interesujących informacji.

Określając wysokość grzywny WSA w Kielcach wskazał, że organ uporczywie nie wykonuje prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Została ona ustalona zgodnie z art. 154 § 6 p.p.s.a mając na uwadze, że zgodnie z obwieszczeniem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 17 lutego 2015r. (M.P. z 2015 roku, poz. 221), przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w 2014 roku wyniosło 3.308,33 zł, zatem górna granica grzywny wymierzonej na tej podstawie wynosi 33.083,30 zł.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniósł Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w Kielcach. Postawił w niej cztery zarzuty. Po pierwsze, naruszenia art. 151 p.p.s.a. przez jego błędne niezastosowanie. Po drugie, naruszenia art. 154 § 1 i 6 p.p.s.a. przez jego błędne zastosowanie. Po trzecie, naruszenia art. 286 § 2 p.p.s.a. przez jego niezastosowanie, w szczególności brak podstawowych ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie, tj. terminu w którym organ otrzymał akta sprawy. Po czwarte, naruszenia art. 3a ustawy – Prawo prasowe przez jego zastosowanie, podczas gdy objęta wnioskiem informacja nie jest informacją publiczną, tym samym organ nie może pozostawać w bezczynności.

Zdaniem skarżącego kasacyjnie Sąd nie ustalił terminu, od kiedy i czy organ pozostawał w bezczynności co do wykonania orzeczenia, co mogło rzutować na wymierzoną grzywnę. Zaznaczono także, że organ prowadzi ze skarżącym szeroką korespondencję, zapraszając go do siedziby organu i deklarując pełne udostępnienie informacji, jak również pokrycie kosztów podróży. W ocenie skarżącego kasacyjnie pismo to należy traktować jako wskazanie braku możliwości technicznych w udostępnieniu informacji zgodnie z wnioskiem i jednocześnie zaproponowanie innej formy, z czego skarżący nie skorzystał. Nie wykonanie wyroku należy zaś rozumieć jako nie zapoznanie się przez skarżącego z materiałami.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw.

W pierwszej kolejności wyjaśnić należy, że zarzut skargi kasacyjnej dotyczący art. 3a ustawy – Prawo prasowe jest w sposób oczywisty niezasadny, gdyż kwestia charakteru prawnego żądanych informacji została już przesądzona prawomocnym wyrokiem WSA w Kielcach z dnia 21 stycznia 2015 r., wydanym w sprawie o sygn. akt II SAB/Ke 73/14. Sąd ten wskazał: "żądanie przez skarżącego udostępnienia kopii protokołów i podjętych uchwał z posiedzeń Zarządu Okręgowego PZŁ odbytych w 2014r. w formie kserokopii, przesyłką pocztową lub skanów pocztą email, dotyczyło informacji publicznej w rozumieniu art. 1 ust. 1 u.d.i.p., gdyż dotyczyło informacji o sprawach publicznych, a wniosek został skierowany do podmiotu zobowiązanego do udzielenia informacji publicznej". Jego ustaleniami jest także związany Naczelny Sąd Administracyjny. Jak bowiem stanowi art. 170 p.p.s.a., orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i inne organy państwowe, a w przypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Skarżący kasacyjnie mógł kwalifikację prawną informacji objętych wnioskiem kontestować składając skargę kasacyjną od wyroku z dnia 21 stycznia 2015 r., czego nie uczynił.

Za usprawiedliwiony uznać można zarzut naruszenia art. 286 § 2 p.p.s.a., Sąd pierwszej instancji powinien był wszak ustalić datę doręczenia organowi odpisu orzeczenia wraz z kompletem akt administracyjnych sprawy – jednak uchybienie to nie miało istotnego wpływu, w rozumieniu art. 174 pkt 2 p.p.s.a., na wynik niniejszej sprawy. Aby zarzut mógł doprowadzić do uchylenia zaskarżonego wyroku, to istotny wpływ uchybienia procesowego na wynik sprawy winien wykazać skarżący kasacyjnie (zob. np. wyrok NSA z dnia 13 stycznia 2016 r., II GSK 741/14), czego jednak nie uczynił. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego wpływ tego rodzaju w niniejszej sprawie nie występuje. Prawomocny wyrok Sądu pierwszej instancji z dnia 21 stycznia 2015 r. wraz z aktami sprawy doręczono bowiem organowi w dniu 16 kwietnia 2015 r., co jednoznacznie potwierdza zwrotne potwierdzenie odbioru w aktach sprawy o sygn. akt II SAB/Ke 73/14 (k. 41). Tym samym termin do rozpatrzenia wniosku o informację zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach upłynął dla organu z dniem 30 kwietnia 2015 r., zatem niewykonanie w tym terminie tego wyroku uzasadniało wymierzenie grzywny w niniejszej sprawie.

