Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Tamara Dziełakowska Sędziowie WSA Mariola Jaroszewska (spr.) Asesor WSA Katarzyna Krzysztofowicz Protokolant Referent Dorota Kotlarek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 czerwca 2008 r. sprawy ze skargi J W, S W i S H W na decyzję Wojewody z dnia 4 lutego 2008 r. Nr [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Prezydenta Miasta z dnia 23 lipca 2007 r., Nr [...], 2. określa, że decyzje wymienione w punkcie pierwszym nie mogą być wykonane, 3. zasądza od Wojewody solidarnie na rzecz skarżących kwotę 500 (pięćset) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

J. W. i S. W. oraz S. H. W. wnieśli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku skargę na decyzję Wojewody z dnia 4 lutego 2008 r. Nr [...], utrzymującą w mocy decyzję Prezydenta Miasta z dnia 23 lipca 2007 r. Nr [...], którą zatwierdzono projekt budowlany i udzielono H. i E. K. pozwolenia na budowę dla inwestycji polegającej na zabudowie tarasu i dobudowie klatki schodowej do budynku mieszkalnego przy ul. [...] w G. Skarżący domagają się uchylenia wskazanych powyżej decyzji, umorzenia postępowania w sprawie oraz zasądzenia kosztów postępowania.

Zaskarżona decyzja została wydana została na podstawie art. 104 § 2 i art. 138 § 1 pkt 1 kpa oraz art. 28, art. 33-35, art. 80 ust. 1 pkt 2, art. 81 ust. 1 pkt 2 i art. 82 ust. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1004 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r., Nr 156, poz. 1118), w następującym stanie faktycznym ustalonym przez organ.

E. K. wniósł w dniu 16 sierpnia 2005 r. o wydanie pozwolenia na budowę dla inwestycji polegającej na zabudowie tarasu i dobudowie klatki schodowej do budynku mieszkalnego przy ul. [...] w G.. Pismem z dnia 15 września 2005 r. organ I instancji wezwał inwestora do jego uzupełnienia o kompletne oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Po uzupełnieniu oświadczenia przez wnioskodawcę, pismem z dnia 26 września 2005 r., organ administracji publicznej zawiadomił strony o wszczęciu postępowania dotyczącego pozwolenia na budowę dla wskazanej powyżej inwestycji.

Następnie postanowieniem z dnia 12 października 2005 r. Nr [...] organ l instancji ponownie wezwał inwestora do usunięcia nieprawidłowości dotyczących projektu budowlanego przedmiotowego zamierzenia inwestycyjnego. W dniu 17 października 2005 r. do organu I instancji wpłynął wniosek E. K. o zawieszenie wszczętego pismem z dnia 26 września 2005 r. postępowania w sprawie pozwolenia na budowę, do czasu uzupełnienia braków w projekcie budowlanym.

Na podstawie art. 98 § 1 kpa, postanowieniem z dnia 18 października 2005 r. Nr [...] organ I instancji zawiesił postępowanie z wniosku E. K..

W dniu 17 października 2005 r. J. i S. W. wnieśli za pośrednictwem organu I instancji, do Samorządowego Kolegium Odwoławczego odwołanie od pisma z dnia 26 września 2005 r. o wszczęciu postępowania, nazwanego przez skarżących "postanowieniem". Pismem z dnia 16 grudnia 2005 r. skierowano do skarżących pismo, w którym wyjaśniono skarżącym stan faktyczny i prawny prowadzonego postępowania w sprawie przedmiotowej inwestycji.

W dniu 30 grudnia 2005 r. J. i S. W., za pośrednictwem organu I instancji, wnieśli do SKO zażalenie na pismo z dnia 16 grudnia 2005 r., domagając się jednocześnie zniesienia postępowania administracyjnego dotyczącego pozwolenia na budowę przedmiotowej inwestycji, wszczętego zawiadomieniem z dnia 26 września 2005 r.

W dniu 20 lipca 2006 r. zażalenie to przekazane zostało postanowieniem SKO z dnia 7 lipca 2006 r. Nr [...] do Wojewody , jako organu właściwego do jego rozpatrzenia. Organ II instancji pismem z dnia 31 sierpnia 2006 r. Nr [...] potwierdził prawidłowość postępowania organu I instancji w przedmiotowej sprawie oraz wyjaśnił skarżącym, iż Kodeks postępowania administracyjnego nie określa formy wszczęcia postępowania, na zawiadomienie organu o wszczęciu postępowania nie przysługuje zażalenie, oraz że zarzuty skarżących mogą być rozpatrzone w odwołaniu od decyzji, która w tej sprawie zapadnie.

Organ I instancji, na wniosek H. i E. K. z dnia 31 lipca 2006 r., postanowieniem z dnia 28 września 2006 r. Nr [...] podjął zawieszone postępowanie administracyjne w przedmiotowej sprawie. Następnie decyzją z dnia 29 września 2006 r. Nr [...] organ I instancji zatwierdził projekt budowlany i udzielił H. i E. K. pozwolenia na budowę dla inwestycji polegającej na zabudowie tarasu i dobudowie klatki schodowej do budynku mieszkalnego przy ul. [...] w G.

