Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sławomir Wojciechowski, Sędziowie Sędzia WSA Renata Kubot-Szustowska, Sędzia WSA Czesława Nowak-Kolczyńska (spr.), Protokolant asystent sędziego Agnieszka Ratajczyk, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 czerwca 2008 r. przy udziale - sprawy ze skargi G. Ś. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zasiłku stałego oddala skargę. -

Decyzją z dnia [...]r., nr [...], wydaną na podstawie art. 106 ust. 5, art. 109 w związku z art. 37 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz.U. nr 64, poz. 593 ze zm.), art. 108, art. 163 K.p.a. oraz zarządzenia nr [...] Prezydenta Miasta Ł. z dnia [...]r. w sprawie upoważnienia pracowników Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ł. do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej należących do właściwości gminy, Kierownik Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej Filii Ł. – P. zmienił decyzję nr "[...]" o przyznaniu G.Ś. zasiłku stałego w ten sposób, że od dnia 1 lutego 2008r. zmienił jego wysokość z kwoty 444 zł na kwotę 347,01 zł miesięcznie, orzekł o potrąceniu w miesiącu marcu 2008r. nadpłaty za miesiąc luty w wysokości 96,96 zł oraz nadał decyzji rygor natychmiastowej wykonalności.

W uzasadnieniu decyzji organ pierwszej instancji wskazał, że zasiłek stały przysługuje pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, tj. kwoty 477 zł. Wysokość zasiłku stałego ustala się na podstawie różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej, a dochodem tej osoby, z tym, że kwota zasiłku stałego nie może być wyższa niż 444 zł i niższa niż 30 zł miesięcznie. Za dochód rodziny w wysokości 129,99 zł, stanowiący jednocześnie dochód na osobę w rodzinie, organ uznał dopłatę do czynszu.

W odwołaniu od tej decyzji strona przyznała, iż otrzymała dodatek mieszkaniowy w wysokości 129,99 zł miesięcznie. Nie zgodziła się jednak ze stanowiskiem organu pierwszej instancji, iż świadczenie to stanowi jej dochód podlegający uwzględnieniu przy ustalaniu wysokości zasiłku stałego. Podniosła przy tym, iż w uzasadnieniu decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego, wydanej w sprawie dodatku mieszkaniowego, wskazano, że nie stanowi on dochodu.

Decyzją z dnia [...]r., nr [...], Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. utrzymało zaskarżoną decyzję z dnia [...]r. w mocy.

W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy powołał się na art. 2 ust. 1, art. 3 ust. 3, art. 8 ust. 1, 3 i 4, art. 37 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 2 ustawy o pomocy społecznej. Wskazał, iż z przeprowadzonego przez organ pierwszej instancji w dniu 13 lutego 2008r. wywiadu środowiskowego oraz oświadczenia G.Ś. z dnia 12 lutego 2008r. wynika, że mieszka ona sama, jest osobą całkowicie niezdolna do pracy z powodu wieku oraz stanu zdrowia i nie posiada innych dochodów poza dodatkiem mieszkaniowym w wysokości 129,99 zł. Na podstawie dołączonych do akt sprawy dokumentów ustalono, że Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Ł., w dniu 4 grudnia 2002r. orzekł o zaliczeniu strony do osób o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności na stałe. Reasumując Samorządowe Kolegium Odwoławczego w Ł. stwierdziło, że bezspornym jest fakt, iż stronie przysługuje zasiłek stały, zaś jego wysokość ustalona przez organ pierwszej instancji (347,01 zł miesięcznie), jako wprost wynikająca z treści art. 37 ust. 2 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej – stanowiąca różnicę miedzy kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej (477 zł) a dochodem strony (129,99 zł) – jest prawidłowa.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi G. Ś. podniosła, iż od dnia 1 stycznia 2008r. przyznano jej dodatek mieszkaniowy w wysokości 129,99 zł, który nie jest jej wypłacany, gdyż otrzymuje go zarządca nieruchomości. W związku z zaniżeniem wysokości dodatku mieszkaniowego, wniosła odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, które w wydanej wówczas decyzji z dnia [...]r. wskazało, co nie stanowi dochodu zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. W przepisie tym wymieniono dodatek mieszkaniowy, zaś w zaskarżonej decyzji Samorządowe Kolegium Odwoławcze nie wskazało tej ustawy. Nadto skarżąca podniosła, iż nie otrzymuje renty z ZUS i nie pracuje, a jedynym źródłem jej utrzymania jest zasiłek.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. wniosło o jej oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej jedynie pod względem zgodności z prawem, a więc prawidłowości zastosowania przepisów obowiązującego prawa oraz trafności ich wykładni.

