drukuj    zapisz    Powrót do listy

652 Sprawy ubezpieczeń zdrowotnych, Inne, Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia, Oddalono skargę kasacyjną, II GSK 217/09 - Wyrok NSA z 2009-12-02, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II GSK 217/09 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2009-12-02 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2009-03-13
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Jan Bała /przewodniczący sprawozdawca/
Maria Myślińska
Rafał Batorowicz
Symbol z opisem
652 Sprawy ubezpieczeń zdrowotnych
Hasła tematyczne
Inne
Sygn. powiązane
VII SA/Wa 1132/08 - Wyrok WSA w Warszawie z 2008-12-10
Skarżony organ
Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 2000 nr 98 poz 1071 art. 7 i art. 77
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Dz.U. 1999 nr 90 poz 999 art. 4, art. 5 ust. 1
Ustawa z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim.
Dz.U.UE.L 1971 nr 149 poz 2 art. 13 ust. 1, ust. 2 lit. b, lit. f, art. 15 ust. 1, art. 17
Rozporządzenie Rady nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Jan Bała (spr.) Sędziowie Maria Myślińska NSA Rafał Batorowicz Protokolant Beata Kołosowska po rozpoznaniu w dniu 2 grudnia 2009 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 10 grudnia 2008 r. sygn. akt VII SA/Wa 1132/08 w sprawie ze skargi E. K. na decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia [...] maja 2008 r. nr [...] w przedmiocie odmowy uwzględnienia wniosku o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym 1. oddala skargę kasacyjną, 2. zasądza od Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia na rzecz E. K. kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 10 grudnia 2008 r., sygn. akt VII SA/Wa 1132/08 Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. po rozpoznaniu sprawy ze skargi E. K. uchylił zaskarżoną decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia (dalej: Prezes NFZ) z dnia [...] maja 2008 r., nr [...] oraz poprzedzającą ją decyzję Dyrektora [...] Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia z siedzibą w O. z dnia [...] kwietnia 2008 r., nr [...] w przedmiocie odmowy uwzględnienia wniosku o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym. Ponadto Sąd stwierdził, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się wyroku.

Sąd przyjął następujący stan faktyczny sprawy. E. K. w dniu [...] marca 2008 r. zwrócił się do Dyrektora [...] Oddziału Wojewódzkiego NFZ z wnioskiem o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym w NFZ od dnia 1 kwietnia 2008 r. Po analizie przedstawionych dokumentów organ ten wydał decyzję z dnia [...] kwietnia 2008 r., odmawiając uwzględnienia wniosku E. K., z uwagi na fakt prowadzenia przez niego działalności gospodarczej na terenie Niemiec, a co z tym związane – niepodleganie polskiemu ustawodawstwu w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego.

Prezes NFZ utrzymując w mocy powyższą decyzję podniósł, iż zgodnie z art. 13 ust. 1 Rozporządzenia Rady (EWG) Nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (Dz. Urz. WE Nr L 149 z 5.07.1971, s. 2, ze zm.; polska wersja językowa – Dz. Urz. UE Wydanie Specjalne – Rozdział 5, Tom 1, s. 35), dalej: Rozporządzenie Nr 1408/71, osoby, do których stosuje się niniejsze rozporządzenie, podlegają ustawodawstwu tylko jednego Państwa Członkowskiego. Ponadto w myśl art. 13 ust. 2b ww. Rozporządzenia, z zastrzeżeniem przepisów art. 14-17, osoba prowadząca działalność na własny rachunek na terytorium jednego Państwa Członkowskiego podlega ustawodawstwu tego państwa, nawet jeżeli zamieszkuje na terytorium innego Państwa Członkowskiego.

Organ wskazał, iż z przedłożonych dokumentów w [...] Oddziale Wojewódzkim NFZ wynika, iż E. K. od dnia 1 listopada 2006 r. prowadził działalność gospodarczą na terenie Niemiec. Zgodnie zaś z zaświadczeniem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział Wojewódzki w O. z dnia 22 stycznia 2008 r., skarżący od dnia 15 lutego 2007 r. nie figurował jako osoba ubezpieczona z tytułu zatrudnienia oraz prowadzenia działalności gospodarczej. Organ zauważył także, iż Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Zdrowotnego decyzją z dnia [...] grudnia 2007 r., stwierdził ustanie ubezpieczenia społecznego rolników dla E. K. od dnia 8 lutego 2007 r., z uwagi na fakt prowadzenia działalności na własny rachunek za granicą (Niemcy).