Kolejno wskazać należy, że nie doszło w sprawie do naruszenia art. 151 p.p.s.a. i art. 154 § 1 i 6 p.p.s.a., gdyż zaszły podstawy do wymierzenia grzywny organowi w postaci niewykonania wyroku, wobec czego oddalenie skargi byłoby nieuzasadnione. Wykonanie wyroku należy oceniać przez pryzmat jego sentencji oraz uzasadnienia, zwłaszcza wskazań, o których mowa w art. 141 § 4 p.p.s.a. W uzasadnieniu prawomocnego wyroku WSA w Kielcach z dnia 21 stycznia 2015 r. w sprawie o sygn. akt II SAB/Ke 73/14 Sąd wyjaśnił jasno i wyraźnie, że organ w reakcji na wniosek o informację z dnia 7 października 2014 r. (data wpływu do organu: 14 października 2014 r.) powinien był:

1) udostępnić tę informację w formie czynności materialno – technicznej w sposób i w formie zgodny z wnioskiem (art. 13 ust. 1 u.d.i.p.) lub

2) wydać na podstawie art. 16 ust. 1 u.d.i.p. decyzję o odmowie jej udostępnienia w razie uznania, że zachodzą podstawy do takiej odmowy, np. wynikające z art. 5 u.d.i.p. lub

3) udzielić informacji, o których mowa w art. 13 ust. 2 i art. 14 ust. 2 u.d.i.p., wyjaśniając przyczyny braku możliwości udostępnienia informacji w terminie bądź zgodnie z wnioskiem, przy jednoczesnym wskazaniu, w jakim terminie (nie dłuższym jednak niż 2 miesiące), w jaki sposób lub w jakiej formie informacja może być udostępniona niezwłocznie (w sytuacji powiadomienia wnioskodawcy o braku możliwości realizacji jego żądania w sposób lub w formie określonych we wniosku, ze wskazaniem innego sposobu lub formy bezzwłocznego udostępnienia informacji), jeżeli w terminie 14 dni od powiadomienia wnioskodawca nie złoży wniosku o udostępnienie informacji w sposób lub w formie wskazanych w powiadomieniu, postępowanie o udostępnienie informacji umarza się (art. 14 ust. 2 u.d.i.p.) lub

4) poinformować pisemnie wnioskodawcę, że nie posiada żądanej informacji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w prawomocnym wyroku z dnia 21 stycznia 2015 r. w sprawie o sygn. akt II SAB/Ke 73/14 podkreślił przy tym, że za dokonanie którejkolwiek z powyższych czynności nie może być uznane udzielenie składającemu wniosek odpowiedzi w formie pisma zawierającego zaproszenie do siedziby organu, celem pozyskania wnioskowanych informacji, jakie dokonano pismem z dnia 31 października 2014 r. (L.dz. [...]). Z tego względu za wykonanie wyroku nie mogło być poczytane również pismo Polskiego Związku Łowieckiego Zarządu Okręgowego w Kielcach z dnia 14 lipca 2015 r. (L.dz. [...]), w którym wskazano analogicznie: "kolejny więc raz, mimo składanych już propozycji współpracy łącznie z pokryciem kosztów przejazdu i pobytu, zapraszamy do naszej siedziby celem pozyskania wszystkich interesujących Państwa informacji, których kopiowanie oczywiście zapewniamy". Gdyby bowiem takie zaproszenie mogło zostać uznane za rozpatrzenie wniosku skarżącego z dnia 7 października 2014 r. (data wpływu do organu: 14 października 2014 r.), to Sąd pierwszej instancji już w prawomocnym wyroku z dnia 21 stycznia 2015 r. o sygn. akt II SAB/Ke 73/14 nie uwzględniłby skargi, lecz ją oddalił. Skoro zaś uznał, że takie zaproszenie nie stanowi odpowiadającego prawu rozpatrzenia wniosku, to sformułowanie "kolejnego zaproszenia" do siedziby organu celem pozyskania informacji nie może być w świetle tego wyroku prawidłowym rozpatrzeniem wniosku skarżącego. Podobnie rzecz się ma z pismem Przewodniczącego ZO PZŁ w Kielcach z dnia 19 marca 2015 r.

Nie sposób też uznać, że pismo Polskiego Związku Łowieckiego Zarządu Okręgowego w Kielcach z dnia 14 lipca 2015 r. (L.dz. [...]) stanowiło udzielenie informacji, o których mowa w art. 13 ust. 2 i art. 14 ust. 2 u.d.i.p. – z jednoczesnym wyjaśnieniem przyczyn braku możliwości udostępnienia informacji w terminie bądź zgodnie z wnioskiem, przy jednoczesnym wskazaniu, w jakim terminie (nie dłuższym jednak niż 2 miesiące), w jaki sposób lub w jakiej formie informacja może być udostępniona niezwłocznie. Z zaproszenia do wizyty w siedzibie organu w celu zapoznania się z informacją nie można bowiem w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego a contrario domyślać się, że organ nie ma możliwości udostępnienia informacji zgodnie z wnioskiem. Takie stwierdzenie powinno być bowiem wyrażone wprost w piśmie, a przy tym przekonująco wyjaśnione. Niezależnie od tego wskazać też należy, że pisemne powiadomienie, o którym mowa w art. 14 ust. 2 u.d.i.p., powinno było być skierowane do wnioskodawcy po wyroku Sądu pierwszej instancji zobowiązującym do rozpatrzenia sprawy – w terminie do 30 kwietnia 2015 r.