Rodzaje pomocy społecznej z publicznych środków oraz zasady i tryb jej udzielania określają przepisy ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz.U. nr 64, poz. 593 ze zm.). Świadczenia z pomocy społecznej są udzielane na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego albo innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego. Pomoc społeczna może być udzielana z urzędu (art. 102 ust. 1 i 2 ustawy o pomocy społecznej). Ogólne zasady udzielania pomocy społecznej zostały sformułowane w art. 2 ust. 1 i art. 3 ust. 1 i 2 tej ustawy. Podstawowym kryterium udzielania tej pomocy jest trudna sytuacja życiowa osób i rodzin, której nie są one w stanie pokonać przy wykorzystaniu własnych uprawnień, zasobów i możliwości. Natomiast celem pomocy społecznej jest wspieranie takich osób i rodzin w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia oraz integracji ze środowiskiem. Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu ubóstwa oraz niepełnosprawności i polega ona, m.in. na przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń (art. 7 pkt 1 i 5 oraz art. 15 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej). Jednym z tych świadczeń jest zasiłek stały (art. 36 pkt 1 lit. "a" ustawy o pomocy społecznej). Świadczenie to przysługuje pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej (art. 37 ust. 1 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej). W rozpatrywanej sprawie zasiłek ten został skarżącej przyznany na podstawie decyzji Kierownika Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej Filii Ł. – P. z dnia [...]r., nr [...], zmienionej następnie w związku z weryfikacją kryterium dochodowego oraz zmianami kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 lipca 2006r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz.U. nr 135, poz. 950) decyzją tego organu z dnia [...]r., nr [...].

Podstawę wydania kwestionowanych przez skarżącą w niniejszym postępowaniu rozstrzygnięć organów administracji stanowiło natomiast ustalenie, iż od miesiąca stycznia 2008r. przyznano jej dodatek mieszkaniowy w wysokości 129,99 zł. Okoliczność ta jest bezsporna między stronami. Nie budzi także wątpliwości, że skarżąca jest osobą samotnie gospodarującą w rozumieniu art. 6 pkt 10 ustawy o pomocy społecznej – prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe – i nie posiada żadnych innych dochodów. Z uwagi na orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności, jest osobą całkowicie niezdolną do pracy w rozumieniu przepisów ustawy o pomocy społecznej, co wynika z zawartej w art. 6 pkt 1 tej ustawy definicji.

Zarzuty podnoszone przez skarżącą sprowadzają się do kwestionowania prawidłowości stanowiska organów administracji, co do zaliczenia wskazanej wyżej kwoty dodatku mieszkaniowego do jej dochodu, a w konsekwencji tego, zasadności zmiany na podstawie art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej, wysokości zasiłku stałego przyznanego jej decyzją z dnia [...]r. w związku ze zmianą sytuacji dochodowej.

