Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Referendarz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach Gabriel Radecki po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 18 lutego 2008 r. sprawy ze skargi R. D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie nakazu wstrzymania wykonywania działalności bez wymaganej koncesji p o s t a n a w i a odmówić przyznania prawa pomocy.

Wnosząc skargę kasacyjną od wyroku z dnia 3 września 2007 r., którym oddalono skargę, pełnomocnik skarżącego, będący radcą prawnym, przedstawił jego wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych. W uzasadnieniu wnioskodawca w pierwszej kolejności wyliczył "koszty miesięcznego utrzymania: kredyt hipoteczny na dom

[...] /mc, kredyt na samochód – [...] zł, ogrzewanie

[...] zł/mc, światło [...] zł/2mc, grzywna [...] zł – rata/mc" oraz oświadczył, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z żoną i dwoma małoletnimi dziećmi. Według wniosku dochody rodziny skarżącego wynoszą około [...] zł, co stanowi sumę kwot: [...] zł – uzyskiwanej przez skarżącego w zamian za świadczone przez niego usługi transportowe oraz [...] zł – zasiłku [...] otrzymywanego przez jego małżonkę. Wnioskodawca wskazał następujące składniki swojego majątku: "[...] m2 – dom w kredycie", nieruchomość rolna o powierzchni [...] ha oraz pojazd o wartości [...] zł ("[...].").

Referendarz sądowy wezwał pełnomocnika skarżącego do uzupełnienia danych zawartych we wniosku poprzez: udokumentowanie wysokości wszelkich dochodów uzyskiwanych przez skarżącego i osoby pozostające z nim

w gospodarstwie domowym, tj. przede wszystkim jego małżonkę oraz rodziców, przedłożenie wyciągów i wykazów z wszystkich rachunków bankowych posiadanych przez skarżącego i osoby pozostające z nim w gospodarstwie domowym, obrazujących operacje dokonane w ich ramach w ciągu ostatnich trzech miesięcy oraz dokumentów dotyczących lokat i kont (zastrzeżono, że w przypadku, gdyby rachunki te były zajęte, należy przedstawić potwierdzające ten fakt zaświadczenie wystawione przez bank, informujące o wysokości zajęć oraz sposobie ich spłaty,

a w razie ich likwidacji po dniu [...] r. – stosowne zaświadczenie wystawione przez bank lub kopię umowy z bankiem o zamknięciu rachunku), nadesłanie kopii zeznań podatkowych za rok [...] złożonych przez skarżącego, jego małżonkę (lub ich wspólnego zeznania) oraz inne osoby pozostające z nim

w gospodarstwie domowym (sprecyzowano, iż w przypadku, gdyby którekolwiek

z tych zeznań nie zostało złożone, należy przedstawić potwierdzające ten fakt zaświadczenie właściwego organu podatkowego), udokumentowanie faktu zadłużenia z tytułu zaciągniętych kredytów (wskazano, iż należy przedłożyć przede wszystkim kopie umów kredytu wraz z harmonogramem spłat, wezwań do zapłaty, wyroków zasądzających itp.), przedstawienie odpisu ksiąg wieczystych nieruchomości należących do skarżącego i osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym, wyjaśnienie, na podstawie jakiego tytułu prawnego małżonka skarżącego korzysta z nieruchomości położonej w R., przy ul. [...], przedłożenie zaświadczenia wydanego przez Agencję Rynku Rolnego, udzielającego odpowiedzi na pytanie o to, czy skarżący lub inne osoby pozostające

z nim we wspólnym gospodarstwie domowym otrzymują dopłaty związane

z posiadanym przez nich gospodarstwem rolnym, a jeśli tak, to w jakiej wysokości, złożenie wyjaśnień dotyczących usług transportowych świadczonych przez skarżącego oraz działalności gospodarczej prowadzonej przez jego małżonkę

i rodziców (sprecyzowano, że wyjaśnienia te powinny być wsparte stosowną dokumentacją: w przypadku zawieszenia lub wykreślenia działalności z ewidencji – zaświadczeniem potwierdzającym ten fakt oraz odpisem ostatnio sporządzonej ewidencji środków trwałych, w razie kontynuowania działalności – zaświadczeniem

o treści wpisu w ewidencji gospodarczej oraz odpisami: deklaracji na podatek od towarów i usług składanych przez wymienione osoby w okresie ostatnich sześciu miesięcy, ewidencji środków trwałych posiadanych w ramach działalności gospodarczej oraz prowadzonych w związku z nią ksiąg rachunkowych lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów), nadesłanie dokumentu, np. odpisu stosownego postanowienia wydanego w postępowaniu wykonawczym, potwierdzającego, że skarżący uiszcza miesięcznie ratę grzywny w wysokości [...] zł oraz udokumentowanie za pomocą kopii faktur lub rachunków wysokości wydatków

z tytułu stałych opłat związanych z utrzymaniem gospodarstwa domowego.