W dniu 16 października 2006 r. J. i S. W. wnieśli za pośrednictwem organu I instancji skierowane do Samorządowego Kolegium Odwoławczego zażalenie na postanowienie z dnia 28 września 2006 r. o podjęciu zawieszonego postępowania, które w dniu 7 listopada 2006r. przekazane zostało do Wojewody . Następnie J. i S. W. za pośrednictwem organu I instancji złożyli do Wojewody odwołanie od wskazanej powyżej decyzji Prezydenta Miasta z dnia 29 września 2006 r. W odwołaniu podnieśli, iż decyzja narusza przepisy art. 6, 7, 9 i 10 kpa przez pozbawienie strony czynnego udziału w postępowaniu i prawa wypowiedzenia się przed wydaniem decyzji co do zebranych w sprawie dowodów poprzez pominięcie wniosków i żądań skarżących w tym żądania o doręczenie kserokopii dokumentacji dla inwestycji budowlanej zawartych w piśmie strony do organu I instancji z dnia 16 października 2006 r. Ponadto skarżący podkreślili lekceważenie procedury administracyjnej przez wydanie przedmiotowej decyzji dzień po podjęciu zawieszonego postępowania. Zarzucili także naruszenie przepisu art. 77 kpa przez niewyczerpujące zebranie dowodów w sprawie, np. nie przeprowadzenie oględzin nieruchomości przy ul. [...] w G. w zakresie zacieniania okien odwołujących się w przypadku zabudowy tarasu przez inwestora i błędną interpretację zebranego materiału dowodowego. Zdaniem skarżących decyzja narusza także przepisy Prawa budowlanego, ich zdaniem inwestor nie ma prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, projekt budowlany jest niekompletny i nie posiada wymaganych uzgodnień i opinii oraz jest niezgodny z przepisami art. 35 ust. 2. Skarżący zarzucają także przedmiotowej decyzji organu I instancji obrazę przepisów prawa cywilnego, poprzez zanegowanie stanu prawnego na nieruchomości inwestora i odwołujących się.

Wojewoda postanowieniem z dnia 2 lutego 2007 r. Nr [...] z uchylił zaskarżone postanowienie Prezydenta Miasta z dnia 28 września 2006 r. Nr [...] w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji. Jednocześnie, organ II instancji uchylił decyzję Prezydenta Miasta z dnia 29 września 2006 r. Nr [...] w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji.

Ponownie rozpatrujący sprawę Prezydent Miasta postanowieniem z dnia 16 lutego 2007 r. Nr [...] podjął zawieszone postępowanie administracyjne w niniejszej sprawie, pouczając o prawie wniesienia zażalenia na powyższe postanowienie. W dniu 28 lutego 2007 r. do Wojewody wpłynęło zażalenie na powyższe postanowienie.

Pismem z dnia 06 marca 2007 r. Prezydent Miasta, w związku z wnioskiem S. W. o przesłanie kserokopii dokumentów z akt sprawy [...], wezwał wnioskodawcę do uiszczenia opłaty, na co wnioskodawca wystąpił z pismem o podanie podstawy prawnej żądanej opłaty.

Wojewoda rozpatrując zażalenie J. i S. W. na postanowienie z dnia 16 lutego 2007 r. postanowieniem z dnia 16 maja 2007 r. Nr [...] utrzymał w mocy postanowienie o podjęciu zawieszonego postępowania administracyjnego w sprawie wydania pozwolenia na budowę dla inwestycji polegającej na zabudowie tarasu i dobudowie klatki schodowej do budynku mieszkalnego przy ul. [...] w G.

W dniu 24 maja 2007 r. inwestorzy przesłali dodatkowo uzupełnienie dokumentacji projektowej, w zakresie zacieniania sąsiedniego lokalu wykonaną przez uprawnionego projektanta architekt M. P..

Pismem z dnia 28 maja 2007 r. strony zostały zawiadomione o możliwości zapoznania się z uzupełnioną dokumentacją projektową.

S. H. W. oraz J. i S. W. wnieśli o nadesłanie na adres domowy kopii dokumentów dotyczących powyższej sprawy, jednocześnie wnieśli skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku na postanowienie Wojewody z dnia 16 maja 2007 r. i na postanowienie Prezydenta Miasta z dnia 16 lutego 2007 r. W związku z powyższą skargą, Wojewoda wezwał organ I instancji do dostarczenia całości akt sprawy celem przesłania wraz ze skargą do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku.

Następnie Prezydent Miasta decyzją z dniu 23 lipca 2007 r. Nr [...] zatwierdził projekt budowlany i udzielił H. i E. K. pozwolenia na budowę dla opisanej wyżej inwestycji, na podstawie potwierdzonych za zgodność z oryginałem kopii akt sprawy.

J. i S. W. ponownie złożyli wniosek o przesłanie kopii dokumentów dotyczących przedmiotowej sprawy.

J. i S. W. oraz S. H. W. wnieśli odwołanie od decyzji Prezydenta Miasta z dnia 23 lipca 2007 r. W odwołaniu skarżący podnieśli między innymi, iż decyzja wydana została w trakcie trwającego postępowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Gdańsku na postanowienie Wojewody z dnia 16 maja 2007 r. w sprawie podjęcia zawieszonego postępowania administracyjnego. Ponadto skarżący zarzucili, że wydanie decyzji nastąpiło na podstawie bliżej nieokreślonych akt sprawy, w oparciu o kopie, oraz że pozbawieni strony czynnego udziału w przedmiotowym postępowaniu, ponieważ nie zostały przeprowadzona oględziny oraz nie przesłano kopii akt sprawy. Zdaniem skarżących decyzja narusza także przepisy Prawa budowlanego, ponieważ inwestor nie ma prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

Rozpatrując odwołanie Wojewoda przytoczył treść art. 35 ust. 1, 3 i 4 ustawy Prawo budowlane, wymieniający obowiązki organu przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego.

