drukuj    zapisz    Powrót do listy

648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego 658, Inne, Inne, Uchylono zaskarżony wyrok i oddalono skargę, I OSK 2256/15 - Wyrok NSA z 2016-07-26, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I OSK 2256/15 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2016-07-26 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2015-07-24
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Irena Kamińska
Iwona Bogucka /przewodniczący sprawozdawca/
Jacek Jaśkiewicz
Symbol z opisem
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego
658
Hasła tematyczne
Inne
Sygn. powiązane
II SAB/Po 153/14 - Wyrok WSA w Poznaniu z 2015-04-30
Skarżony organ
Inne
Treść wyniku
Uchylono zaskarżony wyrok i oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2001 nr 112 poz 1198 art. 1, art. 4, art. 6, art. 14, art. 15
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.
Dz.U. 1984 nr 5 poz 24 art. 3, art. 4, art. 7
Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Iwona Bogucka (spr.) Sędziowie NSA Irena Kamińska del. WSA Jacek Jaśkiewicz Protokolant starszy asystent sędziego Małgorzata Ziniewicz po rozpoznaniu w dniu 26 lipca 2016 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 30 kwietnia 2015 r. sygn. akt II SAB/Po 153/14 w sprawie ze skargi Redaktora naczelnego dziennika "[...]" – P. G. na bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w K. w przedmiocie udzielenia informacji prasowej 1. uchyla zaskarżony wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu i oddala skargę, 2. zasądza od P. G. - redaktora naczelnego dziennika "[...]" na rzecz Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w K. kwotę 297 (dwieście dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 30 kwietnia 2015 r., sygn. akt II SAB/Po 153/14 uwzględnił skargę P. G. – redaktora naczelnego dziennika "[...]" i w pkt I. zobowiązał Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w K. do załatwienia wniosku dziennikarza dziennika "[...]" – K. M. z dnia 7 października 2014 roku w terminie 14 dni od otrzymania prawomocnego wyroku i akt sprawy, w pkt II. stwierdził, że bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w K. nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa, w pkt III. zasądził od Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w K. na rzecz skarżącego kwotę 357 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. Wyrok został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:

pismem z dnia 7 października 2014 r. K. M. zwrócił się do Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w K. (dalej "Zarząd") o udzielenie informacji poprzez przesłanie kopii protokołów i uchwał podjętych przez Zarząd w 2014 r., w formie kserokopii przesyłką pocztową lub skanów pocztą elektroniczną. Jako podstawę prawną swojego żądania wskazał art. 4 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. –Prawo prasowe (Dz. U. z 1984 r. Nr 5, poz. 24 ze zm., dalej u.p.p.). Przewodniczący Zarządu pismem z dnia 15 października 2014 r. odpowiedział, że do uzyskania informacji uprawnionym jest dziennikarz. Natomiast Zarząd nie otrzymał żadnego dokumentu uwiarygodniającego, że K. M. jest uprawniony do uzyskania informacji, o której mowa w art. 4 u.p.p.

Pismem z dnia 8 listopada 2014 r. redaktor naczelny dziennika "[...]" P. G. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu skargę na bezczynność Zarządu w przedmiocie udzielenia informacji prasowej na wniosek z dnia 7 października 2014 r. W uzasadnieniu skargi wskazano, że wniosek z dnia 7 października 2014 r., jako dotyczący udzielenia informacji o charakterze publicznym i skierowany do podmiotu wykonującego zadania publiczne, podlegał rozpatrzeniu przez Zarząd w trybie przewidzianym w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2014 r., poz. 782 ze zm., dalej u.d.i.p.), a nie w trybie art. 4 u.p.p.