Wobec powyższego Prezes NFZ podzielił stanowisko organu pierwszej instancji, który po analizie przedstawionych dokumentów oraz zgodnie z Rozporządzeniem Nr 1408/71 ustalił, iż w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego dla E. K. ustawodawstwo polskie nie jest ustawodawstwem właściwym.

Na powyższą decyzję E. K. złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. W uzasadnieniu swojej skargi skarżący zarzucił przedmiotowej decyzji, iż wydana została bez analizy całości złożonych przez niego dokumentów, w szczególności zaś Prezes NFZ nie ustosunkował się do zaświadczenia wydanego przez niemiecką kasę chorych AOK, w którym podano, że zgodnie z niemieckim ustawodawstwem nie może być on objęty zdrowotnym ubezpieczeniem zarówno obowiązkowym jak i dobrowolnym w niemieckiej powszechnej kasie chorych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. uwzględniając powyższą skargę, podał, że zgodnie z brzmieniem art. 68 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135, ze zm.), dalej także jako: ustawa o świadczeniach, (1) osoba niewymieniona w art. 66 ust. 1, (2) pracownik przebywający na urlopie bezpłatnym lub (3) osoba niewymieniona w art. 66 ust. 1, do której ma zastosowanie art. 13 ust. 2 lit. f/ Rozporządzenia Nr 1408/71, może ubezpieczyć się dobrowolnie na podstawie pisemnego wniosku złożonego w Funduszu, jeżeli ma miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Po dokonaniu analizy sytuacji wnioskodawcy E. K. Sąd pierwszej instancji stwierdził, że należy uznać go za osobę niewymienioną w art. 66 ust. 1 ustawy, która może ubezpieczyć się dobrowolnie na podstawie pisemnego wniosku złożonego w Funduszu. Wniosek taki skarżący złożył w dniu [...] marca 2008 r., jednocześnie wyjaśniając, iż od dnia 1 listopada 2006 r. prowadzi działalność gospodarczą na terenie Niemiec. Skarżący nie był objęty ubezpieczeniem obowiązkowym ani na terenie Niemiec ani na terenie Polski (zaświadczenie ZUS z 22 stycznia 2008 r.).

Wskazując na treść art. 13 ust. 1 Rozporządzenia Nr 1408/71 Sąd wskazał, że zasady ogólne cytowanego Rozporządzenia statuują zasadę ustawodawstwa jednego państwa członkowskiego, z tym, że zasada ta doznaje wyjątku, bowiem zgodnie z art. 15 ust. 1 Rozporządzenia, artykułów 13-14d nie stosuje się do ubezpieczenia dobrowolnego lub fakultatywnego kontynuowanego, chyba że w odniesieniu do jednego z działów wymienionych w art. 4 w jakimkolwiek Państwie Członkowskim istnieje tylko system ubezpieczenia dobrowolnego. Sytuacja taka nie ma natomiast miejsca ani w ustawodawstwie niemieckim ani polskim.

Sąd podkreślił, że organy rozpoznały wniosek skarżącego z naruszeniem zasad określonych w art. 7 i 77 k.p.a., gdyż powołały się jedynie na przepisy dotyczące objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym obowiązkowym.

Od powyższego wyroku Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia złożył skargę kasacyjną, zaskarżając to orzeczenie w całości, zarzucając mu na podstawie art. 174 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej: p.p.s.a., naruszenie:

I. przepisów postępowania, a mianowicie:

1) art. 133 p.p.s.a., poprzez pominięcie dowodu z protokółu z 5 posiedzenia niemiecko-polskiej grupy konsultacyjnej, sporządzonego w Berlinie w dniu 26 maja 2008 r. i oparcie wyroku na domniemaniach i przypuszczeniach niepopartych dowodami oraz na innych materiałach niż znajdujące się w aktach sprawy,

2) art. 145 § 1 pkt 1 lit. c/ p.p.s.a., poprzez uznanie naruszenia art. 7 i 77 k.p.a., skoro naruszenie to nie mogło mieć wpływu na wynik sprawy, a w konsekwencji błędną ocenę, że zaskarżona decyzja została wydana bez dostatecznego wyjaśnienia przez NFZ okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy;