Organ odwoławczy wskazał, że w przedmiotowej sprawie Inwestor złożył wniosek, oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, projekt budowlany oraz wymagane sprawdzenia i informację dotyczącą bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Zgodnie z art. 10 § 1 kpa organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszony żądań. Z akt sprawy wynika, że organ I instancji w toku przeprowadzonego postępowania z wniosku E. K. o wydanie pozwolenia na budowę dla przedmiotowej inwestycji pismem z dnia 26 września 2005 r., zawiadomił strony o wszczęciu postępowania w sprawie i umożliwił stronom zapoznanie się z dokumentacją projektową i złożenie wniosków i zastrzeżeń, określając miejsce i termin wykonania powyższych czynności. Akta sprawy potwierdzają, iż J. i S. W. otrzymali zawiadomienie organu z dnia 26 września 2005 r., mieli możliwość zapoznania się z dokumentacją projektową i złożyć zastrzeżenia i wnioski do przedmiotu wszczętego przez organ I instancji postępowania administracyjnego. W piśmie nazwanym "zażaleniem na pismo Urzędu Miejskiego w Gdańsku z dnia 16 grudnia 2006 r." J. i S. W. wnieśli swoje zastrzeżenia do inwestycji będącej przedmiotem postępowania. W piśmie podnieśli m.in., iż nie wyrażają zgody na zabudowę tarasu i dobudowę klatki schodowej do budynku mieszkalnego przy ul. [...], którego są współwłaścicielami, zgłaszając jednocześnie kwestię zacienienia okien swojego mieszkania przez przyszłą zabudowę oraz naruszenie konstrukcji budynku.

Wojewoda odwołał się do znajdującego się w aktach sprawy protokołu ugody sądowej zawartej w dniu 27 marca 1985 r. pomiędzy S. i J. W. i E. i H. K. Punkt I ugody dotyczy zniesienia współwłasności budynku położonego na nieruchomości w G. O. przy ul. [...], punkt II ugody zawiera ustalenie o wspólnym użytkowaniu kominów w budynku oraz wzajemnym udostępnieniu podłączenia do wody, gazu, prądu i kanalizacji, punkt IV zawiera zgodę stron na "...ewentualną rozbudowę każdego z wyodrębnionych lokali, w tym możliwość zabudowy przez wnioskodawców tarasu, oraz budowanie innych nieruchomości na użytkowanych przez strony działkach".

Z zawartej w aktach aktualnej mapy geodezyjnej i z odpisu z księgi wieczystej kw [...] z dnia 11 czerwca 2002 r. wynika, że E. i H. K. użytkują działkę nr [...], są właścicielami lokalu nr [...] w budynku przy ul. [...], a także posiadają ½ udziału we własności działek nr [...], nr [...] (użytkowanej przez J. i S. W.), nr [...] oraz wspólnych częściach budynku. Wskazany odpis z dnia 11 czerwca 2006 r. zawiera informację o sporządzeniu jego zapisów na podstawie ugody zawartej przed Sądem Rejonowym w G. z dnia 27 marca 1985 r., sygn. akt [...]. W ocenie organu II instancji, z powyższego wynika, że E. i H. K. w oparciu o zapisy księgi wieczystej i przywołaną w niej ugodę z dnia 27 marca 1985 r. dysponują prawem do nieruchomości na cele budowlane w zakresie objętym decyzją o pozwoleniu na budowę z dnia 29 września 2006 r. Organ odwoławczy wskazał również, że zgodnie z projektem zagospodarowania terenu wykonanym na mapie geodezyjnej do celów projektowych, projektowana zabudowa tarasu usytuowana będzie od strony północno-zachodniej a nie południowej, jak sugerują w swoim odwołaniu skarżący. Organ odwoławczy podał także, iż organ I instancji nie miał obowiązku dokonywania oględzin nieruchomości przy ul. [...] w celu stwierdzenia prawidłowości planowanej rozbudowy w tym zakresie. Nie miał też obowiązku wykonywania kserokopii dokumentacji projektowej w celu dostarczenia jej skarżącym, gdyż przepisy prawa nie przewidują takiego obowiązku, a ponadto skarżący mieli prawo ponownego zapoznania się z dokumentacją projektową np. poprzez wyznaczenie pełnomocnika. Organ odwoławczy stwierdził również, iż zaskarżona decyzja został wydana w oparciu o potwierdzone za zgodność z oryginałem kopie akt sprawy, ponieważ oryginały zostały przesłane do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. Ponadto, strony postępowania zostały poinformowane o możliwości zapoznania się ze zgromadzonymi materiałami i zgodnie z art. 73 § 1 kpa mogły sporządzić notatki i odpisy. Przepis art. 32 kpa daje możliwość stronie działania poprzez pełnomocnika. Odnosząc się do zarzutów odwołania, że przedmiotowa decyzja została wydana w trakcie trwającego postępowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Gdańsku ze skargi J. i S. W. na postanowienie Wojewody z dnia 16 maja 2007 r. organ wskazał, iż zgodnie z art. 61 § 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 2002 r., Nr 153, poz. 1270), wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności. Co do zarzutu, iż skarżący nie mogli czynnie uczestniczyć w postępowaniu ponieważ nie zostali zawiadomieni o wydłużeniu terminu do zapoznaniu się z aktami sprawy oraz nie zostały przesłane kserokopie dokumentów stanowiących podstawę wydania decyzji, Wojewoda podniósł, iż strony zostały zawiadomione w jakim terminie będą mogły zapoznać się z dokumentacją dowodową, a termin ten nie został przedłużony. Stosując z art. 73 § 1 kpa organ administracji publicznej umożliwił stronie zapoznanie się z aktami sprawy oraz sporządzenie z nich notatek, o czym skarżący zostali powiadomieni, i nie skorzystali z możliwości do działania poprzez swojego pełnomocnika. Organ odwoławczy wskazał również, powołując się na art. 73 § 2 kpa, że strona może żądać uwierzytelnienia sporządzonych przez siebie odpisów z akt sprawy lub wydania jej z akt sprawy uwierzytelnionych odpisów, o ile jest to uzasadnione ważnym interesem stron. Kodeks postępowania administracyjnego nie przewiduje innej możliwości, np. przesłanie niepotwierdzonych kopii całości akt na adres jednej ze stron.