W odpowiedzi na powyższą skargę Zarząd wniósł o jej oddalenie. W uzasadnieniu wskazano, że Zarząd w niniejszej sprawie postąpił prawidłowo i nie można w jego działaniu doszukać się bezczynności. Podniesiono także, iż brak jest w sprawie możliwości, aby zastosować (na podstawie art. 3a u.p.p.) przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Zaskarżonym wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uwzględnił skargę. W uzasadnieniu wyjaśniono, że domaganie się udzielenia informacji przez konkretnego dziennikarza nie przekreśla legitymacji do zaskarżenia bezczynności w tym przedmiocie przez redaktora naczelnego dziennika. W przedmiotowej sprawie nie budzi wątpliwości Sądu I instancji, że K. M. nie działał w imieniu własnym, ale na rzecz dziennika "[...]". Powyższe wynika wprost z treści pisma z dnia 7 października 2014 r., jak i z treści skargi. Interes prawny w tej sytuacji niewątpliwie ma więc redaktor naczelny dziennika jako osoba kierująca na mocy art. 25 ust. 1 u.p.p. jego redakcją. Sąd I instancji uznał także, że zadania nałożone na Związek w drodze ustawy ze względu na ich cel mają charakter publiczny. Wobec tego Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego jest podmiotem, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p., a więc zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej i to niezależnie od tego, czy wniosek pochodzi od obywatela działającego w imieniu własnym, czy też od prasy. W ocenie Sądu we wniosku z dnia 7 października 2014 r. zwrócono się o udzielenie informacji, która miała charakter informacji publicznej. Dotyczyła ona bowiem informacji z zakresu przedmiotu działalności i zasad funkcjonowania zobowiązanego organu w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 2 i 3 u.d.i.p. Skoro zatem wniosek z dnia 7 października 2014 r. dotyczył informacji o charakterze publicznym i został skierowany do podmiotu wykonującego zadania publiczne, to – w ocenie Sądu – pomimo, że żądanie to pochodziło od prasy w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1 u.p.p., na podstawie art. 3a u.d.i.p. podlegało rozpatrzeniu przez Zarząd w trybie przewidzianym w ustawie o dostępie do informacji publicznej. Sąd I instancji podkreślił, że ustawa o dostępie do informacji publicznej nie zawiera jakichkolwiek wymagań formalnych dla wniosku o udostępnienie informacji publicznej. Wniosek taki może przybrać każdą formę, o ile wynika z niego w sposób jasny przedmiot żądania. Wskazano, że wniosek z dnia 7 października 2014 r. złożony przez K. M. jako dziennikarza dziennika "[...]", pomimo niedołączenia do niego upoważnienia do występowania w imieniu redaktora naczelnego tego dziennika, wszczął postępowanie w sprawie udzielenia informacji publicznej. Zdaniem Sadu żądanie przez organ wyjaśnień, czy osoba składająca wniosek jest rzeczywiście dziennikarzem, nie miało żadnego wpływu na skuteczność złożenia wniosku i na obowiązek organu do rozpatrzenia wniosku zgodnie z przepisami ustawy o dostępie do informacji publicznej. W ocenie Sądu Zarząd obowiązany był udostępnić informacje publiczną w formie wskazanej we wniosku z dnia 7 października 2014 r., tj. w postaci kserokopii przesłanej pocztą tradycyjną lub pocztą elektroniczną. Wymogowi temu nie czyni natomiast zadość pismo z dnia 15 października 2014 r. Natomiast Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w K. do dnia wyrokowania nie udzielił żądanej informacji, jak również nie podjął czynności, ani nie wydał rozstrzygnięć przewidzianych w przepisach art. 13 ust. 2, art. 14 ust. 2, art. 15 ust. 2, art. 16 ust. 1 i art. 17 ust. 1 u.d.i.p. Wobec tego Sąd stwierdził, że Zarząd na dzień złożenia skargi oraz na dzień wyrokowania pozostawał w bezczynności w rozpoznaniu wniosku, przy czym bezczynność Zarządu nie nastąpiła z rażącym naruszeniem prawa, bowiem podmiot ten nie pozostawił wniosku a stanowisko zarządu nie wynikało z lekceważenia przepisów prawa, lecz z ich błędnej interpretacji.

