Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Danuta Oleś, Sędziowie Sędzia NSA Ewa Kwarcińska, Asesor WSA Bogusław Woźniak (spr.), Protokolant Starszy Referent Sylwia Górny, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 26 sierpnia 2008 r. sprawy ze skargi S. D. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia zaległości wraz z odsetkami za zwłokę z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za lata 2004 i 2005 1. oddala skargę; 2. zasądza od Skarbu Państwa- kasa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku na rzecz adwokata Ł. K. kwotę 309,80 złotych (trzysta dziewięć 80/100) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Naczelnik [...] Urzędu Skarbowego po rozpatrzeniu wniosku S.D., decyzją z dnia [...] odmówił umorzenia zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę w podatku dochodowym od osób fizycznych za lata 2004 i 2005. Organ pierwszej instancji zauważył, iż podatnik, który w sposób nieuprawniony dokonał preferencyjnego rozliczenia dochodów uzyskanych w roku podatkowym, składając zeznanie jako osoba samotnie wychowująca dzieci, uzyskał nienależne środki finansowe, które powinien zwrócić do budżetu państwa. Organ podatkowy pierwszej instancji stwierdził ponadto, że strona, w trakcie przeprowadzonego postępowania podatkowego nie wykazała istnienia przesłanek określonych w art. 67 § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej. Za takie, w ocenie Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego, nie można bowiem uznać skomplikowanej i trudnej sytuacji rodzinnej, toczących się procesów sądowych oraz ponoszenia wysokich kosztów utrzymania, w tym także niepracującej żony i uczącej się córki.

Niezgadzając się z powyższą decyzją S.D. wniósł odwołanie do Dyrektora Izby Skarbowej.

Dyrektor Izby Skarbowej decyzją z dnia [...] uchylił w całości decyzję organu pierwszej instancji i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez ten organ ponieważ rozstrzygnięcie sprawy wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości. Organ odwoławczy w uzasadnieniu decyzji podał, że podstawą prawną rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie jest art. 67a § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej, co oznacza, iż w toku przedmiotowego postępowania nie może podlegać kontroli prawidłowość wyliczenia wysokości podatku. W postępowaniu tym rozważaniu mogą podlegać jedynie te okoliczności, które nie mogły być lub nie zostały uwzględnione przy wyliczeniu podatku, a mieszczą się w pojęciu "ważnego interesu strony". Zatem jednym z warunków rozpatrzenia wniosku o zastosowanie instytucji przewidzianej w art. 67a Ordynacji podatkowej jest ustalenie czy będąca przedmiotem sprawy zaległość podatkowa istnieje, a jeżeli tak, to w jakiej wysokości. Jej wysokość wpływa bowiem nie tylko na wysokość należnych odsetek za zwłokę ale może mieć również wpływ na sposób rozstrzygnięcia sprawy. Dyrektor Izby Skarbowej wskazał dalej, że decyzje Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego w przedmiocie stwierdzenia nadpłaty za lata 2004 i 2005 zostały decyzjami organu odwoławczego z dnia 30 listopada 2007 r. uchylone w całości. W uzasadnieniu ostatnio przywołanych decyzji wskazano na potrzebę określenia ostatecznej wysokości zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za lata 2004 i 2005. W konkluzji decyzji z dnia [...] Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, że rozpatrzenie wniosku o udzielenie pomocy w spłacie zaległości podatkowych możliwe będzie, gdy organ podatkowy pierwszej instancji wyda decyzję, w której określi wysokość zobowiązania podatkowego.

S.D. złożył skargę na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz o zobowiązanie organu podatkowego do wspólnego rozpatrzenia spraw załatwionych zaskarżoną decyzją oraz decyzjami Dyrektora Izb Skarbowej z 30.11.2007 r. nr [...] oraz z 27.12.2007 r. [...] i [...]. W przeciwnej sytuacji, w jego ocenie, następuje samowolny podział dowodów i wyjaśnień złożonych w organach skarbowych, co w całości zaciemnia obraz sprawy i nie pozwala obiektywnie jej rozpatrzyć. Skarżący wniósł o uznanie pierwotnie złożonych zeznań podatkowych za lata 2004 – 2006 lub o uznanie za ostateczne drugich korekt zeznań podatkowych. Wskazał, że brak podpisu małżonki na zeznaniu spowodowany jest "przemijającą przeszkodą" – procesem rozwodowym. Nadmienił także, że w latach 2004 – 2006 był jedynym żywicielem rodziny. Skarżący podtrzymał twierdzenie, że wpłaty zaliczone przez organy podatkowe na poczet zaległości podatkowych stanowią zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych a nie zapłatę podatku. Wniósł o włączenie do dowodów pism złożonych do Dyrektora Izby Skarbowej, w szczególności w dniach 6 i 21 września 2007 r. Zdaniem skarżącego decyzje organów podatkowych nie uwzględniają krzywdy podatnika i jego rodziny, pomijają jego interes, są sprzeczne z prawdą obiektywną i prawem.