Organ nadto wyjaśnił, iż podstawa prawna zaskarżonej decyzji została podana w części początkowej decyzji, jak również podstawa prawna oraz faktyczna została omówiona szczegółowo w uzasadnieniu. W kwestii dotyczącej prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane przez E. i H. K., Wojewoda wskazał, że do wniosku o pozwolenie na budowę inwestor dołączył oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, oświadczenie to składane jest pod groźbą odpowiedzialności karnej z art. 233 Kodeksu karnego. Odnosząc się do zarzutu wydania decyzji bez zgody skarżących organ podał, iż organ administracji architektoniczno-budowlanej sprawdza, czy do wniosku o pozwolenie na budowę inwestor dołączył oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Odpowiedzialność za złożenie fałszywego oświadczenia ponosi inwestor. W przedmiotowej sprawie inwestor złożył takie oświadczenie, wymienił współwłaścicieli oraz podał dokument, z którego wynika powyższe prawo (KW Nr [...], ugoda sądowa z dnia 27 marca 1985 r. zawarta przed Sądem Rejonowy w G., postanowienie z dnia 12 lipca 1985 r.). Powyższe dokumenty zostały dołączone do akt sprawy. Jeden z zapisów sądowej ugody 27 marca 1985 r. stanowi, że strony zgodnie ustalają, iż wyrażają zgodę na ewentualną rozbudowę każdego z wyodrębnionych lokali w tym możliwość zabudowy przez wnioskodawców tarasu, oraz budowania innych nieruchomości na użytkowanych przez strony działkach (pkt IV ugody). Do wniosku o pozwolenie na budowę został dołączony projekt architektoniczno-budowlany wykonany przez uprawnionego architekta. Projektant podpisał oświadczenie, że przedmiotowy projekt wykonał zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa budowlanego i zasadami wiedzy technicznej. Za rozwiązania przedstawione w projekcie odpowiada projektant. W przypadku powstałych szkód, roszczeń należy dochodzić na drodze cywilno-prawnej.

J. W.i S. W. oraz S. H. W. we wniesionej skardze zarzucili naruszenie przepisów kodeksu cywilnego, a zwłaszcza art. 199, oraz przepisów ustawy o własności lokali mieszkalnych w tym art. 3 tej ustawy. Dodatkowo zarzucili naruszenie przepisów prawa budowlanego, polegające na wydaniu decyzji o pozwoleniu na budowę pomimo braku zgody wszystkich współwłaścicieli przedmiotowej nieruchomości. Zdaniem skarżących organy administracji nie wyjaśniły istotnych okoliczności sprawy, przez nieuwzględnienie ich wniosku o dopuszczenie dowodu z oględzin na okoliczność przeciwwskazań do wydania kolejnej decyzji o pozwoleniu na budowę dla przedmiotowej nieruchomości. Skarżący zostali również pozbawieni możliwości składania dalszych wniosków dowodowych z uwagi na niewydanie im kopii dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, przez co organ naruszył art. 6-11 kpa. Ponadto skarżący zarzucili organowi wydanie zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa, w trakcie postępowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Gdańsku w przedmiocie podjęcia zwieszonego postępowania w sprawie pozwolenia na budowę (sygn. akt II SA/Gd 513/07) oraz na podstawie niepotwierdzonych za zgodność z oryginałem kopii akt sprawy.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda wniósł o jej oddalenie podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie i przywołując ponownie argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

Skarga jako uzasadniona podlegała uwzględnieniu, lecz po części z przyczyn innych niż w niej wskazane.

Stosownie do treści art. 1 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269), sąd administracyjny sprawuje, w zakresie swej właściwości, kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Rozpoznając skargę Sąd miał na względzie treść art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.), zgodnie z którym sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Kontrolując pod względem legalności zaskarżoną decyzję Sąd uznał, że narusza ona prawo. Naruszenie to dotyczy przepisów postępowania, art. 7, art. 77 i art. 80 kpa, w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy, bowiem wynikiem wadliwie ustalonego stanu faktycznego mogło dojść do naruszenia przepisu prawa materialnego, art. 32 ust. 4 pkt 2 i art. 35 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r., Nr 156, poz. 1118) w zakresie odnoszącym się do złożenia przez inwestorów skutecznie oświadczenia o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