Wykonując to wezwanie, pełnomocnik nadesłał odpisy: zawiadomienia

o zajęciu środka transportu z dnia [...] r., zawiadomień o zajęciu dwóch rachunków bankowych należących do skarżącego i jego małżonki z [...] i [...] r. (wskazano w nich kwotę zabezpieczonych należności w wysokości [...] zł), fragmentu zeznania podatkowego skarżącego za [...] r. (pominięto tę stronę zeznania, która zawiera wyszczególnienie przychodu, kosztów jego uzyskania oraz dochodów), kilku zawiadomień o wpisie hipoteki, postanowienia

z dnia [...] r. o rozłożeniu kary grzywny w wysokości [...] zł i kosztów sądowych w wysokości [...] zł na [...] rat (pierwsza w kwocie [...] zł, następne po

[...] zł), postanowienia z dnia [...] r. zwalniającego skarżącego od uiszczenia opłaty sądowej od kasacji, dwóch wniosków o rozłożenie grzywny na raty (pierwszy z nich, złożony do sądu dnia [...] r. dotyczył grzywny

w kwocie [...] zł, drugi – grzywny w kwocie [...] zł i kosztów sądowych w wysokości [...] zł), wezwań do uiszczenia tych należności oraz potwierdzeń zapłaty ich części, kilku faktur i rachunków dokumentujących stałe wydatki (m. in. faktura opiewająca na kwotę [...] zł tytułem opłaty za usługi telekomunikacyjne), zawartej w dniu

[...] r. umowy o kredyt w kwocie [...] zł na zakup pojazdu marki [...] (według zamieszczonego w niej harmonogramu spłat miesięczna rata tego kredytu wynosi [...] zł), harmonogramu spłat kredytu hipotecznego (według niego miesięczna rata wynosi [...] zł), umowy najmu lokalu wykorzystywanego przez małżonkę skarżącego do prowadzenia działalności gospodarczej, zaświadczenia Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej

z dnia [...] r. (według niego małżonka skarżącego od dnia [...] r. pobiera zasiłek rodzinny na dwoje dzieci w łącznej wysokości [...] zł oraz dodatek do tego zasiłku z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego w wysokości [...] zł; suma świadczeń wypłaconych w [...]r. to [...] zł), wniosku małżonki skarżącego z dnia [...] r.

o wydanie zaświadczenia w przedmiocie zawieszenia działalności gospodarczej oraz oświadczenia skarżącego (w świetle jego treści skarżący od sześciu miesięcy nie świadczy usług transportowych, działalność gospodarcza jego żony jest zawieszona od [...] r., zaś jego rodzice nie pozostają z nim "w stosunku wspólnoty gospodarstwa domowego").

Ponadto pełnomocnik skarżącego wyjaśnił, że "powód jako rolnik nie może świadczyć usług transportowych, natomiast będąc w posiadaniu samochodu ciężarowego, dorabiał tzw. <> w postaci usługi sąsiedzkiej typu przewóz opału, materiałów budowlanych, na które nie wystawiał faktur".

Wpis w sprawie, który skarżący uiścił, wynosił [...] zł, co w praktyce oznacza, że wszystkie inne opłaty sądowe, w tym wpis od skargi kasacyjnej, nie przekroczą kwoty [...] zł (por. zwłaszcza § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu

w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 221, poz. 2193). Warto podkreślić, iż strona skarżąca wpłaciła ostatnio opłatę kancelaryjną w tej wysokości – za doręczenie odpisu wyroku z uzasadnieniem.