W skardze kasacyjnej Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w K.inie zaskarżył wyrok Sądu I instancji w całości, wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, a także o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Na podstawie art. 174 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej p.p.s.a.) zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie:

1) art. 151 p.p.s.a., poprzez jego niezastosowanie oraz art. 149 § 1 p.p.s.a., poprzez jego błędne zastosowanie w sytuacji, gdy działaniu ZO PZŁ nie można było zarzucić bezczynności, co miało istotny wpływ na wynik sprawy,

2) błąd w ustaleniach faktycznych polegający na pominięciu, iż organ pismem z dnia 15 października zaprosił zainteresowanego do zapoznania się z wnioskowanymi dokumentami,

3) art. 13 ust. 1 u.d.i.p. w zw. z art. 3a u.p.p., poprzez niewłaściwe zastosowanie polegające zobowiązaniu do udostępnienia informacji prasie (rozpoznania wniosku) na skutek wniosku z dnia 7 października 2014 r. podczas, gdy prawidłowe ustalenia faktyczne prowadzą do konkluzji, iż to nie prasa wnioskowała o informacje,

4) art. 7 ust. 2 pkt 1 i 5 oraz art. 11 ust.1 u.p.p. w zw. z art. 3a u.p.p., poprzez niewłaściwe zastosowanie podczas, gdy w prawidłowo ustalonym stanie faktycznym brak było podstaw do zastosowania wzmiankowanych przepisów,

5) art. 50 p.p.s.a., poprzez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że skarżący posiada uprawnienie do wniesienia skargi w niniejszej sprawie, co miało wpływ na wynik sprawy, podczas gdy prawidłowe ustalenia faktyczne w sprawie prowadziły do uznania, że P. G. – redaktor naczelny dziennika [...]" nie jest osobą legitymowaną do złożenia przedmiotowej skargi.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono, że na dzień wniesienia skargi organ nie miał żadnej informacji potwierdzającej status K. M., mimo podjętych w tym zakresie czynności. Sporządzenie wniosku na papierze oznaczonym logo gazety nie jest wystarczające do weryfikacji statusu dziennikarza. Wnioskodawca nie powołał się na upoważnienie, nie załączył też żadnego upoważnienia do działania w imieniu dziennika "[...]". Gdyby wniosek pochodził od K. M., bez powoływania się na prawo prasowe, dla organu byłoby jasne, że działa na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej. W sytuacji powoływania się na prawo prasowe wnioskodawca (prasa) uzyskuje nie tylko informację publiczną (na mocy art. 3a u.p.p.), ale również informację prasową, która poszerza katalog podmiotów zobowiązanych do udzielenia prasie informacji o podmioty nie wymienione w ustawie o dostępie do informacji publicznej, art. 4 u.p.p. poszerza nie tylko zakres podmiotowy, ale i przedmiotowy udzielanej prasie informacji. W związku z wnioskiem K. M. redaktor naczelny gazety nie ma legitymacji skargowej. Wymóg udokumentowania działania w imieniu prasy wynika z art. 3a oraz art. 7 ust. 2 pkt 2 i 5 u.p.p. Przepis art. 2 ust. 1 u.d.i.p. i zawarte w nim sformułowanie "każdy" nie zwalnia dziennikarza z obowiązku wykazania działania w charakterze prasy.

Naczelny Sąd Administracyjny rozważył, co następuje:

Zgodnie z art. 183 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, z urzędu biorąc pod uwagę tylko nieważność postępowania. W niniejszej sprawie nie stwierdzono żadnej z przesłanek nieważności wymienionych w art. 183 § 2 p.p.s.a., wobec czego rozpoznanie sprawy nastąpiło w granicach zgłoszonych podstaw i zarzutów skargi kasacyjnej. Stosownie do przepisu art.176 p.p.s.a skarga kasacyjna winna zawierać zarówno przytoczenie podstaw kasacyjnych, jak i ich uzasadnienie. Przytoczenie podstaw kasacyjnych oznacza konieczność konkretnego wskazania tych przepisów, które zostały naruszone w ocenie wnoszącego skargę kasacyjną, co ma istotne znaczenie ze względu na zasadę związania Sądu II instancji granicami skargi kasacyjnej. Rozpoznana w tych granicach skarga kasacyjna okazała się uzasadniona.