Jak wynika z ustaleń organu oraz akt sprawy, inwestor E. K. złożył w dniu 16 sierpnia 2005 r. wniosek o pozwolenie na budowę dotyczący "zabudowy tarasu i dobudowy klatki schodowej do budynku mieszkalnego przy ul. [...] w G.", dołączając do wniosku cztery egzemplarze projektu budowlanego, oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane oraz ostateczną decyzję Prezydenta Miasta z dnia 26 maja 2004 r. Nr [...] o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, utrzymaną w mocy decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 14 września 2004 r. Nr [...] (vide: potwierdzona za zgodność z oryginałem fotokopia wniosku administracyjnych decyzji SKO w aktach administracyjnych I instancji, decyzja z 26.05.2004 r. - w dołączonym projekcie budowlanym). Oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, działki nr 46, obręb ewid. 110 stanowiącej współwłasność E. i H. K. oraz J. i S. W. i S. H. W., powołuje się na następujące dokumenty: Księgę wieczystą kw. Nr [...], ugodę sądową z dnia 27 marca 1985 r. i postanowienie Sądu Rejonowego w G. z dnia 12 lipca 1985 r. w sprawie sygn. akt [...] (vide: potwierdzona za zgodność z oryginałem fotokopia oświadczenia w aktach administracyjnych I instancji). Ustalając przedstawiony wyżej stan faktyczny organy przytoczyły podstawowe zapisy z odpisu z Księgi wieczystej kw. Nr [...] według stanu na dzień 11 czerwca 2002 r. oraz zawartej przed Sądem Rejonowym w G. w dniu 27 marca 1985 r. w sprawie sygn. akt [...] ugody, którą wnioskodawcy S. i J. małżonkowie W. oraz uczestnicy E. i H. małżonkowie K. dokonali zniesienia współwłasności budynku położonego w G. – O. przy ul. [...] na nieruchomości zapisanej w księdze wieczystej kw. Nr [...] w ten sposób, że ustanowili odrębną własność lokali, przy czym lokal nr 1 (położony na parterze) przejmują na wyłączną własność małżonkowie W., a lokal nr 2 (położony na piętrze) małżonkowie K., oraz dokonali ustalenia sposobu korzystania z działki nr [...] kw. nr [...] w ten sposób, że pozostają właścicielami tej nieruchomości w idealnych częściach po ½ każdy z właścicieli wyodrębnionych lokali.

Kluczowy według organów zapis ugody przewiduje w jej punkcie IV, że strony "wyrażają zgodę na ewentualna rozbudowę każdego z wyodrębnionych lokali, w tym możliwość zabudowy przez wnioskodawców tarasu, oraz budowania innych nieruchomości na użytkowanych przez strony działkach" (vide: potwierdzona za zgodność z oryginałem fotokopia ugody, postanowienia Sądu Rejonowego w G. z 12.07.1985 r., odpisu z kw. Nr [...] - w aktach administracyjnych I instancji).

Skarżący w toku niniejszego postępowania administracyjnego wielokrotnie podnosili zastrzeżenia i zarzuty, sformułowane również w skardze, co do braku ich zgody na zabudowę tarasu i dobudowę klatki schodowej do budynku, którego są współwłaścicielami, jak również współwłaścicielami działki zapisanej w kw. Nr [...], wskazywali, że jedynie lokale w tym budynku są wyodrębnione prawnie, nadto dom nie ma charakteru bliźniaczego, a zabudowa spowoduje zacienienie okien lokalu małżonków W. (vide m.in.: pismo "zażalenie" z 28.12.2005, potwierdzona za zgodność z oryginałem fotokopia zażalenia z 1.10.2006 r., odwołania z 10.11.2006 r. - w aktach administracyjnych I instancji, odwołanie z 1.09.2007 r. w aktach administracyjnych II instancji). Dodatkowo, S. H. W., jak wynika z okoliczności sprawy syn J. i H. małżonków W., podnosił, iż nie był stroną przedmiotowej ugody i nie wyraża zgody obecnie na projektowaną rozbudowę, zarzucając również niedopuszczalne immisje (vide: potwierdzona za zgodność z oryginałem fotokopia pisma z 10.11.2006 r. w aktach administracyjnych I instancji). Z treści odpisu z księgi wieczystej kw. nr 38196, dotyczącej lokalu Nr 1 wydzielonego z nieruchomości wpisanej w księdze wieczystej kw. [...], wynika, że na postawie umowy darowizny z dnia 28 sierpnia 1985 r. nr Rep. [...], współwłaścicielem przedmiotowego lokalu w 1/3 części stał się S. H. W. (vide: potwierdzone za zgodność z oryginałem fotokopia odpisu z kw. nr [...] w aktach administracyjnych I instancji). Wprawdzie organy nie odniosły się wprost do tego faktu, lecz czyniąc stroną S.H.W. nie uchybiły obowiązkom wynikającym z konieczności prawidłowego ustalenia stron niniejszego postępowania administracyjnego. Natomiast okoliczność, iż wymieniony nie był stroną ugody mającej na celu zniesienie współwłasności i ustalenie podziału do korzystania, a stał się następnie współwłaścicielem lokalu nr 1, nie wywołuje skutków prawnych dla opisanego wyżej podziału nieruchomości quoad usum.

Nie było natomiast przedmiotem ustaleń organów, a z akt administracyjnych taki stan się jawi, że stan faktyczny budynku przy ul. [...] jest inny, niż wynikający chociażby z przywoływanych przez organy dokumentów, w tym zapisów w księgach wieczystych. Te bowiem przewidują istnienie dwóch wyodrębnionych prawnie lokali o określonych rozmiarach i podanych ilościach izb (na parterze i na piętrze), tymczasem skarżący w swych pismach podnoszą, że na skutek już dokonanej rozbudowy liczba lokali wynosi trzy, a istniejące lokale zostały powiększone. Mogą potwierdzać te okoliczności dowody znajdujące się w aktach administracyjnych dołączonych do sprawy toczącej się przed tutejszym sądem pod sygnaturą II SA/Gd 513/07, w postaci dokumentów dotyczących rozbudowy, w tym orzeczenie techniczne, z których dowód Sąd przeprowadził zgodnie z postanowieniem z dnia 12 czerwca 2008 r. Na marginesie należy zaznaczyć, że w sprawie sygn. akt II SA/Gd 513/07 postanowieniem z dnia 28 maja 2008 r. odrzucono skargę J. i H. W. od wymienionego wyżej postanowienia Wojewody z dnia 16 maja 2007 r. Nr [...], utrzymującego w mocy postanowienie o podjęciu zawieszonego postępowania administracyjnego.