Z tego względu należy wyjaśnić, iż w myśl art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej w związku z § 1 pkt 1 lit. "a" powołanego rozporządzenia w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, z zastrzeżeniem art. 40, 41, 78 i 91, przysługuje osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 477 zł, zwanej dalej "kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej" – przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z powodów wymienionych w art. 7 pkt 2 – 15 lub innych okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy rodzinie. Przy czym zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o: miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia oraz ubezpieczenie społeczne określone w odrębnych przepisach, kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób. Przepis art. 8 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej stanowi natomiast, iż do dochodu ustalonego zgodnie z ust. 3 nie wlicza się jednorazowego świadczenia socjalnego, wartości świadczeń w naturze, świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych oraz zapomogi pieniężnej, o której mowa w przepisach o zapomodze pieniężnej dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenie przedemerytalne albo zasiłek przedemerytalny w 2007r. Sformułowanie tych przepisów jest jednoznaczne i musi prowadzić do wniosku, że na gruncie ustawy o pomocy społecznej pod pojęciem dochodu należy rozumieć wszystkie dochody bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania z wyłączeniem odliczeń i pomniejszeń enumeratywnie w nich wymienionych. Wyjątki te zaś nie mogą być interpretowane w sposób rozszerzający. Na zamknięty charakter katalogu obciążeń pomniejszających dochód oraz przychodów odliczonych od dochodu określonych w ustawie o pomocy społecznej zwrócił zresztą uwagę Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 8 grudnia 2006r., I OSK 700/06 (Lex nr 320923). Z treści tych przepisów wynika także, iż zarówno katalog odliczeń, jak i katalog pomniejszeń, nie obejmują dodatku mieszkaniowego, który nie został również wymieniony wśród świadczeń niepodlegających wliczeniu do dochodu. Skoro zaś ani przytoczone wyżej przepisy, ani też żadne inne przepisy ustawy o pomocy społecznej nie przewidują przy ustalaniu dochodu możliwości odliczenia dodatku mieszkaniowego, w stanie faktycznym mającym miejsce w rozpatrywanej sprawie trafnie organy administracji przyjęły, iż przy ustalaniu wysokości dochodu strony należało uwzględnić kwotę przyznanego jej od miesiąca stycznia 2008r. dodatku mieszkaniowego. Analogiczne stanowisko na tle omawianych przepisów i kwestii wliczenia dodatku mieszkaniowego do dochodu na gruncie ustawy o pomocy społecznej zajęły także inne Wojewódzkie Sądy Administracyjne (por. np. wyroki: Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 7 listopada 2007r., II SA/Sz 176/07 i z dnia 24 października 2007r., II SA/Sz 177/07; Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 28 sierpnia 2007r., IV SA/Wr 303/07; Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 13 lutego 2007r., II SA/Bk 24/07, z dnia 5 kwietnia 2005r., II SA/Bk 87/05 i II SA/Bk 86/05 – dostępne w internetowej bazie orzeczeń pod adresem: orzeczenia.nsa.gov.pl).

Natomiast podnoszona przez skarżącą okoliczność, że zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. nr 71, poz. 734 ze zm.) dodatku mieszkaniowego nie wlicza się do dochodu stanowiącego kryterium przyznawania dodatku mieszkaniowego nie ma dla rozpatrywanej sprawy żadnego znaczenia prawnego. Wskazana ustawa reguluje bowiem, co jednoznacznie wynika z jej art. 1, zasady i tryb przyznawania, ustalania wysokości i wypłacania dodatków mieszkaniowych. Wskazany przez stronę przepis art. 3 ust. 3 ustawy o dodatkach mieszkaniowych zawiera zaś skonstruowaną na potrzeby tej właśnie regulacji własną definicje dochodu osoby ubiegającej się o tę formę pomocy w utrzymaniu lokalu mieszkalnego. W ustawie o pomocy społecznej brak jest natomiast przepisu zawierającego odesłanie do określonych w art. 3 ust. 3 ustawy o dodatkach mieszkaniowych kryteriów ustalania dochodu.

W konsekwencji powyższego uznać także należy, że ustalając wysokość przysługującego stronie zasiłku stałego w wysokości 347,01 zł organy administracji prawidłowo zinterpretowały i zastosowały art. 37 ust. 2 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej w myśl, którego w przypadku osoby samotnie gospodarującej zasiłek stały ustala się w wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej, czyli kwotą 477 zł a dochodem tej osoby, który w rozpatrywanej sprawie wynosi 129,99 zł.

W tym stanie rzeczy skargę należało uznać za niezasadną i na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. nr 153, poz. 1270 ze zm.) orzec o jej oddaleniu.

ar