Nie jest sporne w sprawie, że Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego może być obowiązany do udzielenie informacji publicznej na podstawie art. 4 ust. pkt 5 u.d.i.p., jako podmiot wykonujący zadania publiczne lub dysponujący majątkiem publicznym. Obowiązek ten istnieje jednak wyłącznie w tym zakresie. Nie każda zatem informacja dotycząca podmiotu wykonującego zadania publiczne lub dysponującego środkami publicznymi będzie stanowiła informację publiczną. W zakresie podmiotów, o jakich mowa w art. 4 ust. 1 u.d.i.p., publiczny charakter będą miały w pierwszym rzędzie dane wymienione w art. 6 u.d.i.p. Regulacje zawarte w tym przepisie także potwierdzają, że w stosunku do podmiotów wskazanych w art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p. informacje ich dotyczące, podlegające ujawnieniu w trybie ustawy, muszą pozostawać w związku ze sferą spraw publicznych czy dysponowania majątkiem publicznym. Świadczy o tym przykładowo art. 6 ust. 1 pkt 5 lit. d) u.d.i.p., zgodne z którym podlegają udostępnieniu informacje o majątku tych podmiotów, pochodzącym z zadysponowania majątkiem publicznym (o którym mowa w lit. a-c), oraz pożytkach z tego majątku i obciążeniach. Nie jest zatem tak, że podmioty, o których mowa w art. 4 ust 1 pkt 5 u.d.i.p. zobowiązane są do udostępniania w trybie ustawy wszelkich informacji ich dotyczących. W stosunku do Polskiego Związku Łowieckiego obowiązek ten dotyczy tylko sfery wykonywania zadań publicznych i gospodarowania mieniem publicznym (por. wyrok NSA z 18 listopada 2015 r., sygn. I OSK 2112/14, wyrok NSA z 16 lutego 2016 r., sygn. I OSK 1136/15). Zadania PZŁ o charakterze publicznym określa art. 34 ustawy Prawo łowieckie. Informacją publiczną, zgodnie z art. 1 ust. 1 u.d.i.p. jest każda informacja o sprawach publicznych. Informacja o sprawach publicznych oznacza zatem pewne dane odnoszące się do spraw publicznych. Ma to istotne znaczenie w takich przypadkach, jak rozpatrywany. We wniosku zażądano kopii protokołów i uchwał z posiedzeń ZOPZŁ odbytych w całym roku 2014, bez wskazania ich przedmiotu stanowiącego informację publiczną. W sytuacji, gdy działalność Związku nie wyczerpuje się w realizacji zadań publicznych, tak określone żądanie wniosku nie nadaje się do zakwalifikowania jako żądanie udzielenia informacji publicznej. Również w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego zwrócono uwagę, że niesprecyzowane przedmiotowo uchwały zarządów okręgowych PZŁ nie stanowią informacji odnoszącej się do wykonywania przez związek zadań publicznych czy do gospodarowania majątkiem publicznym, nie stanowiąc tym samym informacji publicznej (wyrok NSA z 7 października 2015 r., sygn. I OSK 1974/14). W konsekwencji za uzasadniony należało uznać zarzut naruszenia art. 3a u.p.p. i art. 13 ust. 1 u.d.i.p., albowiem żądana informacja nie miała charakteru informacji publicznej, stąd brak podstaw do stosowania przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej i przyjęcia, że Zarząd Okręgowy PZŁ był zobowiązany do niezwłocznego udostępnienia żądanych protokołów i uchwał. Skuteczny z związku z tym okazał się zarzut naruszenia art. 149 § 1 p.p.s.a. poprzez błędne zastosowanie i art. 151 p.p.s.a. poprzez jego niezastosowanie, skarga podlegała bowiem oddaleniu.