Tym samym, w ocenie Sądu, za trafny należy uznać zarzut niewyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy, w kontekście złożonego przez inwestora oświadczenia o dysponowaniu nieruchomością na cele budowlane. Brak jest bowiem jednoznacznych ustaleń i oceny co do tego, czy projektowana zabudowa tarasu i budowa klatki schodowej mieści się w pojęciu "rozbudowy każdego z wyodrębnionych lokali,(...), oraz budowania innych nieruchomości na użytkowanych przez strony działkach", w sytuacji, gdy prawdopodobnie zabudowa dotyczy części tarasu zlokalizowanego na parterze, a inwestorzy małżonkowie K. są właścicielami lokalu (nr 2) położonego na piętrze. Wątpliwości budzi ocena projektanta zawarta w projekcie budowlanym co do charakteru przedmiotowego budynku, oznaczonego jako "bliźniaczy", wobec treści ugody znoszącej w opisany wyżej sposób współwłasność budynku i ustanawiającej odrębną własność lokali wówczas w tym budynku się mieszczących. Podkreślić należy, że już treść wniosku o wydanie pozwolenia na budowę nie była dostatecznie precyzyjna, przewidywała bowiem zabudowę i dobudowę "do budynku mieszkalnego przy ul. [...]" bez wskazania, której części budynku dotyczy. Jest przy tym nieporozumieniem stwierdzenie projektanta zawarte w uzupełnieniu części opisowej projektu budowlanego, iż "zadaszenie tarasu (...) nie spowoduje zacienienia okien w budynku sąsiednim [...]" w sytuacji, gdy projektowana zabudowa a jednocześnie przedmiot sporu dotyczy tego samego budynku (nr [...]). Innymi słowy, nie sposób ocenić jednoznacznie, czy projektowana zabudowa tarasu i dobudowa klatki schodowej dotyczy wyodrębnionego lokalu inwestorów bądź jest budową "innej nieruchomości" na użytkowanej przez małżonków K. działce (nr [...]), czy też pozostaje poza ustaleniami zawartymi w ugodzie sądowej. Wskazać bowiem przy tym należy, że treść pkt 4 ugody przewidująca w szczególności "możliwość zabudowy tarasu" odnosiła się do "wnioskodawców" (w sprawie cywilnej sygn. akt [...]), a więc małżonków W.

Niejasny stan faktyczny i brak wyczerpujących ustaleń uniemożliwia kontrolę prawidłowości zaskarżonej decyzji oraz decyzji organu I instancji. Jako zasadny może być przy tym uznany wniosek skarżących składany w toku postępowania administracyjnego, co do przeprowadzenia dowodu z oględzin przedmiotowego budynku, celem stwierdzenia jego stanu w sensie liczby lokali i ich położenia. Organ administracji oczywiście nie ma obowiązku przeprowadzenia takiego dowodu, jednakże byłoby celowym jego rozważenie w opisanych wyżej okolicznościach sprawy, jeżeli stosownie do treści art. 75 kpa miałby się przyczynić do jej wyjaśnienia. W skardze dodatkowo skarżący domagają się przeprowadzenia dowodów ze spraw administracyjnych, w których na podstawie wydanych decyzji w 1985 r. skarżący i uczestnicy dokonali rozbudowy swoich lokali. Dowody te, według Sądu, znajdują się w dokumentacji archiwalnej dołączonej do akt administracyjnych przy sprawie WSA w Gdańsku sygn. akt II SA/Gd 513/07 i mogą być wystarczające dla ustalenia faktycznego stanu i podziału budynku przy ul. [...], a w konsekwencji dla ustalenia, czy inwestor posiada prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Sama treść oświadczenia i dołączone dokumenty nie zwalniają organu architektoniczno-budowlanego od oceny jego prawdziwości, szczególnie w okolicznościach sporu między właścicielami lokali i jednocześnie współwłaścicielami (po ½) części wspólnych budynku w kontekście już wykonanej rozbudowy, zmieniającej najprawdopodobniej stan budynku, zarówno w zakresie wyodrębnionych lokali jak i w częściach wspólnych budynku.

Stosownie do treści art. 32 ust. 4 ustawy Prawo budowlane pozwolenie na budowę może być wydane wyłącznie temu, kto między innymi:

1) złożył wniosek w tej sprawie w okresie ważności decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym;

2) złożył oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej, o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

Natomiast zgodnie z art. 35 ust. 4 ustawy Prawo budowlane, w razie spełnienia wymagań określonych w ust. 1 oraz w art. 32 ust. 4, właściwy organ nie może odmówić wydania decyzji o pozwoleniu na budowę.

Przedmiotowe oświadczenie jest środkiem dowodowym w tym postępowaniu administracyjnym i jak każdy inny dowód podlega ocenie organu administracji, na zasadach określonych w art. 80 kpa (por. także Prawo budowlane, Komentarz Zdzisława Kostki, ODDK Gdańsk 2007, str. 109). Ani złożone oświadczenie ani dołączone do niego dokumenty nie są na tyle oczywiste w okolicznościach niniejszej sprawy, by organ mógł zaniechać przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w tym przedmiocie. Z tych przyczyn, w ocenie Sądu, doszło do naruszenia przepisów postępowania – art. 7 oraz art. 77 i art. 80 kpa, co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy i właściwe zastosowanie przepisu prawa materialnego, art. 35 ust. 4 ustawy Prawo budowlane.