II. prawa materialnego, a mianowicie:

1) przepisów art. 68 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w zw. z art. 13 ust. 1 oraz art. 15 ust. 1 Rozporządzenia Nr 1408/71, poprzez błędne ich zastosowanie, polegające na uznaniu, że osoba prowadząca działalność na własny rachunek na terytorium jednego Państwa Członkowskiego podlega ustawodawstwu Państwa Członkowskiego na terytorium którego zamieszkuje,

2) przepisu art. 68 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, poprzez jego błędne zastosowanie polegające na uznaniu, że osoba prowadząca działalność zarobkową na terytorium innego Państwa Członkowskiego przestała podlegać ustawodawstwu krajowemu, a nie podlega ustawodawstwu innego Państwa Członkowskiego, co skutkowało możliwością dobrowolnego ubezpieczenia się w Narodowym Funduszu Zdrowia,

– co miało istotny wpływ na wynik sprawy.

Wobec powyższego wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie skargi E. K. ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w W. do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej zarzucono Sądowi pierwszej instancji, że bezpodstawnie pominął dowód z protokołu z 5 posiedzenia niemiecko-polskiej grupy konsultacyjnej sporządzonego w Berlinie w dniu 26 maja 2008 r., w którym punkt 5 dotyczył wymiany informacji o osobach z Polski działających w Niemczech na zasadzie samozatrudnienia. W protokole tym stwierdzono, że od dnia wejścia w życie niemieckiego Kodeksu Socjalnego, czyli od dnia 1 kwietnia 2007 r., na podstawie § 5 ust. 1 nr 13 księgi V tego Kodeksu, obywatele polscy działający w Niemczech na zasadzie samozatrudnienia są nie tylko uprawnieni, ale nawet zobowiązani do przystąpienia do ustawowego ubezpieczenia w Niemczech.

Organ podał też, że żaden z przedstawionych przez skarżącego dowodów w postępowaniu administracyjnym nie został pominięty. O powyższym świadczy ustalony stan faktyczny, który, jak wskazał organ, nie był kwestionowany przez żadną ze stron. Okoliczność ta sprawiła, zaś, iż niezasadne były twierdzenia Sądu I instancji dotyczące naruszenia art. 7 i 77 k.p.a., co miało istotny wpływ na wynik postępowania.

Nadto wskazano, że podleganie ustawodawstwu innego Państwa Członkowskiego, zwłaszcza wynikające z brzmienia art.13 ust.2 lit. b/ Rozporządzenia Nr 1408/71 z tytułu prowadzenia działalności na własny rachunek na terytorium tego Państwa Członkowskiego, nawet jeżeli osoba ta zamieszkuje na terytorium innego Państwa Członkowskiego, nie oznacza samo w sobie objęcia tej osoby ubezpieczeniem na podstawie ustawodawstwa tego państwa. Do objęcia ubezpieczeniem wymagana jest bowiem aktywność osoby podlegającej temu ubezpieczeniu, przejawiająca się żądaniem skierowanym do właściwych władz o objęcie tym ubezpieczeniem lub zwalczaniem rozstrzygnięć właściwych władz odmawiających objęcia danej osoby tym ubezpieczeniem. Dlatego też w sprawie nie mogło mieć znaczenia przedłożone przez zainteresowanego zaświadczenie niemieckiej kasy chorych AOK, informujące o niemożności ubezpieczenia w niemieckiej powszechnej kasie chorych, gdyż dotyczyło ono stanu sprzed 1 kwietnia 2007 r., zaś w dacie rozpatrywania przez NFZ wniosku zainteresowanego o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem, w Niemczech ubezpieczenia zdrowotne stały się ubezpieczeniami obowiązkowymi.

O braku właściwego rozumienia przez Sąd pierwszej instancji treści art. 68 ust. 1 ustawy oświadczeniach, świadczył zdaniem wnoszącego skargę kasacyjną pkt 33 uzasadnienia do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw, zawarty w druku sejmowym nr 1490 z dnia 26 stycznia 2007 r. Proponowane brzmienie rozwiązuje bowiem problem dobrowolnego ubezpieczenia się osób, które na terytorium UE nie miały obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego, a które mogły często taniej niż we własnym kraju ubezpieczyć się dobrowolnie w NFZ, co w rezultacie niosło za sobą negatywne konsekwencje i skutki finansowe dla Funduszu. Przedstawiona przez Sąd I instancji ratio legis tego przepisu, pozostało w sprzeczności z uzasadnieniem ustawodawcy, co świadczyło o niewłaściwym zastosowaniu tego przepisu przez Sąd.