Dyrektor Izby Skarbowej w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie podtrzymując argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje.

Skarga S.D. nie zasługuje na uwzględnienie, albowiem zaskarżona decyzja Dyrektora Izby Skarbowej nie narusza prawa.

Z przepisu art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.) wynika, że Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą skargi. Jego wykładnia wskazuje, że Sąd ma prawo ale i obowiązek dokonania oceny zgodności z prawem zaskarżonego aktu administracyjnego, nawet wówczas, gdy dany zarzut nie został w skardze podniesiony. Z drugiej jednak strony granicą praw i obowiązków Sądu wyznaczoną w art. 134 § 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi jest zakaz wkraczania w sprawę nową. Granice te zaś wyznaczone są dwoma aspektami mianowicie: legalnością działań organu podatkowego oraz całokształtem aspektów prawnych tego stosunku prawnego, który był objęty treścią zaskarżonego rozstrzygnięcia. Powyższe oznacza, że Sąd naruszyłby ten przepis jedynie wówczas, gdyby przekroczył określone wyżej granice danej sprawy albo gdyby ograniczył się w ocenie legalności tylko do zarzutów i wniosków skargi.

Na wstępie należy zauważyć, że zgodnie z art. 67a § 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) organ podatkowy, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, z zastrzeżeniem art. 67b, może umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną. W postępowaniu prowadzonym na podstawie art. 67a Ordynacji podatkowej nie dokonuje się ponownie weryfikacji wymiaru podatku, nie bierze się zatem pod uwagę tych okoliczności, które rzutują na wysokość podatku. Wobec powyższego zarzuty skarżącego, odnośnie spełnienia przesłanek umożliwiających mu złożenie rocznego zeznania podatkowego jako osoba samotnie wychowującej dziecko w niniejszym postępowaniu uznać należy za bezzasadne.

W dalszej kolejności należy stwierdzić, że przedmiotem skargi jest decyzja wydana na podstawie art. 233 § 2 Ordynacji podatkowej, a więc decyzja, na mocy której organ odwoławczy uchylił decyzję organu pierwszej instancji w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. Kontrola zgodności z prawem zaskarżonej decyzji będzie więc obejmowała przede wszystkim ocenę, czy w okolicznościach rozpoznawanej sprawy zaistniały przesłanki określone w art. 233 § 2 Ordynacji podatkowej uprawniające organ odwoławczy do uchylenia zaskarżonej decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia, a zatem czy rozstrzygnięcie sprawy wymagało uprzedniego przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości lub w znacznej części. Sąd nie może natomiast oceniać zasadności zastosowania art. 67a § 1 Ordynacji podatkowej, bowiem zaskarżona decyzja nie rozstrzyga w przedmiocie umorzenia zaległości podatkowej.

Z motywów zawartych w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji Dyrektora Izby Skarbowej wynika, że brak określenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za lata 2004 i 2005 czyni przedwczesnym orzekanie w przedmiocie ulgi w zapłacie tego podatku. Niezbędne jest bowiem ustalenie, że zaległość podatkowa w ogóle istnieje jak i jej wysokości. Powyższy pogląd organu odwoławczego Sąd podziela. Nie można bowiem orzekać w przedmiocie ulgi w zapłacie zaległości podatkowej jeżeli nie jest jasne, czy zaległość ta w ogóle istnieje oraz jaka jest jej wysokość. W ocenie Sądu, wskazane przez organ odwoławczy braki postępowania uzasadniają potrzebę przeprowadzenia postępowania podatkowego w znacznej części, a co za tym idzie zaskarżona decyzja organu odwoławczego nie narusza art. 233 § 2 Ordynacji podatkowej.

Odnosząc się do argumentu, iż decyzja Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 30 listopada 2007 r. została uchylona przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku należy zauważyć, iż nie może to stanowić okoliczności wpływającej na ocenę legalności niniejszej decyzji. Wskazać należy na pogląd wyrażony w wyroku NSA z dnia 17.05.2005 r. Sygn. akt FSK 1812/04. LEX nr 177567, iż art. 133 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) nakłada obowiązek rozstrzygania sprawy na podstawie stanu faktycznego istniejącego w dacie wydania zaskarżonego aktu lub czynności i jednocześnie zakaz uwzględniania przy orzekaniu okoliczności powstałych później lub nieznajdujących odzwierciedlenia w aktach sprawy. Stanowisko to Sąd w składzie niniejszym w pełni podziela.

Mając na uwadze wszystkie przedstawione powyżej okoliczności Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) oddalił skargę uznając ją za bezzasadną.

Rozstrzygnięcie o kosztach uzasadnia art. 250 wyżej wymienionej ustawy.