Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Rafał Wolnik, Sędziowie Sędzia NSA Bonifacy Bronkowski, Sędzia NSA Ewa Krawczyk (spr.), Protokolant Referent Anna Cyganek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 czerwca 2008 r. sprawy ze skargi M. Ł. na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie rozbiórki obiektu budowlanego 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną przez nią w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w S. z dnia [...] r. nr [...], 2. orzeka, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości, 3. zasądza od [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. na rzecz skarżącej tytułem zwrotu kosztów postępowania [...] zł.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 31 lipca 2006 roku, wydanym w sprawie sygn. akt II SA/Gl 878/05, oddalił skargę M. L. na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia [...] roku, nr [...]. Decyzją tą orzeczono o rozbiórce ganku, tarasu i garażu dobudowanych do budynku mieszkalnego położonego w S. przy ul. [...]. Oddalając skargę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zaaprobował stanowisko organu odwoławczego wyrażone w decyzji ostatecznej i stwierdził, że wobec braku dla terenu samowolnej inwestycji miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz nie legitymowania się przez inwestorkę M. L. ostateczną decyzją o warunkach zabudowy dla dokonanej rozbudowy budynku mieszkalnego orzeczony nakaz rozbiórki na podstawie art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku (Dz. U. z 2003 roku, nr 207, poz. 2016 z zm.) jest zgodny z prawem.

Naczelny Sąd Administracyjny – po rozpoznaniu skargi kasacyjnej M. L. – wyrokiem z dnia 8 lutego 2008 roku, sygn. akt II OSK 2030/06, uchylił wyżej opisany wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania temu Sądowi. W uzasadnieniu Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, iż wyrok z dnia 31 lipca 2006 roku, sygn. II SA/Gl 878/05 został wydany z naruszeniem prawa materialnego – art. 32 ust. 1 Konstytucji przez zastosowanie unormowań zawartych w art. 48 ust. 2 Prawa budowlanego, które naruszają konstytucyjną zasadę równości. Niekonstytucyjność art. 48 ust. 2 pkt 1 lit. b i art. 48 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane w części obejmującej wyrażenie "w dniu wszczęcia postępowania" stwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 20 grudnia 2007 roku, sygn. akt P 37/06.

Rozpoznając ponownie skargę M. L. na decyzję ostateczną [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia [...] roku, Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, że skarga ta jest uzasadniona.

Stan faktyczny wynikający z akt administracyjnych jest bezsporny. Inwestorka bez pozwolenia na budowę na nieruchomości położonej przy ul. [...] rozpoczęła budowę garażu, tarasu i ganku, przy czym na dzień wydania kontrolowanej decyzji roboty te nie były zakończone. Dla terenu inwestycji nie obowiązywał (i dalej nie obowiązuje) miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, a inwestorka nie legitymowała się ostateczną, w dniu wszczęcia postępowania, decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Zgodnie z art. 48 ust. 1 Prawa budowlanego samowola budowlana, polegająca na budowie lub wybudowaniu obiektu budowlanego lub jego części bez wymaganego pozwolenia na budowę co do zasady, skutkuje nakazem rozbiórki. Nakaz rozbiórki nie jest jednak orzekany bezwzględnie, tak jak to było pod rządami art. 48 Prawa budowlanego w brzmieniu pierwotnym.

W art. 48 ust. 2 ustawodawca zobowiązuje do badania czy budowa zrealizowana bez pozwolenia jest zgodna z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego a w przypadku braku takiego planu ustaleniami ostatecznej w dniu wszczęcia postępowania, decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Jeżeli któryś z tych warunków jest spełniony i równocześnie możliwe jest doprowadzenie obiektu do stanu zgodnego z prawem (art. 48 ust. 2 pkt 2) organ orzekający zobowiązany jest do przeprowadzenia postępowania legalizacyjnego. Nakaz rozbiórki obiektu może być bowiem orzeczony dopiero wówczas, gdy okaże się, że nie ma prawnych możliwości jego legalizacji. Powyższy stan prawny uległ zmianie z mocy wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 grudnia 2007 roku, sygn. akt P 37/06 (opubl. w Dz. U. nr 247, poz. 1844). W wyroku tym Trybunał orzekł, że art. 48 ust. 2 pkt 1 lit. b i art. 48 ust. 3 pkt 1 Prawa budowlanego, w części obejmującej wyrażenie "w dniu wszczęcia postępowania" są niezgodne z wynikającą z art. 2 Konstytucji zasadą sprawiedliwości społecznej oraz z art. 32 ust. 1 Konstytucji. Trybunał podkreślił, że nie odpowiada zasadzie sprawiedliwości społecznej i równości różnicowanie inwestorów według kryterium obowiązywania lub nieobowiązywania na danym terenie planu miejscowego, bowiem na tę okoliczność nie posiadają oni żadnego wpływu.

Skoro zaświadczenie wójta o zgodności budowy z ustaleniami planu miejscowego może być wydane po wszczęciu postępowania rozbiórkowego, to niezgodne z zasadą równości i sprawiedliwości społecznej jest żądanie decyzji o warunkach zabudowy, która byłaby ostateczna w dniu wszczęcia postępowania.

Ponieważ zaskarżona decyzja zapadła na skutek ustalenia, iż inwestorka nie dysponuje ostateczną, w dniu wszczęcia postępowania, decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, to w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 grudnia 2007 roku, należy uznać, że została ona wydana z naruszeniem prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego.

Takie naruszenie prawa stwierdzone w postępowaniu sądowoadministracyjnym skutkuje na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 litera b ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 z zm. dalej p.p.s.a.) uchyleniem zaskarżonej decyzji, a na podstawie art. 135 p.p.s.a., także uchyleniem decyzji organu I instancji.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 p.p.s.a., a o wstrzymaniu wykonalności zaskarżonej decyzji w oparciu o art. 152 p.p.s.a.

Orzekając ponownie w sprawie organy po stwierdzeniu możliwości doprowadzenia przedmiotowych obiektów do stanu zgodnego z prawem podejmą rozstrzygnięcia odpowiadające wskazanemu wyrokowi Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 grudnia 2007 roku, syzgn. akt P 37/06.