Wnoszący skargę kasacyjną podał, że szczegółowe postanowienia dotyczące zasad ustalania właściwego ustawodawstwa zawarte są, w tytule II Rozporządzenia Nr 1408/71, obejmującym art. 13 ust. 2 do art. 17 bis oraz w postanowieniach Rozporządzenia Rady (EWG) Nr 574/72 z dnia 21 marca 1972 r. w sprawie wykonywania rozporządzenia (EWG) nr 1408/71 w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (Dz. Urz. WE Nr L 74 z dnia 27.03.1972 r., s. 1, ze zm.; polska wersja językowa – Dz. Urz. UE Wydanie Specjalne – Rozdział 5, Tom 1, s. 83), dalej: Rozporządzenie Nr 574/72, które od art. 10 do art. 14 ustalają warunki stosowania pierwszego aktu. Postanowienia art. 10b tego Rozporządzenia, wyraźnie wskazują, kiedy ustawodawstwo Państwa Członkowskiego przestaje być stosowane wobec osoby określonej w art. 13 ust 2 lit. f/ Rozporządzenia Nr 1408/71 i na podstawie czego się to określa. Okoliczności tych Sąd pierwszej instancji nie wziął pod uwagę, co w ocenie organu miało wpływ na wynik postępowania.

Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu zarzucono także, że nie wziął pod uwagę brzmienia art. 17 Rozporządzenia Nr 1408/71, który pozwala właściwym władzom państw lub organom wyznaczonym przez te władze, przewidzieć za wspólnym porozumieniem, w interesie niektórych osób lub niektórych grup osób, wyjątki od przepisów art. 13-16 tego Rozporządzenia, co nie pozwala stosować artykułu 15 tego Rozporządzenia w oderwaniu od pozostałych przepisów systemowych.

Wnoszący skargę kasacyjną wskazał na zasadę miejsca pracy wprowadzoną w art. 13 ust. 2 lit. b/ Rozporządzenia Nr 1408/71 stanowiącą m.in., że osoba prowadząca działalność na własny rachunek na terytorium państwa członkowskiego podlega ustawodawstwu tego państwa, nawet jeżeli zamieszkuje na terytorium innego państwa członkowskiego. Zgodnie więc z obowiązującymi regułami prawa wspólnotowego pracownik może uzyskać kwalifikację ubezpieczonego tylko w jednym państwie członkowskim.

Na zakończenie wnoszący skargę kasacyjną podał, że art. 15 Rozporządzenia Nr 1408/71 ustala odrębne reguły kolizyjne w celu uniknięcia konfliktu przynależności do różnych typów ubezpieczenia: obligatoryjnego, kontynuowanego dobrowolnie i dobrowolnego. Reguły te dają się podsumować stwierdzeniami:

1) jeżeli stosowanie kilku ustawodawstw powoduje zbieg przynależności do systemu ubezpieczenia obowiązkowego i do jednego albo kilku systemów ubezpieczenia dobrowolnego lub kontynuowanego dobrowolnie, zainteresowany jest podporządkowany wyłącznie systemowi ubezpieczenia obowiązkowego;

2) jeżeli stosowanie kilku ustawodawstw powoduje zbieg przynależności do dwóch lub kilku systemów ubezpieczenia dobrowolnego lub kontynuowanego dobrowolnie, zainteresowany może korzystać tylko z jednego systemu wybranego przez siebie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W rozpoznawanej sprawie nie występuje żadna z enumeratywnie wymienionych w art. 183 § 2 p.p.s.a. przesłanek nieważności postępowania sądowoadministracyjnego.