Usprawiedliwiony jest także zarzut skargi kasacyjnej odnoszący się do naruszenia art. 7 ust. 2 pkt 1 i 5 u.p.p. Aby wniosek mógł być rozpoznany w trybie art. 3a u.p.p., winien pochodzić od prasy w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1 u.p.p. Jakkolwiek zgodnie z art. 2 ust. 1 u.d.i.p. prawo dostępu do informacji publicznej przysługuje każdemu, to w przypadku udzielania informacji na wniosek musi on pozwalać na dostateczną identyfikację wnioskodawcy. Jest to konieczne choćby ze względu na art. 14 ust. 2 czy art. 15 ust. 2 u.d.i.p. Nakładają one na organ zobowiązany do udzielenia informacji określone obowiązki informacyjne, z którymi wiążą się skutki dla wnioskodawcy, bądź pod postacią umorzenia postępowania o udzielenie informacji, bądź pod postacią obowiązku poniesienia opłaty. Zgodnie z art. 11 ust. 1 do uzyskania informacji w zakresie określonym w art. 4 u.p.p. uprawniony jest dziennikarz. Dziennikarzem jest osoba zajmująca się działalnością określoną w art. 7 ust. 2 pkt 5 u.p.p. pozostająca w stosunku pracy z redakcją albo działająca na rzecz i z upoważnienia redakcji. Dla uzyskania dostępu do informacji określonych w art. 4 ust. 1 u.p.p. konieczne jest wykazanie statusu dziennikarza. Konieczność taka zachodzi także w przypadku ubiegania się o informację publiczną przez prasę na podstawie art. 3a u.p.p., a który odnosi się do dostępu prasy do informacji publicznej. Aby w sprawie mógł znaleźć zastosowanie art. 3a u.p.p., konieczne jest zatem nie tylko ubieganie się o informację mającą charakter informacji publicznej, ale także podjęcie tych czynności przez prasę w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1, w tym przez dziennikarza w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 5 u.p.p., przy czym, jak wyżej wskazano, status dziennikarza, czyli istnienie związków z redakcją winny być wykazane. Przyjmując takie związki osoby składającej wniosek z redakcją Sąd I instancji nie wyjaśnił, z jakich względów organ zobowiązany był uznać status wnioskodawcy jako dziennikarza. Związek z redakcją został potwierdzony na etapie skargi do sądu administracyjnego. Z tych względów Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 181 p.p.s.a. orzekł o uchyleniu wyroku Sądu I instancji i oddaleniu skargi.

Nie są natomiast uzasadnione pozostałe zarzuty skargi kasacyjnej. Przepis art. 11 ust. 1 u.p.p. nie został przez Sąd I instancji zastosowany, albowiem dotyczy on udostępniania dziennikarzom informacji, o jakich mowa w art. 4 u.p.p., a w sprawie Sąd I instancji przyjął istnienie podstaw do zastosowania art. 3a u.p.p. Sąd I instancji nie rozważał podstaw do udostępnienia żądanych danych w innym trybie. Nie jest także uzasadniony zarzut naruszenia art. 50 p.p.s.a. Potwierdzając działanie dziennikarza na rzecz i z upoważnienia redakcji, redaktor naczelny dziennika ma legitymację procesową do złożenia skargi do sądu administracyjnego na bezczynność organu w udostępnieniu informacji, co rzecz jasna nie przesądza o zasadności takiej skargi.

Mając na uwadze podane argumenty, Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 188 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji o uchyleniu zaskarżonego wyroku i oddaleniu skargi. O kosztach postępowania kasacyjnego postanowiono na podstawie art. 203 pkt 2 p.p.s.a.



Powered by SoftProdukt