Mając na uwadze powyższe, zważono, co następuje:

Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) przyznanie osobie fizycznej prawa pomocy w zakresie częściowym, czyli w świetle art. 245 § 3 przywołanej ustawy obejmującym m. in. zwolnienie od kosztów sądowych, następuje, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie pokryć pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Strona, wnosząc o przyznanie prawa pomocy w tym zakresie, powinna zatem udowodnić istnienie tego faktu. Innymi słowy, na skutek wskazanych przez nią dowodów musi zostać osiągnięty stan pewności co do tego, iż nie jest ona w stanie pokryć pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku koniecznego utrzymania

Odnosząc te uwagi do niniejszej sprawy, stwierdzić trzeba, że strona skarżąca nie wykazała, iż zachodzą podstawy do uwzględnienia jej żądania,

w szczególności jedynie fragmentarycznie wykonując wezwanie do uzupełnienia danych zawartych we wniosku. W efekcie przedłożony przez nią materiał dowodowy został w sposób wybiórczy ograniczony wyłącznie do tych dokumentów, które ukazują sytuację materialną wnioskodawcy i jego rodziny w jak najgorszym świetle,

a tym samym zwiększyć mają szansę uwzględnienia wniosku. Przykład, który we wręcz w rażącym stopniu ilustruje to spostrzeżenie, stanowi przedstawiony odpis zeznania podatkowego złożonego przez skarżącego za [...] r. Nie zawiera on bowiem tej części zeznania, która obejmuje dane najważniejsze nie tylko dla wyliczenia zobowiązania podatkowego, ale przede wszystkim dla rozpoznania wniosku o przyznanie prawa pomocy, tj. głównie wysokość i źródła przychodu. Można zatem wytknąć stronie wnioskującej, że uchyla się od wykazania swoich dochodów, co zasługuje na tym bardziej surową ocenę, iż jest ona reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika. Zignorowano przecież całkowicie wezwanie

w części odnoszącej się do ze zeznań podatkowych osób pozostających ze skarżącym we wspólnym gospodarstwie domowym, a także do wyniku finansowego działalności gospodarczej prowadzonej przez te osoby. Opisany stan rzeczy nie pozwala na weryfikację twierdzeń strony skarżącej oraz na rozwianie wątpliwości, jakie można powziąć w analizowanym zakresie.

Wątpliwości budzi zresztą również dokumentacja nadesłana na wezwanie referendarza sądowego, dotycząca głównie sfery obciążeń finansowych skarżącego, gdyż nie zawsze potwierdza ona oświadczenia zawarte we wniosku. I tak według wniosku suma rat od kredytów opłacanych przez skarżącego wynosi [...] zł, tymczasem z przedłożonych harmonogramów spłat wynika, iż jest ona znacznie niższa ([...] zł). Nie podobna także ustalić łącznej wysokości rat miesięcznych, na które rozłożono wszystkie ciążące na wnioskodawcy należności z tytułu grzywien

i kosztów sądowych, skoro przedstawiono tylko jedno postanowienie wydane w tym przedmiocie. Wreszcie odnotować wypada, iż we wniosku nie wspomniano

o samochodzie marki [...], na którego zakup zaciągnięto w dniu [...] r. kredyt, nie wymieniono go też w przesłanych dokumentach egzekucyjnych.

W świetle powyższych uwag uznać trzeba, że strona skarżąca nie wykazała, iż nie jest stanie bez uszczerbku utrzymania koniecznego ponieść kosztów sądowych

w rozmiarze nie przekraczającym najniższego wpisu znanego w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Nie oznacza to, że rozpoznający wniosek nie dostrzega, że jej najogólniej rozumiana sytuacja materialna jest trudna. Niewątpliwie bowiem na skarżącym ciążą zobowiązania podatkowe oraz grzywny i inne należności sądowe, których całościowa spłata przekracza jego możliwości finansowe, skoro te pierwsze wiążą się z zastosowaniem dotkliwych środków egzekucyjnych, a te drugie muszą być rozłożone na raty. Nie mniej jednak należy mieć również na uwadze po pierwsze to, że ostatnio strona skarżąca uiściła opłatę kancelaryjną za odpis wyroku

z uzasadnieniem, a po drugie – i przede wszystkim – to, że skarżący na bieżąco reguluje swoje wydatki oraz raty grzywien i należności sądowych, których wysokość niejednokrotnie przewyższa wysokość tej opłaty (np. wskazane wyżej opłata za usługi telekomunikacyjne czy rata grzywny, jaką według postanowienia z dnia

8 listopada 2007 r. wnioskodawca może uiścić bez uszczerbku dla siebie).

W związku z powyższym na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 w związku z art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzeczono jak w sentencji.