Z tego względu Naczelny Sąd Administracyjny jest związany granicami skargi kasacyjnej. Skarga kasacyjna w rozpatrywanej sprawie została oparta zarówno na zarzutach dotyczących naruszenia przepisów postępowania, jak i naruszenia prawa materialnego. W ramach podstawy kasacyjnej określonej w art. 174 pkt 2 p.p.s.a. kasator zarzucił naruszenie art. 133 p.p.s.a. (bez wskazania o jaką jednostkę redakcyjną tego przepisu chodzi, a przepis ten składa się z trzech paragrafów) przez pominięcie dowodu z protokołu z 5 posiedzenia niemiecko-polskiej grupy konsultacyjnej, sporządzonego w Berlinie w dniu 26 maja 2008 r. i oparcie wyroku na domniemaniach i przypuszczeniach niepopartych dowodami, oraz naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c/ p.p.s.a. poprzez uznanie naruszenia art. 7 i 77 k.p.a., skoro naruszenie to nie miało wpływu na wynik sprawy.

Jednocześnie kasator załączył do skargi odpis protokołu z 5 posiedzenia niemiecko-polskiej grupy konsultacyjnej w wersji niemieckiej (w języku niemieckim).

Odnosząc się do tych zarzutów należy stwierdzić, iż Sąd I instancji nie naruszył art. 133 § 1 p.p.s.a. (§ 2 i 3 nie miały w tej sprawie zastosowania, albowiem Sąd nie "otwierał rozprawy na nowo"), gdyż jak wynika z protokołu rozprawy z dnia [...] grudnia 2008 r. "Przewodniczący zamknął rozprawę i po naradzie ogłosił wyrok (...)". Kasator nie wykazał też (poza gołosłownymi twierdzeniami), iż Sąd nie wydał wyroku na podstawie akt sprawy, lecz "na domniemaniach i przypuszczeniach". Jeżeli zaś chodzi o pominięcie przez Sąd I instancji treści protokołu nr 5 z posiedzenia polsko-niemieckiej grupy konsultacyjnej z dnia 26 maja 2008 r., to stwierdzić należy, iż ten protokół nie stanowi źródła prawa, gdyż nie jest umową międzynarodową, o jakiej mowa w art. 91 ust. 1 Konstytucji RP.

Kasator załączając do skargi odpis tego protokołu w języku niemieckim całkowicie pomija treść art. 4 i art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz. U. Nr 90, poz. 999 ze zm.), z których wynika, iż organy administracji publicznej dokonują wszelkich czynności urzędowych w języku polskim. Do czynności urzędowych zalicza się również zbieranie i analizowanie materiału dowodowego. W związku z powyższym cały materiał dowodowy zgromadzony w sprawie musi być sporządzony w języku polskim, co obliguje organy do posługiwania się urzędowymi tłumaczeniami obcojęzycznych dokumentów.

W aktach administracyjnych znajduje się wprawdzie odpis powyższego protokołu w języku polskim, lecz nie wynika z niego, aby tłumaczenia tekstu dokonał tłumacz przysięgły, a poza tym z pisma przewodniego do tego protokołu z dnia 17 czerwca 2008 r. wynika, iż jest to jedynie "projekt protokołu".

W tej sytuacji skoro Sąd I instancji nie dysponował urzędowym tłumaczeniem obcojęzycznego dokumentu, który w dodatku był jedynie projektem, to nie można mu skutecznie zarzucić, iż pomijając ten dowód naruszył prawo.

Z kolei jeżeli chodzi o zarzut skargi kasacyjnej, iż Sąd I instancji bezzasadnie uznał, iż organ naruszył zasady określone w art. 7 i 77 k.p.a., to zasadność tego zarzutu zależy od oceny, czy Sąd I instancji trafnie uznał, iż organ rozpoznał wniosek skarżącego o objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym dobrowolnym na podstawie przepisów dotyczących objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym obowiązkowym, zamiast przepisów dotyczących ubezpieczenia dobrowolnego.

W sprawie było bezsporne, iż skarżący jako mieszkaniec Polski nie został objęty ubezpieczeniem społecznym. Nie został też objęty takim ubezpieczeniem na terenie Niemiec, mimo iż na tym terenie prowadzi działalność gospodarczą.

Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia, utrzymując w mocy decyzję organu I instancji o odmowie objęcia skarżącego dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym powołał się na art. 13 ust. 1 Rozporządzenia Nr 1408/71, zgodnie z którym osoby, do których stosuje się niniejsze rozporządzenie podlegają ustawodawstwu tylko jednego Państwa Członkowskiego oraz na art. 13 ust. 2b tegoż Rozporządzenia w myśl którego osoba prowadząca działalność na własny rachunek na terytorium jednego Państwa Członkowskiego podlega ustawodawstwu tego państwa, nawet jeżeli zamieszkuje na terytorium innego Państwa Członkowskiego. Natomiast Sąd I instancji stwierdził, że organy obu instancji pominęły treść art. 15 ust. 1 powyższego Rozporządzenia, zgodnie z którym art. 13-14d nie stosuje się do ubezpieczenia dobrowolnego lub fakultatywnego kontynuowanego, chyba że w odniesieniu do jednego z działów określonych w art. 4 w jakimkolwiek Państwie Członkowskim istnieje tylko system ubezpieczenia dobrowolnego. Sytuacja taka nie miała miejsca ani w ustawodawstwie niemieckim, ani polskim.

W skardze kasacyjnej nie kwestionuje się, iż zarówno w Polsce, jak i w Niemczech obok ubezpieczenia dobrowolnego istnieją również inne ubezpieczenia.

Skoro tak, to należy podzielić pogląd Sądu I instancji, iż w świetle art. 15 ust. 1 Rozporządzenia Nr 1408/71 do ubezpieczenia dobrowolnego nie mają zastosowania art. 13-14d Rozporządzenia, a więc zarówno art. 13 ust. 2 pkt b, zgodnie z którym osoba prowadząca działalność na własny rachunek na terytorium jednego Państwa Członkowskiego podlega ustawodawstwu tego państwa, nawet jeżeli zamieszkuje na terytorium innego Państwa Członkowskiego, jak i art. 13 ust. 2 lit. f/, w myśl którego, osoba która przestaje podlegać ustawodawstwu Państwa Członkowskiego, a nie podlega ustawodawstwu innego Państwa Członkowskiego zgodnie z jedną z zasad ustanowionych w akapitach poprzednich lub zgodnie z jednym z wyjątków lub przepisów szczególnych określonych w art. 14-17, podlega ustawodawstwu Państwa Członkowskiego, na którego terytorium zamieszkuje, wyłącznie zgodnie z przepisami tego ustawodawstwa.

W konsekwencji też nie zachodzi potrzeba ustosunkowania się do zarzutów skargi kasacyjnej, iż przepis art. 13 ust. 2 lit. f/ Rozporządzenia Nr 1408/71 ma charakter przepisu przejściowego oraz, że przepisu tego nie stosuje się do osób podlegających ustawodawstwu innego Państwa Członkowskiego.

Odnośnie zaś zarzutu, iż Sąd nie wziął pod uwagę brzmienia art. 17 Rozporządzenia Nr 1408/71, który pozwala właściwym władzom państwowym lub organom wyznaczonym przez te władze, przewidzieć za wspólnym porozumieniem, w interesie niektórych osób lub niektórych grup osób, wyjątki od przepisów art. 13-16 tego Rozporządzenia, co nie pozwala stosować artykułu 15 tego Rozporządzenia w oderwaniu od pozostałych przepisów systemowych, to stwierdzić należy, iż kwestia ta w ogóle nie była rozważana w zaskarżonej decyzji. Stąd też Sąd I instancji do tej kwestii nie mógł się ustosunkować, a uchylając zaskarżoną decyzję zalecił, aby w toku ponownego rozpoznania sprawy organ rozpoznał wniosek skarżącego o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem z uwzględnieniem przepisu art. 15 ust. 1 Rozporządzenia Nr 1408/71.

Również podnoszona w skardze kasacyjnej kwestia reguł kolizyjnych w celu uniknięcia konfliktu przynależności do różnych typów ubezpieczenia określona w art. 15 ust. 2 Rozporządzenia Nr 1408/71 nie była przedmiotem rozważań w zaskarżonej decyzji, gdyż organ rozpoznał wniosek skarżącego o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym jedynie w kontekście przepisów dotyczących ubezpieczenia obowiązkowego.

W tej sytuacji należy podzielić pogląd Sądu I instancji, iż organ wydał zaskarżoną decyzję bez należytego wyjaśnienia okoliczności sprawy (art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a.).

Z przytoczonych powodów Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w wyroku na mocy art. 184 p.p.s.a.

O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 204 pkt 2 tej ostatniej ustawy.



Powered by SoftProdukt