Opisane wyżej naruszenia przepisów postępowania dotyczą także obowiązku organu wynikającego z treści art. 35 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego, odnoszącego się między innymi do konieczności sprawdzenia zgodności projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o warunkach zabudowy w przypadku braku miejscowego planu. Z treści decyzji organu I instancji wynika, że wydana została na podstawie ostatecznej i ważnej w dniu wszczęcia postępowania decyzji Prezydenta Miasta z dnia 26 maja 2004 r. Nr [...]) o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Wskazać należy, że ta ostatnia decyzja wydana została na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 1999 r., Nr 15, poz. 139, ze zm.), w warunkach braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (na skutek wygaśnięcia z mocy prawa planu uprzednio obowiązującego), z terminem ważności do dnia 31 grudnia 2005 r. W niniejszej sprawie organ architektoniczno-budowlany nie dokonał ustalenia, czy dla terenu działki objętej planowaną inwestycja obowiązują ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Wskazać należy, że do ustaleń planu odwołuje się projektant w projekcie architektoniczno-budowlanym (vide: str. 7 projektu). Jeżeli zatem takie ustalenia planu obowiązują, to organy obu instancji naruszyły przepis art. 35 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego, poprzez zaniechanie dokonania sprawdzenia projektu budowlanego z ustaleniami planu. Treść tego przepisu wyklucza bowiem wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę na podstawie decyzji o warunkach zabudowy w sytuacji, gdy obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, a decyzja o warunkach utraciła ważność.

Poza wyżej opisanymi naruszeniami prawa organ odwoławczy naruszył także przepis art. 138 § 1 pkt 1 kpa, poprzez utrzymanie w mocy wadliwej i naruszającej prawo w opisany sposób decyzji organu I instancji.

Odnosząc się do pozostałych zarzutów skargi, są one w ocenie Sądu niezasadne.

Jak wynika z akt sprawy, zaskarżona decyzja jak i decyzja ja poprzedzająca wydane zostały na podstawie potwierdzonych za zgodność z oryginałem kopii dokumentów znajdujących się w aktach administracyjnych dołączonych do sprawy ze skargi małżonków W. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku na postanowienie Wojewody z dnia 16 maja 2007 r. Nr [...] (sygn. akt II SA/Gd 513/07), o czym świadczą pieczęci wraz z podpisem na dokumentach znajdujących się w aktach administracyjnych I instancji w teczce zastępczej. Niezależnie od powyższego, Sąd przeprowadzając dowód z akt administracyjnych przy w sprawie sygn. akt II SA/Gd 513/07 nie stwierdził w tej mierze sprzeczności między oryginałami a kopiami, zatem gdyby nawet organ I instancji wydał decyzję na podstawie niepotwierdzonych za zgodność z oryginałem kopii akt administracyjnych nie miałoby to wpływu na rozstrzygnięcie sprawy.

Nietrafny jest zarzut pozbawienia strony inicjatywy dowodowej i czynnego udziału w postępowaniu, odnoszący się do niewydania skarżącym kopii żądanych dokumentów, w tym dokumentacji projektowej. Zważyć należy, że art. 10 § 1 kpa nakłada na organy administracji publicznej obowiązek zapewnienia stronom czynnego udziału w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwienie im wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Realizacja tej zasady w trakcie postępowania wyjaśniającego polega na tym, że strona dysponuje między innymi prawem do przeglądania akt sprawy (art. 73-74 kpa) oraz prawem do zgłaszania wszelkich dowodów (art. 75, art. 78, art. 90 § 2 pkt 1, art. 95 kpa). Natomiast między zakończeniem postępowania wyjaśniającego a podjęciem rozstrzygnięcia w sprawie organ administracji ma obowiązek umożliwić stronie wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Stosownie do treści art. 73 kpa, w każdym stadium postępowania organ administracji publicznej obowiązany jest umożliwić stronie przeglądanie akt sprawy oraz sporządzanie z nich notatek i odpisów( § 1). Strona może żądać uwierzytelnienia sporządzonych przez siebie odpisów z akt sprawy lub wydania jej z akt sprawy uwierzytelnionych odpisów, o ile jest to uzasadnione ważnym interesem strony (§ 2). W ponowionym przed organem I instancji postępowaniu zasada wyrażona w art. 10 kpa nie doznała w ocenie Sądu uszczerbku. Strona skarżąca czynnie uczestniczyła w postępowaniu, zresztą od chwili zawiadomienia o jego wszczęciu, składając w nim pisma z wnioskami i zastrzeżeniami, kwestionując również podejmowane w jego toku incydentalne rozstrzygnięcia, w tym między innymi podjęcie zawieszonego postępowania. Skarżący powiadomieni byli o uzupełnieniu projektu budowlanego i mieli dostateczny czas na zgłoszenie wniosków dowodowych w zakresie złożonej przez inwestora dokumentacji projektowej.

Nie ma podstaw do twierdzenia, że stronie skarżącej uniemożliwiono dostęp do akt sprawy (vide m.in. pismo S. W. 18.06.2007 r. w aktach administracyjnych I instancji), zatem realizacja tego uprawnienia mogła zostać wykonana osobiście, bądź przez pełnomocnika. Zgodnie z regulacją zawartą w art. 30 kpa, pełnomocnikiem może być osoba fizyczna, posiadająca zdolność do czynności prawnych. Pełnomocnikiem mógłby być nie tylko członek rodziny i strona postępowania, jak w niniejszej sprawie syn małżonków W. S. H. W., ale również każda osoba spełniająca wymóg z przytoczonego przepisu, a więc także posiadająca wiadomości specjalistyczne np. w zakresie projektowania. Tym samym kwestia, czy słusznie nieuwzględniono żądania skarżących co do sporządzenia kserokopii niektórych dokumentów znajdujących się w aktach administracyjnych, w tym dokumentacji projektowej, pozostaje bez znaczenia dla oceny zapewnienia im czynnego udziału w postępowaniu. Tym bardziej, że jak wynika z akt sprawy skarżący S. W. żądał m.in. sporządzenia kserokopii dokumentów Sądu Rejonowego w G. ze sprawy [...] (vide: pismo z 21.02.2007 r. w aktach administracyjnych I instancji), których treść powinna być mu znana, a wnioski dowodowe w ich zakresie w postępowaniu administracyjnym wykluczone, albowiem objęte są powagą rzeczy ugodzonej w postępowaniu cywilnym.