Za wykonanie wyroku nie może być też poczytane skierowane do wnioskodawcy pismo organu z dnia 26 lutego 2015 r. (L.dz. [...]), sformułowane już po wydaniu wyroku w sprawie o sygn. akt II SAB/Ke 73/14, w którym dopiero to piśmie poinformowano wnioskodawcę wprost, że udzielenie wnioskowanej informacji nie może nastąpić w sposób i formie zgodnej z wnioskiem, zaś przyczyną braku powyższej możliwości jest niedysponowanie odpowiednimi środkami technicznymi, w tym zasobami ludzkimi, do wykonywania innych zadań, niebędących bezpośrednio związanymi z pracą biura i statutową działalnością PZŁ. W związku z tym Zarząd Okręgowy PZŁ w Kielcach wskazał w rzeczonym piśmie, że może udostępnić żądaną informację przez jej wyłożenie (wgląd) w siedzibie przy ul. [...] w Kielcach, od poniedziałku do piątku w godz. 8:00-16:00. w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego pismo to nie stanowiło prawidłowego wykonania wyroku o sygn. akt II SAB/Ke 73/14, gdyż jakkolwiek poinformowano w nim o niemożliwości udostępnienia informacji w sposób i formie zgodnej z wnioskiem, to podjęta w nim próba wyjaśnienia niedysponowania środkami technicznymi do zrealizowania wniosku w formie określonej przez wnioskodawcę – nie odpowiada dyspozycji art. 14 ust. 2 zdanie pierwsze u.d.i.p. Przepis ten stanowi, że jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w sposób lub w formie określonych we wniosku, podmiot obowiązany do udostępnienia powiadamia pisemnie wnioskodawcę o przyczynach braku możliwości udostępnienia informacji zgodnie z wnioskiem i wskazuje, w jaki sposób lub w jakiej formie informacja może być udostępniona niezwłocznie. Dokonane w piśmie z dnia 26 lutego 2015 r. (L.dz. [...]) przez Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w Kielcach powiadomienie jest tymczasem na tyle ogólne, że nie poddaje się weryfikacji (kontroli), zarówno adresata pisma, jak i sądu administracyjnego, wobec czego nie stanowi wyjaśnienia określonego w cytowanym przepisie u.d.i.p. Jednocześnie jest ono nieprzekonujące, budząc wrażenie pewnej sprzeczności w stanowisku organu, gdyż już wcześniej – w piśmie z dnia 27 kwietnia 2015 r. (L.dz. [...]) – poinformował on, że zapewnia możliwość kopiowania wszelkich dostępnych, mogących interesować informacji, stąd wywnioskować można, że posiada środki techniczne (np. kserkopiarkę) do skopiowania żądanych przez skarżącego informacji. A zatem również powiadomienie z dnia 26 lutego 2015 r. nie stanowiło prawidłowego wykonania wyroku o sygn. akt II SAB/Ke 73/14.

Mając na uwadze powyższe uznać należy, że Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w Kielcach nie wykonał – w rozumieniu art. 154 § 1 p.p.s.a. – prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 21 stycznia 2015 r. wydanego w sprawie o sygn. akt II SAB/Ke 73/14. Naczelny Sąd Administracyjny w pełni podziela wobec tego stanowisko Sądu pierwszej instancji o wymierzeniu ww. organowi grzywny na podstawie art. art. 154 § 1 w zw. z § 6 p.p.s.a. Wskazany Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego nie dochował bowiem należytej staranności w realizacji rzeczonego wyroku, lekceważąc zarówno to orzeczenie, jak i wnioskodawcę. Ponawiał wszak czynności, twierdzenia i postawy zakwestionowane już prawomocnym wyrokiem Sądu. Uchybienie to jest tym jaskrawsze, że ów wyrok nie budzi wątpliwości interpretacyjnych. Postawa Zarządu wymagała zatem adekwatnej reakcji ze strony sądu administracyjnego, jest bowiem niedopuszczalna w demokratycznym państwie prawnym (art. 2 Konstytucji) gwarantującym efektywne prawo do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji). Taką właściwą reakcją było w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego wymierzenie przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach Zarządowi Okręgowemu Polskiego Związku Łowieckiego w Kielcach grzywny.

Z przedstawionych względów Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną na podstawie art. 184 p.p.s.a.