Natomiast nie można zgodzić się ze stanowiskiem organu w kwestii możliwości sporządzania na żądanie strony wyłącznie uwierzytelnionych kopii dokumentów.

W cytowanym wyżej przepisie art. 73 § 2 kpa mowa jest o uwierzytelnianiu sporządzanych przez stronę odpisów oraz wydawania z akt uwierzytelnionych odpisów o ile jest to uzasadnione ważnym interesem strony. Oznacza to, że reglamentacji przez organ podlega jedynie uwierzytelnianie odpisów, skoro musi być ono uzasadnione ważnym interesem strony. Przepis ten w ogóle nie odnosi się do sporządzania na wniosek strony kserokopii dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, bez poświadczania ich za zgodność z oryginałem. Zatem żądanie takie, wykonania przy zastosowaniu określonej techniki kserokopii dokumentu, jest możliwe w ramach uprawnienia strony uregulowanego w art. 73 § 1 kpa, a polegającego na sporządzaniu notatek i odpisów z akt sprawy. Nie oznacza to jednak, jak słusznie wskazał Wojewoda, że na organ administracji nałożono obowiązek sporządzania kserokopii akt administracyjnych i doręczania ich stronie.

Nie jest również trafny zarzut wydania zaskarżonego rozstrzygnięcia w sytuacji wniesienia do sądu administracyjnego skargi na postanowienie w przedmiocie podjęcia zawieszonego postępowania. Zaskarżone w sprawie toczącej się przed WSA w Gdańsku sygn. akt II SA/Gd 513/07 postanowienie Wojewody z dnia 16 maja 2007 r. Nr [...] było ostateczne, zatem nie było przeszkód do wydania rozstrzygnięcia w sprawie pozwolenia na budowę, jak bowiem wynika z okoliczności sprawy, decyzja Prezydenta zatwierdzająca projekt budowlany i udzielająca pozwolenia na budowę zapadła w dniu 23 lipca 2007 r., a więc po dacie postanowienia Wojewody. W sprawie II SA/Gd 513/07 zaś, jak już wyżej zaznaczono, postanowieniem z dnia 28 maja 2008 r. odrzucona została skarga J. i H. W. od wymienionego wyżej postanowienia, jednakże, co najistotniejsze, po wniesieniu skargi nie zapadło postanowienie wydane w trybie art. 61 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi o wstrzymaniu zaskarżonego aktu. Tym samym uprawnione było po podjęciu zawieszonego postępowania wydanie decyzji rozstrzygającej.

Rozpatrując sprawę ponownie, organ I instancji przeprowadzi postępowanie wyjaśniające w zakresie dotyczącym oceny oświadczenie inwestorów o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, oceniając przedmiotowe oświadczenie nie tylko świetle dołączonych do niego dokumentów, ale i na podstawie dowodów znajdujących się w oryginalnych aktach administracyjnych oraz w miarę potrzeby na podstawie dowodu z oględzin przedmiotowego budynku. O ile w wyniku tych ustaleń organ dokona pozytywnej oceny złożonego przez inwestora oświadczenia, sprawdzi pozostałe przesłanki uregulowane w przepisie art. 35 ust. 1 ustawy Prawo budowlane, w szczególności rozwiązania projektowe pod kątem zgodności projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (o ile uchwalony został plan obejmujący teren projektowanej inwestycji) oraz dotyczące projektu budowlanego (art. 34 pr. bud.). Zauważyć bowiem należy, że dołączony projekt zawiera wątpliwe w okolicznościach niniejszej sprawy stwierdzenia odnoszące się do "sąsiedniego budynku", opisanego jako "bliźniaczy" – zob. m.in. str. 6, 10, 14 projektu oraz część uzupełniona). Tym samym będzie podlegała rozważeniu ewentualna konieczność uzupełnienia projektu budowlanego po kątem wymogów w szczególności odnoszących się do projektu zagospodarowania działki lub terenu, określonych przepisami (§§ 8-10) rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U. Nr 120, poz. 1133). Organ odniesie się również do kwestii zacienienia, po ustaleniu faktycznego usytuowania okien lokalu czy też lokali skarżących.

Mając powyższe na uwadze, Wojewódzki Sąd Administracyjny na mocy art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i lit. c oraz art. 135 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji.

W wyroku zawarto rozstrzygnięcie oparte na przepisie art. 152 powołanej wyżej ustawy, określające czy i w jakim zakresie zaskarżona decyzja nie może być wykonana. Rozstrzygnięcie takie jest bowiem obligatoryjne, szczególnie zaś w przypadku, gdy zaskarżona decyzja nadaje się z istoty swej do wykonania, co w niniejszej sprawie ma miejsce. O kosztach Sąd orzekł na postawie art. 200 w związku z art. 202 § 2 i art. 205 § 1 p.p.s.a., ustalając, że na zasądzone koszty składa się uiszczony w sprawie wpis sądowy w wysokości 500 zł.